بررسی تطبیقی یکی از داستان‌های حماسی آسیای غربی با داستان «بیژن و منیژه»
محورهای موضوعی : شعر
ناهید جعفری
1
(
استادیارگروه ادبیات فارسی، واحد اسلامشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلامشهر، ایران
)
کلید واژه:
چکیده مقاله :
انسان در طول تاریخ همواره در صدد شناخت از اندیشه ها و باورهای اقوام مختلف بوده است و درست به همین دلیل با توجه به همسایگی دو قوم دیرینه ترک و فارس، یک داستان حماسی عاشقانه با نام بامسی بیرک از شاهکار سرزمین ترکان با نام دده قورقوت؛ با داستان حماسی و عاشقانه بیژن و منیژه از شاهنامه فردوسی با رویکرد مقایسه و تطبیق بین آن‌ها، مد نظر بوده است. پژوهشگر در این مقاله توصیفی- تحلیلی کوشیده است که پیوستگی ها و ارتباطات متنی این دو داستان را که با یکدیگر تجانس ها و شباهت هایی که از آن جمله است: ملاقات با دختران سرزمین بیگانه و عشق ورزیدن به آن‌ها، فرستادن ندیمان توسط دختران برای پیغام بری، رفتن بازرگانان برای رهایی قهرمانان داستان ها، حسد و تنگ نظری ضد قهرمانان، بخشیدن ضد قهرمانان توسط قهرمانان داستان، بازگشت قهرمانان به سرزمین آباء و اجدادی خود به مدد دختران سرزمین بیگانه، نکاح با دختران بعد از آزادی آنان و ... را تبیین و بررسی نماید.
Human being has always looked after recognizing different tribes' thoughts and beliefs and that's why two old neighbor countries – Persian and Turkish – own two famous epics: Bamsi Beyrek and Book of Korkut from Turk land and Ferdowsi's Bijan and Manijeh" were concerned by comparison approach. The researcher of the present article – in descriptive analytical method – attempts to express and study the connections and relations between two texts which create similarities such as: meeting other country's girls and falling in love with them, sending maids' by girls to send messages, forgiving anti-hero by a hero, jealousness of anti – heroes, returning the heroes to their motherlands, marriage with the girls after their freedom, merchants' departure to release the stories' heroes and so on.
اسلامی ندوشن، محمدعلی. 1386ش، زندگی و مرگ پهلوانان در شاهنامه، چاپ چهارم، تهران: انتشارات یزدان.
بهزادی، بهزاد. 1381ش، دده قورقوت، چاپ اول، تهران: نشر سخن.
دهخدا، علی اکبر. 1373ش، لغتنامه، دانشگاه تهران: انتشارات روزنه.
رزمجو، حسین. 1375ش، انسان آرمانی و کامل، چاپ دوم، تهران: امیرکبیر.
صفا، ذبیح اله. 1363ش، حماسه‌سرایی در ایران، چاپ چهارم، تهران: امیرکبیر.
فاتح نیا، مژگان.1390ش، کتاب دده قورقوت، چاپ اول، تهران: نشر اندیشه نو.
فردوسی، ابوالقاسم. 1373ش، شاهنامه، به کوشش سعید حمیدیان، چاپ مسکو، چاپ اول، تهران: نشر قطره.
کفافی، محمد. 1382ش، ادبیات تطبیقی، ترجمه سیدحسین سیدی، چاپ اول، تهران: نشر آستان قدس رضوی.
یاحقی، محمدجعفر. 1382ش، فرهنگ اساطیر و اشارات داستانی در ادبیات فارسی، چاپ دوم، تهران: انتشارات سروش.
مقالات
ممتحن، مهدی و همکاران. 1389ش، «تطبیق دو داستان ویس و رامین و تریستان و ایزوت»، مطالعات ادبیات تطبیقی، سال 4، شماره14، صص 158 -147.
_||_
Eslami nadoushan, mohammad ali, 2007, zendegei va marge pahlevanan dar shahnameh, Ed4, Tehran, entesharate yazdan.
Behzadi, behzad, 2002, dadeh gourghot, Ed1, Tehran, entesharate sojan
Dehjoda, Ali akbar, 1994, loghatnameh, Tehran, entesharate rozaneh.
Rzmjo, hasan, 1996, Ed2, Tehran, entesharate Amir kabir.
Safa, Zabiholah, 1984, hamasesaraei dar iran, Ed4, Tehran, entesharate Amir kabir.
Fatehniya, mojgan, 2011, dadeh gourghot, Ed1, Tehran, entesharate Andeshe no.
Ferdosi, Abolghasem,1994, shahnameh, Ed1, Tehran, entesharate gatreh.
Kaffafi, mohammad, 2003, adabiyat tatbighei, Ed1, Tehran, entesharate astane ghost.
Yahaghi, mohammad jafar, 2003, farhang va esharate dastani dar adabiyat, Ed2, Tehran, entesharate sordsh.
Momtahen, mahdi, 2010, tatbighe do dastan vamegh va azra ba tiristan va e zot, nashrieh adabiyat tatbeghi, Nu14, Is4, Pa 147-158.