تحلیل سفرهمای به چین در منظومۀ همای و همایون خواجوی کرمانی بر اساس نظریۀ کهن الگوی «سفرقهرمان» جوزف کمبل

محورهای موضوعی : نقد ادبی و نظریه پردازی

پروانه فریدونی ¹ , مرتضی رزاقپور ²

1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان
2 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان

تاریخ دریافت : 1399/10/27 تاریخ پذیرش : 1400/06/17 تاریخ انتشار : 1400/07/01

کلید واژه: جوزف کمبل, خواجوی کرمانی, سفر قهرمان, منظومۀ همای وهمایون, نقد اسطوره‌ای,

چکیده مقاله :

هنر و ادبیّات در اسطوره‌شناسی کمبل جایگاه ویژه‌ای دارند و از مهم‌ترین پیکره‌های مطالعاتی محسوب می‌شوند. تک‌اسطوره از روش‌های اسطوره‌شناختی در حیطۀ ادبیّات و هنر است هم در ساحت خلق هم در ساحت درک. منتقدان برای درک آثاری که از این راه خلق شده‌اند به تک‌اسطوره روی‌می‌آورند. کمبل بیش از هر هنر دیگر با ادبیات درگیر بوده‌است. کهن الگوی سفر قهرمان کمبل بر سه خط کلّی روایتی جدایی، تشرّف و بازگشت همراه با هفده زیر مجموعه تبیین شده‌است که در پایان زمینه‌ساز تکامل روحی- روانی قهرمان است. این پژوهش به صورت تحلیلی – تطبیقی و در جامعۀ آماری منظومۀ همای وهمایون صورت پذیرفته‌است و به تحلیل سفر همای به چین بر اساس نظریۀ سفرقهرمان جوزف کمبل پرداخته‌است و برایند پژوهش این است که سفر همای تا حدّ زیادی مطابق بر سفر قهرمان کمبل بوده‌است و قهرمان در پایان سفر به تکامل روحی- روانی و خودشناسی و کسب هویّت رسیده است.

چکیده انگلیسی:

Art and literature have a special place in Campbell's mythology, which is one of the most important study objects. Single myth is one of the mythological methods in the field of literature and art, both in the field of creation and in the field of understanding. Critics turn to a single myth to understand the works created in this way. Campbell has been more involved with literature than any other art. The ancient model of Hero's Journey by Campbell is written on three general lines of narrative- separation, arrival, and return, along with seventeen sub-categories, which ultimately pave the way for the hero's psychological development.The present study is a analytic-comparative study that was conducted in the statistical population of Homay and Homayoun poems, and analyzed Homay's journey to China based on Joseph Campbell's "Hero's Journey" theory. And the result of the study indicates that at the end of the journey, the hero has reached a psychological development and self-knowledge and gained identity.

منابع و مأخذ:

منابع

استوارت، ویتیلا. (1392). اسطوره و سینما. ترجمۀ محمدگذرآبادی، چاپ دوم، تهران: هرمس.

اسنودن، اوث. (1392). مفاهیم کلیدی یونگ. ترجمۀ افسانه شیخ الاسلام. تهران:  نشر عطایی.

امامی، نصرالله و تشکّری، منوچهر. (1394). « بررسی و تحلیل منظومۀ«مانلی» نیما یوشیج بر اساس الگوی سفرقهرمان جوزف کمبل، مجلۀ شعر پژوهی(بوستان ادب) دانشگاه شیراز. ش چهارم.

آقاجانی‌زلتی، سمیه و خزانه‌دارلو، محمدعلی. (1395). «بررسی داستان«عجیب و غریب» در هزار و یکشب براساس سفرقهرمان جوزف کمبل. فصلنامۀ پژوهش‌های ادبی و بلاغی. ش 17، ص27-40.

ذبیحی، رحمان و پیکانی، پروین. (1395). «تحلیل کهن‌الگوی سفرقهرمان در داراب‌نامۀ طرسوسی بر اساس الگوی جوزف کمبل. فصلنامۀ ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی، ش45.

سارتر، ژان پل. (1947). ادبیّات چیست، مترجم ابوالحسن نجفی و مصطفی رحیمی،.اصفهان: نشر زمان.

ستاری، جلال. (1366. رمز و مثل در روانکاوی. تهران: توس.

سیگال، رابرت آلن. (1388). اسطوره. مترجم احمدرضاتقاء. تهران: نشر ماهی.

شدل، آندره. (1388). مقدمه برهزار و یکشب، مجموعه مقاله جهان هزار و یکشب. ترجمۀ جلال ستاری. تهران: نشر مرکز.

عبدالله زاده، برزو و ریحانی، راحله. (1398) «نقدکهن الگوی سفر قهرمان در داستان ماهی سیاه کوچولو بر اساس نظریۀ کمبل و پیرسن» مجلۀ مطالعات ادبیات کودک. دانشگاه شیراز. ش1. ص101-122.

فوردهام، فریدا. (1388). مقدمه‌ای بر روانشناسی یونگ، ترجمۀ مسعود میربها. تهران: نشرجامی.

فولادی، محمد و رحمانی، مریم. (1397) «بررسی ونقد داستان بیژن و منیژه بر اساس کهن‌الگوی سفرقهرمان جوزف کمبل.  فصلنامۀ علوم ادبی، ش12. ص87-107.

قربان‌صباغ، محمودرضا. (1392). «بررسی ساختار هفت‌خوان رستم: نقدی برکهن الگوی سفرقهرمان. جستارهای ادبی. ش 180.

کمبل، جوزف (1385) قهرمان هزارچهره، ترجمۀ شادی خسروپناه، مشهد:  نشر گل آفتاب.

.........، ...........(1398). اسطوره و اسطوره شناسی نزد جوزف کمپبل، ترجمۀ بهمن نامور مطلق و بهروز عوض‌پور. تبریز: نشر موغام.

.........، ...........(1377). قدرت اسطوره. ترجمۀ عباس مخبر. تهران: نشر مرکز.

گورین، ویلفرد ال و همکاران. (1377). راهنمای رویکردهای نقد ادبی. ترجمۀ زهرا میهن‌خواه. تهران: نشراطلاعات.

مارزلف، اولریش. (1371). طبقه‌بندی قصّه‌های ایرانی، ترجمۀ کیکاووس جهانداری، تهران:  نشر سروش.

مرشدی کرمانی، محمود(خواجوی کرمانی) (1370). خمسۀ خواجوی کرمانی، تصحیح سعید نیاز کرمانی. کرمان: نشر نقش جهان.

نورتروپ، فرای. (1393). اسطوره و اسطوره‌شناسی نزد نورتروپ فرای از کالبد شناسی نقد تا رمز. ترجمۀ بهمن نامورمطلق. ج اول، تبریز: نقش موغام.

وگلر، کریستو‌فر. (1387). سفر نویسنده. ترجمۀ محمد گذرآبادی. تهران: نشر مینوی خرد.

یونگ، کارل گوستاو. (1377). انسان و سمبول‌هایش، ترجمۀ محمود سلطانیه. تهران: نشر جامی.

..................، ................. (1386) چهارصورت مثالی. ترجمۀ پروین فرامرزی. مشهد: نشرآستان قدس رضوی.

..................، ...............(1379). روح وزندگی. ترجمۀ لطیف صدقیانی. تهران: جامی.

References

Stewart, Vitilla. (2012). Myth and cinema. Translated by Mohammad Ghazabadi, second edition, Tehran: Hermes.

Snowden, Auth. (2012). Jung's key concepts. Translation of the legend of Sheikh al-Islam. Tehran: Atai publication.

Emami, Nasrallah and Tashkari, Manouchehr. (2014). "Review and analysis of the poem "Manly" by Nima Yoshij based on the model of Joseph Campbell's hero's journey, Poetry Research Magazine (Bostan Adab) of Shiraz University. The fourth

Aghajanizalti, Samia and Khazaneh Darlu, Mohammad Ali. (2015). "Examining the story of "strange" in One Thousand and One Nights based on Joseph Campbell's hero's journey. Quarterly Journal of Literary and Rhetorical Research. No. 17, pp. 27-40.

Zabihi, Rahman and Pikani, Parveen. (2015). "Analysis of the archetype of the hero's journey in Darabnama of Tarsus based on Joseph Campbell's model. Mystical and Mythological Literature Quarterly, No. 45.

Sartre, Jean Paul. (1947). What is literature, translated by Abolhassan Najafi and Mustafa Rahimi, Isfahan: Zaman Publishing.

Satari, Jalal. (1366. Code and Parable in Psychoanalysis. Tehran: Tos.

Segal, Robert Alan. (1388). the myth Translated by Ahmad Rezataqa. Tehran: Nash Mahi.

Schedel, Andre. (1388). Introduction to the One Thousand and One Nights, The One Thousand and One Nights essay collection. Translated by Jalal Sattari. Tehran: Nahr-e-Karzan.

Abdullahzadeh, Barzo and Reyhani, Rahela. (2018) "Criticism of the hero's journey model in the story of the little black fish based on the theory of Campbell and Pearson" Journal of Children's Literature Studies. Shiraz university. Sh1. pp. 101-122.

Fordham, Frieda. (1388). An introduction to Jung's psychology, translated by Masoud Mirba. Tehran: Nashrajami.

Fuladi, Mohammad and Rahmani, Maryam. (2017) "Examination and criticism of the story of Bijan and Manijeh based on the archetype of Joseph Campbell's hero's journey. Literary Sciences Quarterly, No. 12. pp. 107-87.

Gurbansabbagh, Mahmoudreza. (2012). "Examining the structure of Rostam's Haftkhwan: a critical critique of the hero's journey model. Literary essays. Sh 180.

Campbell, Joseph (1385) Hero of a Thousand Faces, translated by Shadi Khosrupanah, Mashhad: Gol Aftab Publishing House.

........., ...........(1398). Mythology and Mythology by Joseph Campbell, translated by Bahman Namour Moltaq and Behrouz Awadpour. Tabriz: Mogham Publishing.

........., ...........(1377). The power of myth. Translated by Abbas Mokhbar. Tehran: Nahr-e-Karzan.

Guerin, Wilfred L. et al. (1377). A guide to literary criticism approaches. Translated by Zahra Mihankhah. Tehran: Eshar-e-Tezanat.

Marzelf, Ulrich. (1371). Classification of Iranian stories, translated by Kikavos Jahandari, Tehran: Soroush Publishing.

Morshidi Kermani, Mahmoud (Khwajoi Kermani) (1370). Khamsa Khajovi Kermani, edited by Saeed Niaz Kermani. Kerman: Naqsh Jahan Publishing House.

Northrup, Fry. (2013). Northrop Frye's myth and mythology from critical anatomy to code. Translated by Bahman Namurmatlaq. Volume I, Tabriz: Naqsh Mogham.

Vogler, Christopher. (1387). The author's journey. Translated by Mohammad Ghazrabadi. Tehran: Menui Khord Publishing.

Jung, Carl Gustav. (1377). Man and his symbols, translated by Mahmoud Soltanieh. Tehran: Jami Publishing.

.................., ................. (2016) four examples. Translated by Parvin Faramarzi. Mashhad: Qods Razavi Publishing House.

.................., ...............(1379). soul and life Translated by Latif Sedqiani. Tehran: Jami.