هم‌سنجی طنز مقامات بدیع‌الزمان همدانی و غزلیات حافظ
محورهای موضوعی : تطبیقی (با ویژگی ادبی و هنری)
سعید البوکرد
1
(
دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات عربی، واحد آبادان، دانشگاه آزاد اسلامی، آبادان ، ایران
)
سهاد جادری
2
(
استادیار گروه زبان و ادبیات عربی ،واحد آبادان ،دانشگاه آزاد اسلامی ،آبادان ، ایران
)
عبدالکریم البوغبیش
3
(
استادیار گروه زبان و ادبیات عربی ،واحد آبادان ، دانشگاه آزاد اسلامی، آبادان ، ایران
)
کلید واژه: طنز, فکاهه, مقامه, غزل, بدیع‌الزمان همدانی, حافظ,
چکیده مقاله :
طنز یکی از مصادیق مفهوم گسترده‌ی شوخ‌طبعی و از تمام آن‌ها برجسته‌تر و کارآمدتر و مؤثّرتر است. سنجش مقامات بدیعی و غزل حافظ، از سویی مشابهت‌ها و مغایرت‌های دوقالب و نوع ادبی و از سوی دیگر، اندیشه و عاطفه‌ی دو هنرمندی را که برای بیان ذوق و اندیشه‌ی خویش دو رسانه‌ی متفاوت را برگزیده‌اند؛ آشکار می-سازد. از رهگذر هم‌سنجی این دو به هم ویژگی‌های اجتماعی و فرهنگی جامعه‌ی آنان پی می‌بریم و با پلیدی-های بنیادین آن آشنا می‌شویم و هم از طرز تلقّی آنان از محیط، آگاه می‌شویم. امّا در خلال این مقایسه درمی-یابیم که نگاه بدیع‌الزّمان به مسائل سطحی و طرز تلقّی حافظ از آن‌ها ژرف است. هدف نویسندگان بازنمایی همین مشابهت‌ها و تفاوت‌هایی است که در طنزهای این دو بازتاب داشته است. داده‌های تحقیق کتابخانه‌ای و روش تحلیل آن‌ها کیفی است و این سنجش نشان می‌دهدکه چگونه روزگار برای بیان نیازهای خود، هنرمندان را به راهی خاصّ می‌برد و نیز معلوم می‌دارد که انواع ادبی و زبان چه امکاناتی برای این بازنمایی دارند در اختیار هنرمندان می‌گذارد.
Humor is one of the examples of the broad concept of pranks and is the most prominent, efficient, and influential of all of them. On the one hand, evaluating the original authorities and Hafez's ghazal, and on the other hand, the similarities and contrasts of the two literary genres reveal the thoughts and feelings of two artists who chose two different media to express their tastes and views. By comparing these two, we find their society's social and cultural characteristics and get acquainted with its absolute filth. We also get to know their perception of the environment. But during this comparison, we find out that Badi al-Zaman looks at superficial issues, but Hafez understands them deeply. The authors aim to represent such similarities and differences reflected in the humor of these two. The library research data and their analysis method are qualitative. This measurement shows how the times take artists in a certain way to express their needs and also find out what literary and language types provide artists for this representation.