بررسی و مقایسه میزان روغن و پروفیل اسیدهای چرب میوه جمعیتهای مختلف گیاه دارویی Rosa canina L. در رویشگاه‌های مختلف آذربایجان غربی، شمال غربی ایران

محورهای موضوعی : گیاهان دارویی

فاطمه نژادحبیب وش ¹ (گروه زیست شناسی- دانشکده علوم- دانشگاه ارومیه)
ارسلان پیروش ² (مرکز آموزش عالی شهید باکری میاندوآب، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران)
سعیده خاموشی ³ (گروه گروه گیاهان دارویی، مرکز آموزش عالی شهید باکری میاندوآب، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران)

تاریخ دریافت : 1397/10/05 تاریخ پذیرش : 1399/06/10 تاریخ انتشار : 1399/06/01

کلید واژه: آذربایجان غربی, میوه, کروماتوگرافی گازی, اولئیک اسید, نسترن کوهی,

چکیده مقاله :

میوه گیاه دارویی نسترن کوهی (Rosa canina L.) حاوی مواد ارزشمندی مانند اسیدهای چرب است. در این تحقیق به منظور تعیین میزان روغن و پروفیل اسیدهای چرب بذرهای نسترن کوهی در رویشگاه های مختلف کشور و اطلاع از میزان تنوع این ترکیبات، میوه‌ها در زمان رسیدن کامل از 5 منطقه با شرایط اقلیمی مختلف شامل ارومیه، چالدران، بوکان، شاهین‌دژ و زنجان به‌ترتیب با ارتفاع1500، 2000، 1370، 1406، 1638 متر از سطح دریا در 30 شهریور 1396جمع آوری شدند. استخراج روغن بذرهای میوه با دستگاه سوکسله و تجزیه اسید‌های چرب با دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) صورت گرفت. نتایج نشان داد رویشگاه‌های مختلف تاثیر معنی دار بر میزان روغن و پروفیل اسیدهای چرب داشته است. بیشترین و کمترین درصد روغن به‌ترتیب، از رویشگاه‌های شاهیندژ (5/20 درصد) و چالدران (3/12 درصد) بدست آمد. اسیدهای چرب غالب روغن بذر رویشگاه چالدران، پالمیتیک اسید (5/49 درصد)، لینولئیک اسید (7/46 درصد)، سیس-9- اولئیک اسید (8/28 درصد) و سیس-11-ایکوزانوئیک اسید (08/17 درصد) بودند، در حالی که اسیدهای چرب غالب رویشگاه ارومیه، لینولئیک اسید (42/96 درصد)، سیس-9-اولئیک اسید (30/33 درصد)، سیس-11-ایکوزانوئیک اسید (15/34 درصد) و پالمیتیک اسید (5/92 درصد) بودند. در رویشگاه زنجان، اسیدهای چرب اصلی، لینولئیک اسید (46/30 درصد)، سیس-9- اولئیک اسید (28/42 درصد)، سیس-11-ایکوزانوئیک اسید (16/71 درصد) و پالمیتیک اسید (4/54 درصد) بودند. در رویشگاه بوکان، اسیدهای چرب غالب، لینولئیک اسید (45/31 درصد)، سیس-9-اولئیک اسید (27/70 درصد)، سیس- 11- ایکوزانوئیک اسید ( 17/70درصد) و پالمیتیک اسید (5/33 درصد) بودند، در حالی که در رویشگاه شاهیندژ، لینولئیک اسید (52/61 درصد)، سیس-9- اولئیک اسید (28/62 درصد) و سیس- 11- ایکوزانوئیک اسید (18/70 درصد) اسیدهای چرب غالب بودند. رویشگاه‌های ارومیه و بوکان از نظر میزان اسیدهای چرب اشباع بهترین منطقه بودند، در حالی که بذرهای رویشگاه شاهیندژ از نظر مقدار اسیدهای چرب غیر اشباع غنی بودند. به‌طورکلی، نتایج حاصل از این مطالعه، اثر شرایط اکولوژیکی را بر کمیت و کیفیت اسیدهای چرب و درصد روغن موجود در بذر نسترن کوهی به اثبات رساند.

چکیده انگلیسی:

The fruit of Rosa canina L. contains valuable substances such as fatty acids. In this study, in order to determine the amount of oil and fatty acid profiles of Rosa canina in different habitats of Iran and to know the diversity of these compounds, the fruits at full ripening stage were collected from 5 habitats with different climatic conditions, including Urmia, Chaldran, Bukan, Shahindeg and Zanjan with a height of 1500, 2000, 1370, 1406 and 1638 m above sea level, respectively, on 21 September in 2017. The oil was extracted from the seeds with Soxhlet apparatus and fatty acids were analyzed by gas chromatography (GC). The results were showed that different habitats had a significant impact on the oil content and fatty acids profiles. The highest and lowest percentages of oil were obtained from Shahindeg (20.57 %) and Chaldran (12.37 %) habitats, respectively. The predominant fatty acids in seed oil of Chaldran habitat were palmitic acid (49.53 %), linoleic acid (46.71 %), cis-9-oleic acid (28.81 %) and cis-11- eicosanoic acid (17.88 %), meanwhile in the Urmia habitat; they were linoleic acid (42.96 %), cis-9-oleic acid (30.33 %), cis-11-eicosanoic acid (15.34 %) and palmitic acid (5.92 %). In the Zanjan habitat, the major of fatty acids were including linoleic acid (46.30 %), cis-9-oleic acid (28.42 %), cis-11-eicosanoic acid (16.71 %) and palmitic acid (4.54 %). In the Bukan habitat, the predominant fatty acids were linoleic acid (45.31 %), cis-9-oleic acid (27.70 %), cis-11- eicosanoic acid (17.70 %) and palmitic acid (5.33 %), while in the Shahindeg habitat; they were linoleic acid (52.61%), cis-9 oleic acid (28.62 %) and cis-11-eicosanoic acid (18.70 %). The Urmia and Bukan habitats had the highest amount of saturated fatty acids, while the seeds of Shahindeg habitat were rich in unsaturated fatty acids. In general, the results of this study proved the effect of ecological conditions on the quantity and quality of fatty acids and the percentage of oil in seed of Rosa canina L.

منابع و مأخذ:

References

1.Alfawaz, M.A. 2004. Chemical composition and oil characteristics of pumpkin (Cucurbita maxima) seed kernels. Research Bulletin of Agricultural Research Center, King Saud University, Saudi Arabia, 129: 5-18.

2.Aslam, M., Nelson, M., Kailis, S., Bayliss, K., Speijers, J. and Cowling, W. 2009. Canola oil increases in polyunsaturated fatty acids and decreases in oleic acid in drought-stressed Mediterranean-type environments. Plant Breed, 128: 348-355.

3.Assadi, T., Bargahi, A. and Mohebbi, G.H. 2013. Determination of oil and fatty acids concentration in seeds of coastal halophytic Sueada aegyptica. Iranian South Medical Journal, 16(1): 9-16. (In Persian)

4.Azadmard Damirchi, S. and Dutta, P.C. 2008. Stability of minor lipid components with emphasis on phytosterols during chemical interesterification of a blend of refined olive oil and palm stearin. Journal of the American Oil Chemists Society, 85: 13-21.

5.Barros, L., Carvalho, A.M. and Ferreira, I.C.F.R. 2011. Exotic fruits as a source of important phytochemicals: Improving the traditional use of Rosa canina fruits in Portugal. Food Research International, 44: 2233-2236.

6.Belgin, C., Bilal, G. and Mostafa, K. 2007. Oil content and fatty acid composition on some safflower (Carthamus tinctorius L.) varieties sown in spring and winter. International Journal of Natural and Engineering Science, 1: 11-15.

7.Boschin, G.D., D’Agostina, A., Annicchaiarico, P. and Arnoldi, A. 2007. The fatty acid composition of the from Lupinus albus as affected by environmental and agricultural factors. European Food Research and Technology, 225: 769-776.

8.Camas, B., Çirak, C. and Esendal, E. 2007. Seed yield, oil content and fatty acids compositions of safflower (Carthamus tinctorius L.) grown in northern Turkey condition. Journal of Fact of Agriculture, 22(1): 98-104.

9.Cinar, I. and Colakogilu, S. 2005. Potential health benefits of rose hip products. Acta Horticulture, 690: 253-257.

10.Cseke, L.J., Kirakosyan, A., Kaufman, P.B., Warber, S.L., Duke, J.A. and Brielmann, H.L. 2006. Natural Products from Plants. CRC Press. Florida. 569p.

11.Damian, M.M., Diana, O.L., Jose, M.M., Alicia, L.L., Julio, A.Z. and Carlos, A.G. 1998. Seed composition of soybean cultivar evaluated in different environmental regions. Journal of the Science of Food and Agriculture, 77: 494-498.

12.Demir, F. and Ozcan, M. 2001. Chemical and technological properties of rose (Rosa canina L.) fruits grown wild in Turkey. Food Engineering, 47: 333-336.

13.Ercisli, S. 2007. Chemical composition of fruits in some rose (Rosa spp.) species. Food Chemistry. 104: 1379-1384.

14.Esmaeeili, A., Shaykhmoradi, F. and Naseri, R. 2012. Comparison of oil content and fatty acid composition of native olive genotypes in different region of Liam, Iran. International Journal of Agriculture and Crop Sciences, 4(8): 434-438.

15.Eyvazzadeh, O., Seyyedain Ardebili, M., Chamani, M. and Darvish, F. 2010. Evaluation of fatty acid composition and stability of rose hip oil. Food Technology and Nutrition, 7(2): 66-76.

16.Gercekcioglu, R., Yilmaz, N., Faruk Bayrak, O. and Shahin, F. 2007. Variation in fatty acid composition of tulameen Red Raspberry seed oil by the application of Nitrogen fertilizers and organic manure. International Journal of Natural and Engineering Science, 1(2): 59-64.

17.Grajzer, M., Prescha, A., Korzonek, K., Wojakowska, A., Dziadas, M., Kulma, A. and Grajeta, H. 2015. Characteristics of rose hip (Rosa canina L.) cold-pressed oil and its oxidative stability studied by the differential scanning calorimetry method. Food Chemistry, 188: 459-466.

18.Gürbüz, I., Ustün, O., Yesilada, E., Sezik, E. and Kutsal, O. 2003. Anti-ulcerogenic activity of some plants used as folk remedy in Turkey. Journal of Ethnopharmacology, 88(1): 93-97.

19.Harnack, K., Gaby Andersen, G. and Somoza, V. 2009. Quantitation of alpha–linolenic acid elongation to eicosapentaenoic and docosahexaenoic acid as affected by the ratio of n6/n3 fatty acids. Nutrition and Metabolism, 6(8): 1-11.

20.Harris, P. and James, A.T. 1969. The effect of low temperatures on fatty acid biosynthesis in plants. Biochemical Journal, 112: 325-330.

21.Kazaz, S., Baydar, H. and Erbas, S. 2009. Variations in chemical compositions of Rosa damascena Mill. & Rosa canina L. fruits. Czech Journal of Food Sciences, 3: 178-184.

22.Kizil, S., Toncer, O. and Sogut, T. 2011. Mineral content and fftty acid compositions of wild and cultivated Rose Hip (Rosa canina L). Fresenius Environmental Bulletin, 27(2):744-748.

23.Metcalf, L.C., Shmitz, A.A. and Pelka, J. R. 1966. Rapid preparation of methyl esters from lipid for gas chromatography analysis. Analytical Chemistry, 38:514-515.

24.Omid Beigi, R. 2005. Production and processing herbal plants. Mashhad: Astane Ghodese Razavi Publication, 3(15): 81-93. (In Persian)

25.Omidbaigi, R. and Alirezalu, A. 2011. Effect of sowing location on oil content and fatty acids composition of medicinal castor bean plant (Ricinus communis L.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 26(4): 521-530.

26.Rebetzk, G.J., Plantalone, W.R., Burton, J.W., Carter, J.R. and Wilson, R.F. 2001. Genetic background and environment influence palmitate content of soybean seed oil. Crop Science, 14: 1731-1736.

27.Saeedi Aboeshaghi, K.A. and Omidbaigi, R. 2009. Study on quantitative and qualitative changes in fatty acids of dog rose (Rosa canina L.) seeds collected from south-west of Iran. Journal of Horticultural Sciences, 23(2): 11-17. (In Persian)

28.Saeedi, K.A. and Omidbaigi, R. 2009. Determination of phenolics, soluble carbohydrates, carotenoid contents and minerals of dog rose (Rosa canina L.) fruits grown in South–West of Iran. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 25 (2): 203-215.

29.Shahverdi, A., Gharachorloo, M. and Hosseini, E. 2011. Chemical evaluation of oil extracted from hemp seed. Iranian Journal of Food Technology and Nutrition, 8(2): 52-59

30.Szalai, G., Janda, T., Páldi, E. and Dubacq, J.P. 2001. Changes in the fatty acid unsaturation after hardening in wheat chromosome substitution lines with different cold tolerance. Plant Physiology, 158: 663-666.

31.Szentmihalyi, K., Vinkler, P., Lakatos, B., Illes, V. and Then, M. 2002. Rose hip (Rosa canina L.) oil obtained from waste hip seeds by different extraction methods. Bioresource Technology, 82: 195-201.

32.Voahanyinirina, R. and Elie, R. 2007. Effects of planting location and storage time on lipids and fatty acids contents of some Madagascan rice varieties. African Journal of Agriculture Research, 2: 349-355.

33.Wenzig, E.M., Widowitz, U., Kunert, O., Chrubasik, S., Bucar, F., Knauder, E. and Bauer, R. 2008. Phytochemical composition and in vitro pharmacological activity of two rose hip (Rosa canina L.) preparations. Phytomedicine, 15(10): 826-35.

34.Zaringhalami, S. and Khataei, M. 2017. Determination of Some chemical composition of Dog Rose fruit and seed. Journal of Food Science and Technology, 64 (14): 1-8.