تحلیلی جامع بر رشد بهره‌ورینیروی کار در ایران با بکارگیری الگوریتم‌های فرا ابتکاری Comprehensive study on labor productivity growth in Iran , using meta-heuristic methods

محورهای موضوعی : اقتصاد مالی

فرخ نوروزی ¹ , مسعود نو نژاد ² , مهرزاد ابراهیمی ³ , جلیل خداپرست ⁴

1 - گروه اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز، شیراز، ایران
2 - گروه اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز، شیراز، ایران،
3 - گروه اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز، شیراز، ایران،
4 - گروه اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز، شیراز، ایران،

تاریخ دریافت : 1399/10/20 تاریخ پذیرش : 1399/12/26 تاریخ انتشار : 1400/03/01

کلید واژه: شبکه های عصبی, C45, O4, واژه‌های کلیدی:بهره‌وری نیروی کار, الگوریتم فرابتکاری. طبقه بندی JEL:C61,

چکیده مقاله :

این پژوهش به بررسی شناسایی عوامل موثر بر رشد بهره وری و چیستی این موضوع در مسیر نیل به رشد و توسعه اقتصادی می پردازد. طیف وسیعی از متغیرهای موثر بر رشد بهره وری در مطالعات مختلف معرفی ولی در عمل به دلیل محدودیت ابزارها و موضوعاتی مانند درونزایی متغیرهای اقتصادی و تاثیر ناخواسته تغییر در این متغیرها، لازم است عوامل اساسی موثر در رشد بهره وری شناسایی و سیاستگذار براین عوامل به شکل مشخص تمرکز نماید. با استفاده از منطق انتخاب ویژگی( الگوریتم ژنتیک دو هدفه) عوامل موثر بر رشد بهره وری نیروی کار شناسایی و سپس با استفاده از شبکه های عصبی مدل اتتخابی را برای دوره زمانی 1370-1395تخمین و در نهایت با استفاده از شاخص گارسن، تحلیل حساسیت عوامل موثر بر رشد بهره وری را به انجام رسانده ایم. براساس نتایج حاصل از منطق انتخاب ویژگی برای مدل بهره وری نیروی کار از میان بیست متغیر مورد استفاده، دوازده متغیر از مدل حذف شدند. مدل شبکه عصبی دارای قدرت پیش بینی 99/0 و حداقل خطا مدل 0017/0 به عنوان بهترین خروجی انتخاب شد. براساس نتایج شاخص گارسن در میان آن‌ها سرمایه انسانی، دستمزد نیروی کارو کنترل فساد بیشترین تاثیرات را بر رشد بهره وری نیروی کار دارند و متغیر ها حاکمیت قانون، تحقیق و توسعه و انباشت سرمایه فیزیکی کمترین تاثیر را بر رشد بهره وری نیروی کار دارند.Comprehensive study on labor productivity growth in Iran , using meta-heuristic methodsFarrokh NoroziMasoud NonejadMhrzad EbrahimiJalil Khidaparast ShiraziClearly, the main factor in the growth of production, living standards and human welfare, is the growth of productivity, and given the importance of the discussion of productivity in economies and its weak position in explaining the growth of production in Iran, this study examines what This issue is addressed. In order to achieve economic growth and development, it is necessary to identify the factors affecting productivity growth in the Iranian economy. A wide range of variables affecting productivity growth are introduced in various studies. However, in practice, due to the limitation of tools and issues such as endogenous economic variables and the unintended impact of change in these variables, it is necessary to consider the key factors influencing interest rate growth. ‌ Identify a problem and focus the policymaker on these factors in a specific way. Therefore, this study intends to first identify the factors affecting productivity growth by using feature selection logic, basis on Non-Dominated Sorting Genetic Algorithm (NSGA-II) then estimate the selective model using Artificial Neural Networks(ANN) for the period(1370-1395) and finally using the Garsen index to measure the sensitivity analysis of factors affecting labour productivity and capital productivity growth.Based on the results of the feature selection logic for the labor productivity model out of the twenty variables used, twelve variables were excluded from the model.The neural network model with predictive power 0/99 and minimum error 0/0017 of the model was selected as the best output Among the results of the Garsen Index, among them, human capital, labor wages and corruption control had the greatest impact on labor productivity growth and the variables of rule of law, R&D and physical capital accumulation had the least impact on labor productivity growth productivityKeywords:Laborproductivity,Neural Networks,, meta-heuristic.

چکیده انگلیسی:

Clearly, the main factor in the growth of production, living standards and human welfare, is the growth of productivity, and given the importance of the discussion of productivity in economies and its weak position in explaining the growth of production in Iran, this study examines what This issue is addressed. In order to achieve economic growth and development, it is necessary to identify the factors affecting productivity growth in the Iranian economy. A wide range of variables affecting productivity growth are introduced in various studies. However, in practice, due to the limitation of tools and issues such as endogenous economic variables and the unintended impact of change in these variables, it is necessary to consider the key factors influencing interest rate growth. ‌ Identify a problem and focus the policymaker on these factors in a specific way. Therefore, this study intends to first identify the factors affecting productivity growth by using feature selection logic, basis on Non-Dominated Sorting Genetic Algorithm (NSGA-II) then estimate the selective model using Artificial Neural Networks(ANN) for the period(1370-1395) and finally using the Garsen index to measure the sensitivity analysis of factors affecting labour productivity  and capital productivity growth.Based on the results of the feature selection logic for the labor productivity model out of the twenty variables used, twelve variables were excluded from the model.The neural network model with predictive power 0/99 and minimum error 0/0017 of the model was selected as the best output Among the results of the Garsen Index, among them, human capital, labor wages and corruption control had the greatest impact on labor productivity growth and the variables of rule of law, R&D and physical capital accumulation had the least impact on labor productivity growth productivity 

منابع و مأخذ:

 

• آذربایجانی، کریم و نجفی، زهرا (1396). "بررسی عوامل مؤثر بر بهره‌وری نیروی کار در چارچوب تابع تولید". فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت بهره‌وری، دوره 11، شماره 42، 35-7.
• اثنی عشری، هاجر؛ کرباسی، علیرضا و مسنن مظفری، مهدیه (1388). "بررسی رابطه تجارت خارجی و بهره‌وری عامل‌های تولید در بخش کشاورزی ایران". مجله پژوهش‌های نوین اقتصاد کشاورزی، جلد 2، شماره 1، 111-105.
• امینی، علیرضا و حجازی‌، زهره (1387). "نقش سرمایه انسانی و تحقیق و توسعه در ارتقای بهره‌وری کل عوامل تولید در اقتصاد ایران". فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، سال دهم، شماره 35، 30-1.
• امینی، علیرضا و لطفی‌پور، مریم (1393). "اثر آزادسازی تجارت خدمات مالی بر بهره‌وری کل عوامل تولید". فصلنامه علوم اقتصادی، دوره 19، شماره 75، 113-89
• امینی، علیرضا و مصلی، شهرام (1390). "نقش سرمایه انسانی از نوع تجربه در بهره‌وری کل عوامل تولید در کارگاه‌های بزرگ صنعتی ایران". فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، سال نوزدهم، شماره 57، 132-105.
• انصاری نسب، مسلم و نامداری، سیمین (1395). "بررسی تأثیر جهانی‌شدن و آزادسازی تجاری بر رشد بهره‌وریکل عوامل". فصلنامه سیاست‌های مالی و اقتصادی، سال چهارم، شماره 14، 170-151.
• پژویان، جمشید و رئیس‌پور، علی (1393). "تبیین آثار سرمایه‌گذاری‌های بهداشتی دولت بر بهره‌وری عوامل تولید با رویکرد منطقه‌ای". فصلنامه اقتصاد کاربردی، سال چهارم، 68-43.
• تقی‌زاده، روح‌الله؛ فاضل یزدی، علی و محبی، رضا (1395). "عنوان مدل‌سازی و پیش‌بینی کارایی بانک‌های دولتی و خصوصی ایران با استفاده از مدل شبکه عصبی مصنوعی، شبکه عصبی فازی و الگوریتم ژنتیک". فصلنامه مدیریت دارایی و تأمین مالی، سال اول، شماره 2، 126-103.
• جرجرزاده، علیرضا؛ خیری‌زاده، شقایق و بصیرت، مهدی (1395) "رابطه بین سلامت و بهره‌وری نیروی کار در کشورهای درحال‌توسعه". فصلنامه مدیریت بهره‌وری، سال دهم، شماره 37، 80-71.
• جکسون،تیوبیل، آر(1388). "آشناییباشبکه‌هایعصبی". ترجمهمحمودالبرزی، تهران: مؤسسهانتشاراتعلمی دانشگاهصنعتیشریف چاپ دوم.
• جهانگرد ، اسفندیار، دانشمند، آرین، پناهی، سامان، نیک بین، بهنام،(1396). اثر سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی ایران بسط مدل پاجولا، فصلنامه اقتصاد مالی، سال یازدهم، شماره 40، صص 116-95.
• حیدری، حسن؛ فرخ نهاد، پروانه و محمدزاده، یوسف (1395). "نقش تحقیق و توسعه و ظرفیت جذب در بهره‌وری کل عوامل تولید در کشورهای منتخب درحال‌توسعه". فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، دوره 22، شماره 3، 62-37.
• خشایار،سید شکری، میرباقری، عاطفه السادات،(1391). ثر آزادسازی تجاری بر رشد اقتصاد غیرنفتی کشورهای عضو اوپک، فصلنامه اقتصاد مالی،سال ششم، شماره 20، صص194-173.
• رحیمی راد, سحر, حیدری, حسن, نجارزاده, رضا. (1397). بررسی عوامل موثر بر شدت هزینه‌های تحقیق و توسعه در ‌کارگاه‌های صنعتی ایران. پژوهشنامه اقتصادی, 18(71), 53-90. doi: 10.22054/joer.2018.9829
• سپهردوست و حمید، زمانی صابر(1394). "بررسی اثر جبران خدمات بر بهره وری نیروی کار تعاونی های صنعتی کشور"، پژوهش های رشد و توسعه پایدار سال شانزدهم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴. صص 21-37.
• سوری، علی؛ ابراهیمی، محسن و حسینی دوست، احسان (1387). "رابطه بهره‌وری و دستمزد با تأکید بر تحصیلات نیروی کار (مطالعه موردی صنعت ایران)". پژوهش‌های اقتصادی، شماره 311، 329-311.
• شاه‌آبادی، ابوالفضل (1386). "اثر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، تجارت بین‌الملل و سرمایه انسانی بر بهره‌وری کل عوامل تولید در اقتصاد ایران". فصلنامه علمی پژوهشی جستارهای اقتصادی، سال چهارم، شماره هفتم، 134-99.
• شاه‌آبادی، ابوالفضل؛ کیمیایی، فاطمه و ارباب افضلی، محمد (1392). "تأثیر مؤلفه دانش بر بهره‌وری کل عوامل تولید کشورهای منتخب عضو کنفرانس اسلامی". فصلنامه اقتصاد و توسعه منطقه‌ای، سال بیستم، شماره 5، 58-42.
• شاه آبادی ابوالفضل و رحمانی امید(1389). "بررسی نقش تحقیق و توسعه بر بهره وری بخش صنعت اقتصاد ایران، مجله رشدفناوری"، دوره 7، شماره25، صص28-38.
• طیبی، سیدکمیل؛ عمادزاده، مصطفی و شیخ بهایی، آزیتا (1387). "تأثیر صادرات صنعتی و سرمایه انسانی بر بهره‌وری عوامل تولید و رشد اقتصادی در کشورهای عضو کنفرانس اسلامی". فصلنامه اقتصاد مقداری (بررسی‌های اقتصادی سابق)، دوره 5، شماره 2، 106-85.
• عامری، سهیلا؛ زارع مهرجویی، محمدرضا و ضیاءآبادی، مریم (1394). "اثرات فناوری اطلاعات و ارتباطات و آزادسازی تجاری بر بهره‌وری کل عوامل تولید در ایران". فصلنامه تحقیقات توسعه اقتصادی، شماره هفدهم، 116-105.
• فلاحی، محمدعلی؛ جندقی میبدی، فرشته و اسکندری‌پور، زهره (1394). "تأثیر ابعاد سرمایه انسانی بر بهره‌وری کل عوامل تولید در اقتصاد ایران". فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات اقتصاد کاربردی ایران، سال چهارم، شماره 16، 106-81.
• کریمی تکانلو، زهرا؛ حقیقت، جعفر و بخشی‌پور، جواد (1396). "بررسی اثر رقابت وارداتی بر بهره‌وری نیروی کار در صنایع ایران". فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، شماره 38، سال 25، 285-265.
• کمیجانی، اکبر (1389). "بهره‌وری و رشد اقتصادی در برنامه چهارم و سند چشم انداز". انتشارات پژوهشکده پولی و بانکی، 38-15.
• کمیجانی، اکبر و ابراهیمی، سجاد (1392). "اثر نوسانات نرخ ارز بر رشد بهره‌وری در کشورهای درحال‌توسعه با لحاظ توسعه مالی". فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات اقتصاد کاربردی ایران، سال دوم، شماره 6، 39-24.
• کمیجانی، اکبر و شاه‌آبادی، ابولفضل (1392). "بررسی اثر فعالیت‌های تحقیق و توسعه داخلی و خارجی از طریق تجارت خارجی بر بهره‌وری کل عوامل تولید". فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره ۱۸، 41-25.
• لطفعلی پور، محمدرضا؛ فلاحی، محمدعلی و حسینی، سیدسعید (1394). "اثر باز بودن تجاری بر بهره‌وری کل عوامل تولید در صنایع بزرگ ایران". فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، سال پانزدهم، شماره دوم، 116-95.
• محمدزاده، پرویز؛ محسنی زنوزی، فخری سادات و رهنمای قراملکی، غلامحسین (1390). "تأثیر سرمایه انسانی بر بهره‌وری کل عوامل تولید در صنایع متوسط و بزرگ ایران". فصلنامه اقتصاد و الگوسازی، سال پنجم، شماره 3، 147-117.
• محمودزاده، محمود؛ (1390) "اثرات فناوری اطلاعات و ارتباطات بر رشد بهره­وری نیروی کار در اقتصاد ایران". فصل­نامه پژوهش­نامه بازرگانی، سال سوم، شماره 43، 15-29.
• محمدی پیراسته، سیدمحمدباقر؛ جلیلیان، حمیدرضا؛ میرزایی، حبیب ( 1391) " ، رابطه سرمایه فکری و بهرهوری در صنعت بانکداری ( مطالعه مورد : بانکهای استان لرستان)" . فصلنامه پول و اقتصاد. سال سوم، شماره 7 ، صص 234-203.
• مهرآرا، محسن،(1393).ثار درآمدهای نفتی بر رشد اقتصادی ایران مبتنی بر شکستهای ساختاری، فصلنامه اقتصاد مالی سال هشتم شماره 26، صص52-33.
• نظری، محسن و مبارک، اصغر (1386). "اثر سرمایه‌گذاری تحقیق و توسعه بر بهره‌وری در صنایع ایران". پژوهشنامه علمی پژوهشی اقتصاد کلان، سال هفتم، شماره 4، 174-151.
• Aghion, P. &Howitt, P. (1992). “A Model of Growth ThroughCreativeDestruction”. Econometrica, 60(2), 323-351.
• Akinlo, A. E. (2006). “Macroeconomic Factor and Total Factor Productivity in Sub-Saharan African Countries”. International Research Journal of Finance and Economics, ISSN1450-2887.
• Aman, E. &Virmani, S. (2015). “Foreign Direct Investment and Reverse Technologt Spillovers, The Effect on Total Factor Productivity”. OECD Journal, 89, 605-618.
• Aparicio, S. D.(2016). “Institutional Factors, Opportunity Entrepreneurship and Economic Growth: Panel Data Evidence”. Technological Forcasting& Social Change, 102, 45-61
• Beyer, H., &Vergara, R. (2002). Productivity and economic growth: The case of Chile Journal of Development Economics, 59(1), 103-123.
• Behera, R.S, Dua, P. Goldar, B. (2012). “Horizontal and Vertical Technology Spillover of Foreign Direct Investment: An Evaluation across Indian Manufacturing Industries”. Munich Personal RePEc Archive Paper No.43293: pp:1-39
• Cashell, B. W. (2004). “Productivity and Wage; Cornell University; ILR School, Congress Research Service.
• Clark, W. (2000), “Do Trade Patterns and Technology Flows Affect Productivity Growth?” World Bank Economic Review 14, 17-47.
• Coe, D. &Helpman, E. (1995). “International R&D Spillovers”. EuropeanEconomic Review, 39(2), 859-887.
• Coe, D. T. &Moghadam, R. (1993). “Capital and Trade as Engines of Growth inFrance: An Application of Johansen’s CoIntegration Methodology”. IMF StaffPapers, 40, 542-666.
• Coe, D. Helpman, E. &Hoffmaister, W. (2009). “International R&D Spilloversand Institutions”. Journal of European Economic Review, 53(7), 224-225.
• Cordoba, G. F. Perez, J. J. & Torres, J. L. (2009). “Public and Private SectorSagesInteraction a General Equilibrium Model”. Working Paper Serving, No.9 (October 2009).
• Cororaton, C. B. (2002). Total factor productivity in the Philippines, Journal of Policy Modeling, 29(1), 141-163.
• Dieppe, A. &Mutl, (2013). “International R&D Spillovers Technology Transfer Vs. R&D Synergies”. European Central Bank Working Paper, No. 1504.
• Easterly, W, Ross Levine, (2001). "Aid, Policies, and Growth: Comment." American Economic Review, 94 (3): 774-780.
• Garson, G. D. (1991). A comparison of neural network and expert systems algorithms with common multivariate procedures for analysis of social science data. Social Science Computer Review, 9(3), 399-434.
• Griliches, Z. (1988). Productivity puzzles and R&D: another nonexplanation. Journal of Economic Perspectives, 2(4), 9-21.
• Haousas, I. &Yagoubi, T. T. (2005). “Openness and Human Capital as Source of Productivity Growth: An Emprical Investigation from Some MENA Countries”. Journal of International Development, 17, 527-551.
• Heravi, S., Osborn D. R. &Birchenhall C. R. )2004(. “Linear Versus Neural Network Forecasts for EuropeanIndustrial Production Series”. International Journal ofForecasting, 20, 435–446.
• Hwang, I. & Wang, E. (2004). “Does Openness to Trade Affect Total FactorProductivity Growth: Evidence from 45 Japanese Manufacturing Industries”.Journal of Economic Research, 9, 147–173.
• Iwanow, T. (2012). “Institutional Quality, Productivity and Patterns ofComparative Advantage”. Research School of Pacific and Asian Studies, ANU.
• Jorgenson, D. W. (2001). “Information Technology and US Economy”. AmericanEconomic Review, 44(91), 1-32.
• Kim, S., Lim, H. & Park, D. (2007). “The Effect of Imports and Exports on TotalFactor Productivity in Korea”. The Research Institute of Economy, Trade and IndustryDiscussion, Paper Series, 07- E-022.
• Krugman, P. (1994). “Scale Economies, Product Differentiation, and the Pattern of Trade”. The American Economic Review, 75 (5), 950-959.
• Kwon, J. K. (1986). “Capital Utilization, Economies of Scale and TechnicalChange in the Growth of Total Factor Productivity”. 24, 75–89.
• Lasagni, A., Nifo, A. & Gaetano V (2015). “Firm Productivity and Institutional Quality: Evidence from Italian Industry”. Journal of Regional Science, Vol. 55, Issue 5, pp. 774-800
• Lu, M., Abourizk, S.M. & Hermann, U.H., (2001) SensitivityAnalysis of neural networks in spool fabricationproductivity studies, J.Comp. in civil engineering,Vol. 15, No.4, pp 299-308.
• Matteucci, N., &Sterlacchini, A. (2004). ICT, R&D and productivity growth: evidence from Italian manufacturing firms. In Final Conference “Information Technology, Productivity and Growth”, London.
• Oluwanisola, A (2017). “Modeling the Effect of Healthcare Expenditure and Education Expenditure OnLabour Productivity: A Study On OIC Countries”. Journal of Business and Economics Review, 2(2), 31-37.
• Oreski, S, &Oreski, G. (2014). “Genetic Algorithm-Based Heuristic for FeatureSelection in Credit Risk Assessment”. Expert Systems with Applications, 41(4), 2052-2064.
• Owyong, D. T., &Thangavelu, S. M. (2001). An empirical study on public capital spillovers from the USA to Canada. Applied Economics, 33(11), 1493-1499.
• Pessoa, A. (2005). Foreign direct investment and total factor productivity in OECD countries: evidence from aggregate data. Faculdade de Economia, Universidade do Porto.
• Romer, P. M. (1987). “Growth Based on Increasing Returns Due toSpecialization”. American Economic Review, 77(2), 56-62.
• Sadia, M., Ahmed, Q. M., & Butt, M. S. (2010). Trade liberalization and total factor productivity growth (1971-2007). Pakistan Economic and Social Review,3(4), 61-84.
• Senhadji, A. (1999). Sources of economic growth: An extensive growth accounting exercise. IMF staff papers, 47(1), 129-157.
• Serfraz, A. (2018). “Foreign Direct Investment Inflows and Labor Productivity in Pakistan: A Sector-Wise Panel Cointegration Analysis”. Asian Journal of Economics and Empirical Research, 5(1), 1-18.
• Shiu, A. &Heshmati, A. (2006). “Technical Change and Total Factor Productivity Growth for Chinese Provinces: A Panel Data Analysis”. IZA DP, No. 2133
• M&Matuzeviciute.K. (2018). “Impact of Human Capital Development On Productivity Growth in EU Member States”,Business, Management and Education, 16(1), 1-12.
• Steiner, T. and Goldner, R. (2004), “Is There an Export or Import-Led Productivity Growth in Rapidly Developing Asian Countries? A Multivariate VAR Analysis,” Applied Economics 36(2): 1083-1093.
• Yong, T. (1995), "Manufacturing Firms in Developing Countries," Journal of Economic Literature 38(3). pp 11-44

 

یادداشت‌ها