بررسی رابطه توسعه مالی و تکانه های نفتی بر بی‌ثباتی رشد اقتصادی

محورهای موضوعی : اقتصاد مالی

بتول زارعی ¹ (عضو هیئت علمی گروه حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرقدس، تهران، ایران)
حسن لاجوردی ² (دکترای علوم اقتصادی، گرایش اقتصاد سنجی، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1397/01/29 تاریخ پذیرش : 1397/03/27 تاریخ انتشار : 1397/06/01

کلید واژه: E2, واژه‌های کلیدی: توسعه مالی, رابطه مبادله نفت, نوسانات رشد اقتصادی, اوپک. طبقه بندی JEL : H5, H3, E5,

چکیده مقاله :

چکیده تکانه های نفتی و توسعه مالی دارای تاثیرات متقابل و قابل توجهی بر رشد اقتصادی بوده و در ادبیات مالی چنین تاثیری مورد توجه صاحب‌نظران اقتصادی قرار گرفته است. در این مقاله، نقش تعدیل‌کننده توسعه مالی در ایجاد کاهش ارتباط مثبت میان تکانه‌های نفتی و بی‌ثباتی رشد اقتصادی در کشورهای عضو اوپک ارزیابی شده است. با استفاده ازداده‌های آماری در کشورهای عضو اوپک طی سالهای 1995-2014 و بر اساس یک الگوی اقتصاد سنجی، وجود ارتباط مثبت میان تکانه های نفتی و بی‌ثباتی در رشد اقتصادی در این کشورها مورد تایید قرار گرفت. همچنین بررسی اثر کاهنده توسعه مالی بر رشد اقتصادی در نمونه مورد مطالعه نشان می‌دهد که توسعه مالی تاثیر نوسانات نفتی بر رشد اقتصادی را میرا می سازد. بر این اساس، توسعه مالی می تواند بخشی از اثرات منفی تکانه‌‌های نفتی بر نوسانات رشد اقتصادی را تعدیل و موجبات رشد اقتصادی پایدار را به ارمغان بیاورد. The main aim of this paper is to estimate the relationship between GDP per capita instability with fluctuations in the oil terms of trade(oil shocks) and economic resilience. Also, we consider the stabilizing role of resiliency in reducing the positive relationship between oil and the economic growth shocks. Using the statistical data of OPEC during 1995-2014, a positive correlation has been observed between oil term of trade shock and economic growth instability. Effect of net economic resilience on economic growth instability is negative. In addition, the evidence shows that net economic resilience has damped the effect of shocks in oil terms of trade(oil shocks). A resilient economy can smooth a part of negative effect of oil shocks on growth variation. Thus, the governments by boosting economic resilience through better monetary and fiscal policies can improve the economic conditions. Increasing efficiency in economic policies will decrease uncertainty among households and firms and will increase government credibility and leads to a positive effect of oil resources on sustainable growth.

منابع و مأخذ:

1)     ابراهیمی، محسن، وسالاریان، محمد، (1388)، بررسی پدیده نفرین منابع طبیعی در کشورهای صادر کننده نفت و تاثیر حضور در اوپک بر رشد اقتصادی کشورهای عضو آن، فصلنامه اقتصاد مقداری (بررسی های اقتصادی سابق)، 6(20): 77 - 100.

2)     اندرز، والتر، (1386)، اقتصاد سنجی سریهای زمانی با رویکرد کاربردی، مترجمان: مهدی صادقی شاهدانی و سعید شوال پور، چاپ اول، تهران: دانشگاه امام صادق(ع)،جلد اول.

3)     حسینی، میر عبداله، و باقری، فاطمه (1393)، محاسبه و تحلیل رابطه مبادله نفت خام در جهان و جایگاه ایران در آن در چهار دهه گذشته ، بررسی های بازرگانی، 65: 2 - 17.

4)     خیر خواهان،‌‌ جعفر، وبرادران شرکاء، حمید رضا (1382)، رونق نفتی و نرخ پس انداز در کشورهای اوپک، فصلنامه­ی پژوهشهای اقتصادی ایران، 16: 101-132.

5)     یاوری، کاظم، رضا قلی زاده، مهدیه، آقایی، مجید(1390)، بررسی رشد اقتصادی در کشورهای وابسته به منابع طبیعی( با تاکید بر منابع نفتی)، فصلنامه مدلسازی اقتصادی، 5(15)، 25-46.

6)      Acemoglu, D.) 1995(. Reward structures and the allocation of talent. Eur. Econ. Rev, 39 (1): 17–33.

7)      Acemoglu, D, & Johnson, S) .2005(. Unbundling institutions. J. Political Econ, 113(5): 949–995.

8)      Adenike, E. )2013(. An econometric analysis of the impact of Corruption on economic growth in Nigeria. J. Bus. Manag. Econ, 4(3): 054–065.

9)      Ades, A., & DiTella, R. )1999(. Rents, competition and corruption. Am. Econ. Rev, 89(4): 982–993.

10)   Ajie, H.A., & Wokekoro, O.E. )2012(. The impact of corruption on sustainable economic growth and development in Nigeria. Int. J. Econ. Dev. Res. Invest, 3(1): 91–109.

11)   Asiedu, E., & Freeman, J. )2009(. The effect of corruption on investment growth: evi- dence from firms in Latin America, Sub-Saharan Africa, and transition countries. Rev. Dev. Econ, 13(2): 200–214.

12)   Bardhan, P. )1997(. Corruption and development: a review of issues. J. Econ. Lit, 35 (3):1320–1346.

13)   Cooley, T., Marimon, R., Quadrini, V.)2004(. Aggregate consequences of limited contract enforceability. J. Political Econ, 112(4): 817–847.

14)   Corden, W.M. (1984). Booming Sector and Dutch Disease Economics: Survey and Consolidation. Oxford Economic Papers, 36: 359–380.

15)   Corden, W.M., Neary, J. P. (1982). Booming sector and industrialisation in a small open economy. Econ. J, 92(368): 825–848.

16)   Dissou, Y., & Yakautsava, T. (2012). Corruption, growth, and taxation. Theor. Econ. Lett, 2 (1): 62–66.

17)   Farooq, A., Shahbaz, M., Arouri, & M., Teulon, F. (2013). Does corruption impede eco- nomic growth in Pakistan? Econ. Model, 35(0): 622–633.

18)   Gregory, R.G. (1976). Some implications of the growth of the mineral sector. Aust. J. Agric. Resour. Econ, 20(2): 71–91.

19)   Gylfason, T., & Zoega, G. (2006). Natural resources and economic growth: the role of investment. World Econ, 29(8): 1091–1115.

20)   Gylfason, T. (2004). Natural Resources and Economic Growth: From Dependence to Diversification. CEPR Discussion Papers 4804, C.E.P.R. Discussion Papers.

21)   Hicks, John (1969), A Theory of Economic History. Oxford, Clarendon Press.

22)   Hughes, Joseph (1999), Incorporating Risk in to the Analysis of Production, Atlantic Economic Journal, 27(1), pp.1-23.

23)   Im, K. S., Pesaran, M. H., & Shin, Y. (2003). Testing for unit roots in heterogeneous panels. Journal of Econometrics, 115(1): 53-74.

24)   King, Robert & Levine, Ross, (1993), Finance, Entrepreneur ship and Growth, Journal of Monetary Economics, vol. 32, 513-542.

25)   Krugman, P. (1987). The narrow moving band, the Dutch disease, and the compe- titive consequences of Mrs. Thatcher: notes on trade in the presence of dynamic scale economies. J. Dev, Econ. 27(1–2): 41–55.

26)   Leite, C., & Weidmann, M. (1999). Does Mother Nature corrupt? Natural Resources, Corruption and Economic Growth. IMF Working Paper, WP/99/85.

27)   Levin, A., Lin, C.-F., & Chu, C. S. J. (2002). Unit root tests in panel data: Asymptotic and finite-sample properties, Journal of Econometrics, 108(1): 1-24.

28)   Levin, R, Loayze, N, and Beck, T.(2000). Financial intermediation and growth: Causality and causes. Journal of Monetary Economics, 46,31-77.

29)   Mackinnon Ronald I, (1973) Money and Capital in Economic Development, Washington, D.C. Brooking Institution.

30)   Mauro, P. (1998). Corruption and the composition of government expenditure .J. Public Econ, 69(2): 263–279.

31)   Mauro, P. (1995). Corruption and growth. Q. J. Econ, 110(3): 681–712.

32)   Mehlum, H., Moene, K., & Torvik, R. (2006a). Cursed by resources or institutions? World Econ, 29(8): 1117–1131.

33)   Mehlum, H., Moene, K., & Torvik, R. (2006b). Institutions and the resource curse. Econ. J, 116(508): 1–20.

34)   Méndez, F., & Sepúlveda, F. (2006). Corruption, growth and political regimes: cross country evidence. Eur. J. Political Econ, 22(1): 82–98.

35)   Méon, P.-G., & Sekkat, K.(2005). Does corruption grease or sand the wheels of growth? Public Choice, 122(1–2): 69–97.

36)   Mo, P.H. (2001). Corruption and economic growth. J. Comp. Econ, 29(1), 66–79.

37)   Monge-Naranjo, A. (2009). Entrepreneurship and firm heterogeneity with limited enforcement. Ann. Finance, 5(2–4): 465–494.

38)   Moradbeigi,M, Hook Law,S. (2016). Growth volatility and resource curse: Does financial development dampen the oil shocks?, Resources Policy,48:97-103.

39)   Murphy, K.M., Shleifer, A., & Vishny, R.W. (1993). Why is rent-seeking so costly to growth? Am. Econ. Rev, 83: 409409.

40)   North, D.C. (1991). Institutions. J. Econ. Perspect, 5(1): 97–112.

41)   OPEC Annual Statistical Bulletin 1991-2013.

42)   Pindyck، R.S & D.L.Rubinfeld. (1997). Econometrics Models and Economic Forecats,4th edition MCGRAW-HILL New York.

43)   Sachs, J.D., & Warner, A.M. (2001). The curse OF NATURAL RESOURCES. EUR. ECON. REV, 45(4– 6): 827–838.

44)   SCHUMPETER, JOSEPH A. (1912/Translated 1934), The Theory of Economic Development, Oxford, Galaxy Books.

45)   Shleifer, A., & Vishny, R.W.(1993). Corruption. Q. J. Econ, 108(3): 599–617.

46)   Snape, R.H. (1977). Effects of mineral development on the economy. Aust.J. Agric. Resour. Econ, 21(3): 147–156.

47)   Spatafora, N., & Tytell, I. (2009). Commodity Terms of Trade: The History of Booms and Busts. IMF Working Paper No. 09/205.

48)   Tanzi, V., & Davoodi, H. (1997). Corruption, Public Investment, and Growth. IMF Working Paper, WP/97/139.

49)   Torvik, R. (2002). Natural resources, rent seeking and welfare .J. Dev. Econ, 67(2): 455–470.

50)   Treisman, D. (2000). The causes of corruption: a cross-national study. J. Public Econ, 76(3): 399–457.

51)   Treisman, D. (2007). What have we learned about the causes of corruption from ten years of cross-national empirical research? Annu. Rev. Political Sci.10, 211–244.

52)   Wijnbergen, S. v. (1984a). The ‘Dutch Disease’: a disease after all? Econ. J, 94(373): 41–55.

53)   Wijnbergen, S.v.(1984b). Inflation, employment, and the dutch disease in oil-ex- porting countries: a short-run disequilibrium analysis. Q. J. Econ, 99(2): 233–250.

54)   World Bank ,Data, Indicators, 2000-2014.

55)   Yuxiang,K.,Chen,Z.,(2011).Resourceabundanceand financial development: evidence fromChina.Resour.Policy36(1),72–79.

یادداشت‌ها