مقایسه تطبیقی مضامین اخلاقی نقایض جریر و اخطل
محورهای موضوعی : شعر
حمید متولی زاده نائینی
1
(دکترای زبان و ادبیات عرب دانشگاه یزد)
کلید واژه:
چکیده مقاله :
یکی از برترین راه‌های شناخت برتری شاعری بر همتایانش مقایسه تطبیقی در موضوعات و بررسی سبک شناختی شعر آن ها است. جریر و اخطل که همچون دو هماورد ستیزه جو، تمام دوران شاعری خود را به هجو یکدیگر پرداختند و همواره سعی در بی آبرو نمودن دشمن خود داشتند، می‌کوشیدند تا با استفاده از ساختارهایی بدیع، حریف را مقهورِ قدرتِ خیالِ شگرف و استدلال های ادبی خود سازند. این پژوهش با هدف بررسی محتوایی مضامین اخلاقی مشترک در نقایض جریر و اخطل انجام شده و با روش تحلیلی- توصیفی به بررسی بیش از 840 بیت در قالب 20 قصیده پرداخته است. بر اساس آنچه در بررسی تفاوت ها و شباهت های مضمونی و سبکی میان دو شاعر گفته میشود، می توان دریافت که جریر در به تصویر کشیدن مضمون فرومایگی و بخل از اخطل موفّق تر عمل کرده است ولی اخطل در توصیفاتش و بهره برداری از فنون مختلف ادبی در ترسیم ترس و بی عفّتی گوی سبقت را از جریر ربوده است.
One of the best ways to recognize the superiority of a poet over his peers is a comparative study of subjects and a study of the cognitive style of their poetry. Jarir and Akhtal, who, like two militant rivals, ridiculed each other throughout their poetic periods and always tried to discredit their enemy, tried to subdue the opponent to the power of amazing imagination and reasoning by using innovative structures. Make your own literature. The aim of this study was to investigate the content of common moral themes in Jarir and Akhtal violations and to study more than 840 bits in the form of 20 poems by analytical-descriptive method. Based on what is said in examining the differences and similarities of content and style between the two poets, it can be seen that Jarir has been more successful in depicting the theme of humility and avarice than Akhtal, but Akhtal in his descriptions and interest and use of various literary techniques in depicting fear and insecurity has snatched the Jarir.
کتابنامه
قرآن کریم.
ابن الأثیر، عزالدین. 1979م، الکامل فی التاریخ، بیروت: دار صادر.
ابوتمام، حبیب بن اوس. ۱۹۲۲م، نقائض جریر و الأخطل، بیروت: المطبعة الکاثولیکیة.
الأفغانی، سعید بن محمد. 2003م، الموجز فی قواعد اللغة العربیة، بیروت: دار الفکر.
البَلَاذُری، أحمد بن یحیی. 1996م، جمل من أنساب الأشراف، تحقیق: سهیل زکار و ریاض الزرکلی، بیروت: دار الفکر.
جریر. لا تا، دیوان جریر بشرح محمد بن حبیب، تحقیق: نعمان محمد أمین طه، ط3، القاهرة: دار المعارف.
جریر، ابن عطیّه. لا تا، دیوان جریر بن عطیة، شرح محمّد اسماعیل عبدالله الصاوی، مصر: مطبعة الصاوی.
ضیف، شوقی. لا تا، التطور والتجدید فی الشعر الأموی، ط8، القاهرة: دار المعارف.
علی، جواد. ۱۹۷۰م، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، بیروت: دار العلم للملایین.
الفراهیدی، خلیل بن احمد. ۱۴۰۹ق، کتاب العین، قم: چاپ مهدی مخزومی و ابراهیم سامرایی.
الفیومی، أحمد بن محمّد. 1414ق، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، قم: مؤسسة دار الهجرة.
القیروانی، ابن رشیق. 1981م، العمدة فی محاسن الشعر وآدابه، تحقیق محمد محی الدین عبد الحمید، ط5، بیروت: دار الجیل.
المبرد، أبو العباس،1997م. الکامل فی اللغة والأدب، تحقیق: محمد أبو الفضل إبراهیم، ط3، القاهرة: دار الفکر العربی.
مقالات
شرکت مقدم، صدیقه. 1388ش، «تطبیق مکتب‌های ادبیات»، فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی، سال سوم، شماره 12، صص 51-71.
صالحبک، مجید و هادی نظری منظم. 1387ش، «ادبیات تطبیقی در ایران، پیدایش و چالش‌ها»، فصلنامه زبان و ادب پارسی، شماره 38، صص 9- 28.
سایت اینترنتی
العَمری، صالح، شرح بیت «حک استه و تمثل الأمثالا»، 2010م.
روی سایت: https://www.ahlalloghah.com/showthread.php?t=5092
موسوی، مریم. تکرار، تکرار و تکرار؛ چطور میشود که دروغها قابل باور میگردند؟، 26 بهمن 1395ش.
روی سایت: https://digiato.com/article/2017/02/14
_||_The Holy Quran.
Ibn Al-Asir, Izz al-Din. 1979 AD, Al-Kamel Fi Al-Tarikh, Beirut: Dar Sader.
Abu Tamam, Habib bin Aws. 1922, Jarir and Al-Akhtal contradictions, Beirut: Catholic Press.
Afghani, Saeed bin Muhammad. 2003, Al-Mujaz in the rules of the Arabic language, Beirut: Dar al-Fikr.
Al-Balazari, Ahmad bin Yahya. 1996, Jamal Men Ansab Al-Ashraf, research: Sohail Zakar and Riyadh Al-Zarkali, Beirut: Dar Al-Fikr.
Jarir. La Ta, Diwan Jarir Bashar Muhammad bin Habib, Research: Nu'man Muhammad Amin Taha, V 3, Cairo: Dar Al-Ma'arif.
Jarir, Ibn Atiyah. No date, Diwan Jarir bin Atiyah, Explanation of Muhammad Ismail Abdullah Al-Sawi, Egypt: Al-Sawi Press.
Zaif, Shoghi, no date, Evolution and Renewal in Al-Omavi Poetry, V 8, Cairo: Dar Al-Ma'arif.
Ali, Javad, detailed in the history of the Arabs before Islam, Beirut: Dar al-Elm Lelmalaein.
Al-Farahidi, Khalil bin Ahmad 1409 AH, Al-Ain Book, Qom: Published by Mehdi Makhzoumi and Ibrahim Samaraei.
Al-Farahidi, Ahmad Bin Mohammad, 1414, Al-Misbah Al-Munir Fi Gharib Al-Sharh Al-Kabir Lel Rafi'i, Qom: Dar Al-Hijra Foundation.
Al-Qirawani, Ibn Rashiq 1981, Al-Umadah in the virtues of poetry and manners, research by Muhammad Mohi-ud-Din Abdul Hamid, V5,
Al-Mubrad, Abu Al-Abbas, 1997 Complete in language and literature, research: Muhammad Abu Al-Fazl Ibrahim, V3, Cairo: Dar al-Fikr al-Arabi.
Articles
Sherkat Moghaddam, Sedigheh. 2009, "Application of Literary Schools", Quarterly Journal of Comparative Literature Studies, Third Year, No. 12, pp. 51-71.
Salehabak, Majid and Hadi Nazari Monazam. 2008, "Comparative Literature in Iran, Emergence and Challenges", Persian Language and Literature Quarterly, No. 38, pp. 9-28.
Website
Al-Omari, Saleh, Explanation of "Hak Asta and Tamsal Al-Amsala" 2010: https://www.ahlalloghah.com/showthread.php?t=5092
Mousavi, Maryam Repeat, repeat and repeat; How can lies be believed?, February 17, 2017. On the site: https://digiato.com/article/2017/02/14