بررسی شاخص‌های مؤثر بر تحقق شهر سالم مطالعه موردی: شهر کرمان
محورهای موضوعی : مقالات تحلیلی جغرافیایی و محيطيحمیده شعبانی رابری 1 , کوروش افضلی 2 * , فاطمه خزائی 3
1 - دانشجوی دکترای شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد کرمان، کرمان، ایران
2 - استادیار گروه شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان، مدیرعامل مهندسین مشاور آمودان،ایران(نویسنده مسئول)
3 - استادیار گروه شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان، کرمان، ایران
کلید واژه: تحقق پذیری, فضاهای شهری, شهر سالم , توسعه پایدار , شهر کرمان,
چکیده مقاله :
در دنیای مدرن امروز، مفهوم “شهر سالم” به عنوان یکی از ارکان اساسی توسعه پایدار و بهبود کیفیت زندگی شهروندان مطرح است. این مقاله به بررسی وضعیت شاخص‌های شهر سالم در شهر کرمان، می‌پردازد. با توجه به چالش‌هایی نظیر آلودگی هوا، کمبود فضاهای سبز، و نابرابری‌های اجتماعی، هدف این تحقیق ارزیابی وضعیت این شاخص‌ها و شناسایی چالش‌های موجود در زمینه سلامت شهری است. روش‌شناسی تحقیق شامل جمع‌آوری داده‌ها از طریق پرسشنامه‌های ساختاریافته، مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته و مشاهده می‌باشد. نتایج نشان می‌دهد که کیفیت هوا در کرمان با میانگین نمره 2.1 از 5 و تنها 25 درصد رضایت، در وضعیت نامناسبی قرار دارد. همچنین، میانگین نمره فضاهای سبز 2.5 و درصد رضایت 30 درصد، نشان‌دهنده کمبود این فضاها و نیاز به توسعه آن‌هاست. در عوض، دسترسی به خدمات بهداشتی با میانگین نمره 3.4 و 60 درصد رضایت، وضعیت نسبتاً مناسبی دارد. نتایج این تحقیق نشان‌دهنده نیاز به توجه فوری به مشکلات موجود در زمینه کیفیت هوا و فضاهای سبز است. پیشنهاد می‌شود که برنامه‌ریزان شهری و مسئولان محلی به‌طور جدی به توسعه فضاهای سبز، بهبود کیفیت هوا و ارتقاء خدمات بهداشتی توجه کنند. در نهایت، این تحقیق تأکید می‌کند که ارزیابی مداوم و سیستماتیک شاخص‌های شهر سالم، به‌عنوان یک ابزار کلیدی برای برنامه‌ریزی و مدیریت شهری، باید در دستور کار قرار گیرد.
اوطاری، محمدرضا، شمس، مجید، و زیویار، پروانه. (1400)، تحلیل ساختار شهر سلامت محور در بهبود فضاهای عمومی با تاکید بر منطقه یک تهران. جغرافیایی سرزمین، 18(70 )، 106-120.
تقی پور، علی اکبر،شاهمیری، سیده مهتا، احمدی دهرشید، پارسا (1402)، ارزیابی شاخص های ذهنی شهر سالم از دیدگاه شهروندان(مطالعه موردی: شهر شهریار)، مجله توسعه پایدار شهری،4(12)،87-107.
حاتمی نژاد، حجت، آذری، اقبال، و عطاران ثانی، فاطمه. (1400)، تحلیل شاخص های مسکن سالم در شهر مشهد. شباک، 7(2 (پیاپی 59) )، 133-150.
رحیمی، محمد، و پازند، فاطمه. (1396)، تحلیل و ارزیابی کیفیت زندگی شهری با رویکرد شهر سالم (مطالعه موردی: شهر کرمان). برنامه ریزی منطقه ای، 7(25)، 69-82.
رضایی بزنجانی، رضا، اذانی، مهری، صابری،حمید، مومنی، مهدی. (1398)، برنامه ریزی راهبردی مناطق شهری کرمان بر اساس رشد هوشمند شهری. فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای9(37)،157-179.
شاطریان، محسن، حیدری سورشجانی، رسول، و فلاحتی، فرشاد. (1399)، ارزیابی شاخص های کیفیت زندگی شهری با رویکرد شهر سالم (مطالعه موردی: بافت های فرسوده شهر کاشان). جغرافیای اجتماعی شهری، 7(1 )پیاپی 16، 65-80.
طهماسبی‌زاده، فرشاد، بنیادی, شیوا, قلی‌پور, سعادت، محمدیان، نازنین (1402)، ارزیابی و تحلیل سطح توسعه‌یافتگی کاربری اراضی شهری در منطقۀ پانزده شهر اصفهان از دیدگاه شهر سالم. فصلنامه علمی پژوهش های فضا و مکان در شهر ،27(1)،470-460
محمدپور،صابر،حمیدی، آرمان،صبوری،حمیدرضا. (1402)،تحلیل و بررسی شاخص‌های موثر بر تحقق شهر سالم؛ نمونه موردی: شهر رشت. معماری و شهرسازی ایران،2(26)،117-128
یزدانی،محمد حسن،هاشمی معصوم آباد، رضا، دولتیاریان, کامران. (1402)،سنجش میزان سلامت سکونتگاه‌های شهری با تأکید بر نظریه شهر سالم مطالعه موردی: شهر نورآباد. پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری ،1(11)،233-255.
Clair, Amy.and Amanda Hughes.(2018) ” Housing and health: new evidence using biomarker data”. Clair A, Hughes A. J Epidemiol Community Health 2019;73:256–262
Ding S, Liu D, Zhao D, Tian P, Huang M, Ding D. Characteristics of atmospheric black carbon and its wet scavenging in Nanning, South China. Sci Total Environ. 2023;904:
Gan L, Wan X, Ma Y, Lev B. Efficiency evaluation for urban industrial metabolism through the methodologies of emergy analysis and dynamic network stochastic block model. Sustain Cities Soc. 2023;90: 104396
Gan L, Wan X, Ma Y, Lev B. Efficiency evaluation for urban industrial metabolism through the methodologies of emergy analysis and dynamic network stochastic block model. Sustain Cities Soc. 2023;90: 104396
Hui, Huang., Shuxin, Huang., Shaoyao, He., Yehu, Lu., Y., S., Lin. (2024). Healthy city evaluation based on factor analysis—Taking cities in the Guangxi Zhuang Autonomous Region as an example. PLOS ONE,
Lenzi, A., Capolongo, S., Ricciardi, G., Signorelli, C., Napier, D., Rebecchi, A., & Spinato, C. (2020). New competences to manage urban health: Health City Manager core curriculum. Acta Bio Medica : Atenei Parmensis, 91, 21 - 28.
World Health Organization. (2020). Urban Health: A Global Perspective. Retrieved from WHO website.
Yu, Wen., Yulan, Li., Zhang, Yan., Bingbing, Liu. (2024). Comprehensive evaluation of global health cities development levels. Frontiers in Public Health,
Zhao M, Qin W, Zhang S, Qi F, Li X, Lan X. Assessing the construction of a Healthy City in China: a conceptual framework and evaluation index system. Public Health. 2023;220: 88–95