تحلیل و ارزیابی تکامل مقاصد گردشگر پذیر با استفاده از مدل تلفیقی پرسکات آلن و باتلر (STLC) (مطالعه موردی: مقاصد گردشگرپذیر استان کردستان)
محورهای موضوعی : مربوط به گردشگریارسطو یاری حصار 1 , بهرام ایمانی 2 , سعید زنگنه شهرکی 3 , آرزو مرادی 4 , برزین ضرغامی 5
1 - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری و روستایی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
2 - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری و روستایی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
3 - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تهران، تهران، ایران
4 - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل
5 - استادیار جهاد دانشگاهی، دانشگاه علم و فرهنگ، تهران، ایران
کلید واژه: ", چرخه حیات گردشگری", , ", گردشگری پایدار", , ", مقاصد گردشگری", , ", کردستان", ,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر میکوشد با استفاده از مدل تلفیقی پرسکات آلن و باتلر (چرخه حیات گردشگری پایدار)، روستاهای هدف گردشگری استان کردستان را از منظر تکامل چرخه حیات گردشگری پایدار مورد ارزیابی قرار دهد. این بررسی از نوع مطالعات توسعه ای بوده و تجزیه و تحلیل اطلاعات به روش تحلیلی-توصیفی انجام گرفته است. برای سنجش جایگاه مقاصد گردشگری مورد مطالعه در چرخه تکاملی گردشگری پایدار از مدل تلفیقی STLC استفاده شده است. حجم جامعه نمونه در این تحقیق برابر 356 نفر است که با استفاده از فرمول کوکران برآورد شده است. روش انتخاب جامعه نمونه به صورت تصادفی میباشد. نتایج این بررسی نشان میدهد که اغلب روستاهای مورد مطالعه (هفتاش، مجسه، قمچقای، دولاو، نران، میانه، سلین، پارسانیان و کانی سانان) در مراحل مداخله و درگیری یا شروع توسعه از مراحل چرخه حیات گردشگری پایدار قرار گرفته و روستاهای (سبدلو، شوی، نگل، دزلی و نی) در مرحله توسعه از مراحل چرخه حیات گردشگری پایدار و روستاهای نوره و مولان آباد و ینگیجه نیز در مرحله اکتشاف از مراحل چرخه حیات گردشگری پایدارقرار دارند و تا رسیدن به مرحله بلوغ و تثبیت فاصله قابل توجهی وجود داشته و روستاهای بلبر و پالنگان نیز در مرحله تثبیت قرار گرفته اند. راهبرد اصلی در روستاهای واقع در مرحله مداخله و درگیری بر مشارکت جامعه محلی و گسترش زیرساخت های گردشگری، ب برای روستاهای واقع درمرحله اکتشاف آموزش جامعه محلی و برای روستاهای واقع در مرحله تثبیت و بلوغ کاهش ظرفیت بار اکولوژیک و... راهکارهای پیشنهادی است.
The life cycle of tourism destinations in Iran is a relatively new subject that offers a valuable framework for understanding the dynamics of tourist activities and planning their transformation towards sustainable tourism. This study aims to evaluate target villages for tourism development in Kurdistan province using the integrated model of Prescott, Allen, and Butler (Sustainable Tourism Life Cycle - STLC). The evolution of sustainable tourism in these villages is assessed based on the STLC model. The sample size for this research consists of 356 individuals. The survey results indicate that most of the studied villages are in the intervention and conflict stages or at the early stages of development in the sustainable tourism life cycle. The primary strategy recommended for villages in the intervention and conflict stages is community participation and the expansion of tourism infrastructure.
1) ابراهیم پور،احد 1399 الگوریتم پیشنهادی برای تشخیص جایگاه مقصدگردشگری درچرخه حیات،فصلنامه گردشگری شهری، دوره35، صص17-35
2) اردكاني، سعيد1382 كاربرد مفاهيم چرخه عمر گردشگري و ظرفيت، تحمل پذيري در توسعه گردشگري، فصلنامه مطالعات جهانگردي، شماره 2، صص 94-67.
3) جاودان،مجتبی 1398تحلیلی برچرخه حیات اجتماعی درمقصدهای گردشگری فرهنگی مورد مطالعه:شهرماسوله، فصلنامه علمی پژوهشی برنامه ریزی وتوسعه گردشگری، شماره2، صص32-59
4) دلشاد، علی 1391، مدل سازی مقصد تفرجگاهی کلاردشت با استفاده از الگوی طیف توسعه تفرجگاه (ROS)، مرکز گردشگری علمی – فرهنگی دانشجویان ایران، تهران.
5) شعبانی فرد، محمد، پوراحمد، اجمد، حسینی، علی، رشیدی،مصطفی1388 بررسی سنجش ظرفیت پذیرش گردشگری شهری ومدلسازی شهرهای گردشگری پایدار ازبعدکالبدی-نمونه موردی:منطقه12تهران، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، شماره 14، صص22-4
6) ضرغام بروجني، حميد، دلشاد، علي1390 ارائه الگوي مناسب توسعه گردشگري در كلاردشت، مجله علمي و ژوهشي گردشگري و توسعه، شماره اول، صص 172-144.
7) ضرغام بروجنی، حمید، نیک بین، مهنا1391، سنجش پایداری توسعه گردشگری در جزیره کیش، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی، شماره دوم، صص140-165
8) ضیایی، محمود، حسن پور،محمود 1392تدوین حوزه های راهبردی توسعه مقاصدگردشگری با استفاده ازتطبیق تئوریک وکاربردی مدل چرخه حیات مقصد و شاخص رنجش داکسی (موردشناسی: مصر، فرحزاد، محمدآباد کوره گز، ابوزیدآباد، بندریگ و عشین، ریگ جن،جندق) ، فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری منطفه ای، شماره9، صص28-15
9) ضیایی، محمود و صالحی نسب،زهرا 1387گونه شناسی گردشگران خانه های دوم و بررسی اثرات کالبدی آنها برنواحی روستایی(مطالعه موردی:رودبار قصران)، فصلنامه پژوهش های جغرافیای انسانی ،شماره66 صص 84-71
10) غازی، ایران 1379، نگرشی تحلیلی بر مدل تکامل فضایی در برنامه ریزی توسعه گردشگری، پايیز و زمستان 1379 - شماره 22، صص54-41
11) فرهنگی، ع، محب علی، د1379، مدیریت بازار (مدیریت بازاریابی)، شماره4، نشر امیرکبیر، صص382
12) کیانی سلمی، صدیقه 1396، ارزیابی فرایند توسعه گردشگری براساس مدل چرخه حیات مقصد نمونه موردی(شهرستان بویراحمد)، فصلنامه فضای گردشگری، شماره22، صص40
13) لومسدن، ل 1396، بازاريابي گردشگري، ترجمه محمد ابراهیم گوهریان، شماره4، ناشر دفتر پژوهش هاي فرهنگي، صص408
14) مرکز آمار ایران،1395، نتایج تفصیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن، کردستان.
15) مهدوی، داوود 1393، ارزیابی پایداری گردشگری در روستاهای تاریخی- فرهنگی ایران با تاکید بر پارادایم توسعه گردشگری، دانشگاه تربیت مدرس تهران، شماره14، صص39-1
16) مهدوی،داوود، رکن الدین افتخاری، سجاسی قیداری(1393)، ارزیابی فرایند توسعه گردشگری روستاهای تاریخی-فرهنگی بااستفاده ازمدل چرخه حیات گردشگری مقصد، مجله برنامه ریزی و توسعه گردشگری ،شماره1 ص32-11
17) یاری حصار، ارسطو (1390)، سنجش و ارزیابی پایداری روستاهای حوزه کلانشهری؛ مطالعه موردی: کلانشهر تهران، دانشگاه تهران، فصلنامه پژوهش های روستایی، شماره8، صص89-12
18) یاری حصار،ارسطو، حیدری ساربان(1394)سنجش وارزیابی چرخه حیات گردشگری پایدارروستایی (مطالعه موردی :بررسی تطبیقی روستاهای واقع درمحورهای گردشگری استانهای تهران والبرز)مجله پژوهش برنامه ریزی روستایی شماره24، صص22-69
19) Alvares, Daniela, Lourenco, Julia 2005, “Life Cycle Modeling for Tourism Area”, Guimaraes, Portugal, University of Minho(56):45-76
20) Anagnostopoulou, K., Arapis, T., Bouchy, I. and Micha, I. 1996 Tourism and the Structural Funds - The Case for Environmental Integration. Athens: RSPB.
21) Andriotis, K. (1997). Strategies on resort areas and their life cycle stages. Tourism Review. 56(1/2): 40-43
22) Andriotis, K. (2001). Strategies on resort areas and their life cycle stages. Tourism Review. 56(1/2): 40-43.
23) Blances, f.Gonzelez, M. Lozano-oyola, M. Perez, F. 2010 The assessment of sustainable tourism: application to Spanish coastal destinations.23: 39-70
24) Bulter, R. W 2001 The concept of a Tourist Area Cycle of evolution: implication for management of resources. The Canadian Geographer, 24 (1), 5-16.
25) Butler, R. W. 2001 The Resort Cycle, Two Decades On Tourism in the 21th century, lessons from experience conference, UK, London: Continuum Publishing,: 264-299
26) Butler,R. W1980 The concept of a Tourist area cycle of evolution: implications for management of resources.56:50-73
27) Gets, D. and cheyne, J 2002 Special event motives and bahaviors In C Ryand (ed), the tourism Experience: A new Introduction, 2end edn London Continuum Books.
28) Gilbert,E1939. The Growth of IsIand and seaside Health Resorts In England Scotish Geografiphical Magazine 55,16-32
29) Grace K.S. Ho , McKercher, B. (2015). Destination Marketing, routledge, 1st edition65, 20-42
30) Greiner, R., Mayocchi, C., Larson, S., Stoeckl, N. and Schweigert, R. (2004). Benefits and costs of tourism for remote communities - Case study for the Carpentaria Shire in north-west Queensland, CS IRO Sustainable Ecosystems: Townsville and Tropical Savannas, CRC: Darwin. Canadian Geographer,XXIV(1).5-16
31) Hall,P. 2002 Can cities be sustainable?, World Bank, Washington, September 5, 10-22
32) Johnston, C.S. (2001). Shoring the foundations of the destination life cycle model, part 1: Ontological and epistemological considerations. Tourism Geographies. 3(1), pp. 2- 28.
33) Luis, Garary .(2001)Universitat obert de catalunya spain.Gemma ca noves Universitat Auto noma Barcelona, spain. Life cycles , stage and tourism history , The catalonia 10-6
34) McKercher, B. (2015). Destinations as Products? A Reflection on Butler's Life cycle, Tourism Recreation Research, Volume 30, 2005 - Issue 3
35) Moore, W. and Whitehall, P. (2005). The Tourism Area Lifecycle and Regime Switching Model, Central Bank of Barbados, Barbados, Journal of Annals of Tourism Research, 32(1): 112-126.
36) Moore, Winston, Whitehall, Peter (2005); “The Tourism Area Lifecycle and Regime Switching Model, Central Bank of Barbados, Barbados”, Annals of Tourism Research, Vol, 32, No. 1, pp: 112-126.
37) Prideaux, B2000 The resort development spectrum – a new approach to modelling resort development. Tourism Management. 21(3), pp.225-240.
38) Prideaux, Bruce 2004; “The Resort Development Spectrum: The Case of the Gold Coast. Australia”, Tourism Geographies, 6: 1, pp: 26-58.
39) Russo,A and perrini ,F(2010)Inversiting Stakeholder theory and socialcapital; CSR in large firms and smes, journal of Business ethics,91(2),207-221
40) Svend, Lundtorp & Stephen, Wanhill. (2001), the resort life cycle theory, Generating Processes and Estimation, Annals of Tourism Research, Vol. 28, No. 4, pp. 947–964.
41) Swarbroke, j.(1999)Sustainable Tourism Management , Cabi publication Kondon Uk;256-276.