بررسی اثرات انواع جریان وجه نقد و سهامداران کنترلی بر ارتباط مدیریت سود و عملکرد مالی جهت پیش‌بینی ورشکستگی مالی (الگوریتم کرم شب تاب)

محورهای موضوعی : اقتصاد مالی

قربان هکی ¹ (گروه مدیریت ، واحد دهاقان، دانشگاه آزاد اسلامی، دهاقان. ایران)
بهروز صادقی عمروآبادی ² (گروه اقتصاد، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران)
سید محمدرضا داودی ³ (گروه مدیریت، واحد دهاقان، دانشگاه آزاد اسلامی،دهاقان، ایران)

تاریخ دریافت : 1402/04/23 تاریخ پذیرش : 1402/06/08 تاریخ انتشار : 1402/07/01

کلید واژه: واژه‌های کلیدی: مدیریت سود, ورشکستگی, عملکرد مالی, سهامداران کنترلی, جریان وجه نقد, الگوریتم کرم شب تاب. طبقه بندی JEL : G12, , G11 G18,

چکیده مقاله :

چکیده شرکت ها برای ادامه فعالیت خود به منابع کافی نیاز دارند که از جمله آن وجه نقد کافی برای پرداخت به وام دهندگان است. اگر شرکت در کسب منابع برای رفع نیاز هایش توانایی کافی نداشته باشد، دچار درماندگی مالی می شود. شرکت ها در مواجهه با درماندگی مالی، سود حسابداری را به عنوان یکی از اقلام ارزیابی عملکرد، دستکاری می نمایند. در این شرایط، مدیریت با دستکاری حساب ها به مدیریت سود اقدام می نماید که هدف آن، دادن اطلاعات و اخبار خوب به بازار سرمایه است تا بدین وسیله از کاهش ارزش شرکت جلوگیری نماید. در صورت دستکاری حساب ها، فلسفه وجودی صورت های مالی خدشه دار می شود و قابلیت اتکای آنها از بین می رود. از این رو در پژوهش حاضر به تحلیل اثرات انواع جریان وجه نقد و سهامداران کنترلی بر ارتباط مدیریت سود و عملکرد مالی جهت پیش بینی ورشکستگی مالی در شرکت های بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده است. برای این منظور از داده های 128 شرکت منتخب طی دوره زمانی 1390 تا 1398 استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده ها در دو بخش انجام شده؛ در بخش اول، با استفاده از روش رگرسیونی داده های تابلویی، به برآورد اثر انواع جریان وجه نقد و سهامداران کنترلی بر ارتباط مدیریت سود و عملکرد مالی شرکت ها پرداخته شده است. نتایج این قسمت نشان داد که متغیر مدیریت سود اثرات مثبت و متغیرهای عملکرد، سهامداران کنترلی، جریانات نقدی سرمایه ای، جریانات نقدی حقوق صاحبان سهام و جریانات نقدی عملیاتی آزاد اثر منفی بر معیار ورشکستگی شرکت ها داشته است؛ علاوه بر این، مشاهده شد که انوع جریانات نقدی مورد بررسی در این تحقیق، اثر تعدیل کننده بر ارتباط بین مدیریت سود با ورشکستگی شرکت ها داشته است. در ادامه و در بخش دوم تجزیه و تحلیل ها، بر اساس ضرایب بدست آمده در بخش قبلی و با استفاده از الگوریتم کرم شب تاب پرداخته شده است. نتایج این قسمت نیز نشان داد که درصد موفقیت الگوریتم کرم شب تاب در پیش بینی ورشکستگی شرکت ها برابر با 12/98 درصد بوده است. بر همین اساس پیشنهاد می گرد که سیاست‌های مبتنی بر کنترل و حفظ انواع جریانات نقدی و بهره گیری از سهامداران کنترلی استفاده شود تا از این طریق احتمال ورشکستگی شرکت ها کاهش پیدا کند.

چکیده انگلیسی:

Abstract Companies need sufficient resources to continue operating, including sufficient cash to pay lenders. If the company does not have enough ability to acquire resources to meet its needs, it will suffer financial helplessness. When faced with financial helplessness, companies manipulate accounting profit as one of the performance evaluation items. In this situation, the management manages the profit by manipulating the accounts, the purpose of which is to give good information and news to the capital market, in order to prevent the decrease of the company's value. If the accounts are manipulated, the existence philosophy of the financial statements will be damaged and their reliability will be lost. Therefore, in the present research, the effects of cash flow types and controlling shareholders on the relationship between profit management and financial performance have been analyzed in order to predict financial bankruptcy in Tehran stock exchange companies. For this purpose, the data of 128 selected companies during the period of 1390 to 1398 have been used. Data analysis was done in two parts; In the first part, using the panel data regression method, the effect of cash flow types and controlling shareholders on the relationship between profit management and financial performance of companies has been estimated. The results of this part showed that the profit management variable had positive effects and the performance variables, controlling shareholders, capital cash flows, equity cash flows and free operating cash flows had a negative effect on the bankruptcy criteria of companies; In addition, it was observed that the types of cash flows examined in this research had a moderating effect on the relationship between profit management and corporate bankruptcy. Next, in the second part of the analysis, based on the coefficients obtained in the previous part and using the firefly algorithm, it is discussed. The results of this part also showed that the percentage of success of the firefly algorithm in predicting the bankruptcy of companies was equal to 98.12%. Based on this, it is suggested that policies based on control and preservation of various cash flows and the use of controlling shareholders be used to reduce the possibility of bankruptcy of companies.

منابع و مأخذ:

فهرست منابع

• ایزدی نیا، ناصر و منصور فر، غلامرضا و رشیدی خزایی، موسی،(1394)،درماندگی مالی به عنوان عاملی برای وقوع مدیریت سود،https://civilica.com/doc/872601


• ایزدی نیا، ناصر، حمزه قوچی فرد و نرگس حمیدیان، (1391)، "بررسی رابطه بین جریان‌های نقد عملیاتی، سود خالص و اجزای اقلام تعهدی با جریان‌های نقد آزاد آتی شرکت‌های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران"، مجله پژوهش‌های حسابداری مالی، شماره چهارم شماره پیاپی (14)، صص 19-36.


• پورزمانی، زهرا و حسن کلانتری، (1392)، "مقایسه قدرت پیش‌بینی بحران مالی توسط تکنیک‌های مختلف هوش مصنوعی"، پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 5(17)، صص 33-64.


• جواهری، محمدرضا،زنجیردار، مجید (1396). رابطه بین مدیریت سود و عملکرد شرکت های مورد مطالعه در بورس اوراق بهادار تهران، مدیریت بهره وری (فراسوی مدیریت)، دوره 11، شماره 42، صص 218-197.


• خوش طینت، محسن و قسوری، محمد تقی (1398). مقایسه بین نسبت های مالی ترکیبی مبتنی بر صورت جریان وجوه نقد و اقلام تعهدی با نسبت های مالی صرفا مبتنی بر اقلام تعهدی در پیش بینی ورشکستگی شرکت ها"، مطالعات تجربی حسابداری مالی، شماره 9، 61-43.


• خوش‌طینت، دکتر محسن؛علوی، سیده نسیم (1396). شناسایی عوامل موثر بر زیان مشروط بر نکول با استفاده از مدل رگرسیون توبیت (مورد مطالعه: مشتریان حقوقی بانک صنعت و معدن)، مطالعات مالی و بانکداری اسلامی، سال سوم، شماره 5، صص 29-1.


• ذوالفقاری، مهدی و واعظ، سید علی و خدامرادی، محمد (1400) " ‌ارائه الگوی تأثیر ارتباطات سیاسی و حاکمیت شرکتی بر عملکرد بانک‌ها در شرایط بروز بحران‌های مالی "، فصلنامه اقتصاد مالی، دوره 15، شماره 55، صص 216-191.


• رستمی، سعید (1397). تاثیر مولفه های راهبری شرکتی و مدیریت سود بر درماندگی مالی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، مطالعات مدیریت و حسابداری، دوره چهارم، شماره23، صص 133-144.


• سادات سلیم، میر حمید و داداشی، ایمان و غلام نیا روشن، حمیدرضا (1400) " بکارگیری رویکرد دلفی-فازی جهت تعیین عوامل موثر بر سطح مطلوب ریسک، ساختار بهینه سرمایه و کارایی در بانک های ایرانی"، فصلنامه اقتصاد مالی، دوره 15، شماره 57، صص 86-55.


• فخرآل علی، فرزاد، ترابی، مژگان (1395). تعیین مهم ترین عوامل موثر بر استفاده از صورت جریان وجوه نقد در سازمان های ایرانی (مطالعه موردی: سازمان های دولتی تهران)، کنفرانس بین المللی مدیریت و اقتصاد در قرن 21، دانشگاه NorthWest ایالات متحده آمریکا.


• مدانلو، فاطمه، نادریان، آرش، خوزین، علی، گرگانلی، جمادوردی. (1400). بررسی رابطه جریان وجوه نقد آزاد، حساسیت سرمایه‌گذاری و نقش تعدیل گری محدودیت مالی . اقتصاد مالی. (57)15. 332-309.


• مرانی، فاطمه، صالحی، اله کرم، جرجرزاده، علیرضا، کعب عمیر، احمد. (1400). بررسی تأثیر قدرت مدیرعامل، ارتباطات سیاسی و مسئولیت پذیری اجتماعی بر حساسیت سرمایه گذاری به وجه نقد در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. اقتصاد مالی. (57)15. 308-285.  


• نصیری، سپیده سادات، سلیمانی امیری، غلامرضا (1399). ارزیابی عملکرد مالی شرکت‌های سرمایه‌گذاری در ایران، پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی بهار، شماره 45، صص 160-135.

ولی پور هاشم، طالب نیا قدرت اله وسیدعلی جوانمرد،(1392)،"بررسی تأثیر مدیریت سود بر کیفیت سود 

• Bamber, L. S., Jiang, J., & Wang, I. Y. (2010). What’s my style? The influence of top managers on voluntary corporate financial disclosure. The accounting review, 85(4), 1131-1162.


• Barton, J., & Simko, P. J. (2002). The balance sheet as an earnings management constraint. The accounting review, 77(s-1), 1-27.


• Bruns, W. J., & Merchant, K. (1990). The dangerous morality of managing earnings. Management accounting, 72(2), 22-25.


• Campa, C. C., Perino, A., Longo, D. (2015). The effects of pre-bankruptcy financial stress on small and medium-sized enterprises on profit management goals, Nature communications, 6(1), 1-15.


• Carvalho-Silva, V. H., Coutinho, N. D., & Aquilanti, V. (2019). Temperature dependence of rate processes beyond Arrhenius and Eyring: Activation and Transitivity. Frontiers in chemistry, 7, 380.


• Ghosh, D., & Vogt, A. (2012, July). Outliers: An evaluation of methodologies. In Joint statistical meetings (Vol. 2012).


• Gordon, Myron J. "Towards a theory of financial distress." the Journal of Finance 26.2 (1971): 347-356.


• Graham, J. R., Harvey, C. R., & Rajgopal, S. (2005). The economic implications of corporate financial reporting. Journal of accounting and economics, 40(1-3), 3-73.


• Grubbs, F. E. (1950). Sample criteria for testing outlying observations. The Annals of Mathematical Statistics, 27-58.


• Halim, Z. A. Castro, E., Hassan, M. K., Rubio, J. F (2020). Relative performance of religious and ethical investment funds. Journal of Islamic Accounting and Business Research.


• Ibrahim, H. M., Usman, A. R., (2013). Effect of Conocarpus biochar application on the hydraulic properties of a sandy loam soil. Soil science, 178(4), 165-173.


• Ibrahim, S., & Lloyd, C. (2011). The association between non-financial performance measures in executive compensation contracts and earnings management. Journal of Accounting and Public Policy, 30(3), 256-274.


• Jiang, F., Shi, W., & Zheng, X. (2020). Board chairs and R&D investment: Evidence from Chinese family-controlled firms. Journal of Business Research, 112, 109-118.


• Kliestik, T., Valaskova, K., Nica, E., Kovacova, M., & Lazaroiu, G. (2020). Advanced methods of earnings management: Monotonic trends and change-points under spotlight in the Visegrad countries. Oeconomia Copernicana, 11(2), 371-400.


• Li, X. (2010). “Real Earnings Management and Subsequent Stock Returns”. working paper


• Roychowdhury, S. (2006). Earnings management through real activities manipulation. Journal of accounting and economics, 42(3), 335-370.


• Schipper, K. (1981). Discussion of voluntary corporate disclosure: The case of interim reporting. Journal of Accounting Research, 85-88.


• Scott, Joan Wallach. The politics of the veil. Princeton University Press, 2009.


• Sun, Z., Zha, L., Liu, F. (2020). Environmental awareness and pro-environmental behavior within China’s road freight transportation industry: Moderating role of perceived policy effectiveness. Journal of Cleaner Production, 252, 119796.


• Svabova, L., & Michalkova, L. (2018). Pre-processing of data in earnings management. Business Economics and Management, 3, 65-72.


• Whitaker, Richard B. "The early stages of financial distress." Journal of economics and finance 23.2 (1999): 123-132.


• Zhang, Y., Uchida, K., & Dong, L. (2020). External financing and earnings management: Evidence from international data. Research in International Business and Finance, 54, 101275.