کد مقاله : geographic-1200125 بازدید : 68 صفحه: 15 - 42

نوع مقاله: پژوهشی

بررسی تأثیر عوامل کالبدی و محیطی بر رضایتمندی شهروندان از مسکن مهر (نمونه موردی کوی وحدت و شهرک آزادگان در شهر شیروان)

محورهای موضوعی : مقالات تحلیلی جغرافیایی و محيطي

محمد اجزاء شکوهی ¹ , زهره پیرزاده ^{2
*} , مرضیه صبوری ³ , علی اسماعیل زاده کواکی ⁴

1 - دانشیار، گروه آموزشی جغرافيا،دانشکده ادبیات و علوم انسانیف دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
2 - دانش آموخته ارشد جغرافیا و برنامه¬ریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران(نویسنده مسئول)
3 - دانش آموخته ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
4 - دکتری جغرافیا وبرنامه ریزی شهری، پژوهشگر بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی، مشهد، ایران

تاریخ دریافت : 1403/05/18 تاریخ پذیرش : 1403/08/05 تاریخ انتشار : 1403/12/03

کلید واژه:

چکیده مقاله :

در قرن اخیر با ادامه روند گسترش شهرنشینی در جهان، شهرهای بزرگ و کوچک با چالش‌های بسیاری روبه‌رو شده است که از جمله آن‌ها می‌توان به مشکل تأمین مسکن برای اقشار کم‌درآمد اشاره نمود این موضوع سبب گردید سیاست‌گذاری‌های مختلفی در بخش تأمین مسکن مانند مسکن اجتماعی، مسکن قابل‌استطاعت و مواردی چون آن انجام گیرد.باتوجه‌به اهمیت موضوع مسکن مهر، این پژوهش باهدف بررسی تأثیر عوامل کالبدی و محیطی بر رضایتمندی شهروندان از مسکن مهر کوی وحدت و شهرک بسیجیان در شهر شیروان انجام شده است به لحاظ روش‌شناسی، از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی– پیمایشی می‌باشد و جمع‌آوری داده‌ها با استفاده از پرسش‌نامه محقق ساخته انجام شده است. جامعه آماری پژوهش کلیه ساکنان مجتمع مسکن مهر کوی وحدت و شهرک آزادگان با حجم نمونه 366 نفر بوده که با استفاده از فرمول کوکران و به روش تصادفی ساده انتخاب شده است. در تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، در نرم‌افزار SPSS از آزمون آماری t مستقل، رتبه‌بندی قریدمن و آزمون کای اسکوئر استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که در محدوده مسکن مهر کوی وحدت، شاخص دسترسی با میانگین (9/2) شاخص امنیت (2/2)، شاخص مقاومت مصالح (7/2)، شاخص خدمات شهری (8/2)، شاخص مسکن (4/2)، شاخص مبلمان شهری (9/2) و در بعد محیطی، شاخص محیط‌زیست شهری با میانگین (8/2) پایین‌تر از حد متوسط (3) بوده و شهروندان از وضعیت شاخص‌های موردنظر رضایت نداشته‌اند. در این میان تنها شاخص محیط مسکونی به‌عنوان یکی از شاخص‌های بعد محیطی در وضعیت مطلوبی قرار داشته است. در شهرک آزادگان برخلاف کوی وحدت میزان رضایتمندی شهروندان از شاخص‌ها در وضعیت مطلوبی قرار داشته است. به‌گونه‌ای که شاخص دسترسی با میانگین (3/4)، میلمان شهری با میانگین (06/4)، محیط‌زیست شهری (9/3)، خدمات شهری (8/3)، مقاومت مصالح و شاخص امنیت با میانگین (7/3)، شاخص محیط مسکونی (5/3) و در نهایت شاخص مسکن با میانگین (1/3) به ترتیب بیانگر بیشترین میزان رضایت‌مندی شهروندان در این محدوده بوده است. از این رو می توان گفت شاخص کالبدی و محیطی بر رضایتمندی مسکن مهرشهر شیروان در دو محدوده مسکن مهر کوی وحدت و شهرک آزادگان بسیار تأثیرگذار بوده است.

چکیده انگلیسی:

منابع و مأخذ:

1- ابراهیمی، علی محمد؛ آقایی، پرویز(1400). سیاست ها و برنامه های تأمین مسکن قابل استطاعت؛ مروری برتجربه آمریکا، چشم انداز شهرها آینده،1(5)،صص59-49
2- احمدی طباطبایی، محمدعلی؛ احمدی، فریال، حیدرنتاج، وحید(1402).شناسایس عوامل موثر بر ایجاد تعاملات اجتماعی و امنیت عملکردی؛ مطالعهموردی: مسکن مهرشهرستان بروجرد،مسکن و محیط روستا،184، صص16-3
3- احمدی،پروین، چاره جو،فرزین(1399). بررسی میزان رضایتمندی ساکنان مسکن مهر از کیفیت سکونتی آن با رویکردی ویژه به شاخص های مسکن پایدار نمونه موردی:مسکن مهر شهرک بهاران، برنامه ریزی فضایی،11(1)178-151
4- امانپور، سعید، حسینی سیاه گلی، مهناز، آذربرزین، نیلوفر(1400). ارزیابی مکانیابی مسکن مهر با تأکید بربعد محیطی( نمونه موردی: مسکن مهرشهرایذه) مجله جغرافیا و توسعه فضای شهری،9(3)،120-103
5- ایمانی جاجرمی؛ حسین و مسعودیان، مهدی (1398). سكونتگاههای جدید و بازتولید نابرابری اجتماعی (تجربه زیسته سـاکنان مسكن مهر صدرای شیراز)، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران،8(1)،222-199
6- آروین، محمود؛ فرجی، امین، آژند، مرتضی(1398). تأثیررضایتمندی سکونتی برماندگار جمعیت در طرح های مسکن مهر شهربهبهان،فصلنامه علمی پژوهش و برنامه ریزی شهری،11(41)،98-83
7- برزگر، صادق؛ قربانی، علیرضا(1398). واکای رضایتمندی پروژه مسکن مهر از منظر پایداری اجتماعی نمونه مطالعاتی: مسکن مهر شهرگرگان، جامعه شناسی مسائل اجتماعی ایران، 8(1).19-1.
8- بهمنی، افشین؛ قائد، رحمتی، صفر (1395).ارزیابی مسكن مهر ازنظر شاخصهای کیفـی مسـكن مناسـب (نمونـه مـوردی: مسكن مهر 22 بهمن شهر زنجان)، جغرافیا و توسعه ناحیهای،14(1)،65-47
9- پوراحمد، احمد؛ عاشوری، حسن، حاتمی، احمد(1397). ارزیابی میزان رضایتمندی ساکنان از مسکن مهر( نمونه موردی: مجتمع وحدت شهرشیراز)،فصلنامه علمی پژوهش و برنامه ریزی شهری،10(39)،74-64.
10- پویافر،حامد؛ستاری ساربانقلی، ابراهیمی اصل، اکبری نامدار، شبنم(1402). سنجش رضایت ساکنان از کیفیت معماری مسکن مهرشهرجدید سهند با توجه به شاخص های معماری پایدار، پادیاری، توسعه و محیط زیست،4(2)،82-61
11- جافری، رحیم؛ موسوی، میررحیم، مصیب زاده، علی (1398)، سنجش عوامل موثر بر رضایتمندی از مساکن گروه های کم درآمد شهری( مطالعه موردی: مسکن مهرشهررضا)، جغرافیای اجتماعی شهری،6(2)،186-169
12- حبیبی نوده، ز.(1396). تحلیل فضایی قابلیت های مسکن مهر جهت دستیابی به پایداری اجتماعی مطالعه موردی: شهرجدید گلبهار، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده جغرافیا و علوم محیطی، دانشگاه سبزوار.
13- حیدری مقدم، مصطفی، زیاری کرامت اله، حاتمی نژاد، حسین، پوراحمد، احمد(1398). بررسی و ارزیابی سیاست های مسکن گروه های آسیب پذیر در کسب رضایت ساکنان( مورد شهرخرم آباد)، جغرافیا( برنامه ریزی منطقه ای)، 9(2)،155-139.
14- حیدری، محمد تقی؛ برخوداری، امیرحسین، بهزادی، صدیقه(1402). بررسی و ارزیابی شاخص های اقتصادی- اجتماعی کیفیت زندگی ساکنان مجتمع مسکن مهر شهرقزوین، دهمین کنفرانس ملی و سومین کنفرانس بین المللی برنامه ریزی و مدیریت شهری،24و25 آبان ماه 1402 مشهد مقدس.
15- خوارزمی، امیدعلی, قاسم زاده، راضیه، پیرزاده، زهره(1401). مدل سازی تاثیر گذاری اقدامات مدیریت شهری برزیست پذیری شهرمشهد( نمونه موردی: منطقه6 و9)، فصلنامه جغرافیای اجتماعی شهری9(1)،119-97
16- ذبیحی، حسین؛فرح حبیب و کمال رهبر منش(1390). رابطه بین میزان رضایت از مجتمع های مسکونی و تاثیر مجتمع های مسکونی بر روابط انسان( مطالعه موردی: محله هاشمی در منطقه 10 تهران)، نشریه علمی- پژوهشی جغرافیا و برنامه ریزی،18(50)،105-89.
17- رحتمی، زینب؛ رهنما، محمدرحیم(1401) سنجش میزان رضایتمندی ساکنان مسکن مهر شهرقوچان از بعدپایداری،دهمین کنفرانس ملی و سومین کنفرانس بین المللی برنامه ریزی و مدیریت شهری،24و25 آبان ماه 1402 مشهد مقدس.
18- رضایی خبوشان،رضا؛ نعمتی،مرجان(1399). برنامه ریزی فضایی ارتقای کیفیت محیط مسکونی مبتنی بر نتایج ارزیابی رضایتمندی ساکنان مورد پژوهش: مسکن مهر شهرجدید پردیس.31(3)،96-79
19- رفیعیان، مجتی؛ عسگری، زهرا، عسگری زاده علی (1388). سنجش میزان رضایتمندی سکونتی ساکنان محله نواب، پژوهش های جغرافیای انسانی، 67، 66-53
20- زنگنه شهرکی، سعید؛عدالتی رنجبر، محمود، یاری حصار، ارسطو(1402). نقش مسکن مهر در تغییرات جمعیتی و مهاجر پذیری شهرها، فصلنامه چشم انداز شهرهای آینده،1(13)،42-25
21- زنگنه، مهدی؛ بنی اسد، طیبه؛ خاوری، عاطفه (1399). بررسی پایداری اجتماعی در شهركهای جدید (نمونه موردی: شـهرك مهرگان در مشهد)، مطالعات ساختار و کارکرد شهری، 7(22)،129-113
22- زنگنه، مینا؛ قهرمانی، مریم، گودرزی سروش، خلیل(1396). سنجش میزان رضایتمندی ساکنان ازکیفیت سکونتی مسکن مهر در شهر همدان، مطالعات محیطی هفت حصار،6(22).44-31
23- ساعدی، مازیار؛ نجفیان، سارا،یوسف زمانی، مهرداد(1399). بررسی مشکلات زیرساختی پروژه های مسکن مهر شهرسنندج( مطالعه موردی: پروژه مسکن مهر بهاران)، چهارمین مجمع توسعه فناوری و کنفرانس ین المللی یافته های نوین عمران معماری و صنعت ساختمان ایران.
24- سالاری پور، علی اکبر؛ غیاثوند محمدخانی، سعید، کلاچاهی، سجاد(1399). ارزیابی کیفیت زندگی ساکنین مسکن مهر( مطالعه موردی: شهررشت)، پژوهش و برنامه ریزی شهری،12(44)،14-1.
25- محمدي دوست، سليمان؛ محمدعلي، خانيزاده،نمازيان، فريبا (1397)"سنجش ميزان رضايتمندي ازمسكن مهر با تأكيد بر ابعاد پايداري اجتماعي(مطالعه موردي: مسكن مهر شهر ياسوج)" فصلنامه علمي پژوهشي مطالعات برنامه ريزي - سكونتگاههاي انساني دوره 13 ، شماره 1 (پياپي 42 )، بهار 1397 صص266 – 251
26- شاطریان، محسن؛ کیانی سلمی، صدیقه، قنبری، رعنا(1396).ارزیابی اثرات اقتصادی- اجتماعی و کالبدی مسکن مهر از دیدگاه ساکنان( مطالعه موردی: مسکن مهر شهرکاشان)، فصلنامه علمی- پژوهشی جغرافیا( برنامه ریزی منطقه ای)،7(3)،126-109
27- صیدایی، سید اسكندر؛ کیانی سلمی، صدیقه؛ سـلطانی، زهـرا(1389). تحلیـل فضـایی وضـعیت مسـكن روسـتایی در اسـتان کهگیلویه و بویر احمد، پژوهشهای روستایی،1(2) 72-49
28- طاهرطلوع دل، محمد صادق؛ پورباقر، سمیه. و مهدوی، لیلا.(1395). بررسی رضایتمندی ساکنان مسکن مهر تهران مبتنی بر معیارهای کالبدی و منظری. معماری و شهرسازی ایران،1(13).21-15
29- طایفی نصرآبادی؛ مهلا، حاتمی نژاد، حسین(1397). تحلیلی برشاخص های پایداری مسکن( مطالعه موردی: منطقه یک شهرداری مشهد)، جغرافیا و برنامه ریزی،22(66)،327-307
30- عباس زاده، شهاب، گوهری، فرزانه، عسکری رابری، اباصلت(1395). بررسی تأثیرعوامل کیفیت محیطی بررضایتمندی ساکنان در مجتمع های مسکونی در مشهد، پژوهش های جغرافیای برنامه ریزی شهری،4(4)،653-671
31- فرهادی،رودابه؛ همتی گرشاسب، سرورالدین.(1396). مکان یابی مسکن اجتماعی( مطالعه موردی: مسکن مهر شهرکازرون)، فصلنامه علمی پژوهشی جغرافیای اجتماعی شهری،4(2)،101-87
32- محمدپور، صابر؛علیزاده جورکویه، فرنگیس، یوسفی ماتک، حمیدرضا(1402). بررسی عوامل موثر برتوسعه حمل و نقل عمومی با توجه به فرم شهری( مطالعه موردی: محله های پیرسرا، گلسار، لاکانشهر، و مسکن مهر شهررشت)، اندیشه راهبردی شهرسازی،1(2)،60-42
33- نورائی، همایون؛ کهن، فردین(1397). ارزیابی طرح مسکن مهر به لحاظ معیارهای کمی و کیفی مسکن مناسب( مطالعه موردی: مسکن مهرشهرضا)، پژوهش و برنامه ریزی شهری،9(35)،138-123
34- یزدانی، محمد حسین؛ احمدی، سمیرا، پاشازاده، اصغر(1396). بررسی میزان رضایتمندی ساکنین مسکن مهر( نمونه موردی: مسکن مهر شام اسبی اردبیل)، نشریه علمی- پژوهشی جغرافیا و برنامه ریزی،23(67)،349-327
35- Abdul Mohit M,Ibrahim,M Razideh Rashid,Y(2010).As-sessment Of residential satisfaction in newly designe d public low- cost housing in Kuala Lumpur,Malaysia.Habitat Interna-tional,Volume34,Issue1,p18-27
36- Ahmadi, P., & Charehjoo, F. Investigating the Level of Residents’ Satisfaction with the Residential Quality of the Mehr Housing Project Focusing on Sustainable Housing Indicators. Spatial Planning, 2021, 11(1), 151-178.
37- Alipour, S., Meshkini, A., & Ahdenjad Roshti, M. (2020). Ranking of Quantitative and Qualitative Indicators of Housing Using the Decision Model ELECTRE III (Study Sample of Neighborhoods in Karaj). Geography and Planning, 24(71), 273-295.
38- Arku Ziama, J.‚ Li, B.‚ (2018). Residents Post-Occupancy Evaluation of Social Housing in Liberia‚ Journal of Building Construction and Planning Research, (6), 1- 22. https://doi.org/DOI: 10.4236/jbcpr.2018.61001.
39- Biswas, B.; Ahsan, M.N. & Mallick, B (2021). Analysis of residential satisfaction: An empirical evidence from neighbouring communities of Rohingya camps in Cox’s Bazar, Bangladesh. PLoS ONE, Vol 16, No, 4, pp. e0250838.
40- Francescato, G., Weidemann, S., Anderson, J. R. (2017). Evaluating the Built Environment from the Users Perspective: Implications of Attitudinal Models of Satisfaction. Building Performance Evaluation, pp 87-97.
42- Golubchikov, O. & Badyina, A. (2012): Sustainable Housing for sustainable cities: A policy framework for developing countries. UN HABITAT Nairobi.
41- Huang, Z. & Du, X. (2015). Assessment and determinants of residential satisfaction with public housing in Hangzhou, China. Habitat International, Volume. 47, PP. 218-230.
42- Jiang W, Feng T, Timmermans H, Li H. A gap-theoretical path model of residential satisfaction and intention to move house applied to renovated historical blocks in two Chinese cities. Cities. 2021, 71: 19-29.
43- Kearney, A. R. (2006). Residential development patterns and neighborhood satisfaction: impacts of density and nearby nature. Journal of Environment and Behavior, No .38, pp. 112-139.
44- Masoudi Rad, M., Ebrahimzadeh, I., & Rafieian, M. (2015). Measuring Housing Sustainability in Iran's Social Housing Policies (Case Study: Rental Housing in Khorramabad). Urban Planning Geographical Research, 3(4), 447-465.
45- Nooraie, H. & Kohan, F. (2019). “Evaluation of Maskan-e Mehr Program with Regard to Qualitative and Quantitative Housing Factors (Case study: Shahreza Maskan-e Mehr)”, Research and Urban Planning Journal. 9(35), 123-138.
46- Okunola, S. & Amole, D. (2018). Explanator Models of Perception of Safety in a Public Housing Estate, Lagos, Nigeria, Journal of ASIAN Behavioural Studies, Vol. 3, No. 6, PP. 74-82.
47- Poggio, T. & Boreiko, D. (2017): Social Housing in Italy: Old Problems, Older Vices, and Some New Virtues. Critical Housing Analysis, 4(1), pp: 112-123.
48- Rahmania, M., & Zarandib, M. M. (2015). Determine the environmental factors influencing Increase security in residential design. ProcediaSocial and Behavioral Sciences,201,234-242.
49- Rezaei, B., Pakdel Fard, M. R., Sattari Sarbanqoli, H., & Akbari Namdar, S. Satisfaction Analysis of Mehr Housing Residents based on Physical-Social10.22108/sppl.2020.116756.1378.
50- Roshanfekr Jourshari, S., Asadi Malek Jahan, F., & Molaei Hashjin, N. (2021). Effective aesthetic structures of constructive environment in creating sense of security (case study residential complexes). Islamic Art Studies, 17(39), 196-210
51- Soqaei, Mohsen, Mozni, Ahmed, Sanai Rad, Amir. (2018). Housing Housing and the factors affecting it in low-income housing (case example: Islamshahr), Quarterly Journal of the Geographical Society of Iran, No. (63) 17, pages 179-195
52- VanKamp I. Leidelmeijer, K. & Marsman, G. H. (2003). Augustinusurban environmental quality and conceptual framework and demarcation of concepts; Landscape and Urban Planning, No. 65.
53- Wu, G., Duan, K., Zuo, J., Zhao, X., & Tang, D. (2017). Integrated sustainability assessment of public rental housing community based on a hybrid method of AHP-entropy weight and cloud model. Sustainability, 9(4), 603

متن کامل:

مجله علوم جغرافيايي، دانشگاه آزاد اسلامي واحد مشهد، دوره 20، شماره 49، زمستان 1403، صص 42-15

بررسی تأثیر عوامل کالبدی و محیطی بر رضایتمندی شهروندان از مسکن مهر (نمونه موردی کوی وحدت و شهرک آزادگان در شهر شیروان)

محمد اجزاءشکوهی، دانشیار، گروه آموزشی جغرافيا،دانشکده ادبیات و علوم انسانیف دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

زهره پیرزاده، دانش آموخته ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران(نویسنده مسئول)

Zohreh.pirzadeh@mail.um.ac.ir

مرضیه صبوری، دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

علی اسماعیل زاده کواکی،دکتری جغرافیا وبرنامه ریزی شهری، پژوهشگر بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی، مشهد، ایران

دريافت: 18/5/1403 پذيرش: 5/8/1403

چکیده

کلیدواژگان: مسکن مهر، کوی وحدت، شهرک آزادگان، رضایتمندی

مقدمه

پس از انقلاب صنعتی، فرایند شهرنشینی در جهان به طور فزاینده‌ای رشد کرد و به دنبال آن مشکلات فراوانی مانند کمبود مسکن را به وجود آورد. موضوع مسکن به‌عنوان یکی از پدیده‌های واقعی، از نخستین مسائلی است که بشر همواره با آن دست‌به‌گریبان بوده است (امان‌پور و همکاران،104:1400). امروزه مقوله مسکن یکی از بخش‌های پیشرو در هر اقتصادی محسوب می شود که توجه به آن علاوه بر تأثیرات ژرف اجتماعی، فرهنگی، به لحاظ اقتصادی نیز حائز اهمیت بوده و همانند موتور رشد و توسعه عمل کرده است (شهرکی و همکاران،26:1402). مسکن برای بسیاری از خانواده‌ها در سراسر جهان بالاترین هزینه و مهم‌ترین دارایی محسوب می شود و درعین‌حال برای تمامی خانوارها مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده کیفیت زندگی می باشد (زنگنه و همکاران،32:1396). در کشورهای پیشرفته، مسکن بعدی از رفاه اجتماعی است و برنامه‌ریزی‌های توسعه مسکن بر بهبود کیفی آن متمرکز است اما در کشورهای درحال‌توسعه، فقدان منابع کافی، ضعف مدیریت اقتصادی، نداشتن مدیریت جامع و افزایش شتابان جمعیت، تأمین مسکن در این کشورها را به شکل پیچیده و چندبعدی درآورده است (شیران، رخشانی نسب،54:1400) امروزه، خانه دیگر فقط یک سرپناه برای حفاظت آدمی از شرایط بیرونی نیست؛ بلکه مأمن آرامش و سلامت روحی و روانی افراد محسوب میشود که راحتی و آرامش انسان در آن تأمین می گردد (Arku Ziama& Li,2018:3). خانه‌های قابل سکونت و قابل‌قبول برای زندگی در شهرها نیز به‌اندازه کافی موجود نیست. اصولاً مشکل مسکن ازآنجا ناشی می‌شود که درآمد خانوارها در مقابل بهای مسکن که در اثر تراکم جمعیت، گسترش شهرها و قیمت زمین روبه ترقی نهاده است، رضایت‌بخش و کافی نیست (رختمی و رهنما،2502:1402). رضایتمندی سکونتی، به‌عنوان معیاری برای ارزیابی میزان موفقیت پروژه‌های توسعه مسکن به کار می‌رود. این سنجش، از اوایل دهه 1960 به‌عنوان پایه‌ای برای بهبود طراحی توسعه‌های عظیم مسکن به‌کاررفته است؛ زیرا به‌واسطه آشنایی با بازخوردها از سوی ساکنان پروژه‌های مسکن، تمایلات آن‌ها در طراحی مسکن وبهبود آن بیشتر شده است(محمدی دوست و همکاران،254:1397). تأمین مسکن مناسب یکی از معضلاتی است که افراد جوامع بشری در زندگی روزمره با آن مواجه هستند. طی چند دهه اخیر با اجراشدن طرح مسکن مهر، دولت توانسته به بسیاری از اقشار کم‌درآمد و متوسط جامعه در این راستا کمک نماید (حیدری و همکاران،1011:1402). افزایش شدید تقاضای مسکن و مشکلات ناشی از آن، دولت‌ها را با چالش تأمین مسکن اقشار کم‌درآمد مواجه کرده است (Golubchikov & Badyina,2012:60). مسکن یکی از مسائل حاد کشورهای درحال‌توسعه ازجمله ایران است. فقدان منابع کافی، ضعف مدیریت اقتصادی، نداشتن برنامه‌ریزی جامع مسکن و سایر نارسایی‌هایی که در زیرساخت‌های اقتصادی این قبیل کشورها وجود دارد از یک‌سو و افزایش شتابان جمعیت شهرنشین از سوی دیگر، تأمین سرپناه در این کشورها را به مشکلی چندبعدی تبدیل کرده است (امانپور و همکاران،107:1400). در کشور ایران مسئله تأمین مسکن برای قشرهای گوناگون جامعه اهمیت زیادی داشته است؛ به‌گونه‌ای که در اصل 31 قانون اساسی، مسکن متناسب یا نیاز افراد، حق هر فرد و خانواده عنوان‌شده که در دولت موظف است با رعایت اولویت‌بندی‌های اجتماعی به اجرای آن اهتمام ورزد (یزدانی و همکاران،254:1396). طرح مسکن مهر باهدف ایجاد سکونتگاه برای اقشار کم‌درآمد در کشور به اجرا درآمد. اقتصاد و پایین آوردن قیمت تمام‌شده، با توجه به موقعیت قرارگیری (قیمت زمین)، ابعاد مسکن و کیفیت مصالح نقش محوری داشته است (طباطبایی و همکاران،2:1402). مجموعه مسکن مهر عموماً باهدف حل مشکل کمبود مسکن در حاشیه شهرها ساخته شد تا هزینه زمین برای ساخت کاهش پیدا کند (Roshanfekr Jourshari et al,2021). بعضی از محققین عقیده دارند که در صورت نبود طرح مسکن مهر، پیش از اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها، این قانون با موفقیت اجرا نمی‌شد و به شکست می‌انجامید رونق مسکن مهر طی سال گذشته در عمل، بستر مناسبی را به‌منظور اجرای موفقیت‌آمیز قانون هدفمندسازی یارانه‌ها مهیا کرده است و شرط تداوم این موفقیت و اجرایی شدن کامل قانون درگرو تداوم رونق مسکن مهر است (نوده،36:1396). در همین زمینه اجرای طرح مسکن مهر در سال 1386 باهدف تأمین مسکن برای قشر کم‌درآمد یا ارائه زمین‌های مسکونی با کمک سازمان مسکن و شهرسازی در قالب قرارداد 99 ساله آغاز شد (احمدی و چاره‌جو،94:1400).

با توجه ‌به این مسئله می‌توان اشاره نمود که شهر شیروان با توجه ‌به موقعیت مناسب زیست‌محیطی و راهبردی از زمان قدیم تاکنون موردتوجه بوده و جاذب جمعیت‌ بسیاری به خود بوده است؛ ولی ازجمله مسائلی که در شهر شیروان نیز به‌مانند شهرهای دیگر کشور وجود دارد و با آن مواجه است مشکل مسکن هست ، لذا با توجه‌ به اینکه مشکلات زیادی به لحاظ کالبدی و محیطی برای مساکن در شهر شیروان قابل‌مشاهده هست مطالعه پیش رو محدوده مسکن مهر کوی وحدت و شهرک بسیجیان در شهر شیروان را موردتوجه قرار داده است و بر شناسایی مهم‌ترین عوامل کالبدی مؤثر بر رضایتمندی شهروندان ساکنان در دو محدوده کوی وحدت و شهرک بسیجیان پرداخته است. در پژوهش حاضر سعی شده است عواملی را که باعث کاهش رضایتمندی شهروندان در مسکن مهر گشته ارزیابی و وضعیت هرکدام از محدوده‌های مسکن مهر شیروان به لحاظ خدمات و امکانات بررسی گردد؛ ازاین‌رو این پژوهش باهدف بررسی تأثیر عوامل کالبدی و محیطی بر رضایتمندی شهروندان از مسکن مهر انجام‌شده است و به تبیین و تحلیل عوامل مؤثر بر رضایتمندی بر اساس مقایسه دو محدوده موردنظر پرداخته است

مبانی نظری و پیشینه پژوهش

با توجه ‌به اهمیت موضوع تحقیق، مطالعاتی در خصوص موضوع مسکن مهر تاکنون انجام‌شده است که در زیر به چند مورد از آن اشاره می‌شود:

عبدل موهیت در سال (2010) پژوهشی را با عنوان «میزان رضایت مسکونی را در مسکن ارزان‌قیمت در کوالالامپور مالزی» موردبررسی قرارداد که نتایج آن حاکی از رضایت نسبی ساکنان از مساکن ارزان‌قیمت بوده است. هانگ و دو (2015) در تحقیقی با عنوان «ارزیابی و تعیین‌ رضایت مسکونی با مسکن عمومی در هانگژوی چین» دریافتند که امکانات عمومی و ویژگی‌های مسکونی عوامل اصلی بر رضایت مسکونی در محله‌ها می‌باشند و هم‌چین محیط اجتماعی و مقایسه محل اقامت نیز دارای تأثیرات است و از بین مساکن با اجاره‌های متفاوت، رضایت مسکونی بیشتر در مسکونی با اجاره قیمت پایین بوده است. (2016) در پژوهشی با عنوان «ساخت مسکن برای گروه‌های کم‌درآمد در موریس» دخالت دولت در ساخت مسکن گروه‌های کم‌درآمد در جزیره موریس را به دلیل نادیده‌گرفتن کیفیت محیطی، عدالت اجتماعی و مشارکت ساکنان، ناموفق می‌دانند در این پژوهش تأکید شده است که دولت در برنامه‌های خانه‌سازی، از زمین‌های در دسترس استفاده کرده است. وو ¹ و همکاران (2017) در پژوهشی با عنوان «ارزیابی پایداری یکپارچه مسکن اجاره‌ای (مطالعه موردی: شهرچونگ کینگ چین)» نتیجه گرفتند که پایداری کلی مساکن بین سطح متوسط و خوب و نزدیک‌ به سطح متوسطمی باشد و سطح پایداری اقتصادی و اجتماعی بالاتر از پایداری زیست‌محیطی، نهادی و فرهنگی بوده است. طایفی نصرآبادی و حاتمی نژاد (1397) در مقاله خود با عنوان «تحلیلی بر شاخص‌های پایداری مسکن (مطالعه موردی: منطقه یک شهرداری مشهد)» به این دست آورد رسیدند که ناپایدارترین شاخص، روابط همسایگی و پایدارترین شاخص مساکن میزان برخورداری از امکانات است و مساکن منطقه یک شهرداری مشهد در بعد اجتماعی در شرایط ناپایدار و در ابعاد کالبدی و اقتصادی و دارای شرایط تا حدی پایدار است. نورایی و کهن (1397) در مقاله‌ای با عنوان «ارزیابی طرح مسکن مهر به لحاظ معیاری‌های کمی و کیفی مسکن مناسب (مطالعه موردی: مسکن مهرشهر رضا)» این‌گونه بیان کردند که بعد اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی و کالبدی به ترتیب بیشترین تا کمترین نمره را دریافت کرده‌اند. برزگر و قربانی (1398) در پژوهشی تحت عنوان «واکاوی رضایتمندی پروژه مسکن مهر از منظر پایداری اجتماعی (مطالعه موردی: مسکن شهر گرگان)» بدین نتیجه رسیدند که کمترین میزان پایداری در مسکن مهر این شهر در شاخص‌های امنیت، هویت، احساس تعلق و فضاهای فرهنگی است. حیدری مقدم و دیگران (1398) در بررسی و ارزیابی سیاست‌های مسکن گروه‌های آسیب‌پذیر در کسب رضایت ساکنین به مطالعه سایت 3000 واحدی مسکن مهرشهر خرم‌آباد (سایت کمالوند) پرداختند. نتایج تحقیق گویای آن است که علت عدم رضایتمندی از وضعیت اجتماعی ناشی از کمبود شدید خدمات و عدم احساس امینت به دلیل شلوغی و مهاجرپذیری شدید روستائیان است. برزگر و باقری (1398) در پژوهش واکاوی میزان رضایتمندی پروژه مسکن مهر از منظر رویکرد پایداری نمونه مطالعاتی: شهرک الوند گلپایگان دریافتند کمترین رضایتمندی مربوط به فضای سبز، امنیت، دسترسی، هویت و تعلق است و تحلیل شاخص‌های پایداری نمایانگر حاکمیت شرایط ناپایدار در مجتمع مسکونی الوند بوده است ساعدی و همکاران (1399) در مقاله خود به بررسی مشکلات زیرساختی پروژه‌های مسکن مهر سنندج در پروژه مسکن مهر بهاران پرداخته‌اند که نتایج پژوهش آن نشان داد که در این پروژه فضای سبز و آموزشی فرهنگی احداث نشده و همچنین پارکینگ اختصاصی است. سالاری و همکاران (1401) در مقاله‌ای با عنوان ارزیابی کیفیت زندگی ساکنان مسکن مهر (مطالعه موردی: شهر رشت) نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که رویکرد موجود در تأمین مسکن اجتماعی در کشورمان نیازمند بازنگری جدی است و شاخص‌های کیفیت محیط شهری باید به‌عنوان بخشی مهم از معیارهای مسکن قابل‌استطاعت لحاظ شوند. مجموعه مطالعات بررسی شده نشان می‌دهد، درباره جنبه‌های مختلف رضایتمندی از مساکن مهر در داخل و خارج کشور با رویکردهای کمی و کیفی و نیز با درنظرگرفتن بعد عینی و ذهنی، مطالعاتی انجام شده است، بااین‌وجود سنجش مقایسه‌ای میان مساکن مهر و میزان رضایتمندی شهروندان باتوجه‌به دو بعد کالبدی و محیطی صورت نگرفته است؛ ازاین‌رو پژوهش حاضر تلاش دارد تأثیر عوامل کالبدی و محیطی بر رضایتمندی شهروندان از مسکن مهرکوی وحدت و شهرک بسیجیان را در شهر شیروان مورد بررسی قرار دهد.

ضرورت برنامه‌ریزی مسکن ²

امروزه اهمیت مسکن به‌اندازه‌ای است که به طور متوسط، هر خانوار بیش از یک‌سوم درآمد سالیانه خود را صرف مسکن و هزینه‌های جانبی آن می‌کند. این امر برای خانوارهای کم‌درآمد به‌مراتب سهم بیشتری از درآمد را در برمی‌گیرد، زیرابه دلیل میزان استطاعت مالی افراد، وضعیت مسکن این گروه‌ها شرایط متفاوتی دارد (Masoudi Rad,2015:448). در کشور ما مسکن از بزرگ‌ترین سرمایه‌های زندگی به‌حساب می‌آید (Alipour,2020:275). امروزه مسکن از مفهوم تک‌ساختی خویش دور شده و عواملی همچون تأثیرات محیطی و اقلیمی، دوام و انعطاف‌پذیری خانه‌ها، فعالیت‌های اقتصادی، عوامل فرهنگی و اجتماعی جوامع و تأثیر مسکن بر کاهش فقر، توسعه اجتماعی و کیفیت زندگی نیز در زمره ابعاد مهم برنامه‌ریزی مسکن قرار گرفته‌اند (Soqaei,2018:180). مسکن نسبت به سایر کالاها به دلیل ویژگی‌های همچون غیرقابل‌جایگزین بودن سرمایه‌ای بودن، بادام و پرهزینه و غیرمنقول بودن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است (Rezaei Adriani,2019:24). برنامه‌ریزی مسکن جزئی از نظام برنامه‌ریزی شهری محسوب می‌شود که در آن فعالیت‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جزئی از فعالیت‌های درون مکانی و واحدهای مسکونی جزئی از فضاهای تغییر شکل یافته و تطابق یافته شهری به‌حساب می‌آیند که بر اساس موضوع در چهارچوب برنامه‌ریزی مسکن مدنظر واقع می‌شوند. بر همین اساس برنامه‌ریزی مسکن با تخصیص فضاهای قابل‌سکونت به نیازهای مسکونی و توجه به محدودیت منابع و استفاده از تئوری‌ها و تکنیک‌های ویژه با چارچوب‌های، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی ارتباط دارد (خاکپور، یعقوبی،27:1401). در سال‌های اخیر، با تشدید مداوم مشکل مسکن در کشور، طرح‌های در جهت رفع و یا تعدیل این مشکل از سوی دولت ارائه‌شده است. عمده‌ترین سیاست‌های کشور که با تأمین مسکن برای اقشار مختلف جامعه اتخاذ گردیده است، عبارت‌اند از: سیاست آماده‌سازی زمین‌شهری، قانون زمین‌شهری، سیاست مسکن اجتماعی، مسکن حمایتی، انبوه‌سازی، کوچک‌سازی، آپارتمان‌سازی و سیاست مسکن استیجاری یکی از طرح‌های گسترده تأمین مسکن در ایران طرح مسکن مهر است (امانی پور و همکاران،107:1401).

مسکن مهر ³

مسکن مهر موضوعی است که در راستای بهبود وضعیت مسکن از سوی دولت نهم و دهم، واحدهای مسکونی (متوسط زیربنای هر واحد 75 مترمربع) را به‌صورت اجاره 99 ساله در اختیار متقاضیان قرار داده است (سالاری پور و همکاران،92:1401). در اهداف کلی طرح مسکن مهر کمک به تأمین مسکن اقشار کم‌درآمد، ارتقای کمی و کیفی تولید و عرضه مسکن، پالایش محیط کلان‌شهرها و ارتقای معیارهای زیست‌محیطی، جذب سرمایه‌های کوچک، جلوگیری از افزایش بی‌رویه قیمت زمین و مسکن، جلوگیری از توسعه حاشیه‌نشینی و ارتقای عدالت اجتماعی دیده‌شده است (Nooraie & Kohan.2019:125). طرح مسکن مهر که در سال 1386 توسط دولت نهم آغاز شد یکی از پروژه‌های عظیم عمرانی است که مقادیر چشمگیری از منابع ما دی و تعداد قابل‌توجهی منابع انسانی را به خود اختصاص داده و هدف آن کاهش هزینه قیمت مسکن، زمینه‌یابی برای اسکان کم‌درآمدها، سرعت بخشی به اجرا، خانه‌دار شدن افراد فاقد مسکن، کاهش هزینه‌های ساخت ون‌های تا حذف قیمت زمین از فرآیند ساخت‌وساز بوده است (Hadidi et al,2010:9). چنین به نظر می‌رسد که سیاست فوق تا کید ویژه‌ای بر جنبه کمی مسکن داشته و بیش از تو جه به جنبه‌های اجتماعی، بعد اقتصادی و آماری مسکن را نشانه گرفته است. پیامد نامطلوب این بی‌توجهی، شکل‌گیری توده حجیم بناهای سرد وبی روحی است که فا قد شرایط لازم برای ایجاد ارتباطی پایدار با ساکنان خود بوده و ناگزیر زمینه‌ساز نارضایتی بیگانگی افراد با محیط زندگی خویش می‌شوند (Rahanama and kamandari,2015:41). در ایران نیز با توجه به اهمیت موضوع پایداری مسکن و تأمین آن برای گروه‌های کم‌درآمد از سال 2007، نوع جدیدی از مسکن ارزان‌قیمت به‌عنوان مسکن مهر در شهرهای مختلف ایران ساخته شد که عموماً ساختمان‌هایی متوسط و بلندمرتبه برای افراد کم‌درآمد هستند (قاسمی و اوزی، 2018). اجرای طرح مسکن مهر بر مبنای رویکرد ساخت مسکن اجتماعی، با اهداف تأمین مسکن اقشار کم‌درآمد و بی‌بضاعت، کنترل و جلوگیری از افزایش بی‌رویه قیمت زمین و مسکن برقراری عدالت در دسترسی به مسکن مناسب و ارتقاء معیارهای زیست‌محیطی بود. مسکن مهر را می‌توان نوعی برداشت گزینشی از طرح جامع مسکن درزمینة واگذاری حق بهره داری از زمین تلقی نمود. این طرح باوجود برخوردار از نکات مثبتی ازجمله زمینة تأمین مسکن برای گروه‌های کم‌درآمد جامعه، بر زندگی شهری و چهره شهرها آثار منفی برجای نهاده است (فرهادی و همتی گشتاسب،89:1396).

رضایتمندی ⁴

رضایت در معنای لغوی خود در فرهنگ عمید به معنا رضا، راضی بودن، خشنودی از چیزی یا مکانی آمده است. رضایت از محل زندگی، بعد از رضایت از زندگی زناشویی دومین عامل مهم در رضایت فرد از کل زندگی خویش است (Kearney,2006:135). رضایت‌مندی به‌عنوان یکی از معیارهای کلیدی سنجش کیفیت محیطی مطرح می‌شود (رحیمی، رهنما،2502:1402). زیستن در محیط زندگی مطلوب آرزوی بسیاری از افراد است که بنا به دلایل متفاوت اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کالبدی قادر به انتخاب مکان مناسب‌تری نیستند. این امر به‌مرورزمان فاصله بین انتظارات فرد را با واقعیت موجود در زندگی‌اش بیشتر نموده که درنتیجه آن رضایتمندی از محیط زندگی را کاهش می‌دهد (ایمانی و همکاران،21:1398). بیان‌های نظری براین امر استوار است که رضایتمندی سکونتی تفاوت بین مسکن و محله‌ی موجود، واقعی و مطلوب خانواده‌ها را محاسبه می‌کند (Abdul Mohit et al,2010). رضایت مسکن شامل چهار نوع از رضایت است: الف) رضایت از واحد مسکونی ب) رضایت از خدمات ارائه‌شده ازجمله خدمات نوسازی؛ ج) رضایت از اجاره خانه و خدمات پرداخت‌شده د) رضایت از واحد همسایگی و منطقه؛ بنابراین اگر رضایت مسکونی محقق شود، رضایت از زندگی نیز افزایش می‌یابد (جافری و همکاران،171:1398). رضایت مسکونی یکی از بیش‌ترین موضوعات بررسی‌شده درزمینة ی محیط‌های مسکونی است، زیرا ثابت‌شده که رضایت مسکونی بخشی از حوزه‌ی رضایت از زندگی هست (طلوع دل و همکاران،17:1395). لسینگ و مانزا رضایت‌مندی را یکی از معیارهای اصلی سنجش کیفیت محیط می‌دانند و کیفیت محیط را این‌گونه تعریف می‌کنند که محیط باکیفیت مناسب، احساس رفاه و رضایتمندی را برای جمعیت آن از طریق ویژگی‌های فیزیکی، اجتماعی، نمادی به وجود می‌آورد (Van,Kamp and et al,2003:3). نکته‌ای در بررسی روند ایجاد مجتمع‌های مسکونی در ایران مشاهده می‌شود، این است که همواره از توجه به اصول و معیارهای شهرسازی در برنامه‌ریزی و طراحی غالب مجتمع‌های مسکونی کاسته شده و این‌گونه مساکن از ایجاد « محیط مطلوب» مسکونی فاصله گرفته‌اند (عباس زاده و همکاران،654:1395). علاوه بر آن، در طراحی مجتمع‌های ساکنان نادیده گرفته می‌شوند و طراحی ساختار این مجتمع‌ها با نوع و چگونگی به‌کارگیری فضا به‌وسیله ساکنان هماهنگی ندارد و به همین دلیل، میزان رضایتمندی ساکنان از مجتمع‌ها سیر نزولی دارد (ذبیحی و همکاران،104:1390). رضایتمندی از کیفیت محیط مسکونی برای ارزیابی عملکرد مسکن یک معیار مناسب که در طول دهه‌ها توسعه‌یافته مفهوم رضایتمندی از محیط مسکونی است (Biswas& et al,2021). پژوهشگران حیطه‌ی رضایتمندی مسکونی ادراکات خانواده از محیط زندگی خود شامل خانه، واحد همسایگی و محله را از طریق تقسیم عوامل توضیحی ویژگی‌های کاربران اعم از شناختی یا رفتاری ویژگی‌های محیطی بررسی می‌کنند (Jiang &et al,2021).

شکل(1). مدل مفهومی پژوهش

روش تحقیق

این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر ماهیت و روش توصیفی - پیمایشی می‌باشد. روش تحقیق بدنه اصلی هر پژوهش را تشکیل می‌دهد. بدین جهت در مرحله اول برای دستیابی به مبانی نظری و کسب اطلاعات دررابطه‌با شاخص‌های کالبدی و محیطی، از روش کتابخانه‌های و اسنادی (کتب، مجلات، مقالات، آمارنامه‌ها و..) استفاده شده است؛ به‌طوری‌که در گام نخست با استفاده از مطالعات اسنادی و نتایج پژوهش‌های پیشین، پرسش‌نامه در دو بخش عوامل کالبدی و محیطی درمجموع 8 شاخص و 33 گویه تنظیم گردید که در جدول (1) آمده است در گام بعد به‌منظور جمع‌آوری اطلاعات از پرسش‌نامه متشکل از سؤالات عمومی و تخصصی محقق ساخته، استفاده شد. تعداد کل واحدهای مسکن مهر شیروان (1988 واحد) و بعد هر خانوار در دو محدوده 4 نفر می‌باشد. برای تعیین حجم نمونه آماری از فرمول کوکران استفاده شد و نمونه پژوهش 366 نفر از شهروندان کوی وحدت و شهرک بسیجیان در شهر شیروان تعیین گردید که باتوجه‌به تعداد پرسش‌نامه‌ها و وسعت و جمعیت محدوده‌های موردمطالعه، این تعداد با استفاده از فرمول تناسب بین دو محدوده به‌دست‌آمده است که تعداد نمونه پژوهش در (5488) نفر جمعیت ساکن در محدوده کوی وحدت، 268 نفر و در جمعیت (2128) نفری در محدوده شهرک آزادگان (کارخانه قند) 100 نفر به‌تناسب وسعت و جمعیت انتخاب گردید، سپس پرسش‌نامه‌ها توزیع و اطلاعات موردنیاز به دست آمد. در مرحله تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون تی مستقل، آزمون قریدمن، آزمون کای اسکوئر در نرم‌افزار SPSS وضعیت شاخص‌های کالبدی و محیطی در دو محدوده کوی وحدت و شهرک بسیجیان در شهرشیروان مورد مقایسه قرار گرفت.

جدول(1).شاخص های پژوهش مورد مطالعه

عوامل کالبدی

شاخص ها

سنجه ها

منابع

وضعیت دسترسی

1- میزان دسترسی به فضاهای جمعی( پارک، مراکز تفریحی)

2- میزان دسترسی حمل و نقل عمومی

3- میزان دسترسی به مراکز بهداشتی و درمان

4- میزان دسترسی به مراکز آموزشی

5- میزان دسترسی به فروشگاه ها بزرگ و کوچک

6- میزان دسترسی به مساجد

( عباس زاده و همکاران،1395).

( خوارزمی و همکاران،1401).

امنیت و ایمنی

1- وضعیت امنیت زنان و کودکان

2- وضعیت ایمنی افراد در ارتباط با تصادفات خیابانی

( پوراحمد و همکاران،1400)

مقاومت و مصالح

1- میزان استفاده از مصالح ساختمانی مقاوم

2- میزان مقاومت مسکن خود دربرابر نزولات جوی و زلزله

3- میزان برخورداری از امکانات زیرساختی موجود در مجتمع مسکونی

4- استفاده از مصالح مناسب در طراحی نمای ساختمان

(صارمی و همکاران،1391)

موسوی و همکاران،1389).

( صابری و هکاران، 1397).

خدمات شهری

1- امکانات زیرساختی شامل آب، برق، گاز، تلفن

2- خدمات پستی، آتش نشانی و پارکنیگ

3- چهره ظاهری محدوده های مسکن مهر

4- وضعیت آسفالت خیابان و کوچه ها

( پوراحمد و همکاران،1400)

( رفیعیان و همکاران،1388).

( صابری و هکاران، 1397).

مسکن

1- اندازه واحد مسکونی، نوع ساحت و طراحی مسکن

2- امکانات و تاسیسات واحد مسکونی

3- کیفیت نوسازی و استحکام واحد مسکونی

4- قیمت مسکن/ اجاره بها

( رضایی و همکاران،1400).

( زنگنه و همکاران،1399)

( زنگنه شهرکی و همکاران1402)

( بهمنی و همکار،1395)

مبلمان شهری

1- فضای مناسب پیاده روی

2- روشنایی مناسب معابر

3- کیفیت آلمان های شهری

(رضایی و همکار،1391)

(صیدایی و همکاران،1389).

(بیدهندی و همکاران1397)

عوامل محیطی

شاخص ها

سنجه ها

منابع

زیست محیطی

1- فضای سبز وپوشش گیاهی

2- هویت شهری

3- آلودگی هوا

4- آب سالم قابل شرب

5- کیفیت هوای محدوده

6- مدیریت پسماندی شهری

( احمدی وهمکار،1400).

(رضایی و همکار،1391)

( بهمنی و همکار،1395)

محیط مسکونی

1- دید و منظر

2- طراحی منظر مناسب فضای شهری

3- نظم و یکپارچگی فضاها

4- میزان هماهنگی در رنگ فضاها

(یزدانی و همکاران،1396).

(رضایی و همکار،1391).

( ذبیحی و همکاران1390).

قلمرو پژوهش

شهر شیروان در شمال شرقی استان خراسان شمالی و در موقعیت ریاضی 37 درجه و 54 دقیقه عرض شمالی و 58 درجه و 18 دقیقه طول شرقی واقع شده است. این شهر با شهرستان فاروج از شرق، شهرستان بجنورد از غرب، شهرستان اسفراین از جنوب و با کشور ترکمنستان از شمال دارای 75 کیلومتر مرز مشترک می باشد(شکل2). شهر شیروان از لحاظ وسعت، 13 درصد و از نظر جمعیت حدود 17 درصد کل جمعیت استان را به خود اختصاص داده است (باقری، معتمدی، مافی،334:1399).باتوجه به اهمیت موضوع مسکن ارزان قیمت در شهر شیروان، مسکن مهر شهرک آزادگان و کوی وحدت در این پژوهش مورد توجه واقع شده است. با توجه به نقشه(2) مسکن مهر شهرک آزادگان ( کارخانه قند) در جنوب غربی شهرشیروان و متصل به شهر ایجاد شده است.این مساکن در سال 1385 تاسیس شده و دارای 532 واحد می باشد. شروع به کار مسکن مهر در شهرشیروان از این محدوده آغاز شده است که اجرای آن را کارخانه قند شهرشیروان برعهده داشته است. اکثرا افراد ساکن در محدوده شهرک آزادگان را کارگران کارخانه قند و شرکت سیمان بجنورد تشکیل داده اند.اما مسکن مهر کوی وحدت به لحاظ جغرافیایی در شمال شهرشیروان قرار گرفته است. وبرخلاف شهرک آزادگان، به علت رد شدن لوله گاز از این محدوده از شهرشیروان جدا شده وبه صورت منفصل واقع شده است. این مساکن در سال 1389-1390 تاسیس گردیده و دارای 1456 واحد می باشد با وجود تعداد واحد های بسیاری که در این محدوده احداث شده است اما هنوز به جامعه هدف خود دست پیدا نکرده است و مساکن آن خالی از سکنه می باشند.این در حالی است که در شهرک آزادگان باتوجه به آنکه هدف از تاسیس شهرک آزادگان ایجاد واحدهای های مسکونی برای کارگران کارخانه قند شیروان بوده است جامعه هدف در این محدوده کامل بوده وتعداد مساکن خالی ان بسیار محدود می باشد (اداره شهرسازی شهرستان شیروان،1402).

شکل(2) نقشه موقعیت مسکن مهر شهرک آزادگان و کوی وحدت شهرشیروان

منبع:اداره راه وشهرسازی شهرستان شیروان

یافته ها

در این قسمت ابتدا، اطلاعات کلی پاسخ‌دهندگان در ارتباط با مؤلفه‌هایی چون جنسیت، محل اشتغال، نوع اشتغال، وضعیت مالکیت مسکن، نوع مسکن، محل قبلی سکونت ارائه گردیده است در بخش دوم به تجزیه‌وتحلیل اطلاعات مرتبط با پرسش‌های پژوهش پرداخته شده است. در این بخش از آزمون فریدمن، آزمون تی تست مستقل و آزمون تک متغیری مجذور کای در نرم‌افزار SPSS به‌منظور مقایسه شاخص‌ها در دو محدوده مسکن مهر کوی وحدت و شهرک آزادگان در شهر شیروان به استفاده شده است.

یافته‌های توصیفی

باتوجه‌به نتایج حاصل از پرسش‌نامه از مجموع افراد پاسخگو 36.5 درصد را مردان و 63.5 درصد را زنان در مسکن مهر کوی وحدت و همچنین در شهرک آزادگان از مجموع افراد 53 درصد را مردان و 47 درصد را زنان تشکل داده‌اند. از نظر محل اشتغال اکثر پاسخ دهندگان در شیروان ساکن بوده ومیزان آن درمیان ساکنان مسکن مهر کوی وحدت وشهرک آزادگان به ترتیب 68.8 و76 درصد می باشد. وضعیت مالکیت مسکن نشان می دهد،؛ 66.9 درصد پاسخگویان در مسکن مهر کوی وحدت مستاجر نشین ودر شهرک آزادگان ، 67درصد پاسخگویان مالک مسکن شمرده می شدند. به لحاظ نوع مساکن نیز تمام ساختمان ها در این دو محدوده به شکل آپارتمانی بناشده است. .باتوجه به میزان اهمیت مکان قبلی سکونت شهروندان در این دو محدوده یافته ها نشان می دهد اکثر پاسخگویان در شیروان ساکن بوده وبه لحاظ وضعیت اشتغال بیشتر پاسخگویان در مسکن مهر کوی وحدت، دارای شغل آزاد و در شهرک آزادگان کارمند می باشند.

جدول شماره (1). درصد آماره‌های توصیفی نوع تصرف واحد مسکونی در پرسشنامه شهروندان شیروانی

محل سکونت	نوع تصرف واحد مسکونی	فراوانی	درصد
کوی وحدت	مالک	88	33.1
کوی وحدت	مستأجر	178	66.9
شهرک آزادگان	مالک	67	67.0
شهرک آزادگان	مستأجر	33	33.0

منبع: یافته‌های پژوهش

جدول شماره (2). درصد آماره‌های توصیفی محل اشتغال در پرسشنامه شهروندان شیروانی

محل سکونت	محل اشتغال	فراوانی	درصد
کوی وحدت	خود شهرک	48	18.0
	شیروان	183	68.8
	بجنورد	35	13.2
شهرک آزادگان	خود شهرک	8	8.0
	شیروان	76	76.0
	بجنورد	16	16.0

منبع: یافته‌های پژوهش

یافته‌های تحلیلی

· میزان رضایتمندی شهروندان باتوجه‌به عوامل کالبدی و زیست‌محیطی

برای شناخت میزان رضایتمندی شهروندان از مسکن مهر، از 8 شاخص و32 گویه در دو بعد کالبدی وزیست محیطی استفاده شده است. که نتایج آن در ادامه آمده است. طیق جدول ملاحظه می شود که به لحاظ شاخص دسترسی در مسکن مهر کوی وحدت بیشترین میانگین مربوط به شاخص دسترسی به مراکز آموزشی برابر با 3.14 وکمترین میانگین با 2.07 درصد مربوط به دسترسی به وسایل حمل‌ونقل عمومی بوده است. این در حالی است که وضعیت دسترسی ، در ابعاد مختلف در شهرک آزادگان دارای شرایط مطلوبی بوده وبرخلاف مسکن مهر کوی وحدت ،شهروندان از دسترسی خود به وسایل حمل ونقل عمومی کاملا احساس رضایت داشته اند.

در شاخص امنیت میانگین گویه‌ها بیانگر آن است که وضعیت ایمنی افراد در ارتباط با تصادفاتی خیابانی نسبت به وضعیت امنیت زنان و کودکان در محدوده مسکن مهر کوی وحدت از شرایط مناسب‌تری برخوردار بوده است بااین‌وجود میانگین شاخص‌ها گویای آن است که میزان رضایت شهروندان از وضعیت شاخص امنیت در محدوده مسکن مهر کوی وحدت نسبت به شهرک آزادگان کمتر بوده و شاخص امنیت در مسکن مهر کوی وحدت از وضعیت مطلوبی برخوردار نبوده است.

میزان رضایت شهروندان از مقاومت مصالح ساختمانی نشان می‌دهد طراحی نمای ساختمان در شهرک آزادگان با میانگین 3.92 و امکانات زیرساختی مجتمع مسکونی با میانگین 3.97 از وضعیت مطلوبی برخوردار می باشد این در حالی است که میانگین شاخص مقاومت مصالح ساختمانی در مسکن مهر کوی وحدت کمتر از سه بوده است واین نشان دهنده عدم رضایت شهروندان از میزان مقاومت مصالح ساختمانی در این مساکن بوده است. در شاخص خدمات شهری امکانات زیرساختی شامل آب، برق، گاز، تلفن در هر دو محدوده از شرایط مطلوبی برخوردار بوده است با این وجود شهروندان ساکن در مسکن مهر کوی وحدت از خدمات پستی، آتش‌نشانی ، پارکینگ، چهره ظاهری محدوده‌های مسکن مهرو وضعیت آسفالت خیابان و کوچه‌ها میزان رضایت کمتری داشته اند. میانگین گویه ها در شاخص مسکن بیانگر آن است که قیمت مسکن یا اجاره‌بها در هر دو محدوده از نظر شهروندان بالابوده وبه لحاظ اندازه واحد مسکونی، نوع ساخت و طراحی مسکن، شهروندان ساکن در شهرک آزادگان احساس رضایت بیشتری داشته اند. مطابق یافته ها فضای مناسب پیاده روها، روشنایی مناسب معابر، کیفیت المان های شهری به عنوان گویه های شاخص مبلمان در مسکن مهر کوی وحدت از وضعیت مطلوبی برخوردار نبوده وشهروندان ساکن در این محدوده از وضعیت مبلمان خود احساس رضایت چندانی نداشته اند. این در حالی است که میانگین شاخص مبلمان در هر سه گویه در شهرک در وضعیت مناسب تری قرار داشته است. یافته‌ها در بعد محیطی، نشان می‌دهد، وضعیت شاخص محیط‌زیست شهری به لحاظ پوشش فضای سبز شهری، نبود آلودگی هوا، وجود آب سالم و قابل شرب، مدیریت پسماند شهری، در محدوده مسکن مهر شهرک آزادگان در شرایط بسیار مطلوبی قرار داشته و شهروندان کاملاً احساس رضایت داشته‌اند این درحالی‌که در مسکن مهر کوی وحدت جز پوشش فضای سبز، مدیریت پسماند و احساس تعلق به محیط در سایر شاخص‌های زیست‌محیطی توسط شهروندان احساس رضایت چندانی مشاهده نمی‌شود. وضعیت شاخص محیط مسکونی نیز گویای آن است نظم و یکپارچگی فضا و میزان هماهنگی در رنگ فضاها در هر دو محدوده مورد تأیید شهروندان بوده است. اما دید منظر و طراحی آن در مسکن مهر کوی وحدت مورد رضایت شهروندان ساکن در این محدوده نبوده است.

جدول شماره (3).میانگین آماره‌های توصیفی ابعاد کالبدی وزیست محیطی

شاخص	گویه‌ها	مسکن مهر کوی وحدت			مسکن مهر شهرک آزادگان
شاخص		میانگین	مد	واریانس	میانگین	مد	واریانس
دسترسی		میانگین	مد	واریانس	میانگین	مد	واریانس
	دسترسی به پارک	2.94	2	1.2	4.08	4	0.07
	دسترسی به وسایل حمل‌ونقل عمومی	2.07	1	1.5	5.00	5	0.000
	دسترسی به مراکز بهداشتی و درمانی	2.77	3	1.4	4.88	5	0.1
	دسترسی به مراکز آموزشی	3.14	4	1.5	4.01	4	0.01
	دسترسی به فروشگاه‌های بزرگ و کوچک	2.91	1	2.06	3.86	5	1.5
	دسترسی به مساجد	2.62	1	2.2	4.00	4	0.000
امنیت	وضعیت امنیت زنان و کودکان	2.09	1	1.01	3.70	4	0.7
امنیت	وضعیت ایمنی افراد در ارتباط با تصادفاتی خیابانی	2.47	2	1.5	3.80	4	1.6
مقاومت مصالح	استفاده از مصالح ساختمانی مقاوم	2.77	2	1.7	3.54	4	1.8
	مقاومت مسکن در برابر نزولات جوی	2.89	2	1.8	3.67	4	1.5
	امکانات زیرساختی مجتمع مسکونی	2.87	2	1.4	3.97	4	1.01
	طراحی نمای ساختمان	2.40	2	1.4	3.92	4	1.12
خدمات شهری	امکانات زیرساختی شامل آب، برق، گاز، تلفن	3.07	4	1.5	4.58	5	1.09
	خدمات پستی، آتش‌نشانی و پارکینگ	2.40	1	1.6	3.86	5	1.83
	چهره ظاهری محدوده‌های مسکن مهر	2.53	1	1.7	3.79	4	1.25
	وضعیت آسفالت خیابان و کوچه‌ها	2.67	1	1.8	3.54	4	1.44
مسکن	اندازه واحد مسکونی، نوع ساخت و طراحی مسکن	2.44	1	1.8	3.48	4	0.8
	کیفیت نوسازی و استحکام واحد مسکونی	2.61	2	1.8	3.69	4	0.6
	قیمت مسکن/ اجاره‌بها	2.46	2	1.8	2.48	3	1.3
مبلمان	فضای مناسب پیاده‌روی	2.84	2	1.8	4.26	4	0.2
	روشنایی مناسب معابر	2.74	3	1.6	4.08	4	0.9
	کیفیت آلمان‌های شهری	3.26	3	1.2	3.90	4	0.5
محیط زیست شهری	فضای سبز و پوشش گیاهی	3.53	5	1.3	4.99	1	4.9
	آلودگی هوا	2.82	3	1.7	4.08	4	4.08
	کیفیت هوای محدوده	2.10	1	1.5	4.54	3	4.5
	آب سالم و قابل شرب	2.29	1	1.5	4.15	3	4.1
	هویت شهری	3.10	5	2.1	3.06	4	3.06
	مدیریت پسماند شهری	3.41	4	1.5	3.14	4	3.1
محیط مسکونی ونی	دید و منظر	2.83	1	2.4	3.92	4	0.5
	طراحی منظر مناسب فضای شهری	2.89	2	1.7	3.66	4	1.2
	نظم و یکپارچگی فضاها	3.12	4	1.7	3.49	3	0.3
	میزان هماهنگی در رنگ فضاها	3.39	4	0.9	3.11	4	0.6

منبع: یافته های پژوهش

· شاخص هایی که بیشترین تاثیر را در میزان رضایتمندی شهروندان داشته اند

برای رتبه بندی وضعیت شاخص‌های مربوط به رضایتمندی شهروندان از آزمون فریدمن استفاده شده است.آزمون فریدمن⁵ برای طرح‌های درون‌گروهی (نمونه‌های وابسته) مناسب است. این آزمون تعمیم‌یافته آزمون ویلکاکسون بوده و معادل ناپارامتریک آزمون اندازه مکرر⁶ شناخته می شود. در این آزمون ما یک گروه از افراد یا آزمودنی داریم که حداقل در دو وضعیت یا دو مقطع زمانی مختلف موردسنجش قرارگرفته‌اند. هدف این است که تغییرات نمرات (میانه) را در چند (2 و یا بیشتر) وضعیت یا مقطع زمانی مقایسه کنیم. آنچه در این آزمون مورد توجه است سطح سنجش متغیرها بوده که بایستی ترتیبی باشد( (کریمی،282:1394). نتایج مطابق با جدول شماره چهار وپنج نشان می دهد در مسکن مهر کوی وحدت ، شاخص محیط مسکونی با میانگین رتبه‌ای 7.39وشاخص امنیت با میانگین 1.23 به ترتیب دارای بیشرین وکمترین رتبه بوده اند. در این میان وضعیت شاخص ها در شهرک آزادگان نیز بیانگر آن است که بیشترین رتبه مربوط به شاخص دسترسی سپس شاخص مبلمان شهری بوده و شاخص مسکن نسبت به سایر شاخص ها از رتبه پایین تری برخوردار می باشد.

جدول شماره (4). نتایج میانگین رتبه‌ای شاخص‌های کالبدی و محیطی

محل سکونت	شاخص‌های پژوهش	میانگین رتبه	رتبه
کوی وحدت	محیط مسکونی	7.39	1
	دسترسی	6.75	2
	زیست محیطی	5.36	3
	مقاومت مصالح	4.70	4
	خدمات شهری	4.50	5
	مبلمان شهری	3.45	6
	مسکن	2.62	7
	امنیت	1.23	8
شهرک آزادگان	دسترسی	7.73	1
	مبلمان شهری	7.27	2
	محیط زیست شهری	5.22	3
	خدمات شهری	4.93	4
	مقاومت مصالح	4.46	5
	امنیت	3.17	6
	محیط مسکونی	1.95	7
	مسکن	1.27	8

منبع: یافته های پژوهش

جدول شماره(5). نتایج اماره آزمون فریدمن

محل سکونت	تست آماره آزمون فریدمن
کوی وحدت	تعداد	266
	کای اسکوئر	1334.22
	درجه آزادی	7
	سطح معنی‌داری	0.000
شهرک آزادگان	تعداد	100
	کای اسکوئر	634.465
	درجه آزادی	7
	سطح معنی‌داری	0.000

منبع: یافته های پژوهش

· مقایسه شاخص‌های کالبدی و محیطی در دو محدوده مسکن مهر کوی وحدت و شهرک آزادگان با استفاده از آزمون تی مستقل

آزمون t گروه‌های مستقل⁷ میانگین دو گروه از پاسخگویان را باهم مقایسه می‌کند به عبارتی، در این آزمون، میانگین‌های به‌دست‌آمده از نمونه‌های تصادفی مورد قضاوت قرار می‌گیرند. بدین معنی که از دو جامعه مختلف، نمونه‌هایی اعم از این که تعداد نمونه مساوی یا غیرمساوی باشند، به‌طور تصادفی انتخاب کرده و میانگین‌های آن دو جامعه را باهم مقایسه می‌کنیم (کریمی،226:1394). جدول (6) توصیفی از شاخص‌های کالبدی و محیطی برحسب محدوده مسکن مهر کوی وحدت و شهرک آزادگان است. مقادیر هر گروه، میانگین، انحراف استاندارد و خطای استاندارد میانگین در این جدول ارائه‌شده است. یافته ها نشان می دهد میانگین در تمام گویه های شاخص کالبدی و محیطی، در شهرک آزادگان نسبت به کوی وحدت بالاتر بوده و از وضعیت مطلوب تری برخوردار می باشد.

جدول شماره(6). نتایج مقادیر فراوانی هر گروه

شاخص‌های پژوهش	محل سکونت	تعداد	میانگین	انحراف استاندارد	خطای استاندارد میانگین
دسترسی	کوی وحدت	266	2.9	4.76780	0.26673
دسترسی	شهرک آزادگان	100	4.3	1.23954	0.13353
امنیت و ایمنی	کوی وحدت	266	2.2	1.47099	0.10757
امنیت و ایمنی	شهرک آزادگان	100	3.7	1.38899	0.14870
مقاومت مصالح	کوی وحدت	266	2.7	2.91622	0.18376
مقاومت مصالح	شهرک آزادگان	100	3.7	1.78942	0.25638
خدمات شهری	کوی وحدت	266	2.8	2.93765	0.18124
خدمات شهری	شهرک آزادگان	100	3.8	2.17820	0.25417
مسکن	کوی وحدت	266	2.4	2.36203	0.14728
مسکن	شهرک آزادگان	100	3.1	1.98161	0.25953
مبلمان شهری	کوی وحدت	266	2.9	2.35683	0.14266
مبلمان شهری	شهرک آزادگان	100	4.06	1.05524	0.23695
زیست‌محیطی	کوی وحدت	266	2.8	3.19409	0.18523
زیست‌محیطی	شهرک آزادگان	100	3.9	2.14580	0.22415
محیط مسکونی	کوی وحدت	266	3	2.78437	0.19246
محیط مسکونی	شهرک آزادگان	100	3.5	1.61671	0.30185

منبع: یافته های پژوهش

در جدول شماره (7) نتایج آزمون تی گروه‌های مستقل گزارش‌شده است جدول دارای دو بخش بوده است. بخش اول مربوط به آزمون لون یا لوین⁸ بوده است این آزمون لون جهت بررسی تفاوت واریانس دو گروه استفاده می‌شود. کاربرد این آزمون بدین‌صورت است که چنانچه سطح معنی‌داری آزمون لون بیشتر از 0.05 باشد از نتایج ردیف بالای آزمون تی (t-test) استفاده می‌کنیم و اگرچه مقدار سطح معنی‌داری آزمون لو کمتر از 0.05 باشد از نتایج ردیف پایین آزمون استفاده می‌کنیم. مقدار شاخص دسترسی، مقاومت مصالح، خدمات شهری، مبلمان شهری، زیست‌محیطی و محیط مسکونی سطح معنی آزمون لون (sig) برابر با (0.000) به‌دست‌آمده است که کمتر از مقدار 0.05 است و با توجه به سطح معنی‌داری(sig.(2-tailed)) آزمون تی مستقل که برابر با 0.000 به‌دست‌آمده است و کمتر از مقدار مفروض 0.05 است نتیجه می‌گیریم که بین میانگین‌های موردنظر در کوی وحدت و شهرک آزادگان تفاوت معنی‌داری وجود دارد و شاخص امنیت و ایمنی و مسکن مقدار سطح معنی‌داری برابر با (0.223) و (0.109) دست آمده است که بیشتر از مقدار 0.05 است و با توجه به سطح معنی‌داری(sig.(2-tailed)) آزمون تی مستقل که برابر با 0.000 به‌دست‌آمده است و کمتر از مقدار مفروض 0.05 است که بین این دو شاخص تفاوت معنی‌داری وجود ندارد. درنتیجه تفاوت میانگین بین شاخص‌های کالبدی و محیطی در دو محدوده مسکن مهر کوی وحدت و شهرک آزادگان نشان از نقش موثر این دو بعد در رضایتمندی شهروندان از مسکن مهر می باشد.

جدول شماره (7). نتایج مقادیر آزمون تی گروه‌های مستقل

		آزمون t: سنجش برابری میانگین‌ها				آزمون لون: سنجش برابری واریانس‌ها
شاخص‌های پژوهش		آزمون تی	درجه آزادی	سطح معنی‌داری	تفاوت میانگین	F	سطح معنی‌دار
دسترسی	Equal variances assumed	19.403-	364	0.000	9.37511-	75.536	0.000
دسترسی	Equal variances not assumed	29.525-	339.481	0.000	9.37511-
امنیت و ایمنی	Equal variances assumed	17.273-	364	0.000	2.93609-	1.490	0.223
امنیت و ایمنی	Equal variances not assumed	17.729-	187.624	0.000	2.93609-
مقاومت مصالح	Equal variances assumed	13.382-	364	0.000	4.17143-	24.625	0.000
مقاومت مصالح	Equal variances not assumed	16.490-	288.095	0.000	4.17143-
خدمات شهری	Equal variances assumed	15.802-	364	0.000	5.10083-	10.222	0.002
خدمات شهری	Equal variances not assumed	18.047-	238.942	0.000	5.10083-
مسکن	Equal variances assumed	8.064-	364	0.000	2.14248-	2.588	0.109
مسکن	Equal variances not assumed	8.729-	210.562	0.000	2.14248-
مبلمان شهری	Equal variances assumed	13.863-	364	0.000	3.39038-	55.801	0.000
مبلمان شهری	Equal variances not assumed	18.984-	353.733	0.000	3.39038-
زیست‌محیطی	Equal variances assumed	19.378-	364	0.000	6.69684-	11.999	0.001
زیست‌محیطی	Equal variances not assumed	23.052-	264.150	0.000	6.69684-
محیط مسکونی	Equal variances assumed	6.609-	364	0.000	1.95444-	26.355	0.00
محیط مسکونی	Equal variances not assumed	8.312-	302.410	0.000	1.95444-

منبع: یافته های پژوهش

· مقایسه شاخص‌های کالبدی و محیطی در دو محدوده در مسکن مهر کوی وحدت و شهرک آزادگان با استفاده از آزمون تک متغیری مجذور کای (آزمون خی دو یا کای اسکوئر).

نتایج آزمون برازندگی مجذورکای را نشان می‌دهد، مقدار مجذور کای به‌دست‌آمده از شاخص محیطی در مسکن مهر کوی وحدت برابر با 190.5 و شاخص کالبدی برابر 168.0 است که در سطح خطای کمتر از 0.05 معنی‌دار شده است و همچنین در شهرک آزادگان شاخص محیطی برابر با 82.4 و شاخص کالبدی برابر با 127.7 می‌باشد که سطح خطا در این شاخص نیز کمتر از 0.005 می‌باشد. به بیان دیگر نتایج نشان می‌دهد بین فراوانی مشاهده‌شده و مورد انتظار تفاوت بسیاری وجود دارد. فراوانی به‌دست‌آمده در طبقات متوسط، زیاد و خیلی زیاد بیشتر از طبقات کم و خیلی کم است که گویای این است که ازنظر پاسخگویان شاخص کالبدی و محیطی بر رضایتمندی مسکن مهرشهر شیروان در دو محدوده مسکن مهر کوی وحدت و شهرک آزادگان بسیار تأثیرگذار بوده است.

جدول شماره(8). نتایج مقادیر آزمون برازندگی مجذور کای

محل سکونت	تست آماره	شاخص‌های رضایتمندی در محدوده مسکن مهر کوی وحدت و شهرک آزادگان
کوی وحدت		محیطی			کالبدی
	کای اسکوئر		190.564b	168.098a
	درجه آزادی		26	44
	سطح معنی‌داری		0.000	0.000
شهرک آزادگان	کای اسکوئر		82.400d	127.760c
	درجه آزادی		19	25
	سطح معنی‌داری		0.000	0.000

منبع: یافته های پژوهش

نتیجه‌گیری و ارائه پیشنهادات

در پژوهش حاضر به بررسی نقش عوامل کالبدی و زیست‌محیطی بر میزان رضایتمندی شهروندان از مسکن مهر کوی وحدت و شهرک آزادگان در شهر شیروان پرداخته شد براساس نتایج نشان داد تفاوت معناداری میان نظرات ساکنان شهرک آزادگان و کوی وحدت وجود دارد به طوری که در مسکن مهر کوی وحدت از میان‌هشت شاخص موردنظر در دو بعد کالبدی و محیطی، مجموع شاخص دسترسی با میانگین (9/2) شاخص امنیت(2/2)، شاخص مقاومت مصالح(7/2)، شاخص خدمات شهری(8/2)،شاخص مسکن(4/2)، شاخص مبلمان شهری(9/2) ودر بعد محیطی، شاخص محیط زیست شهری با میانگین (8/2) پایین تر از حد متوسط (3) بوده واین نشان می دهد شهروندان از وضعیت شاخص مورد نظر رضایت نداشته وآن را نامناسب ارزیابی کرده اند در این میان تنها شاخص محیط مسکونی به عنوان یکی از شاخص های بعد محیطی که شامل دید منظر،طراحی مناسب، نظم ویکپارچگی فضا ومیزان هماهنگی در رنگ می باشد در وضعیت مطلوبی قرار داشته است. در شهرک آزادگان برخلاف کوی وحدت میزان رضایتمندی شهروندان از شاخص ها در وضعیت مطلوبی قرار داشته است. به گونه ای که شاخص دسترسی با میانگین (3/4)،میلمان شهری با میانگین(06/4)،محیط زیست شهری(9/3)، خدمات شهری(8/3)، مقاومت مصالح وشاخص امنیت با میانگین(7/3)، شاخص محیط مسکونی(5/3) و در نهایت شاخص مسکن با میانگین(1/3) به ترتیب بیشترین میزان رضایت شهروندان از بعد کالبدی ومحیطی این محدوده بوده است. مقدار شاخص دسترسی، مقاومت مصالح، خدمات شهری، مبلمان شهری، زیست‌محیطی و محیط مسکونی در سطح معناداری آزمون لون، (sig) برابر با (0.000) به‌دست‌آمده است که کمتر از مقدار 0.05 می باشد و با توجه به سطح معنی‌داری(sig.(2-tailed)) آزمون تی مستقل که برابر با 0.000 به‌دست‌آمده است و کمتر از مقدار مفروض 0.05 است نتیجه می‌گیریم که بین میانگین‌های موردنظر در کوی وحدت و شهرک آزادگان تفاوت معنی‌داری وجود داشته است وشهرک آزادگان در وضعیت مطلوب تری قرار گرفته است. نتایج در آزمون فریدمن در مسکن مهر کوی وحدت نشان داد ، شاخص محیط مسکونی با میانگین رتبه‌ای 7.39وشاخص امنیت با میانگین 1.23 به ترتیب دارای بیشرین وکمترین رتبه بوده اند. در شهرک آزادگان نیز بهترین رتبه مربوط به شاخص دسترسی سپس شاخص مبلمان شهری بوده و شاخص مسکن نسبت به سایر شاخص ها از رتبه پایین تری برخوردار می باشد. مقایسه شاخص‌های کالبدی و محیطی در دو محدوده در مسکن مهر کوی وحدت و شهرک آزادگان با استفاده از آزمون تک متغیری مجذور کای (آزمون خی دو یا کای اسکوئر) شاخص محیطی در مسکن مهر کوی وحدت برابر با 190.5 و شاخص کالبدی برابر 168.0 است که در سطح خطای کمتر از 0.05 معنی‌دار شده است و همچنین در شهرک آزادگان شاخص محیطی برابر با 82.4 و شاخص کالبدی برابر با 127.7 می‌باشد که سطح خطا در این شاخص نیز کمتر از 0.005 می‌باشد. پگیجیو و بوریکو (2017) در مقاله‌ای با عنوان «مسکن اجتماعی در ایتالیا: مشکلات قدیمی، عیب‌های قدیمی‌تر و چند فضیلت جدید؟» به بررسی یاست‌های مسکن اجتماعی، تحولات تاریخی و مسائل بحرانی آن می‌پردازند و به مشکلاتی نظیر مدیریت سنتی، عدم اختصاص منابع کافی، عدم پاسخگویی به نیاز مسکن خانوارهای کم‌درآمد و لزوم برنامه‌ریزی صحیح اشاره می‌کنند یزدانی و همکاران (1395) در پژوهشی تحت عنوان «بررسی رضایتمندی ساکنان مجتمع‌های مسکن مهر (مطالعه موردی: مجتمع‌های مسکن مهر او شیب ولایت بابل)»، دریافتند که رضایت‌مندی ساکنان از مجتمع‌های مسکن مهر بابل باتوجه‌به میانگین کلی در حد متوسط قرار دارد. همچنین مقایسه دو مجتمع مسکونی مهر نشان داده که ازنظر سطح رضایت‌مندی در مساکن مهرشهر بابل تفاوتی وجود ندارد. رضایی خروشان و نعمتی مهر (1399) در مقاله «برنامه‌ریزی فضایی ارتقای کیفیت محیط مسکونی مبتنی بر نتایج ارزیابی رضایت‌مندی ساکنان مورد پژوهش: مسکن مهرشهر جدید پردیس» یافتند که ساکنین از امنیت، محیط‌زیست محله مسکونی، تسهیلات و ویژگی‌های کالبدی واحدی مسکونی رضایت‌مندی نیستند. به بیان دیگر نتایج نشان می‌دهد شاخص کالبدی و محیطی بر رضایتمندی مسکن مهرشهر شیروان در دو محدوده مسکن مهر کوی وحدت و شهرک آزادگان بسیار تأثیرگذار بوده است و با توجه به عوامل کالبدی وزیست محیطی در محدوده مسکن مهر شهرک آزادگان، شهروندان بیشتری متقاضی سکونت در این محدوده بوده واز محل سکونت خود رضایت داشته اند این در حالی است که در مسکن مهر کوی وحدت باتوجه به نامناسب بودن شرایط به لحاظ کالبدی وزیست محیطی تقاضا برای سکونت در این محدوده ها کمتر بوده ومردم رضایت چندانی برای زندگی در این مساکن نداشته اند.

باتوجه باتوجه به تفاوت نظرات شهروندان از وضعیت مسکن مهر در این دو محدوده جهت سیاست گذاری های آتی پیشنهاد می گردد:

· قبل از ورود به فرایند ساخت مجتمع‌های مسکن مهر، فرایند منسجم نظارت بر ساخت‌وساز این مجتمع‌ها تدوین گردد. بسیاری از ساکنان مسکن مهر کوی وحدت از مسکن دار شدن ابراز خشنودی نمودند؛ اما به‌شدت از اندازه واحد مسکونی، نوع ساخت و طراحی مسکن نحوه ایمنی ساختمان و مصالح به‌کاررفته در آن ناخشنود هستند. همچنین ناپایداری مصالح به‌کاررفته موجب شده تا هزینه تعمیرات واحدهای مسکونی بالا رفته و این مغایر باهدف اصلی پروژه مسکن مهر باشد.

· در خصوص مسکن مهرکوی وحدت همان‌طور که یافته‌ها نشان می‌دهند، می‌بایست تمرکز مسئولان امر بر روی ایجاد خدمات رفاهی پایه مانند خدمات پستی، مدارس، آتش‌نشانی و پارکینگ... باشد.

· شاید هدف اصلی مسکن مهر تأمین سرپناه برای قشر کم‌درآمد جامعه باشد؛ اما مسئولان امر باید آگاه باشند که پذیرش شرایط زندگی در مجتمع‌های مسکن مهر در کنار زندگی با محیط مسکونی باکیفیت است که معنا میابد. اگر نظام مدیریتی و برنامه ریزی کشور به قشر کم درآمد حق مسکن می‌دهد می‌بایست به نحوه زندگی آنان نیز توجه داشته باشد.

· دسترسی به حمل‌ونقل عمومی در راستای ارتباط میان مسکن مهر و مراکز مهم شهری یکی از سالم‌ترین و کم‌هزینه‌ترین راه‌های ارتباط ساکنان با شهر است؛ ازاین‌رو پیشنهاد می‌گردد ایستگاه‌های حمل‌ونقل عمومی در سایت مسکن مهر کوی وحدت ایجاد شود.

منابع

1- ابراهیمی، علی محمد؛ آقایی، پرویز(1400). سیاست ها و برنامه های تأمین مسکن قابل استطاعت؛ مروری برتجربه آمریکا، چشم انداز شهرها آینده،1(5)،صص59-49

2- احمدی طباطبایی، محمدعلی؛ احمدی، فریال، حیدرنتاج، وحید(1402).شناسایس عوامل موثر بر ایجاد تعاملات اجتماعی و امنیت عملکردی؛ مطالعهموردی: مسکن مهرشهرستان بروجرد،مسکن و محیط روستا،184، صص16-3

3- احمدی،پروین، چاره جو،فرزین(1399). بررسی میزان رضایتمندی ساکنان مسکن مهر از کیفیت سکونتی آن با رویکردی ویژه به شاخص های مسکن پایدار نمونه موردی:مسکن مهر شهرک بهاران، برنامه ریزی فضایی،11(1)178-151

4- امانپور، سعید، حسینی سیاه گلی، مهناز، آذربرزین، نیلوفر(1400). ارزیابی مکانیابی مسکن مهر با تأکید بربعد محیطی( نمونه موردی: مسکن مهرشهرایذه) مجله جغرافیا و توسعه فضای شهری،9(3)،120-103

5- ایمانی جاجرمی؛ حسین و مسعودیان، مهدی (1398). سكونتگاههای جدید و بازتولید نابرابری اجتماعی (تجربه زیسته سـاکنان مسكن مهر صدرای شیراز)، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران،8(1)،222-199

6- آروین، محمود؛ فرجی، امین، آژند، مرتضی(1398). تأثیررضایتمندی سکونتی برماندگار جمعیت در طرح های مسکن مهر شهربهبهان،فصلنامه علمی پژوهش و برنامه ریزی شهری،11(41)،98-83

7- برزگر، صادق؛ قربانی، علیرضا(1398). واکای رضایتمندی پروژه مسکن مهر از منظر پایداری اجتماعی نمونه مطالعاتی: مسکن مهر شهرگرگان، جامعه شناسی مسائل اجتماعی ایران، 8(1).19-1.

8- بهمنی، افشین؛ قائد، رحمتی، صفر (1395).ارزیابی مسكن مهر ازنظر شاخصهای کیفـی مسـكن مناسـب (نمونـه مـوردی: مسكن مهر 22 بهمن شهر زنجان)، جغرافیا و توسعه ناحیهای،14(1)،65-47

9- پوراحمد، احمد؛ عاشوری، حسن، حاتمی، احمد(1397). ارزیابی میزان رضایتمندی ساکنان از مسکن مهر( نمونه موردی: مجتمع وحدت شهرشیراز)،فصلنامه علمی پژوهش و برنامه ریزی شهری،10(39)،74-64.

10- پویافر،حامد؛ستاری ساربانقلی، ابراهیمی اصل، اکبری نامدار، شبنم(1402). سنجش رضایت ساکنان از کیفیت معماری مسکن مهرشهرجدید سهند با توجه به شاخص های معماری پایدار، پادیاری، توسعه و محیط زیست،4(2)،82-61

11- جافری، رحیم؛ موسوی، میررحیم، مصیب زاده، علی (1398)، سنجش عوامل موثر بر رضایتمندی از مساکن گروه های کم درآمد شهری( مطالعه موردی: مسکن مهرشهررضا)، جغرافیای اجتماعی شهری،6(2)،186-169

12- حبیبی نوده، ز.(1396). تحلیل فضایی قابلیت های مسکن مهر جهت دستیابی به پایداری اجتماعی مطالعه موردی: شهرجدید گلبهار، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده جغرافیا و علوم محیطی، دانشگاه سبزوار.

13- حیدری مقدم، مصطفی، زیاری کرامت اله، حاتمی نژاد، حسین، پوراحمد، احمد(1398). بررسی و ارزیابی سیاست های مسکن گروه های آسیب پذیر در کسب رضایت ساکنان( مورد شهرخرم آباد)، جغرافیا( برنامه ریزی منطقه ای)، 9(2)،155-139.

14- حیدری، محمد تقی؛ برخوداری، امیرحسین، بهزادی، صدیقه(1402). بررسی و ارزیابی شاخص های اقتصادی- اجتماعی کیفیت زندگی ساکنان مجتمع مسکن مهر شهرقزوین، دهمین کنفرانس ملی و سومین کنفرانس بین المللی برنامه ریزی و مدیریت شهری،24و25 آبان ماه 1402 مشهد مقدس.

15- خوارزمی، امیدعلی, قاسم زاده، راضیه، پیرزاده، زهره(1401). مدل سازی تاثیر گذاری اقدامات مدیریت شهری برزیست پذیری شهرمشهد( نمونه موردی: منطقه6 و9)، فصلنامه جغرافیای اجتماعی شهری9(1)،119-97

16- ذبیحی، حسین؛فرح حبیب و کمال رهبر منش(1390). رابطه بین میزان رضایت از مجتمع های مسکونی و تاثیر مجتمع های مسکونی بر روابط انسان( مطالعه موردی: محله هاشمی در منطقه 10 تهران)، نشریه علمی- پژوهشی جغرافیا و برنامه ریزی،18(50)،105-89.

17- رحتمی، زینب؛ رهنما، محمدرحیم(1401) سنجش میزان رضایتمندی ساکنان مسکن مهر شهرقوچان از بعدپایداری،دهمین کنفرانس ملی و سومین کنفرانس بین المللی برنامه ریزی و مدیریت شهری،24و25 آبان ماه 1402 مشهد مقدس.

18- رضایی خبوشان،رضا؛ نعمتی،مرجان(1399). برنامه ریزی فضایی ارتقای کیفیت محیط مسکونی مبتنی بر نتایج ارزیابی رضایتمندی ساکنان مورد پژوهش: مسکن مهر شهرجدید پردیس.31(3)،96-79

19- رفیعیان، مجتی؛ عسگری، زهرا، عسگری زاده علی (1388). سنجش میزان رضایتمندی سکونتی ساکنان محله نواب، پژوهش های جغرافیای انسانی، 67، 66-53

20- زنگنه شهرکی، سعید؛عدالتی رنجبر، محمود، یاری حصار، ارسطو(1402). نقش مسکن مهر در تغییرات جمعیتی و مهاجر پذیری شهرها، فصلنامه چشم انداز شهرهای آینده،1(13)،42-25

21- زنگنه، مهدی؛ بنی اسد، طیبه؛ خاوری، عاطفه (1399). بررسی پایداری اجتماعی در شهركهای جدید (نمونه موردی: شـهرك مهرگان در مشهد)، مطالعات ساختار و کارکرد شهری، 7(22)،129-113

22- زنگنه، مینا؛ قهرمانی، مریم، گودرزی سروش، خلیل(1396). سنجش میزان رضایتمندی ساکنان ازکیفیت سکونتی مسکن مهر در شهر همدان، مطالعات محیطی هفت حصار،6(22).44-31

23- ساعدی، مازیار؛ نجفیان، سارا،یوسف زمانی، مهرداد(1399). بررسی مشکلات زیرساختی پروژه های مسکن مهر شهرسنندج( مطالعه موردی: پروژه مسکن مهر بهاران)، چهارمین مجمع توسعه فناوری و کنفرانس ین المللی یافته های نوین عمران معماری و صنعت ساختمان ایران.

24- سالاری پور، علی اکبر؛ غیاثوند محمدخانی، سعید، کلاچاهی، سجاد(1399). ارزیابی کیفیت زندگی ساکنین مسکن مهر( مطالعه موردی: شهررشت)، پژوهش و برنامه ریزی شهری،12(44)،14-1.

25- محمدي دوست، سليمان؛ محمدعلي، خانيزاده،نمازيان، فريبا (1397)"سنجش ميزان رضايتمندي ازمسكن مهر با تأكيد بر ابعاد پايداري اجتماعي(مطالعه موردي: مسكن مهر شهر ياسوج)" فصلنامه علمي پژوهشي مطالعات برنامه ريزي - سكونتگاههاي انساني دوره 13 ، شماره 1 (پياپي 42 )، بهار 1397 صص266 – 251

26- شاطریان، محسن؛ کیانی سلمی، صدیقه، قنبری، رعنا(1396).ارزیابی اثرات اقتصادی- اجتماعی و کالبدی مسکن مهر از دیدگاه ساکنان( مطالعه موردی: مسکن مهر شهرکاشان)، فصلنامه علمی- پژوهشی جغرافیا( برنامه ریزی منطقه ای)،7(3)،126-109

27- صیدایی، سید اسكندر؛ کیانی سلمی، صدیقه؛ سـلطانی، زهـرا(1389). تحلیـل فضـایی وضـعیت مسـكن روسـتایی در اسـتان کهگیلویه و بویر احمد، پژوهشهای روستایی،1(2) 72-49

28- طاهرطلوع دل، محمد صادق؛ پورباقر، سمیه. و مهدوی، لیلا.(1395). بررسی رضایتمندی ساکنان مسکن مهر تهران مبتنی بر معیارهای کالبدی و منظری. معماری و شهرسازی ایران،1(13).21-15

29- طایفی نصرآبادی؛ مهلا، حاتمی نژاد، حسین(1397). تحلیلی برشاخص های پایداری مسکن( مطالعه موردی: منطقه یک شهرداری مشهد)، جغرافیا و برنامه ریزی،22(66)،327-307

30- عباس زاده، شهاب، گوهری، فرزانه، عسکری رابری، اباصلت(1395). بررسی تأثیرعوامل کیفیت محیطی بررضایتمندی ساکنان در مجتمع های مسکونی در مشهد، پژوهش های جغرافیای برنامه ریزی شهری،4(4)،653-671

31- فرهادی،رودابه؛ همتی گرشاسب، سرورالدین.(1396). مکان یابی مسکن اجتماعی( مطالعه موردی: مسکن مهر شهرکازرون)، فصلنامه علمی پژوهشی جغرافیای اجتماعی شهری،4(2)،101-87

32- محمدپور، صابر؛علیزاده جورکویه، فرنگیس، یوسفی ماتک، حمیدرضا(1402). بررسی عوامل موثر برتوسعه حمل و نقل عمومی با توجه به فرم شهری( مطالعه موردی: محله های پیرسرا، گلسار، لاکانشهر، و مسکن مهر شهررشت)، اندیشه راهبردی شهرسازی،1(2)،60-42

33- نورائی، همایون؛ کهن، فردین(1397). ارزیابی طرح مسکن مهر به لحاظ معیارهای کمی و کیفی مسکن مناسب( مطالعه موردی: مسکن مهرشهرضا)، پژوهش و برنامه ریزی شهری،9(35)،138-123

34- یزدانی، محمد حسین؛ احمدی، سمیرا، پاشازاده، اصغر(1396). بررسی میزان رضایتمندی ساکنین مسکن مهر( نمونه موردی: مسکن مهر شام اسبی اردبیل)، نشریه علمی- پژوهشی جغرافیا و برنامه ریزی،23(67)،349-327

35- Abdul Mohit M,Ibrahim,M Razideh Rashid,Y(2010).As-sessment Of residential satisfaction in newly designe d public low- cost housing in Kuala Lumpur,Malaysia.Habitat Interna-tional,Volume34,Issue1,p18-27

36- Ahmadi, P., & Charehjoo, F. Investigating the Level of Residents’ Satisfaction with the Residential Quality of the Mehr Housing Project Focusing on Sustainable Housing Indicators. Spatial Planning, 2021, 11(1), 151-178.

37- Alipour, S., Meshkini, A., & Ahdenjad Roshti, M. (2020). Ranking of Quantitative and Qualitative Indicators of Housing Using the Decision Model ELECTRE III (Study Sample of Neighborhoods in Karaj). Geography and Planning, 24(71), 273-295.

38- Arku Ziama, J.‚ Li, B.‚ (2018). Residents Post-Occupancy Evaluation of Social Housing in Liberia‚ Journal of Building Construction and Planning Research, (6), 1- 22. https://doi.org/DOI: 10.4236/jbcpr.2018.61001.

39- Biswas, B.; Ahsan, M.N. & Mallick, B (2021). Analysis of residential satisfaction: An empirical evidence from neighbouring communities of Rohingya camps in Cox’s Bazar, Bangladesh. PLoS ONE, Vol 16, No, 4, pp. e0250838.

40- Francescato, G., Weidemann, S., Anderson, J. R. (2017). Evaluating the Built Environment from the Users Perspective: Implications of Attitudinal Models of Satisfaction. Building Performance Evaluation, pp 87-97.

42- Golubchikov, O. & Badyina, A. (2012): Sustainable Housing for sustainable cities: A policy framework for developing countries. UN HABITAT Nairobi.

41- Huang, Z. & Du, X. (2015). Assessment and determinants of residential satisfaction with public housing in Hangzhou, China. Habitat International, Volume. 47, PP. 218-230.

42- Jiang W, Feng T, Timmermans H, Li H. A gap-theoretical path model of residential satisfaction and intention to move house applied to renovated historical blocks in two Chinese cities. Cities. 2021, 71: 19-29.

43- Kearney, A. R. (2006). Residential development patterns and neighborhood satisfaction: impacts of density and nearby nature. Journal of Environment and Behavior, No .38, pp. 112-139.

44- Masoudi Rad, M., Ebrahimzadeh, I., & Rafieian, M. (2015). Measuring Housing Sustainability in Iran's Social Housing Policies (Case Study: Rental Housing in Khorramabad). Urban Planning Geographical Research, 3(4), 447-465.

45- Nooraie, H. & Kohan, F. (2019). “Evaluation of Maskan-e Mehr Program with Regard to Qualitative and Quantitative Housing Factors (Case study: Shahreza Maskan-e Mehr)”, Research and Urban Planning Journal. 9(35), 123-138.

46- Okunola, S. & Amole, D. (2018). Explanator Models of Perception of Safety in a Public Housing Estate, Lagos, Nigeria, Journal of ASIAN Behavioural Studies, Vol. 3, No. 6, PP. 74-82.

47- Poggio, T. & Boreiko, D. (2017): Social Housing in Italy: Old Problems, Older Vices, and Some New Virtues. Critical Housing Analysis, 4(1), pp: 112-123.

48- Rahmania, M., & Zarandib, M. M. (2015). Determine the environmental factors influencing Increase security in residential design. ProcediaSocial and Behavioral Sciences,201,234-242.

49- Rezaei, B., Pakdel Fard, M. R., Sattari Sarbanqoli, H., & Akbari Namdar, S. Satisfaction Analysis of Mehr Housing Residents based on Physical-Social10.22108/sppl.2020.116756.1378.

50- Roshanfekr Jourshari, S., Asadi Malek Jahan, F., & Molaei Hashjin, N. (2021). Effective aesthetic structures of constructive environment in creating sense of security (case study residential complexes). Islamic Art Studies, 17(39), 196-210

51- Soqaei, Mohsen, Mozni, Ahmed, Sanai Rad, Amir. (2018). Housing Housing and the factors affecting it in low-income housing (case example: Islamshahr), Quarterly Journal of the Geographical Society of Iran, No. (63) 17, pages 179-195

52- VanKamp I. Leidelmeijer, K. & Marsman, G. H. (2003). Augustinusurban environmental quality and conceptual framework and demarcation of concepts; Landscape and Urban Planning, No. 65.

53- Wu, G., Duan, K., Zuo, J., Zhao, X., & Tang, D. (2017). Integrated sustainability assessment of public rental housing community based on a hybrid method of AHP-entropy weight and cloud model. Sustainability, 9(4), 603

[1] Wu

[2] The necessity of housing planning

[3] Mehr House

[4] satisfaction

[5] Friedman

[6] Repeated Measures

[7] Independent-Samples T test

[8] Levene s test

مقالات مرتبط

تحلیل جغرافیایی مراکز اقامتی (با تاکید بر هتل‌ها) و نقش آن در توسعه گردشگری (مطالعه موردی: شهر بهشهر)
تاریخ چاپ : 1403/03/16
مقایسه و ارزیابی کیفیت فضاهای باز شهری برای گذران اوقات فراغت (مطالعه موردی شهر اراک)
تاریخ چاپ : 1403/03/16
ارزیابی تاثیر شاخص های کیفیت محیط زندگی بر سلامت اجتماعی ( مورد مطالعه : شهروندان شهر مشهد )
تاریخ چاپ : 1400/05/01
فهرست مطالب
تاریخ چاپ : 1396/06/01
فهرست مطالب
تاریخ چاپ : 1395/12/01
فهرست مطالب
تاریخ چاپ : 1395/03/01

اشتراک گذاری

آدرس مقاله

بررسی تأثیر عوامل کالبدی و محیطی بر رضایتمندی شهروندان از مسکن مهر (نمونه موردی کوی وحدت و شهرک آزادگان در شهر شیروان)