تبیین شاخصه‌های ادبی مکتب مینی مالیسم در اشعار شفیعی کدکنی

محورهای موضوعی : تفسیری (با ویژگی ادبی و هنری)

سیده زهرا روحانی ¹ , شهین اوجاقعلی زاده ² , فاطمه امامی ³

1 - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران.
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران.
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران.

تاریخ دریافت : 1400/12/14 تاریخ پذیرش : 1401/03/11 تاریخ انتشار : 1402/01/01

کلید واژه: تلمیح, شفیعی کدکنی, رئالیسم, ایجاز, مینی مالیسم,

چکیده مقاله :

مکتب هنری مینی مالیسم، به عنوان یکی از مکاتب ادبی به بیان موقعیت‌های کوتاه داستانی در متون نثر می‌پردازد. با گسترش رویکردهای متنوع روابط و مناسبات شعری در جامعه، این مکتب در شعر نیز به شکل قابل توجهی خود را نمایان ساخت. از این رو نه تنها می‌توان مصادیق آن را در شعر کشف نمود، بلکه می‌توان در مضمونی کوتاه به عظمت یک محتوای داستانی، که در قالب کلامی موجز مطرح شده است، نیز دست یافت. در پژوهش حاضر به روش توصیفی –تحلیلی و به روش کتابخانه‌ای (مطالعات کتاب‌ها وپایان نامه‌ها) به تبیین مفاهیم پرداخته شده است. با عنایت به عنوان پژوهش حاضر و تعمق در اشعار شفیعی کدکنی، می‌توان دریافت که شعر وی، علاوه بر داشتن ارزش‌های محتوایی و بیان آموزه های اخلاقی، سیاسی و اجتماعی، بابی را به روی مطالعۀ شعر مینی مال می‌گشاید که در خور تأمل است. شخصیت واحد، زمان و مکان محدود، گرایش رئالیستی و بیان دغدغه‌های بشری که از مؤلفه‌های مینی مال است، در شعر وی حضور پررنگ دارند. از این رو در پژوهش حاضر به نقد اشعار و افکار او بر مبنای روابط و مناسبات گستردۀ مینی‌مالیسم و شاخصه‌های متعدد آن می‌پردازیم، که مصادیقی چون کمینه گرایی، سادگی، گریز از تکلف و دغدغه‌های انسان معاصر شاخص‌ترین رهاورد آن است. یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که در اشعار شفیعی کدکنی گرایش به حجم کم، کمینه گرایی، دوری از پیرایه‌های زبانی، روی آوردن به رئالیسم، بیان اندیشه‌های جذاب وبا طراوت، حضور پررنگ دارند. این پژوهش به دنبال بررسی جلوه و جایگاه مینی مال در اشعار شاعر برجستۀ عصر معاصر شفیعی کدکنی است.

چکیده انگلیسی:

Minimalism art school as one of the literary schools deals with the expression of short story situations in prose texts. With the development of diverse approaches to poetic relations and relationships in society, this school also significantly demonstrated itself in poetry. Therefore, it is not only possible to discover examples of it in poetry, but it is also possible to achieve the glory of a story content presented in a concise verbal form in a short theme. In the present research, descriptive-analytical method and library method (studies of books and theses) have been utilized to clarify the concepts. Taking into account the current research and reflecting on Shafiei Kadkani's poems, it can be noticed that his poetry, in addition to holding content values and values and expressing teachings, opens a political and social moral chapter to the study of minimal poetry, which is worthy of reflection. The single character of time and limited space, realist tendency and the expression of human concerns, which are minimal components, have a strong presence in his poetry. Hence, in the present study, we aim to criticize his poems and thoughts based on the extensive relationships and relations of minimalism and its numerous characteristics, which examples such as minimalism simplicity and avoidance, and the challenges and concerns of contemporary man are its most outstanding achievements. The findings of this research in Shafiei Kadkani's poems are indicative of the fact that the poems of Shafiei Kadkani strongly tend to be small in volume, to be minimalism, to avoid linguistic distortions, to turn to realism, and to express attractive and refreshing thoughts. This research seeks to investigate the effect and position of minimal in the poems of the prominent contemporary poet Shafiei Kadkani.

منابع و مأخذ:

کتاب‌ها

پاینده، حسین (1385) نقد ادبی و دموکراسی-جستارهایی در نظریه و نقد ادبی جدید، تهران: نیلوفر سپید.

شفیعی کدکنی، محمدرضا (1356) از بودن و سرودن، تهران: توس.

شفیعی کدکنی، محمدرضا (1376) هزارۀ دوم آهوی کوهی، تهران: سخن.

شفیعی کدکنی، محمدرضا ‌(1384) در کوچه باغ‌های نیشابور، تهران: سخن.

شفیعی کدکنی، محمدرضا (1388) از زبان برگ، تهران: سخن.

شفیعی کدکنی، محمدرضا (1399) طفلی به نام شادی، تهران: سخن.

مقالات

بارت، جان. (1375). چند کلمه دربارة مینی‌مالیسم، ترجمة مریم نبوی‌نژاد. زنده رود، 1(14-16)، 39-55.

بارت، جان. (1381). سخنی کوتاه دربارة مینی‌مالیسم. ترجمه کامران پارسی‌نژاد. ادبیات داستانی، 1(61)، 39-50.

پارسی‌‌نژاد، کامران. (1382). داستان کوتاه کوتاه یا داستان کارت پستالی. ادبیات داستانی، 1(74). 58-61.

جزینی، جواد. (1378). ریخت‌شناسی داستان‌های مینیمال. کارنامه،1(6).

دلاویز، مسعود. (1390). تأثیر ذهن و زبان اخوان ثالث بر شعر شفیعی‌کدکنی در دفتر «شبخوانی». زبان و ادب فارسی، 3(8)، 27-52.

سلیمی‌نژاد، فرشاد، نوروزی داودخانی، ثوراله، اسداللهی، خدابخش. (1400). بررسی و تحلیل مؤلفه های هویت ملی در شعر اخوان و شفیعی کدکنی. تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)، 13(50)، 297-321. doi: 10.30495/dk.2021.1931747.2273.

صیادی، احمدرضا، رحمتی، عبدالحسین. (1391). مینی‌مالیسم ادبی. رشد آموزش زبان و ادبیات فارسی، 1(104)، 40-53.

فخریان، ندا. (1394). بررسی تطبیقی تلمیحات در اشعار اخوان ثالث و محمدرضا شفیعی کدکنی. اورمزد، 8(24).

مدرسی، فاطمه، رضی، مهرویه. (1391). ویژگی مینی‌مالیستی در برخی داستان‌بیت‌های دیوان مولانا. سبک‌شناسی نظم و نثر فارسی، 5(4)، 327-342.

پایان‌نامه‌ها

پویانیا، اشکان (1391) بررسی جنبه‌های مینیمال قطعۀ آینه در آینه، اثر آروپرت، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه هنر.

تورانی، سهراب، روحانی، مسعود، ستاری، رضا (1390) بررسی تطبیقی، آرکائیسم در شعر معاصر با محوریت سه شاعر (اخوان ثالث، شاملو و شفیعی کدکنی)، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندران.

دولتیان، سمیه (1388) تحلیل ساختار و مضمون داستانک‌های معاصر فارسی، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

Books

Payandeh, Hossein (2006) Literary Criticism and Democracy - Essays in New Theory and Literary Criticism, Tehran: Nilofar Sepid.

Shafi'i Kadkani, Mohammad Reza (1977) From being and writing, Tehran: Tos.

Shafi'i Kadkani, Mohammad Reza (1997) The second millennium of mountain deer, Tehran: Sokhn.

Shafi'i Kadkani, Mohammad Reza (2014) in Neyshabour Gardens Alley, Tehran: Sokhn.

Shafi'i Kadkani, Mohammad Reza (2009) from the language of Berg, Tehran: Sokhn.

Shafi'i Kadkani, Mohammad Reza (2019) A child named Shadi, Tehran: Sokhn.

Articles

Barrett, J. (1996). A few words about Mini-Malism, translated by Maryam Naboi-Najad. Zinda Roud, 1(14-16), 39-55.

Barrett, J. (2002). A short word about minimalism. Translated by Kamran Parsi-Najad. Fiction, 1(61), 39-50.

Delaviz, M. (2011). Inspired by Akhavan Sales: Thoughts and Poetic Language in Shafiei Kadkani's Poetry by Particular Reference to Shabkhani. Persian language and literature, 3(8), 27-52.

Fakhrian, N. (2014). A comparative study of allusions in the poems of Akhwan Al-Talihi and Mohammad Reza Shafiei Kodkani. Ormazd, 8(24).

Jazini, J. (1999). The morphology of minimal stories. Report, 1(6).

Modrasi, F, Razi, M. (2011). Minimalist feature in some stories of Divan Rumi. Stylistics of Persian poetry and prose, 5(4), 327-342.

Parsi Nejad, K. (2003). Short short story or postcard story. Fiction, 1(74). 58-61.

Salimi Nejad, F., Norouzi Davoodkhani, T., Asadollahi, K. (2021). Investigating and analyzing the components of national identity in Akhavan’s and Shafi'i Kadkani’s Poetry. Interpretation and Analysis of Persian Language and Literature Texts (Dehkhoda), 13(50), 297-321. doi: 10.30495/dk.2021.1931747.2273

Sayadi, A. R., Rahmati, A. H. (2011). Literary minimalism. The development of Persian language and literature education, 1(104), 40-53.

Theses

Dalutian, Samieh (2008) Analysis of the structure and theme of contemporary Persian short stories, Master's thesis, Research Institute of Humanities and Cultural Studies.

Pouyanya, Ashkan (2012) Investigation of the minimal aspects of the mirror-in-mirror piece, Aropert's work, Master's thesis, University of Arts.

Torani, Sohrab, Rouhani, Massoud, Sattari, Reza (2013) Comparative study, Archaism in contemporary poetry focusing on three poets (Third Brotherhood, Shamlou and Shafiei Kodkani), Master's Thesis, Mazandaran University.