ارزیابی اثر روشهای خشک کردن بر کمیت و کیفیت مهمترین مواد مؤثره اسانس گونههای آویشن، بابونه، بادرنجبویه، ترخون و نعنا فلفلی
محورهای موضوعی : اکولوژی محیطی
کلید واژه: کاهش رطوبت, خشک کردن, گاز کروماتوگراف, میکروویو,
چکیده مقاله :
خشک کردن یکی از فرآیندهای اصلی پس از برداشت گیاهان است که کمّیت و کیفیت مواد موثره دارویی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. به منظور مطالعه مدت زمان لازم برای خشک کردن، درصد و محتوی مهمترین اجزای اسانس تعدادی از گونههای مهم دارویی شامل بابونه، آویشن، بادرنجبویه، ترخون و نعناع فلفلی در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1391 اجرا شد. روشهای خشک کردن شامل سه درجه حرارت آون (30، 40 و 60 درجه سانتی‌گراد)، سه توان خروجی میکروویو (100، 300 و 600 وات) و دو روش طبیعی در سایه و آفتاب بودند که تا زمان رسیدن وزن به محتوای رطوبتی 10/0 بر پایه وزن خشک یا 10 درصد وزن تر ادامه یافت. نتایج نشان داد که اثر روشهای مختلف خشک کردن بر مدت زمان لازم برای خشک شدن، محتوی و میزان مهمترین اجزای اسانس تمام گونه‌ها معنی‌دار (01/0≥p) بود. بیشترین مدت زمان لازم برای خشک شدن و محتوی اسانس تمام گونه‌ها برای خشک شدن در سایه حاصل شد. محتوی مهمترین اجزای اسانس گونههای مختلف برای شرایط خشک کردن در سایه بیش از 100 درصد نسبت به تیمار خشک کردن در آفتاب بالاتر بود. با افزایش درجه حرارت آون و توان خروجی میکروویو میزان و محتوی مهمترین ماده موثره اسانس گونههای دارویی کاهش یافت. از آنجا که سرعت بالای خشک کردن و کاهش انرژی ورودی از اُفت عملکرد اسانس جلوگیری می‌کند، می‌توان استفاده از توان‌های پایین میکروویو را به دلیل کاهش نسبتاً سریع محتوی رطوبتی به عنوان روشی مناسب برای خشک کردن گونههای دارویی مد نظر قرار داد.