محاسبه پارامتریک شاخص لرنر و ارزیابی درجه رقابت و انحصار صنایع ایران
محورهای موضوعی : اقتصاد کار و جمعیت
محمد نبی شهیکی تاش
1
(استادیار اقتصاد دانشگاه سیستان و بلوچستان)
علی نوروزی
2
(کارشناس ارشد دانشگاه آزاد اسلامی بابل)
کلید واژه: صنعت, شاخص لرنر, درجه رقابت,
چکیده مقاله :
در این مقاله با بهره‌گیری از مدل غیرساختاری[1] و شاخص لرنر[2]، وضعیت درجه رقابت و انحصار صنایع کارخانه‌ای در دوره 87-1375 با رویکرد پارامتریک مورد ارزیابی قرار گرفته است. بر اساس یافته‌های تحقیق، اکثر مقادیر شاخص لرنر صنایع در دامنه 30/0 تا 50/0 قرار دارد، که دلالت بر وجود ساختار انحصار موثر و شکاف میان قیمت محصول و هزینه نهایی دارد و "صنعت تولید ذغال کک" و "صنعت تولید وسایل نقلیه و موتوری" با شاخص لرنر 62/0 و 25/0، به ترتیب بیش‌ترین و کم‌ترین میزان شاخص لرنر را دارا هستند. ارزیابی روند شاخص لرنر صنعت، حاکی از بهبود اندک شرایط رقابتی در طی دوره مورد بررسی دارد و این در حالی است که، شکاف میان قیمت و هزینه نهایی هم‌چنان در سطح نسبتا بالایی قرار دارد. [1] Non-Structural [2] Lerner Index
In this study, the aim is to investigate the rate of competition and monopoly in the manufacturing industries during 1996-2008 by using non-structural model and Lerner index based on parametric approach. The results indicate that the value of concentration index of the most of industries varies between 0.30 to 0.50 implying effective monopoly structure and the gap between price and marginal cost. Also, "Manufacture of coke" and "Manufacture of motor vehicles" by Lerner index of 0.62 and 0.25 have highest and lowest monopoly degree, respectively. Assessment of the trend of industry's Lerner index represents the improvement of the competition conditions the period while the gap between the price and marginal cost is at a relatively high level.
منابع
- اردشیری، منصور، (1390)، ارزیابی بازدهی نسبت به مقیاس در واحدهای منتخب دانشگاه آزاد اسلامی، فصلنامه مدلسازی اقتصادی، دوره 5، 122-105.
- پژویان، جمشید، خداداد کاشی، فرهاد، شهیکی تاش، محمدنبی (1390). ارزیابی ناپارامتریک شکاف بین قیمت و هزینه نهایی در صنایع ایران در قالب یک مدل کورنویی. فصلنامه اقتصاد مقداری، دوره 8: 120-95.
- پور پرتوی، میرطاهر، دانش جعفری، داود، جلالآبادی، اسدالله (1388). مقایسه تطبیقی انحصار و تمرکز در برخی از صنایع کشور، پژوهشنامه اقتصادی، دوره 9: 154-129.
- خداداد کاشی، فرهاد (1379). انحصار، رقابت و تمرکز در بازارهای صنعتی ایران (1373-1367). فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی ،دوره 15: 116-83.
- خداداد کاشی، فرهاد (1389). اقتصاد صنعتی (نظریه و کاربرد). مرکز تحقیق و توسعه، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها(سمت).
- یوسفی حاجی آباد، رضا و فرهاد خداداد کاشی (1392). بررسی ارتباط عملکرد صنایع با سطح تمرکز و نوآوری بخش صنعت ایران با استفاده از مدلهای رگرسیونی PVAR، فصلنامه مدلسازی اقتصادی، دوره 7، 135-121.
- Berndt, E, R &. Khaled, M, S. (1979). Parametric productivity measurement and choice among flexible functional forms. Journal of Political Economy. 87: 1220-1245.
- Bramer, P., &Gischer, H., &Ritcher, T., &Weib. M. (2013). Competition in bank's lending business and its interference with ECB monetary policy. International Financial Markets, Institutions & Money. 25: 144-162.
- Christensen, L. R. & Greene W. H. (1976). Economies of scale in U.S. Electric Power Generation. Journal of Political Economy. 84: 655-676.
- Christensen, L. & Jorgenson, D. & Lau, L. (1973). Transcendental logarithmic production function. Rev of Economics and Statistics. 55: 28-45.
- Coccorese, P. &Pellecchia, A. (2013). Multimarket contact. Competition and pricing in banking. Journal of International Money and finance. 37: 187-214.
- Datta, S. &Datta, M. I., & Singh, V. (2013). Product market power, industry structure and earnings management. Journal of Banking & Finance. 37: 3273-3285.
- Kaminski, J. (2012). The development of market power in the polish power generation sector: A 10 Year Perspective. Energy Policy. 42: 136-147.
- Lerner, A. P. (1934). The concept of monopoly and the measurement of monopoly power. Review of Economic Studies. 1: 312-324.
- Mudler, M. &Schoonbeek, L. (2013). Decomposing Changes in Competition in the Dutch Electricity Market through the Residual Supply Index. Energy Economics. 39: 100-107.
- Shephard, R. S. (1970). Theory of Cost and production functions. Princeton University Press. Princeton. NJ.
- Shukla, U. K., &Thampy, A. (2011). Analysis of competition and market power in the wholesale electricity market in India. Energy Policy. 39: 2699-2710.
- Zellner, A. (1962). An efficient method of estimating seemingly unrelated regressions and tests for aggregation bias. Journal of the American Statistical Association. 58: 977-992.