تحلیل نقش و موقعیت زن در کلیله‌ودمنه و مرزبان‌نامه
محورهای موضوعی : متون زبان و ادبیات فارسی
منصوره سليمي
1
,
شهروز جمالی
2
*
,
سیاوش مرادی
3
1 - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد همدان،دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی همدان، ایران
کلید واژه: زن, جامعه سنّتی, فمینیسم, کلیله‌ودمنه, مرزبان‌نامه,
چکیده مقاله :
موضوع مقالۀ حاضر بررسی وضع، موقعیت و نقش زن در دو اثر معتبر فارسی، کلیله‌ودمنه و مرزبان‌نامه است. هر دو کتاب ترجمه‌ای هنرمندانه از دو متن کهن‌تر است این دو هم از طریق متن‌های اصلی و هم از رهگذر ترجمه، بیانگر تجربه‌های انسان در جوامع سنتی است. در چنین جوامعی مردان، به‌طور مطلق قدرت سیاسی و اقتصادی را در اختیار دارد و حکومت را ویژه مردان می‌دانند و زنان را به‌دلیل ناتوانی در این امور، در هیچ‌یک از امور جامعه شرکت نمی‌دهند. بنابراین بهترین نقشی که برای زنان در نظر می‌گیرند، همسری و مادری است و خارج از این چارچوب، زنان ابزار جنسی مردانند. بنابراین شکل رفتار با زنان با ساختار سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جامعه همخوانی دارد. اما در همین جوامع سنتی و بسته هم زنان رفتارهای متفاوتی دارند که در مجموع از درون و ذهن آنان متأثر است. بدیهی است که این ذهنیت متأثر از مناسبات ناعادلانه‌ای اجتماعی و بی‌توجهی به نیازهای اساسی جسمی و روحی آنان است. داده‌های این پژوهش کتابخانه‌ای است که با استفاده از روش کیفی تحلیل، توصیف و گزارش شده‌است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که طرز نگاه نویسندگان و مترجمان این دو اثر تابعی از نگاه کلی جامعه به زن، در جامعۀ سنتی است. اما نکته درخور تأمل این است که آن‌چه دربارۀ زنان گفته می‌شود، با بیانی غیرمستقیم و غالباً از زبان دیگران است.
the subject of this article is to study the status , position and role of woman in two valid persian works Kelile and Demneh and Marzbannameh both of these texts are artistic translation of the two texts, and both through the main texts and through translation represent human experiences in traditional societies. in such societies, men have absolute political and economic power, and the government is considered to be exclusively for men, and women are not allowed to participate in any of the society's affairs due to their inability in these matters. Therefore, the best role they consider for women is wife and mother, and outside of this framework, women are sexual tools. thus, the shape of behavior with women is consistent with the political, social and cultural structure of the society. but in the same traditional and closed communities, women have different behaviors which are affected by their inner and mind. It is obvious that this mentality is influenced by social capital and inattention to their physical and mental needs . the data of this research is a library that has been described and reported using qualitative method . the results show that the authors 'viewpoints and translators' views are a function of the general view of the society toward women in the traditional society. but the important point is that what is said about women is indirectly and often of the language of others.
کتاب¬ها
قرآن کریم.
آشوری، داریوش. (۱۳۷۷). شعر و اندیشه، تهران: نشر مرکز.
برسلز، چارلز. (۱۳۸۹). درآمدی بر نظریه‌ها و روش‌های نقد ادبی، مترجم مصطفی عابدینی فرد، تهران: نیلوفر.
پاینده، حسین. (۱۳۹۷). نظریه و نقد ادبی، تهران: انتشارات سمت.
پین، مایکل، (ویراستار). (۱۳۸۲). فرهنگ اندیشه انتقادی، مترجم پیام یزدانجو، تهران: نشر مرکز.
دو بووار، سیمون. (۱۳۸۰). جنس دوم، مترجم قاسم صنعوی، تهران: توس.
ذوالفقاری، غلامحسین. (۱۳۸۴). رهنمون، تهران: انتشارات اوسان.
سلدن، رامان.(۱۳۷۲). راهنمای نظریه ادبی معاصر، مترجم عباس مخبر، تهران: انتشارات طرح نو.
شیکهر ، ایندو. (1395). پنچاتنترا، تهران: دانشگاه تهران.
صفا، ذبیح‌الله. (۱۳۶۳). گنجینۀ سخن، جلد ۲ و ۳، تهران: امیرکبیر.
عظیمی‌نژادان، شبنم. (۱۳۸۴). زن، معمار جامعه مردسالار، تهران: نشر اختران.
کیانوش، محمود. (۱۳۹۰). شعر، زبان کودکی انسان، تهران: نشر قطره.
گرو، نبوات. (۱۳۷۹). زنان از دید مردان، مترجم محمد جعفر پوینده، تهران: جامی.
گرین، کیت، و لبیهان، جیل. (۱۳۸۳). درسنامۀ نظریه و نقد ادبی، گروه مترجمان، تهران: انتشارات روز نگار.
مدرسی، فاطمه. (۱۳۹۵). فرهنگ توصیفی نقد و نظریه ادبی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی.
مرنیسی، فاطمه. (۱۳۸۰). زنان پرده‌نشین و نخبگان جوشن‌پوش، مترجم ملیحه مغازه¬ای، تهران: نشر نی.
مکاریک، ایرنا ریما. (۱۳۸۴). دانشنامه نظریه‌های ادبی معاصر، مترجمان مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: انتشارات آگاه.
موتمن، زین‌العابدین. (۱۳۶۴). شعر و ادب فارسی، تهران: انتشارات زرین.
ناصرخسرو. (۱۳۶۲). جامع الحکمتین، به اهتمام محمد معین و‌هانری کربن، تهران: طهوری.
نجم عراقی، منیژه و دیگران (گزینش و ترجمه). (۱۳۸۲). زن و ادبیات، تهران: نشر چشمه.
نصرالله منشی. (۱۳۴۳). کلیله‌ودمنه، تصحیح مجتبی مینوی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
نیوتن، اریک. (۱۳۶۶). معنی زیبایی، مترجم پرویز مرزبان، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
وراوینی، سعدالدین. (۱۳۱۷). مرزبان‌نامه، تصحیح محمد قزوینی، تهران: از نشریات کتابخانه طهران.
یوسفی، غلامحسین. (۱۳۷۲). دیداری با اهل قلم، جلد 1، تهران: انتشارات علمی.
References
Books
The Holy Quran. [In Persian]
Asshoori, Dariush. (1998). Poetry and Thought, Tehran: Markaz Publishing House. [In Persian]
Azimi Nejadan, Shabnam. (2005). Woman, Architect of Patriarchal Society, Tehran: Akhtaran Publications. [In Persian]
Beauvoir, Simone. (2001). The Second Gender, Trans. Qasem Sanavi, Tehran: Toos. [In Persian]
Brussels, Charles. (2000). An Introduction to the Theories and Methods of Literary Criticism, Trans. Mostafa Abedini Fard, Tehran: Niloufar. [In Persian]
Green, Kate, & Lebihan, Jill. (2004). Textbook of Literary Theory and Criticism, Translators Group, Tehran: Rooz Negar Publications. [In Persian]
Gro, Nabwat. (2000). Women from the Perspective of Men, Trans. Mohammad Jafar Poyandeh, Tehran: Jami. [In Persian]
Kianoush, Mahmoud. (2011). Poetry, the Language of Human Childhood, Tehran: Qatra Publications. [In Persian]
Makarik, Irena Rima. (2005). Encyclopedia of Contemporary Literary Theories, Trans. Mehran Mohajer and Mohammad Nabavi, Tehran: Agah Publications. [In Persian]
Mernisi, Fatemeh. (2001). Women in the Curtain and the Elites in the Jacket, Trans. Maliheh Maghazaei, Tehran: Ney Publishing House. [In Persian]
Modaresi, Fatemeh. (2016). Descriptive Dictionary of Literary Criticism and Theory, Tehran: Institute of Humanities. [In Persian]
Motman, Zein al-Abedin. (1985). Persian Poetry and Literature, Tehran: Zarrin Publications. [In Persian]
Najm-e-Iraqi, Manijeh and Others (selection and translation). (2003). Women and Literature, Tehran: Cheshmeh Publishing House. [In Persian]
Nasrollah Monshi. (1964). Kalileh-e-Vedmaneh, edited by Mojtaba Minovi, Tehran: Tehran University Press. [In Persian]
Nasser Khosrow. (1983). Jami’ al-Hikmatin, edited by Mohammad Moein and Henry Corbin, Tehran: Tahouri. [In Persian]
Newton, Eric. (1937). The Meaning of Beauty, Trans. Parviz Marzban, Tehran: Scientific and Cultural Publications. [In Persian]
Payandeh, Hossein. (2008). Literary Theory and Criticism, Tehran: Samat Publications. [In Persian]
Payne, Michael, (editor). (2003). Dictionary of Critical Thought, Trans. Payam Yazdanjoo, Tehran: Markaz Publishing House. [In Persian]
Safa, Zabihollah. (1984). The Treasury of Words, Volumes 2 & 3, Tehran: Amir Kabir. [In Persian]
Selden, Raman. (1993). A Guide to Contemporary Literary Theory, Trans. Abbas Mokhbar, Tehran: Tarh No Publications. [In Persian]
Shikhahr, Indu. (2016). Panchatantra, Tehran: University of Tehran. [In Persian]
Varavini, Saad al-Din. (1938). Marzbannameh, edited by Mohammad Qazvini, Tehran: From the Publications of the Tehran Library. [In Persian]
Yousefi, Gholam Hossein. (1993). A meeting with writers, Volume 1, Tehran: Scientific Publications. [In Persian]
Zolfaghari, Gholamhossein. (2005). Rahnemon, Tehran: Osan Publications. [In Persian]