بررسی کارویژۀ کاوۀ آهنگر در شاهنامۀ فردوسی با رویکرد به اندیشۀ ایران شهری و اساطیر جهانی
محورهای موضوعی : تفسیری (با ویژگی ادبی و هنری)
سیّدمحمّدرضا قریشی
1
,
سعید خیرخواه
2
*
,
عبدالرضا مدرس زاده
3
1 - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کاشان، دانشگاه آزاد اسلامی، کاشان، ایران.
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کاشان، دانشگاه آزاد اسلامی، کاشان، ایران.
3 - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کاشان، دانشگاه آزاد اسلامی، کاشان، ایران.
کلید واژه: آهنگران, عصر آهن, کاوۀ آهنگر, باززایی جهان, اندیشۀ ایرانشهری,
چکیده مقاله :
با کشف آهن افزون بر دگرگونیهای مادی، سامان اندیشگی و فرهنگی جهان نیز دچار دگردیسی میشود. ارزش، ژرفا و پیامدهای این کشف سبب پدیداری عصری با ویژگیهای برجسته و دیگرسان به نام آهن است که اسطورهها و قهرمانان ویژۀ خود را میآفریند. ایران نیز به عنوان یکی از کهنترین تمدن های جهان و نخستین مراکزی که به فناوری گدازش و برونآوری آهن دست مییابد از برآیندهای فرهنگی آن بیبهره نمیماند. نامآورترین قهرمان ایرانی ِ این عصر کاوۀ آهنگر است که در هزارۀ تاریک و پرآشوب ضحاکی (روایت ایرانی آغاز عصر آهن) ظهور و زمینه را برای بازآفرینی جهان اَشامَند به دست فریدون فراهم میکند. کاوه برخلاف آوازه و نفوذ همارهاش بر اندیشۀ ایرانی، بازتاب درخوری در اسطورههای میهنی و دینی ایرانی نمییابد. همین امر برخی از پژوهشگران را برآن داشته تا وی را شخصیتی افسانهای و برساختۀ گوسانان اشکانی و نویسندگان خدای نامههای روزگار ساسانی بپندارند که بیگمان باورپذیر نمینماید، چرا که با بنیادهای فکری مردمان پیشاتاریخ در فهم هستی ناسازگار است. کاوه مانند دیگر شخصیتهای اسطورهای دارای خویشکاریهای نمادین و کارویژههای استعارهگون است. در این پژوهش سعی میشود با بهرهگیری از تحلیل کهنالگویی، نگرش تطبیقی و روش کتابخانهای بن مایههای اساطیری میانوردِ کاوه در شاهنامه را بررسی کرده و با پیریزی انگارههای تازه برآیندهای نوینی ارائه نموده و نشان دهد که کاوه قهرمانی پیشا تاریخی است که بنا به دلایلی از صحنۀ اساطیر ایران زمین محو می شود.
With the discovery of iron, in addition to material changes, the intellectual and cultural order of the world also undergoes a transformation. The value, depth, and consequences of this discovery are a modern phenomenon with features of the age called iron, which creates its own myths and heroes. Iran, as one of the oldest ritual civilizations in the world and the first centers to achieve iron smelting and extraction technology, is not without its cultural consequences. The most famous Iranian hero of this era is Kaveh Ahangar, who appears in the dark and turbulent millennium of Zahaki (Iranian version of the beginning of the Iron Age) and provides the ground for the re-creation of the drinking world by Fereydoun. Despite his reputation and constant influence on Iranian thought, Kaveh is not reflected in Iranian patriotic and religious myths. This has led some scholars to consider him a historical figure made by the writers of the Sassanid theologians, which is certainly unbelievable, because it is incompatible with the intellectual foundations of prehistoric peoples in understanding existence. Kaveh, like other mythical characters, has symbolic motives and metaphorical features. In this research, using archetypal analysis, comparative attitude and library method the researchers try to study the mythological themes of Kaveh's mediation in Shahnameh and present new results by introducing new ideas to show that Kaveh is , a prehistoric hero who, for some reason, disappears from the scene of Iranian mythology.