تطبیق تشبیه ابیات حکمی بوستان و سروده های متنبی
محورهای موضوعی : شعر
محمد بهنام فر
1
(
استاد یار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند
)
مجید خسوری
2
(
کارشناسی ارشد زبان وادبیات فارسی دانشگاه بیرجند
)
کلید واژه:
چکیده مقاله :
تشبیه یکی از بارزترین و بنیادی ترین شیوه های بیانی است که نفش عمده ای در خیال انگیزی و تاثیر کلام شاعران داشته است. در این مقاله به شیوه توصیفی -تحلیلی و تطبیقی تشبیهات موجود در ادبیات حکمی بوستان و سروده های جکمی متنبی از وجوه محتلف طرفین تشبیه -جسی و عقلی بودن -مفرد و مرکب بودن - وجه شبه بررسی گردیده و تحلیلی آماری از آن ها ارایه شده است. نتایج تحقیق حاکلی از آن است که هر جند سعدی و متنبی از انواع تشبیه از جمله مفرد -مرکب -مطلق-مضمر-بلیغ و موکد بهره گرفته اند ؛ ام در کاربرد تشبیه به لحاظ آماری با یکدیگر تفاوت هایی دارند. از دیگر نتایح تحقیق این است که تشبیهات سعدی در بیشتر موارد مفرد بلیغ- واضح و بدون تعقید است. اما گرایش متنبی به تشبیهات ضمنی-مقید و یا مرکب- معقد و غیر صریح بیشتر است.
Abstract Simile is one of the most obvious and fundamental ways of expression that has a major role in imagination and effect of poet’s speech. In this article in a descriptive – analysis and comparative method, similes have been surveyed in theosophical poems of Boostan and Motanabbi’s theosophical poems from different aspects such as: mutual of simile, perceptual simile and conceptual simile, singular and compound, point of resemblance and … and statistical analysis of them is presented. The results of research reveal that, Saadi and Motanabbi, have used different types of similes including: singular, compound, absolute simile, implicit simile, shortened simile, emphatic simile and …, but in the application of simile they are statistically different. As among 311 images that were extracted from theosophical verses of Boostan, 97 of them were similes (%31) and among 112 images that were extracted from theosophical verses of Motanabbi 43 were similes (%38) and this fact shows that Motanabbi,s power or trend to simile is more than Saadi. The second result is that Saadi,s similes are often singular, shortened and obvious, but Motanabbi,s similes are compound, implicit and complicated.