رویکرد تطبیقی زبان‌شناسی در مطالعات ترجمه نیمه دوم قرن بیستم

محورهای موضوعی : شعر

آناهیتا امیرشجاعی ¹ , مرضیه خلیلی زاده گنجعلیخانی ²

1 - مربی، عضو هیأت علمی مجتمع آموزش عالی بم
2 - مربی، عضو هیأت علمی مجتمع آموزش عالی بم

تاریخ دریافت : 1397/10/10 تاریخ پذیرش : 1397/10/10 تاریخ انتشار : 1397/09/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

زبان‌شناسی تطبیقی یا زبان‌شناسی هم‌سنجشی یکی از شاخه‌های عمده در زبان‌شناسی تاریخی است که به هم‌سنجی زبان‌ها به‌ منظور اکتشاف و استخراج نزدیکی‌ها و خویشاوندی‌های آن‌ها در طول تاریخ می‌پردازد. در قرن بیستم تئوری‌های ترجمه از تأثیرات فرهنگ مدرن و نیز زبان‌شناسی بی‌نصیب نمانده است. از این رو این مقاله به بررسی نظام‌مند تئوری‌های ترجمه و تأثیر زبان‌شناسی بر ترجمه به ویژه در اواخر قرن نوزده و اوایل قرن بیست می‌پردازد. چراکه در این برهه زمانی، نظریات ترجمه تأثیرات زیادی از زبان‌شناسی و نظریه پردازان آن گرفته است. مفاهیم کلیدی در این مقاله، معنا، تعادل، و تبدیل در ترجمه و برتری زبان‌شناسی ساختاری و زایشی و نیز تأکید بر برخی زبان‌شناسان برجسته می‌باشد. همچنین این مقاله نشان می‌دهد که چطور رویکرد ترجمه با تلاش افرادی مانند نایدا، که نظریه‌اش را از مدل گشتاری- زایشی چامسکی گرفته بود، به سمت علمی شدن پیش می‌رود. در پایان نیز خاطرنشان می‌سازد که چگونه زبان‌شناسی با تئوری‌های ترجمه ادغام و مطالعات ترجمه در دنیای مدرن مطرح شده است.

چکیده انگلیسی:

Comparative linguistics is one of the main branches in historical linguistics which studies languages' comparison to explore and discover similarities and relations during the history. In twentieth century, translation theories were not disadvantaged of modern culture as well as linguistics. Thus this article studies translation theories and the effect of linguistics on translation especially in late nineteenth century and early twentieth systematically; because in the mentioned duration, translation theories were much affected by linguistics and linguists. Key concepts of this article are meaning, balance and transfer in translation and the preference of structured and creative linguistic. The article also shows that how the translation approach moves toward being scientific by some linguists' afford such as Nida – who derived his theory from Chomsky. Finally the paper remarks the merging of linguistics with translation theories and translation studies in the modern world.

منابع و مأخذ:

Gentzler, E. (1993). Contemporary translation theories. Tehran: Hermes Publication.

Hatim, B and J.  Munday (2004). Translation: An advanced resource book. London and New York:  Routledge.

Hodger, P. (2009). "A linguistic approach to translation theory". www. TranslationDirectory.com.

Jacobson, R.  (1959/2000). "On linguistic aspects of translation", in L. Venuti (ed.) (2000), pp. 113-18.

Lotfipur Saedi, K. (1992). An introduction to principles of translation. Tehran: Nashre Daneshgahi.

Malone, J. L. (1988). Science of linguistics in the art of translation. State University of New York Press.

Miremadi, A. (1995). Theories of translation and interpretation. The Center for Studying and Compiling University Books in Humanities (SAMT).

Munday, J.  (2001). Introducing translation studies:  Theories and application. London and New York: Routledge.

Venuti, L. (2000). The translation studies reader. London and New York: Routledge.