جایگاه زن در ادبیات ایران و اسپانیا (مطالعة موردی: داستان‌های کوتاه جلال آل‌احمد و نمایش‌نامه‌های فدریکو گارسیا لورکا)

محورهای موضوعی : شعر

زهره اله دادی دستجردی ¹ , سودابه باشی زاده ²

1 - عضو هیئت علمی دانشکده ادبیات
2 - گروه زبان اسپانیایی عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی

تاریخ دریافت : 1400/02/12 تاریخ پذیرش : 1401/09/27 تاریخ انتشار : 1401/07/01

کلید واژه: جلال آل احمد, نمایشنامه, فدریکو گارسیا لورکا, داستان کوتاه, زن,

چکیده مقاله :

در این پژوهش تطبیقی جایگاه، نقش و ویژگی‌های زنان در خانواده و جامعه در ادبیات ایران و اسپانیا مورد بررسی قرار می‌گیرد. برای محدودساختن حوزة مطالعاتی پژوهش به داستان‌های کوتاه جلال آل‌احمد و نمایش‌نامه‌های فدریکو گارسیا لورکا به عنوان دو نویسندة صاحب نام و صاحب نظر در هر دو کشور اکتفا شده‌است. در آغاز به معرّفی اجمالی تاریخچۀ زندگی و فعالیّت‌های سیاسی- اجتماعی- فرهنگی هر دو نویسنده پرداخته شده و زن، جایگاه و تصویر او ابتدا در آثار هر کدام به صورت جداگانه و سپس به صورت تطبیقی بررسی گردیده‌است. برای رسیدن به مقصود به بررسی تطبیقیِ عناوینِ مختلفی که حاکی از جایگاه زن در داستان‌های کوتاه جلال آل‌احمد و فدریکو گارسیا لورکا باشد، سخن به میان می‌آید؛ این مقایسه و تطبیق هم نمودار شباهت‌ها و اشتراکات دو فرهنگ و هم گویای تفاوت‌ها و اختلاف‌نظر آن‌هاست؛ هم از مصادیق بیان واقعیّت اجتماعی و خانوادگی زن در زمینة تاریخی آثار نمونه آورده شده و هم آنجا که هر دو نویسنده از کلیشه‌ها سخن گفته‌اند؛ مشخّص گردیده‌‌است.

چکیده انگلیسی:

his research is a comparative study between the literature of Iran and the literature of Spain on the subject of women and his place in the family and society. The case study of this research focuses on short stories by Jalal Al Ahmad and three plays by Federico Garcia Lorca with the names of Blood Wedding Names, Yerma, Bernarda Alba's House.In this comparative study, the status and role of women in the family and society in the literature of Iran and Spain are examined. To restrict the research field, Jalal Al-Ahmad's short stories and Federico Garcia Lorca's plays have been recognized as two authoritative authors in both countries. In the beginning, a brief overview of the history of life and socio-cultural activities of both writers has been presented, and the woman, his position and image have first been studied separately in each and every one of the works, and then adaptively.The following is a familiarization with the history of life and the days of Jalal al-Ahmad and Federico García Lorca; in order to become familiar with the historical, political and social context of their life, a comparative study of the status of women in their works is desirable.

منابع و مأخذ:

آل احمد، جلال.(1372). غرب­زدگی. چ4. تهران: فردوس

........................؛ (1387). لاک صورتی در مجموعة سه تار. چ4. تهران: جامه‌دران

.......................؛ (1371). مجموعه داستان زن زیادی. چ1. تهران: فردوس

اسحاقیان، جواد.( 1385). سایه‌های روشن در داستان‌های جلال آل­احمد. تهران: گل آذین.

پاینده، حسین. (1389). داستان کوتاه در ایران: داستانهای رئالیستی و ناتورالیستی. ج1. تهران: نیلوفر

علیزاده، عزیزالله.(1376). بینش جلال آل­احمد. چ1. تهران: فردوسی

قره­باغی، علی­اصغر؛ (1382). فدریکو گارسیا لورکا. تهران: ابتکار نو.

لورکا، فدریکو گارسیا. (1385). سه نمایش­نامه (عروسی خون، یرما، خانه برنادا آلبا). ترجمة احمد شاملو. چ3. تهران: چشمه

Feal Deibe, Carlos. Lorca: tragedia y mito. Ottawa: Dovehouse Editions, 1989.

مقالات

برهانی، مهدی.(1384). «نقدی بر ردپای فمینیسم در آثار جلال آل­احمد». مجلة حافظ: شماره15، صص31-34. 

ذکایی محمد سعید و میرزایی سید آیت الله.(1384). «پسرهای جوان و ارزش‌های مردانگی». مجلة جامعه­شناسی ایران، دورة ششم. ش3

علی‌پور گسکری، بهناز.(1389). «اندیشه‌های آل­احمد در آیینۀ داستان­هایش». کتاب ماه ادبیات: شمارۀ44پیاپی158: صص35-38

کاظمی، سیمین و نواح عبدالرضا.(1393). «بررسی کلیشه‌های جنسیتی در آثار داستانی جلال آل­احمد». جامعه­شناسی هنر و ادبیات: دوره 6 شمارۀ 1. صص43-63.

کمالی، محمدرضا و شهولی شاهپور. (1384) «ردپای فمنیسم در آثار جلال آل­احمد». مجلة حافظ: ش13، صص56-62.