بررسی رویکرد حکمروایی خوب شهری در چارچوب نظام مدیریت شهری موردشناسی شهر سنندج

محورهای موضوعی : آمایش محیط

سحر گلچینی ¹ , اسکندر مرادی ² , پخشان خضرنژاد ³

1 - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه شهید بهشتی تهران، تهران، ایران
2 - دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه پیام نور استان کردستان، کردستان، ایران
3 - دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

تاریخ دریافت : 1395/10/13 تاریخ پذیرش : 1396/01/28 تاریخ انتشار : 1400/03/01

کلید واژه: اثربخشی, پاسخگویی, سنندج, شفافیت, حکمروایی خوب, مشارکتی,

چکیده مقاله :

حکمروایی شهری به عنوان رویکردی از نظام تصمیم‌گیری و اداره امور شهری است و فرایندی است که بر اساس کنش متقابل میان سازمانها و نهادهای رسمی اداره شهر از یک سو و سازمانهای غیردولتی و تشکلهای جامعه ی مدنی، از طرف دیگر شکل می گیرد. جایگاه نظام اداره خوب شامل اصول (مشارکت، پاسخگویی، شهروندی، شفافیت، مسئولیت‌پذیری، کارآمدی، قانونمندی) و نظایر اینهاست که در جهت بررسی نقش مردم در فرآیند اداره امور شهری و میزان تعامل اضلاع حاکمیت (مسئولین، مردم و بخش خصوصی) بررسی شده است. در این مطالعه، به منظور ارزیابی عملکرد مدیریت شهری سنندج، 4 شاخص از اصول حکمروایی خوب شهری مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و به لحاظ هدف کاربردی می‌باشد. ابزار سنجش، پرسشنامه بوده و طراحی مؤلفه‌ها برای هر شاخص با استفاده از طیف لیکرت می‌باشد. جامعه آماری، شامل مراجعین به شهرداری و شهروندان عادی محله مبارک‌آباد در ناحیه 8 محدوده شهرداری منطقه 3 سنندج بوده که به کمک فرمول کوکران، در حجم نمونه برابر 110 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شده است. به منظور تحلیل داده‌ها از آزمون آماری پارامتریک T-Test در فضای نرم افزار Spssبهره گرفته شده است. ارزش‌گذاری متغیرها با بهره گیری از طیف لیکرت، مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته است. نتایج حاصل از آزمون نشان می‌دهد که شاخص‌های مشارکت با اختلاف میانگین 527.-، در فرضیه دوم در خصوص پاسخگویی با اختلاف میانگین 1.027-، کارائی در فرضیه سوم در رابطه با عدم اثربخشی شهرداری و شورا با اختلاف میانگین 509.-، و عدم شفافیت شهرداری در فرضیه چهارم با اختلاف میانگین 600.- تأیید شده است و ادعای عملکرد ضعیف مدیریت شهری سنندج پذیرفته می‌شود.

چکیده انگلیسی:

Urban governance refers to a system of decision-making and management of urban affairs that is formed through the interaction of organizations and official city administration institutions on one hand and non-governmental organizations and civil society organizations on the other. The system of good governance encompasses the principles of participation, accountability, citizenship, transparency, responsibility, efficiency, conformity to the laws, and the like, which seeks to investigate the role of people in the process of managing urban affairs, as well as the degree of interaction between officials, citizens, and the private sector. In this study, four indicators of good urban governance were examined to assess the performance of urban management in Sanandaj, Iran. This descriptive-analytical study was an applied research. In this study, a questionnaire was used for assessment and the Likert Scale was used to design components for each index. The statistical population consisted of the clients of the municipality and ordinary citizens of Mobarakabad Neighborhood, District 3 Municipality of Sanandaj. Cochran's formula was used to select the sample consisting of 110 individuals who were selected through random sampling. The obtained data were analyzed using T-Test in the SPSS software. The Likert Scale was used to evaluate the variables. The test results revealed that the participation indicators with an average difference of -0.527, accountability in the second hypothesis with an average difference of -1.027, efficiency in the third hypothesis regarding the ineffectiveness of the municipality and the city council with an average difference of -0.509, and lack of municipality transparency in the fourth hypothesis with an average difference of -0.509, and the lack of municipality transparency in the fourth hypothesis were confirmed with an average difference of -0.600. As a result, the claim that Sanandaj's urban management was underperforming was confirmed.  

منابع و مأخذ:

 

1-       اکبری، غ.1385. سرمایه اجتماعی و حکمرانی شهری. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی؛ شماره 83؛ اصفهان.

2-       بازرگان لاری، ع .1384. مفاهیم پایه­ای آمار و احتمال؛ تهران؛ انتشارات آییژ.

3-       برک پور، ن. اسدی، ا .1390. مدیریت و حکمروایی شهری؛ تهران، انتشارات دانشگاه هنر تهران.

4-       بوجانی، م. 1386 . لزوم بازبینی محتوای مدیریت کلان شهری؛ روزنامه اعتماد؛ شماره 12- 1342؛ تیرماه.

5-       ترابی، ع. 1383. مدیریت پایدار شهری در گرو حکمرانی خوب؛ شهرداریها؛ سال ششم شماره 69؛ بهمن.

6-        وزارت مسکن و شهرسازی .1384. طرح تدوین و تبیین برنامه استراتژیک و ترسیم الگوی ساختار سازمانی شهرداری‌های کشور؛ تهران؛ 97-96.

7-       رفعیان، م، حسین پور، ع. 1390 .حکمرانی خوب شهری از منظر نظریات شهرسازی؛ تهران؛ انتشارات طحان.

8-       رومیانی، ح . 1383. حکمرانی خوب؛ فصلنامه مدیریت شهری؛ شماره 14؛ سازمان شهرداریهای کشور؛ تهران؛ 62.

9-       شمس پویا، م. ک، توکلی نیا، ج. 1394. تحلیل سرمایه اجتماعی با تأکید بر مشارکت شهروندان و پاسخگویی مدیران شهری؛ مورد پژوهی: شهر اسلامشهر؛ فصلنامه آمایش محیط ملایر، شماره 30؛ صص 152-137.

10-   صرافی، م، عبداللهی،م .1387. تحلیل مفهوم شهروندی و ارزیابی جایگاه آن در قوانین مقررات و مدیریت شهری کشور،؛ فصلنامه پژوهش‌های جغرافیایی؛ شماره 43؛ تهران.

11-   فرزین پاک، ش. 1383. آموختنی‌های شهر؛ حکمرانی خوب چیست؛ فصلنامه شهرداریها؛ شماره 69 ؛ 70.

12-   قلی پور، ر.1387. حکمرانی خوب و الگوی مناسب دولت؛ معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی (دفتر گسترش تولید علم)؛ تهران.

13-   کاظمی، ح، رحمانی، ب. 1399. ارزیابی حکمروایی خوب شهری برای شهرهای ایران؛ مطالعه موردی: شهر اهواز؛ فصلنامه آمایش محیط؛ شماره 48؛ صص108-89.

14-   مشکینی، ا، حسین پور، م، خدایی، س. 1399. تحلیلی از نقش سرمایه اجتماعی در شکل‌گیری حکمروایی خوب شهری، مطالعه موردی: شهر اردبیل؛ فصلنامه آمایش محیط ملایر؛ شماره 51؛ زمستان 1399.

15-   هیز، باب،‌ی .1381. اندازه گیری رضایت خاطر مصرف کننده (طراحی و تنظیم پرسشنامه)؛ ترجمه نسرین جزنی؛ تهران؛ انتشارات سازمان مدیریت صنعتی.

16-    سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان .1393. سالنامه آماری دوره 1392-1345.

17-   اداره کل راه و شهرسازی استان کردستان؛ مطالعات طرح تفصیلی سنندج .1387. مهندسین مشاور تدبیر شهر؛ جلد اول؛ 65-64.

18-    سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان؛ مطالعات سند آمایش استان. 1390. مهندسین مشاور‌ هامون یک؛ جلد اول؛ 36.

19-    Bahreni، M، Hosseinzadeh، H. 2004. “The Effective Factor in Investment Security in Iran، Jostarhaie Eghtesadi (Economic Quests) Biannual Journal، Hozeh & University Research Center،Vol.1، No.2 (In Persian).

20-    Dekker، k، kepenr. 2000. “Urban governance within the big cities” policy journal of cities، vol 21 No 1، 55.

21-    Habitat. 2003. “Global report on human settlement”، Oxford university press.

22-    Roy، I .2007. “Civil socirty and good governance” Worold development. Vol.36، No، 4.

23-    UNDP. 2000. “Characteristics of good governance، the urban governance initiative (United Nations development program) (TUGI).