بررسی فرهنگ سازمانی مدارس ابتدایی بر اساس ابعاد چهارگانه فرهنگ سازمانی دایانا فیزی
محورهای موضوعی : مدیریت آموزشی
1 - گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی .واحد سلماس، سلماس، ایران
کلید واژه: فرهنگ سازمانی, فرهنگ موفقیت, فرهنگ حمایتی, فرهنگ بوروکراتیک, فرهنگ وظیفه,
چکیده مقاله :
هدف اصلی این پژوهش بررسی فرهنگ سازمانی مدارس ابتدایی بر اساس چهار بعد فرهنگ سازمانی دایانا فیزی (مطالعه موردی شهرستان سلماس) است. برای این منظور از روش تحقیق پیمایشی استفاده شد. جامعه پژوهش شامل 412 معلم بود که به روش نمونه گیری طبقه ای متناسب انتخاب شدند. نمونه گیری بر اساس نتایج به دست آمده (210 معلم زن و 27 معلم مرد) به عنوان افراد مورد مطالعه انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش‌های آمار توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین، انحراف معیار، آزمون t) و سپس از تحلیل واریانس یک‌طرفه برای بررسی سؤالات پژوهش استفاده شد. پس از تحلیل واریانس یک طرفه، به منظور تعیین تفاوت بین افراد یا گروه ها از آزمون شفه استفاده شد. بر اساس نتایج تحلیل، از میان فرهنگ وظیفه، موفقیت، حمایت و بوروکراسی، سطح «فرهنگ وظیفه» بالاترین سطح را به خود اختصاص داده است. پس از آن «فرهنگ موفقیت» و «فرهنگ حمایت» و در نهایت «فرهنگ بوروکراتیک» آمده است. نتایج تحقیق نشان داد که؛ در میان فرهنگ وظیفه، موفقیت، حمایت و بوروکراسی، سطح «فرهنگ وظیفه» بالاترین سطح را به خود اختصاص داده است. بر این اساس شرکت کنندگان با میانگین 972/3 فرهنگ وظیفه را مهمترین فرهنگ در مدارس دانستند. شرکت کنندگان با میانگین 3.577 معتقدند که فرهنگ موفقیت یکی از فرهنگ های مفید برای مدارس است و در رتبه دوم قرار دارد. شرکت کنندگان با میانگین 170/3 فرهنگ سازمانی بوروکراتیک را پایین ترین سطح فرهنگ سازمانی مدرسه می دانند.
The main purpose of this study is to examine the organizational culture of primary schools based on the four dimensions of organizational culture of Diana Pheysey (Salmas city case study). To this end, the Survey research method was used. Study population included 412 teachers which were selected through proportional stratified sampling. Sampling based on the results obtained (210 female teachers and 27 male teachers) were chosen as the subjects of study. To analyze the data’s, descriptive statistics methods (frequency, percentage, mean, standard deviation, t-test) and then one-way analysis of variance were used to examine the research questions. After one-way analysis of variance, in order to determine the difference between individuals or groups, Scheffe's test was used. According to the results of the analysis, among the culture of duty, success, support and bureaucracy, the level of "duty culture" has been assigned the highest level. It is followed by "culture of success" and "culture of support" and finally "bureaucratic culture". The results of the research show that; among the culture of duty, success, support and bureaucracy, the level of "duty culture" has been assigned the highest level. Based on this, the participants with an average of 3.972 considered task culture as the most important culture in schools. The participants with an average of 3.577 believe that the success culture is one of the useful cultures for schools, ranking second. Participants with an average of 3.170 considered bureaucratic organizational culture to be the lowest level of school organizational culture.
پسندیپور، ندا؛ پاک نیت، اقبال؛ خوارزمی، مهدیه؛ رضوی کار آموز، طاهره (1396). بررسی تأثیر ابعاد فرهنگ سازمانی بر اعتمادسازی بین کارکنان دستگاههای اجرایی شهر سیرجان. مدیریت فرهنگ سازمانی. 15 (2). 309-329.
-صمدزاده، حبیب (1392). بررسی وضعیت مدیریت آموزشی در ایران از دیدگاه اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، مطالعه‌ای کیفی. مدیریت بر آموزش سازمان ها. 2(2)، 71-104.
-طوسی، محمدعلی (1372). فرهنگ سازمانی. تهران: انتشارات مركز آموزش مدیریت دولتی.
-علاقه بند، علی (1396). مقدمات مدیریت آموزشی. تهران: روان.
-کیانی، فضایل؛ زاهد بابالن، عادل؛ خالق خواه، علی؛ اکبر، تقی (1402). طراحی و اعتباریابی الگوی فرهنگ مدرسه موفق. مدیریت فرهنگ سازمانی، 21(1)، 60-41 .
-میرسپاسی، ناصر؛ دانایی، حسن (1385). بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و سبک تصمیم گیری و ارائه یک الگوی بهینه. مجله علمی-پژوهشی اقتصاد و مدیریت. شماره 68.
-هاشمی نصرت‌آباد، تورج؛ واحدی، شهرام؛ امانی ساری‌بگلو، جواد (1394). فرهنگ مدرسه، نیازهای روان‌شناختی اساسی و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان: آزمون یک الگوی عِلّی. فصلنامه علمی پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی 2(6), 71-80..
-Akan, Y.M. (2016). İlkogretim okulu ogretmenlerinin degişime karsı tepkileri ile okul kulturualgıları arasındaki ilişki, Yayımlanmamıs, Yuksek Lisans Tezi, Usak, Usak Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu.
-Arifin, F., Troena, E., Djumahir, M., and Rahayu, M. (2014). Organizational culture, transformational leadership, work engagement and teacher’s performance: Test of a model. Int. J. Educ. Res. 2, 1–14.
-Balcı, A. (2002). Etkili Okul ve Okul Geliştirme, Ankara, Pegem Akademi Yayıncılık.
-Belias, D., & Koustelios, A. (2014). Organizational culture and job satisfaction: a review. International Review of Management and Marketing, 4(2), pp.132-149.
-Çelik, Ç. (2007). İlköğretim Okulları Müdürlerinin İletişim Becerileri İle Tükenmişlik Düzeyleri arasındaki İlişki (Gaziantep İli Merkez İlçeler Örneği),Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
-Çelikten, M.(2003). Okul Kültürünün Şekillendirilmesinde Müdürün Rolleri, Gazi Üniversitesi, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, Cilt.1, Sayı,41.
-Denision, D. R., and Mishra, A. K. (1995). Toward a theory of organizational culture and effectiveness. Organ. Sci. 6, 204–223. doi: 10.1287/orsc.6.2.204.
-Fu C, Zhao Z, Wang H, Ouyang M, Mao X, Cai X and Tan X. (2022). How perceived school culture relates to work engagement among primary and secondary school teachers? Roles of affective empathy and job tenure. Front. Psychol. 13:878894. doi: 10.3389/fpsyg.2022.878894.
-Güney, S. (2012). Örgütsel Davranış (1. Baskı), İstanbul, Nobel Akademik Yayıncılık.
-Handy, C.(1995), Süper Yönetim(Çev: Seden Hatay), İstanbul Ketprapakorn, N., Kantabutra, S., )2022(. Toward an organizational theory of sustainability culture. Sustain. Prod. Consum. 32, 638–654. https://doi.org/ 10.1016/j.spc.2022.05.020.
-Khan, S. (2016). Influence of organizational culture on teacher’s work engagement: An empirical study. IUP J. Organ. Behav. 15, 27–45.
-Nasaireh, M., Abdullah, A. H., & Obeidat, K. (2019). The Relationship Between Cultural Types According to Handy’s Model and Organizational Structure in Jordanian Public Universities. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 9. https://doi.org/10.6007/IJARBSS/v9-i1/5495.
-Schaufeli (2016). The staff burnout syndrome in alternative institutions. Psychotherapy: Theory, Research and practice, Vol. 14, No.7.
-Schein, E.H., (1985). Organizational Culture and Leadership. Jossey-Bass.
-Shah, S. R., Bibi, Z., Karim, J., and Mohammad, N. (2021). The changing face of employee silence in different organizational cultures affecting work engagement. J. Contemp. Issues Bus. Govern. 27, 4375–4388.
-Smart, J. C., & Hamm, R. E. (2001). Organizational culture and effectiveness in 2-year colleges, Research in higher education, vol (34), Issn.
-Şimşek, Y. (2005). Okul Müdürlerinin İletişim Becerileri ile Okul Kültürü Arasındaki İlişki, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Yayınları.
-Taymaz, H. (2011). Okul Yönetimi, (10. Baskı), Ankara, Pegem Akademi Yayınları.
-Turk, S. (2007). Orgut Kulturu ve İs Tatmini, Ankara, Gazi Kitabevi.
-Vasquez-Rivera, ´ O.I., (2017). Cultural analysis in three indigenous productive organizations from an interpretive-symbolic perspective. Cuad. Adm. 33 (57), 61–76. https://doi.org/10.25100/cdea.v33i57.4467.
-Tedy, A. J. & Butcher, D. A. (2019). Autonomy-supportive coaching and self - determined motivation in high school and college athletes: A test of selfdetermination theory. Psychology of Sport and Exercise, 8, 654–670.
-Zahed-Babelan, A., Koulaei, G., Moeinikia, M., and Sharif, A. R. (2019). Instructional leadership effects on teachers’ work engagement: Roles of school culture, empowerment, and job characteristics. CEPS J. 9, 137–156. doi: 10.26529/ cepsj.181.