فرهنگ سازمانی مدارس اثربخش دوره متوسطه شهرستان بندرعباس: مقایسه وضع موجود و مطلوب

محورهای موضوعی : آموزش و پرورش

فاطمه محمودی سردره ¹ (دانشجوی دکتری، مدیریت آموزشی، گروه مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت ، مرودشت، ایران)
نادر شهامت ² (عضوهیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی،واحد مرودشت، گروه علوم تربیتی،مرودشت ایران)
عباداله احمدی ³ (عضوهیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی،واحد مرودشت، گروه علوم تربیتی،مرودشت ایران)
مسلم صالحی ⁴ (عضوهیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی،واحد مرودشت، گروه علوم تربیتی،مرودشت ایران)

تاریخ دریافت : 1401/01/17 تاریخ پذیرش : 1401/06/08 تاریخ انتشار : 1401/06/01

کلید واژه: مدارس اثربخش, واژگان کلیدی: فرهنگ سازمانی, دوره متوسطه,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر وضعیت موجود و مطلوب فرهنگ سازمانی مدارس اثربخش دوره متوسطه شهرستان بندرعباس بررسی کرده است. این پژوهش از نوع کاربردی است و در زمرۀ تحقیقات کمّی از نوع توصیفی-پیمایشی قرار دارد. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان دختر و پسر مدارس اثربخش دورۀ متوسطه شهر بندرعباس (3000 نفر) بود. نمونه آماری با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای-تصادفی و از طریق فرمول کوکران، دانش آموزان دوره متوسطه اول و دوم دخترانه و پسرانه به تعداد585 نفر انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه فرهنگ مدرسه الساندرو و ساد (1997) استفاده شد. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه مورد تایید صاحب نظران قرار گرفت. پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ 86/0 به دست آمد. برای توصیف و تحلیل داده های پرسشنامه از شاخص های آمار توصیفی و آزمون های آمار استنباطی با نرم افزارSPSS25، استفاده گردید. داده های بدست آمده حاکی از آن بود که فاصله وضعیت موجود با وضعیت مطلوب، از دیدگاه دانش آموزان دختر به ترتیب در مؤلفه های روابط دانش آموزان با یکدیگر،روابط دانش آموزان و معلمان در حد متوسط است و فاصله وضعیت موجود با وضعیت مطلوب فرهنگ مدرسه از دیدگاه دانش آموزان پسر، به ترتیب در مؤلفه های روابط دانش آموزان با یکدیگر زیاد است و در مؤلفه روابط دانش آموزان و معلمان در حد متوسط است. همچنین فاصله وضعیت موجود با وضعیت مطلوب فرهنگ مدرسه از دیدگاه دانش آموزان دختر و پسر، به ترتیب در مؤلفه های انتظارات هنجاری و فرصت های آموزشی زیاد است. بنابر نتایج این پژوهش می توان گفت؛ پذیرش متقابل و وجود احترام، باعث می شود دانش آموزان روابط دوستانه و صمیمانه ای با یکدیگر و با معلمان برقرار کنند. باید توجه داشت که یکی از عوامل زمینه ساز کجروی و بی هنجاری در یک محیط این است که فرد به این باور برسد امکانات و فرصت ها به صورت عادلانه و مساوی تقسیم نشده اند.همچنین اگر در مدرسه ای، میزان رعایت قوانین توسط دانش آموزان بالا باشد، آنان احساس خودمختاری، شایستگی و ارتباط بیشتری خواهند نمود.

چکیده انگلیسی:

Our main goal of conducting the current research was to investigate the current and desirable organizational culture of effective secondary schools in Bandar Abbas city. This research is of applied type and it is among quantitative research of descriptive-survey type. The statistical population included all male and female students of effective secondary schools in Bandar Abbas city (3000 people). The statistical sample was selected using the stratified random sampling method and through Cochran's formula, 585 girls and boys in the first and second high school years were selected. In order to collect data, the "school culture" questionnaire was used by Alessandro and Sade (1997). The face and content validity of the questionnaire was approved by experts. The reliability of the questionnaire was obtained through Cronbach's alpha coefficient of 0.86. Descriptive statistics indicators and inferential statistics tests with SPSS25 software were used to describe and analyze the questionnaire data. The results indicated that the gap between the current situation and the ideal situation of school culture from the point of view of female students is large in the components of normative expectations and educational opportunities, respectively. Also, the distance between the current situation and the desired situation is moderate in the components of student relations, student and teacher relations, respectively. The distance between the current situation and the ideal situation of school culture from the point of view of male students is large in the components of normative expectations, educational opportunities and student relationships, respectively. Also, the distance between the current situation and the desired situation in the component of student-teacher relations is moderate.

منابع و مأخذ:

ایمانی، جواد. باقری، مهدی. قورچیان، نادرقلی. جعفری، پریوش. (1396). فصلنامه پژوهش های رهبری و مدیریت آموزشی، 4 (14): 61- 25.

ارومچی، دنیز، وحدت، رقیه. (1395). شناسایی و ارائه الگوی مناسب برای مدرسه اثربخش. مقالات کنگره بین المللی علوم انسانی مطالعات فرهنگی، تهران. مرکز توانمندسازی مهارت های فرهنگی و اجتماعی جامعه.

ابراهیمیان جلودار، سیدروح اله. ابراهیمیان جلودار، سیدیاسر. ابراهیمیان جلودار، سیدمحمود. (1391). بررسی دلایل و نشانه­های شکست در بنگاه های کوچک و متوسط،کنفرانس ملی کارآفرینی و مدیریت کسب و کارهای دانش بنیان، بابلسر.

باقی نصرآبادی، علی. سلیمانی، مجید. (1392). نقش فرهنگ سازمانی در تعالی اخلاق حرفه­ای در سازمان­ها (مطالعه موردی سازمان­های پژوهشی استان قم)، مجلۀ مدیریت فرهنگی،(4)7: 88-102. 

پازکی، مونس. افضل خانی، مریم. (1395). بررسی رابطه فرهنگ سازمانی مدارس با گرایش معلمان به نوآوری های آموزشی، فصلنامه رهبری و مدیریت آموزش،(3)10: 49-29.  

پورحیدر. رحیمه، سامری. مریم، حسنی. محمد، مرتضی‌نژاد. نیلوفر. (1398). روابط ساختاری اعتماد سازمانی، اخلاق حرفه‌ای و ساختار سازمانی با اثربخشی مدرسه با نقش میانجی ارزشیابی عملکرد معلمان، نشریه علمی آموزش و ارزشیابی، 12(47): 93-116.

دعوتی، سهیلا. (1392). بررسی و مقایسه وضع موجود مدارس راهنمایی دولتی منطقه دو آموزش و پرورش شهر تهران بر اساس ویژگی های مدارس اثربخش. پایان نامه کارشناسی ارشد، علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.

راغبی، مالک. (1390). تعیین مؤلفه های مدرسه ابتدایی اثربخش و ارائه الگو مناسب برای مدرسه اثر بخش. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی و تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.

حسنی، محمد. سامری، مریم. (1389). بررسی اثربخشی سازمانی مدارس متوسطه ناحیه یک شهر ارومیه با استفاده از مدل پارسونز، فصلنامه مدیریت فرهنگ سازمانی، (21):223- 201.

سودی، حورا. ملکی آوارسین، صادق. طالبی، بهنام. (1399). تدوین الگویی برای مدرسه اثربخش در دورۀ اول متوسطه، فصلنامه خانواده و پژوهش،(1) 42: 126- 101.

فرنیا، علی. حسن‌پور، محمد‌. پروین، مینا. (1390). بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و مدیریت مشارکتی در دبیرستان‌های دخترانه شهر تبریز در سال تحصیلی 88-87.، نشریه علمی آموزش و ارزشیابی، 4(16): 33-49.

یزدخواستی، علی. رجائی پور، سعید. (1388). فرهنگ سازمانی و مدیریت کیفیت فراگیر در آموزش عالی. اصفهان: انتشارات کنکاش.

Aktaş, E., Çiçek, I., & Kıyak, M. (2011). The effect of organizational culture on organizational efficiency: The moderating role of organizational environment and CEO values. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 24: 1560-1573.

Alessandro, A., Sadh, D. (1997). The dimensions and measurement of school culture: Understanding school culture as the basis for school reform, International Journal of Educational Research, 27: 553-569.

Bozaslan, H. & Kaya, A. (2012). Sufficiency Levels of Primary Schools According to Effective School Criteria (Åžanliurfa Province Sample). Procedia - Social and Behavioral Sciences, 46: 980-986.

Deal, T.E. & Peterson, L.D. (1999). Shaping School culture. Sanfrancisco: Jossey- bass publishers.

Du, D., Qi, Y., Yu, H., Yang, Y., Duan, K., Li, G., ... & Tian, Q. (2018). The unmanned aerial vehicle benchmark: Object detection and tracking. In Proceedings of the European Conference on Computer Vision (ECCV). 1(10): 370-386

Elliot, A. J. (2015). Color and psychological functioning: a review of theoretical and empirical work. Frontiers in psychology, 6: 368.

Harris, C. M., & Piersol, A. G. (2002). Harris' shock and vibration handbook.  New York: McGraw-Hill. 5: 1025-1083

Lee, Elliot (2015). Developing Teachers: Improving professional development for teachers. Published by: the Sutton Trust.

Leithwood, K., & Jantzi, D. (2006). Transformational school leadership for large-scale reform: Effects on students, teachers, and their classroom practices. School effectiveness and school improvement, 17(2): 201-227.

MacNeil, A. J., Prater, D. L., & Busch, S. (2009). The effects of school culture and climate on student achievement. International Journal of leadership in Education, 12(1):73-84.

Prasertcharoensuk, T., Somprach, K. L., & Ngang, T. K. (2015). Influence of teacher competency factors and students’ life skills on learning achievement. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 186: 566-572.

Sheerens, J. (2000). Improving school effectiveness. Fundamentals of Educational Planning, 6: 5- 141.

Smith, D. Tomlinson, S. (2013). The school effect. London: Institute of Public Policy Research.

Teddlie, C (2015). The international handbook of school effectiveness research. London: Falmer Press.

Thanomwan, P., Buncha, P. (2014). Relationship between organization culture and sufficiency school management. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 116: 796-801.

Wu, c.s (2011). Relationship between primary school management models and school effectiveness. unpublished Doctoral Dissertation, national Chang-Chi university, Taipei, Taiwan, R.O.C.