دگردیسی اسطوره در غزل حسین منزوی
محورهای موضوعی : تفسیری (با ویژگی ادبی و هنری)
حسنی محمدزاده کاشی
1
,
فاطمه سادات طاهری
2
1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی دانشگاه کاشان. کاشان. ایران.
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.
کلید واژه: شعر معاصر, غزل نو, اسطورۀ نو, تلفیق اساطیر, حسین منزوی.,
چکیده مقاله :
حسین منزوی (۱۳۲۵- ۱۳۸۳) با به‌کارگیری زبان امروزی و تحوّلاتی که در عرصۀ غزل به‌وجود آورده است، جزءِ نوآوران این عرصه شمرده می‌شود. از ویژگی‌های بارز غزل‌های منزوی استفاده از اساطیر به‌ویژه اسطوره-های ملی و حماسی است. شیوۀ پردازش این اسطوره‌ها و گاه گزینش یکی از ویژگی‌های این اساطیر، نشان-دهندۀ اهمیت آن جنبه، از نظر منزوی است؛ هرچند عناصر اسطوره‌ای رایج نیز در غزل‌های منزوی حضوری پررنگ و برجسته دارند. نگارندگان با روش توصیفی- تحلیلی مبتنی بر متن غزلیات منزوی با پاسخ به این پرسش بنیادی که منزوی چگونه و با چه شگردی، ساختار دیگری از تلمیحات اسطوره‌ای را در غزلیات خود طرح می‌کند؟ می‌کوشند نگاه دیگرسانِ شاعر به این عناصر اسطوره‌ای را کشف و استدلال کنند، تلفیق اساطیر سبب درهم‌شکستن زمان و مکان در غزل‌های منزوی شده و این کارکرد، به بازآفرینی اسطوره‌ها و بازتولید روایات تاریخی و داستانی در بافتی نو و دارای ظرفیّت‌های معنایی و دلالت‌گریِ تازه در شعر منزوی منجر شده است. تغییر نقش اسطوره‌ها به صورت کاربرد اساطیر مذهبی در شعر تغزلی یا اساطیر عرفانی در شعر ملی، تلفیق اسطوره‌ها با طبیعت، تبدیل‌شدن اسطوره به استعارۀ مفهومی، شکل‌گیری خیال‌های نو سوررئالیستی و اندیشۀ تکامل به واسطۀ توجه خاصّ وی به کارکردهای اساطیری خورشید از جمله مواردی است که از شگردهای نوگرایانۀ منزوی در کاربرد عناصر داستانی و اسطوره‌ای شمرده می‌شود.
Hossein Monzavi (d. 2004 A.H.) is one of the poets who, with his modern language and the changes he has created in the lyric poetry, is also considered as one of the innovators in this genre. One of the prominent features of Monzavi’s lyric poems is the use of myths, especially national and epic myths. The way of use myth and selection of the characteristics of these myths, indicating the importance of that aspect according to the Monzavi’s opinion; However, elements of common myths are also prominent in Monzavi’s sonnets. Writers try to answer the fundamental question with a descriptive-analytical method based on the text of Monzavi’s lyric poems: how and by what means the Monzavi uses another structure of mythical allusions in his lyric poems? They try to discover and argue the combination of myths has caused the breaking of time and place in isolated sonnets, and this function is to recreate myths and reproduce historical and fictional narratives in a new context and has led to new semantic and capacities in Monzavi’s poetry. Changing the function of myths in the application of religious myths in lyric poetry or mystical myths in national poetry, combining myths with nature, turning myths into conceptual metaphors, forming new surrealist fantasies and the idea of evolution through his special attention to the work of idioms, which is considered as an Monzavi’s modernist technique in the application of narrative and mythological elements.