پایش دمای سطح زمین در رابطه با تغییرات کاربری اراضی )مطالعه موردی: حوضه صوفی‌چای مراغه)
محورهای موضوعی : ژئومورفولوژی
موسی عابدینی
1
(استاد گروه جغرافیای طبیعی، گرایش ژئومورفولوژی، دانشگاه محقق اردبیلی)
ابوذر صادقی
2
(گروه آموزشی جغرافیای طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی)
نازفر آقازاده
3
(گروه آموزشی جغرافیای طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی)
امیرحسام پاسبان
4
(گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی)
کلید واژه: تغییرات کاربری, دمای سطح زمین, پوشش زمین, صوفی‌چای,
چکیده مقاله :
پیشینه و هدف گسترش سریع شهرها به دلیل تغییرات گسترده در کاربری و پوشش زمین اثرات منفی بر کیفیت زیست محیطی جهانی داشته است. تغییرات کاربری/پوشش اراضی، توسعه مناطق شهری و کشاورزی و جنگل زدایی باعث تغییر رژیم دمای منطقه ای و محلی می شود. آگاهی از میزان دمای سطح زمین کمک قابل توجهی به طیف وسیعی از مسائل مرتبط با علوم زمین مانند اقلیم شهری، تغییرات جهانی محیطی و بررسی تعاملات انسان و محیط می نماید. هدف از این پژوهش پایش دمای سطح زمین در رابطه با تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تصاویرOLI و TM در حوضه صوفی‌چای مراغه می‌باشد. برای طبقه‌بندی کاربری اراضی برای سال‌های 1992 و 2020 و تغییرات کاربری اراضی از روش نظارت‌شده و با استفاده از روش حداکثر شباهت استفاده شد. نتایج حاصله بیانگر صحت طبقه‌بندی به روش پیکسل پایه می‌باشد. با توجه به یافته‌های تحقیق، دقت کل در نقشه‌های طبقه‌بندی با استفاده از روش حداکثر شباهت برای سال 1992 برابر با 99.84 و برای سال 2020، 99.78 به دست آمد. بر اساس نقشه کاربری‌اراضی حوضه آبخیز صوفی‌چای مربوط به سال 1992 که با روش حداکثر شباهت استخراج شده است، بیشترین کاربری‌ها در درجه نخست مربوط به بخش کوهستانی نوع 1 می‌باشد که مساحتی به تقریب 320.42 کیلومترمربع را دارا می‌باشد. سپس کاربری دیم با مساحتی بالغ بر 191.09 کیلومتر مربع و کاربری کشاورزی پرتراکم با مساحت 74.29 کیلومتر مربع بیشترین مساحت‌ها را دارا می‌باشند. مساحت کاربری‌ها در سال 2020 نیز نشان می‌دهد که بیشترین کاربری‌ها مربوط به کوهستانی نوع1، دیم و مسکونی می‌باشد.
The main purpose of this study was to monitor the surface temperature in relation to land use changes with surface temperature using OLI and TM images in the present study. It was used for 2020, and the Landsat 5TM satellite imagery was used to extract land use and its thermal band (band 6) was used to extract ground surface temperature for 1992. The monitored method was used to classify land use for 1992 and 2020 and land use changes and the maximum similarity method was used. The obtained results indicate the accuracy of the classification by the basic pixel method. According to the research findings, the total accuracy of the classification maps using the maximum similarity method was 99.84 for 1992 and 99.78 for 2020. According to the land use map of Sufi Chay watershed from 1992, which has been extracted by the maximum similarity method, most of the land uses are primarily related to the type 1 mountainous part, which has an area of approximately 320.42 square kilometers. Then, rainfed land use with an area of 191.09 square kilometers and dense agricultural land use with an area of 74.29 square kilometers have the most areas. The area of land uses in 2020 also shows that the most land uses are mountainous type 1 rainfed and residential. Keywords: Surface temperature, land use change, OLI, QGIS, Sufi chay.