بررسی تاثیر سرمايه اجتماعی بر قیمت مسکن در ايران

محورهای موضوعی : اقتصاد شهری، منطقه ای و حمل و نقل

کامیار فردوست ¹ , بختیار جواهری ^{2 *} , صلاح الدین منوچهری ³

1 - کارشناسی ارشد، گروه اقتصاد، دانشكده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران. [e-mail]
2 - دانشیار، گروه اقتصاد، دانشكده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران، (نویسنده مسئول). [e-mail]
3 - استادیار، گروه اقتصاد، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران. [e-mail]

تاریخ دریافت : 1404/02/20 تاریخ پذیرش : 1404/03/21 تاریخ انتشار : 1404/04/28

کلید واژه: قیمت مسکن, سرمایه اجتماعی, روش حداقل مربعات معمولی پویا, ایران,

چکیده مقاله :

قیمت مسکن به‌عنوان یکی از مهم‌ترین شاخص‌های اقتصادی و اجتماعی، مستقیماً بر کیفیت زندگی و قدرت خرید خانوارها تأثیر می‌گذارد. افزایش قیمت مسکن می‌تواند منجر به نابرابری‌های اجتماعی، کاهش دسترسی به مسکن مناسب و افزایش فشارهای اقتصادی بر خانوارها شود. از این رو، بررسی عوامل مؤثر بر قیمت مسکن و اتخاذ سیاست‌های مناسب برای کنترل آن، از اهمیت ویژه‌ای در برنامه‌ریزی شهری و توسعه پایدار برخوردار است. سرمایه اجتماعی می‌تواند بر قیمت مسکن تأثیرگذار باشد و به عنوان یک عامل کلیدی در تصمیم‌گیری‌های مربوط به خرید و سرمایه‌گذاری در بخش مسکن مورد توجه قرار گیرد. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر قیمت مسکن در ایران طی بازه زمانی 1370 تا 1401 و با استفاده از روش حداقل مربعات معمولی پویا (DOLS) است. نتایج این پژوهش حاکی از تأثیر منفی و معنادار شاخص سرمایه اجتماعی بر قیمت مسکن است. نتایج نشان می­هد که سرمایه اجتماعی و نرخ ارز (دلار) اثر منفی و معناداری بر قیمت مسکن در ایران داشته که به ترتیب برابر 43/0- و 55/5- درصد است. از طرفی، افزایش یک درصد متغیرهای قیمت طلا رشد اقتصادی، قیمت مسکن به ترتیب 27/0 و 74/5 درصد افزایش می­یابد. در این پژوهش، شاخص کل سهام اثر معناداری بر قیمت مسکن نداشته است.

چکیده انگلیسی:

Housing prices, a critical economic and social barometer, shape households’ purchasing power and overall quality of life; hence, understanding their drivers is vital for urban planning and sustainable development. Using Dynamic Ordinary Least Squares (DOLS) on annual data from 1991 to 2022, this study finds that a 1 percent increase in Iran’s social‑capital index lowers housing prices by 0.43 percent, while a comparable rise in the exchange rate (USD/IRR) reduces prices by 5.55 percent. By contrast, a 1 percent uptick in gold prices and real economic growth pushes housing prices up by 0.27 percent and 5.74 percent, respectively, and the Tehran Stock Exchange’s total index has no significant impact. Given the dampening effect of social capital, policymakers should promote civic participation, bolster public trust, and strengthen local communication networks to help stabilise housing prices nationwide.

منابع و مأخذ:

- آخوندی، نادر، شریفی رنانی، حسین و صامتی، مجید (1399). عوامل مؤثر بر قیمت مسکن در کلان‌شهر اصفهان با تأکید بر عوارض محلی. اقتصاد شهری، 5 (1)، 168-149. doi: 10.22108/ue.2022.131795.1198
- احمدزاد، خالد، منوچهری، صلاح¬الدین وخاکسار, مطهره (2023). تاثیر هزینه های مسکن بر نابرابری درآمدی و میزان جرم در استان های ایران. سیاست ها و تحقیقات اقتصادی، 1(4)، 138-107. doi: 10.34785/J025.2022.029
- دانش مهر، حسین، خانی، سعید و ملاسلیمی، وریا (1402). سرمایه اجتماعی به مثابه بسترِ زیست پایدار در میان ساکنان مسکن مهر (مورد: مسکن مهر بهاران سنندج). فصلنامه مطالعات شهری، 12(47)، 104-91. doi: 10.34785/J011.2022.015
- جواهری، بختیار، منوچهری، صلاح¬الدین و مظفری، زانا (1401). اثرات نامتقارن قیمت مسکن بر میزان مشارکت در بازار سهام ایران: رهیافت رگرسیون کوانتایل. فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 11(43)، 69-39.
doi: 10.22084/aes.2022.25674.3396
- قلی زاده، علی اکبر و منوچهری، صلاح¬الدین (1401). برآورد تقاضای مصرفی مسکن در ایران. سیاست ها و تحقیقات اقتصادی، 1(1)، 57-33. 10.34785/J025.2022.002 doi:
- رسول‌زاده، فرزان، شاهچراغی، آزاده و بندراباد، علیرضا (1398). ارائه مدل ارتباطی سرمایه اجتماعی و معماری در مجموعه‌های مسکونی مبتنی بر ساخت اجتماعی. معماری و شهرسازی پایدار، 7(1)، 216-197. doi: 10.22061/jsaud.2019.5758.1557
- رنانی، محسن و دلیری، حسن (1389). اثر سرمایه اجتماعی بر رشد اقتصادی: تبیین چارچوب نظری. سیاست گذاری اقتصادی، 2(4)، 56-23.
- مبارکی، امید، ولیقلی زاده، علی و شیخ پور، نرگس (1403). بررسی عوامل مؤثر بر قیمت مسکن در شهر مراغه. جغرافیا و آینده پژوهی منطقه‌ای، 2(2)، 16-1. doi: 10.30466/grfs.2024.54915.1022
- محمدزاده، پرویز، پناهی، حسین و آل عمران، علی (1401). بررسی تأثیر قیمت انرژی بر قیمت مسکن در ایران. مهندسی و مدیریت انرژی، 10(2)، 59-50. doi: 10.22052/10.2.1
- محمدزاده، پرویز، منصوری، مسعود و کوهی لیلان، بابک (1391). تخمین قیمت هدانیک ساختمانهای مسکونی در شهر تبریز: با رویکرد اقتصادسنجی فضایی. مدلسازی اقتصادی، 6 (18)، 38-21.
- مظفری، زانا و منوچهری، صلاح¬الدین (1402). تأثیر بی ثباتی نرخ ارز بر شاخص قیمت مسکن در ایران؛ کاربردی از رهیافت سری زمانی. تحقیقات مالی، 25(3)، 452-433. doi: 10.22059/frj.2023.349960.1007397
- منوچهری، صلاح الدین و قلی¬زاده، علی اکبر (1401). واکنش سفته بازی در بازار مسکن به شوک های برونزا در ایران. پژوهشهای اقتصادی (رشد و توسعه پايدار)، 22(۲)، 216-185. 20.1001.1.17356768.1401.22.2.10.7: doi
- موسوی، میر حسین و درودیان، حسین (1394). تحلیل عوامل مؤثر بر قیمت مسکن در شهر تهران. مدلسازی اقتصادی، 9(31)، 127-103.
- Ahmadzadeh, K. , Manochehri, S. and Khaksar, M. (2023). The impact of housing costs on income inequality and crime rates in the provinces of Iran. Economic Policies and Research, 1(4), 107-138. doi: https://doi.org/10.34785/J025.2022.029 (in Persian)
- Akhundi, N. , Sharifi Renani, H. and Sameti, M. (2020). Factors affecting housing prices in the metropolis of Isfahan with emphasis on local tolls. Urban Economics, 5(1), 149-168. doi: 10.22108/ue.2022.131795.1198 (in Persian)
- Daneshmehr, H. , khani, S. and molasalimi, V. (2023). Social capital as a sustainable living environment among the residents of Mehr housing (Case study: Baharan Mehr housing, Sanandaj). Motaleate Shahri, 12(47), 91-104. doi: 10.34785/J011.2022.015 (in Persian)
- Dornbusch, R. & Fischer, S. (1994). Macroeconomics. McGraw-Hill.
- Gholizadeh, A. A. and Manochehri, S. (2022). Estimating the consumer demand for housing in Iran. Economic Policies and Research, 1(1), 33-57. doi: https://doi.org/10.34785/J025.2022.002 (in Persian)
- Guiso, L., Sapienza, P., & Zingales, L. (2004). The role of social capital in financial development. The American Economic Review, 94(3), 526-556. http://www.jstor.org/stable/3592941
- Javaheri, B., Manochehri, S. and Mozaffari, Z. (2022). Asymmetric effects of housing price on Iran stock market participation: quantile regression approach. Journal of Applied Economics Studies in Iran, 11(43), 39-69. doi: 10.22084/aes.2022.25674.3396 (in Persian)
- Jin, J. Y., Kanagaretnam, K., Liu, Y., & Liu, N. (2019). Banks’ loan growth, loan quality, and social capital. Journal of Behavioral and Experimental Finance, 21, 83-102. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.jbef.2018.11.004
- Kang, S., & Koo, J.-H. (2023). Exploring social capital level in regions with large and increasing wealth inequality: lesson from Seoul, South Korea. Social Indicators Research, 168(1), 165-183. https://doi.org/10.1007/s11205-023-03128-3
- Karagöz, K. & Özkubat, G. (2021). Impact of macroeconomic factors on housing prices: An analysis for aegean region. Journal of Yasar University E-Dergisi, 16 (62), 867-889.
- Kennelly, B., O'Shea, E., & Garvey, E. (2003). Social capital, life expectancy and mortality: a cross-national examination. Social science & medicine, 56(12), 2367-77. https://doi.org/10.1016/S0277-9536(02)00241-1
- Lee, C.-C., Yeh, W.-C., Yu, Z., & Liang, C.-M. (2023). Impacts of social capital on housing prices: the case of special relationship-based transactions. International Journal of Strategic Property Management, 27, 21-34. https://doi.org/10.3846/ijspm.2023.18330
- Manochehri, S., & Gholizadeh, A. (2022). The response of speculation in the housing market to exogenous shocks in Iran. The Economic Research, 22(2), 185-216. ‎ https://doi.org/20.1001.1.17356768.1401.22.2.10.7 (in Persian)
- Mobaraki, O., Valigholizadeh, A., & Sheikhpour, N. (2024). Investigating the affecting factors on housing prices in Maragheh City. Geography and Regional Future Studies, 2(2), 1-16. doi: 10.30466/grfs.2024.54915.1022 (in Persian)
- Mohamadzadeh, P., Panahi, H. & Aleemran, A. (2023). A study of the effect of energy price on house price in Iran. Energy Engineering and Management, 10(2), 50-59. doi: 10.22052/10.2.1(in Persian)
- Mohammadzadeh, P. Mansouri, M & Kouhi Leilan.B (2011). Estimating the hedonic price of residential buildings in Tabriz city: with a spatial econometric approach. Economic Modeling, 6(18), 21-38.‎ (in Persian)
- Mousavi, M.H, & Daroudian, H. (2015). Analysis of factors affecting housing prices in Tehran. Economic Modeling, 9(31), 103-127. (in Persian)
- Mozaffari, Z. & Manochehri, S. (2023). The impact of exchange rate volatility on the housing price index in Iran: A GMM time series approach. Financial Research Journal, 25(3), 433-452. doi: 10.22059/frj.2023.349960.1007397 (in Persian)
- Paik, J., Baek, S.-J., Kim, J.-W., & Ko, K. (2023). Influence of social overhead capital facilities on housing prices using machine learning. Applied Sciences, 13, 10732. https://doi.org/10.3390/app131910732
- Pilatin, A., Hepşen, A., & Kayran, O. (2023). The effect of social capital on housing prices: panel data analysis by province in Turkey. International Journal of Housing Markets and Analysis, https://doi.org/10.1108/IJHMA-11-2022-0170
- Putnam, R. D. (2015). Bowling alone: America’s declining social capital. In The city reader. (pp. 188-196). Routledge.
- Rasoulzadeh, F. , Shahcheraghi, A. and BandarAbad, A. (2019). Presentation of a communicational model for social capital and architectural model in residential complex based on social construction. Journal of Sustainable Architecture and Urban Design, 7(1), 197-216. doi: 10.22061/jsaud.2019.5758.1557 (in Persian)
- Renani, M. and Daliri, H. (2010).The effect of social capital on the economic growth:A theoretical framework. The Journal of Economic Policy, 2(4), 23-56. (in Persian)
- Saikkonen, P. (1992). Estimation and testing of cointegrated systems by an autoregressive approximation. Econometric theory, 8(1), 1-27.
- Stock, J.H. & Watson, M.W. (1993). A simple estimator of cointegrating vectors in higher order integrated systems. Econometrica, 61(4), 783- 820. DOI: 10.2307/2951763