بررسی تأثیر سرمایه انسانی و متنوع سازی درآمد بر عملکرد بانک های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

محورهای موضوعی : اقتصاد مالی

سمیرا متقی ^{1 *} , محمدرضا رنجبر فلاح ² , سمانه طالعی اردکانی ³ , سید امیرحسین حسینی طالمی ⁴

1 - دانشیار اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
2 - دانشیارپژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی،تهران، ایران
3 - مربی اقتصاد، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران
4 - دانش آموخته اقتصاد، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1402/02/09 تاریخ پذیرش : 1403/09/12 تاریخ انتشار : 1403/12/18

کلید واژه: سرمایه انسانی, متنوع سازی درآمد, عملکرد بانک, رگرسیون چندگانه, بورس,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر به بررسی تأثیر سرمایه انسانی و متنوع سازی درآمد بر عملکرد بانک های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می پردازد. همچنین نقش میانی متنوع سازی درآمد بر رابطه بین سرمایه انسانی و عملکرد بانک ها نیز مورد بررسی قرار می گیرد. در این راستا سه فرضیه تدوین شد. جامعه آماری پژوهش شامل بانک های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. با توجه به اینکه تعداد 23 بانک طی سال های 1390 الی 1399 در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده و تعداد 18 بانک طی دوره مذکور در بورس حضور مستمر داشته اند و داده های آنها به صورت کامل در دسترس می باشد جمع آوری شد. داده های مالی پژوهش از بانک اطلاعاتی رهاورد نوین 3، سایت اطلاع رسانی ناشران کدال و سایت مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران استخراج شد. داده های پژوهش با رویکرد داده‌های ترکیبی(مقطعی–سری زمانی) جمع آوری شده و با استفاده از روش رگرسیون چندگانه و به کمک نرم افزار 12 Eviews مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که سرمایه انسانی بر عملکرد بانک ها تأثیر مثبت و معنی داری دارد. همچنین، متنوع سازی درآمد بر عملکرد بانک ها تأثیر مثبت و معنی داری دارد. در نهایت، متنوع سازی درآمد بر رابطه بین سرمایه انسانی و عملکرد بانک ها تأثیر منفی و معنی داری دارد.

چکیده انگلیسی:

The present study examines the impact of human capital and income diversification on the performance of banks admitted to the Tehran Stock Exchange. Also, the mediating role of income diversification on the relationship between human capital and bank performance is also investigated. In this regard, three hypotheses were developed. The statistical population of the research includes banks admitted to the Tehran Stock Exchange. Considering that 23 banks were admitted to the Tehran Stock Exchange during the years 2011 to 2020, and 18 banks were continuously present in the stock exchange during the mentioned period, and their data is fully available. The financial data of the research was extracted from the Rehavard Novin 3 database, the information site of Kodal Publishers, and the website of the Iranian Financial Information Processing Center. The research data was collected with the approach of mixed data (cross-sectional-time series) and was statistically analyzed using the multiple regression method and with the help of Eviews12 software. The results of the research show that human capital has a positive and significant effect on the performance of banks. Also, income diversification has a positive and significant effect on banks' performance. Finally, income diversification has a negative and significant effect on the relationship between human capital and banks' performance.

منابع و مأخذ:


ابراهیمی، سیدکاظم، مهری شهریاری، و سهیلا مهمان نوازان. (1395). بررسی تاثیر تنوع درآمدی بر عملکرد بانک های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. دانش مالی تحلیل اوراق بهادار (مطالعات مالی)، 9(30)، 67-75. https://sid.ir/paper/200211/fa
افلاطونی، عباس، و خزایی، مهدی. (1395). بررسی تاثیر کیفیت اقلام تعهدی و کیفیت افشا بر ناکارایی سرمایه گذاری در نیروی انسانی. بررسی¬های حسابداری و حسابرسی، 23(3 )، 269-288. https://sid.ir/paper/8017/fa
اکبری نفت چالی، عیسی، و خالقی عباس آبادی، داریوش (1400). بررسی تأثیر نیروی انسانی بر عملکرد مالی بنگاه های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، چهارمین کنفرانس بین المللی سالانه تحولات نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری، تهران. https://civilica.com/doc/1268140
آسیابی اقدم، لیلا، اشکان رحیم¬زاده و یداله رجایی (1401). اثر متغیرهای اقتصادی بر رفتار قیمت سهام شرکت¬های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار. اقتصاد مالی (اقتصاد مالی و توسعه)، 16(2 (پیاپی 59) )، 105-125 https://sid.ir/paper/103580/fa
حجازی، رضوان، کلهرنیا، حمید، داداشی، ایمان، و فیروزنیا، امیر (1397). بررسی اثر محتوای اطلاعاتی قیمت سهام بر کارایی سرمایه اسنانی نیروی کار، حسابداری ارزشی و رفتاری، 3 (5)، 232-209.
http://aapc.khu.ac.ir/article-۱-۴۹۹-fa.html
حسینی، سیدصمد، یونس، نیکخواه، و اژدر، کرمی. (1399). تاثیر توسعه سرمایه انسانی بر عملکرد مالی کسب وکارهای کوچک و متوسط از طریق عملکرد نوآوری و عملیاتی. جامعه شناسی اقتصادی و توسعه، 9(1 )، 93-114. SID. https://sid.ir/paper/1051519/fa
خدامرادی، سعید، و جلیلیان، جمال. (1392). تنوع بخشی مبانی، تعاریف، تاریخچه و شیوه های اندازه گیری آن، بررسی های بازرگانی، 11(60)، 47-58. 20.1001.1.26767562.1392.11.60.4.8
خوش طینت، محسن، محمد تقی تقوی فرد، و نوشین نوبری (1395). تجزیه و تحلیل عملکرد مالی بانک های خصوصی کشور، فصلنامه مطالعات مالی و بانکداری اسلامی، 2(3)، 138-113. https://civilica.com/doc/665384
دموری، داریوش، مهدی سبک ور، و سید محمدناصر رضوی حیدری (1400). شاخصه های حسابداری سرمایه انسانی مبتنی بر رویکرد ارزش گذاری غیرپولی، فصلنامه پژوهش های تجربی حسابداری،11(1)، 277-241. https://civilica.com/doc/1247852
دهنوی، محمدعلی، احمد کیانیان، و علی بالاوندی، (1398). بررسی تأثیر تنوع درآمدی بر عملکرد بانک‌های کشور، فصلنامه مطالعات مالی و بانکداری اسلامی، 5(12)، 80-69. https://civilica.com/doc/1146500
رضائی، ولی اله، و مصباحی، مریم. (1399). تأثیر سرمایه انسانی بر عملکرد بنگاه با توجه به نقش میانجی نوآوری و خودکارآمدی حرفه ای،کنفرانس پژوهش های کاربردی در مهندسی صنایع، مدیریت و حسابداری، کرج. https://civilica.com/doc/1022623
سجاد، عاطفه. رنگریز، حسن. حسن پور، اکبر. عباسیان، حسین. (1400). طراحی مدل مدیریت سرمایه انسانی در بخش دولتی، پژوهش های مدیریت سرمایه انسانی، 13(4)،156-115. DOI 20.1001.1.82548002.1400.13.4.4.4
سلیمانی، برنا، مهرداد نعمتی، و حسن الماسی (1399). ارزیابی عملکرد بانک¬های خصوصی در بورس اوراق بهادار تهران بر اساس مدل CAMEL. فصلنامه اقتصاد مالی، 14(50)، 115-144. SID. https://sid.ir/paper/403304/fa
شاه علی زاده، رامین (1391). هزینه یابی، ارزشگذاری و گزارشگری سرمایه انسانی، مطالعات حسابداری و حسابرسی، 1(4)، 98-110. DOI: 10.22034/IAAS.2012.105401
شجاعی، سعید، غلامرضا جمالی،و نیکزاد منطقی (1395). شناسایی عوامل موثر بر عملکرد نیروی انسانی، نشریه علمی پژوهش های مدیریت سرمایه انسانی، 8(2)، 181-161. 20.1001.1.20084528.1395.8.2.7.8
عشقی، محمد، و عشقی، حسن. (1399). بررسی تأثیر مولفه های سرمایه فکری بر عملکرد مالی بنگاه، فصلنامه رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، 4(50)، 47-33. https://majournal.ir/index.php/ma/article/view/631
علیزاده، شیوا، کاکايی، حمید، ملکی، صمد،و محمدی ، هادی (1400). بررسی تاثیر سرمایه انسانی بر کارآفرینی بنگاهی (مورد مطالعه: بانک ملت شعب تهران)، رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، 5(18)، 116-103. https://majournal.ir/index.php/ma/article/view/1019
قائمی اصل، مهدی، سید علی حسینی ابراهیم آباد، و حسن حیدری (1398). بررسی عوامل موثر بر درآمدهای غیرمشاع بانکی در ایران (در چارچوب یک الگوی پانل پویای سیستمی). اقتصاد مالی (اقتصاد مالی و توسعه)، 13(47 )، 113-134. SID. https://sid.ir/paper/229019/fa
کاکایی، حمید، دهقان نجم ابادی، عامر، فتوحی زاده، مهسا،و اسدزاده، علیرضا. (1400). بررسی نقش بازاریابی کارآفرینانه بر عملکرد نوآورانه: اثر میانجی‌گری سرمایه انسانی (مورد مطالعه: بنگاه‌های کوچک و متوسط دانش‌بنیان پارک علم و فناوری دانشگاه تهران)، مدیریت بازاریابی، 16(53) ، 67-51. 20.1001.1.1735949.1400.16.53.3.5
لاری دشت بیاض، محمود، هاشم علی صوفی، و فاطمه حاجی زاده (1396). "بررسی رابطه سرمایه انسانی راهبردک با بهبود عملکرد مالی در صنعت بانکداری"، فصلنامه پژوهش های پولی و بانکی، 10(32)، ص 265-247. 20.1001.1.26453355.1396.10.32.2.8
محقق نیا، محمدجواد. رحیم زاده، اشکان. ضیاچی ، علی اصغر. سرگلزائی، مصطفی. خاشعی، وحید. (1401). ارزیابی نوسانات ارزی بر عملکرد شرکت¬های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و سنجش وقفه¬های آن. فصلنامه اقتصاد مالی. 16(59). 154-127. 10.30495/FED.2022.694716
Bacidore, J. M., Boquist, J. A., Milbourn, T. T., & Thakor, A. V. (1997). The search for the best financial performance measure. Financial Analysts Journal, 53(3), 11-20. https://doi.org/10.2469/faj.v53.n3.2081
Bendickson, J. S., & Chandler, T. D. (2019). Operational performance: The mediator between human capital developmental programs and financial performance. Journal of Business Research, 94, 162-171. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2017.10.049
Nawaz, T., & Haniffa, R. (2017). Determinants of financial performance of Islamic banks: an intellectual capital perspective. Journal of Islamic Accounting and Business Research, 8(2), 130-142. https://doi.org/10.1108/JIABR-06-2016-0071
Githaiga, P. N. (2021). Human capital, income diversification and bank performance–an empirical study of East African banks. Asian journal of accounting research, 6(1), 95-108. https://doi.org/10.1108/AJAR-06-2020-0041
Weqar, F., & Haque, S. I. (2020). Intellectual capital and corporate financial performance in India's central public sector enterprises. International Journal of Learning and Intellectual Capital, 17(1), 77-97. https://doi.org/10.1504/IJLIC.2020.105323
Isanzu, J. N. (2015). Impact of intellectual capital on financial performance of banks in Tanzania. Journal of International Business Research and Marketing, 1(1), 16-23. 10.18775/jibrm.1849-8558.2015.11.3002
Kiweu, J. M. (2012). Income diversification in the banking sector and earnings volatility: evidence from Kenyan commercial banks. http://ir.mksu.ac.ke/handle/123456780/1928
Lee, C. C., Hsieh, M. F., & Yang, S. J. (2014). The relationship between revenue diversification and bank performance: Do financial structures and financial reforms matter?. Japan and the World Economy, 29, 18-35. https://doi.org/10.1016/j.japwor.2013.11.002
Githaiga, P. N. (2021). Human capital, income diversification and bank performance–an empirical study of East African banks. Asian journal of accounting research, 6(1), 95-108. https://doi.org/10.1108/AJAR-06-2020-0041