بررسی رمان «طعم سیب زرد» از ناصر یوسفی از دیدگاه نقد ترومایی
محورهای موضوعی : شعر
1 - استادزبان وادبیات فارسی،دانشکده ادبیات وزبان خارجی،دانشگاه پیام نور،تهران،ایران.
کلید واژه: تروما, شخصیت, اضظراب, ناصر یوسفی, طعم سیب زرد, آسیب اجتناعی. روان زخم,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضررمان «طعم سیب زرد» از ناصر یوسفی (1346 ه.ش) را بر اساس تروما (روانزخم) مورد واکاوی قرار میدهد. تروما تجربه یا حادثه‌ای است که فرد را به شدت تحت تأثیر قرار میدهد و می‌تواند عواقب روانی، جسمی یا اجتماعی طولانی‌مدتی در زندگی شخص برجای بگذارد. این حادثه ممکن است به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر فرد یا اطرافیانش تأثیر بگذارد و باعث ایجاد احساساتی مانند اضطراب، ترس، غم، یا احساس ناتوانی و غیره شود. رمان طعم سیب زرد یک اثر روانشناسانه است که به شخصیت سه همکلاسی در دوران نوجوانی میپردازد. شخصیتهایی که تحت تاثیر عوامل خانوادگی، اجتماعی، فرهنگی، محیطی نامساعد و مهاجرت قرار گرفتند و آثار مخرب آن به شکل احساس ناامنی در زندگی آنها پدیدار شده است. این مقاله به روش توصیفی-تحلیلی و مبتنی برابزار کتابخانه ای میکوشد تا به این سوال اصلی پاسخ دهد که کدام یک از اقسام تروما در رمان طعم سیب زرد نمود بیشتری دارد؟ براساس دستاورد تحقیق، در رمان ِمذکور، ترومای فردی و اثرات ناشی از آن بنیان روابط انسانها را دگرگون کرده و هویتی برای آنها باقی نمیگذارد. پیامدهای عینی تروما در رمان طعم سیب زرد، در قالب اضطراب، بیعاطفگی، انزوا، اختلال در رفتار، مرور خاطرات تلخ و نابودی ارتباطات انسانی تجلی یافته است.
The present study analyzes Nasser Yousefi’s (1967) novel " Yellow Apple Taste" based on trauma. Trauma is an experience or event that profoundly affects a person and can leave long-term psychological, physical, or social consequences. This incident may directly or indirectly affect the individual or those around them, causing feelings such as anxiety, fear, sadness, or a sense of helplessness. The Yellow Apple Taste novel is a psychological work that deals with the personalities of three classmates during their adolescence. Characters who were affected by unfavorable family, social, cultural, and environmental factors and immigration, and whose destructive effects have emerged in the form of a feeling of insecurity in their lives. This article, using a descriptive-analytical method and based on library tools, tries to answer the main question, which types of traumas are more prominent in Yellow Apple Taste novel? According to the research findings, in this novel, trauma changes the foundation of human relationships and leaves them with no identity. The objective consequences of trauma in the Yellow Apple Taste novel are manifested in the form of shock, anxiety, coldness and indifference, numbness and isolation, behavioral disorders, aggression, revisiting bitter memories, and the destruction of human relationships.
فهرست منابع
بقایی، احسان، پورگیو، فریده(1400) «تروما در داستان پسا 11 سپتامبر2001 : مطالعه موردی مندنی پور و مک یوئن»، پژوهش ادبیات معاصر جهان، شماره 84، بهار و تابستان. صص 22-38..
پورقریب، بهزاد(1402) «تروما و روایت درمانی در رمان خانۀ ارواح از ایزابل آلنده». مجله نقد ادبی. شماره 64. صص 33-63.
پورقریب، بهزاد، اسماعیلی، سمیه(1402) «ترومای استعمارزدا: روایت در سه گانۀ «هما و کاوشیک» در خاک غریب جومپا لاهیری». روایت شناسی، شماره 14، پاییز و زمستان. صص 161-192.
حیدری زاده، نگین و همکاران(1394) «زن در ادبیات از تروما (روان زخم) به خودشناسی رسیدن»، مجله رووان شناسی فرهنگ، شماره 24، تابستان، صص 67-79.
جدیدی، مونا(1390). از جنس رویا: نگاهی به آثار ناصر یوسفی، تهران: قطره.
خسروآبادی، علیرضا، سپهران، کامران(1401) «رنج در معرض نمایش؛ مطالعه‌ای بر رنج و تروما در نسبت با آثار ساموئل بکت»، مطالعات هنرهای زیبا، شماره 8. تابستان. صص 3-11.
رحیمی، احمدرضا و احمدزاده هروی، شیده(1402) «بررسی تروما در داستان «یک موضوع موقتی» از جومپا لاهیری». نقد زبان و ادبیات خارجی. شماره 31. پاییز و زمستان. صص 18-55.
سیاسی، علی اکبر(1390) نظریه¬های شخصیت یا مکاتب روانشناسی، چاپ چهاردهم، تهران: دانشگاه تهران.
صالح بک، مجید (1387) «ادبیات تطبیقی در ایران: پیدایش و چالش‌ها» مجلۀ زبان و ادب پارسی دانشگاه علامه. ش 38. دوره 12، زمستان، صص 9- 28.
طایفی، شیرزاد، صوابی اصفهانی، آذر(1401) «بازنمایی ترومای ناشی از جنگ و پیامدهای آن در رمان دیوار»، ادبیات پارسی معاصر، شماره 2. پاییز و زمستان. صص 165-188.
فرامرزقراملکی، احد(1378) روش شناسی مطالعات دینی. مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
کفافی، محمد عبدالسلام (1382) ادبیات تطبیقی، ترجمۀ سید حسین سیدی، مشهد: آستان قدس رضوی.
مرادی، ایوب (1402) «بررسي خاستگاه‌هاي اضطراب اجتماعي در شخصيت‌هاي نوجوان رمان «طعم سيب زرد» از ناصر يوسفي براساس نظرية داغ ننگ» پژوهش¬های بین رشته ای ادبی. شماره 9. بهار و تابستان. صص 282-309.
مظاهری حبیبی، لیلا و همکاران(1402) «بررسی و تحلیل میزان تاثیر سایکودرام بر ترومای دوران کودکی». مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی. شماره 64. زمستان. صص 349-355.
موسوی نیا و همکاران(1399) «روان زخم و پیامدهای آن با تاکید بر دیدگاه اسلاوی ژیژیک. مجله نقد و نظریه ادبی. شماره 10. صص 231-276.
نژادمحمد، وحید و همکاران(1403) «بررسی تطبیقی تروما در اولیس از بغداد و هم¬نوایی شبانه ارکستر چوب ها»، پژوهش¬های ادبیات تطبیقی. شماره 39. بهار. صص 167-189.
هرمن، جویت لوئیس(1402) گروه درمانی تراما در مراحل نخستین درمان. ترجمه مهناز مرادی. انتشارات فرزان روز.
یوسفی، ناصر(1397) طعم سیب زرد، چاپ اول، تهران: پیدایش.
Alexander, J. C. (2004), “Toward a Theory of Cultural Trauma”, in: Cultural Trauma and Collective Identity, Berkeley: University of California Press.
Caruth, Cathy.(1995) “An Interview with Robert Jay Lifton”. Trauma; Explorations in Memory, ed. Cathy Caruth. The Johns Hopkins University Press. pp. 128 – 147.
Freud, Sigmund(1910)The Origin and Development of Psychoanalysis, The American Journal of Psychology. USA. 21.2. 181-218.
Freud, S. (1912) Selected Papers on Hysteria and Other Psychoneuroses, New York: The Journal of Nervous and Mental Disease Publishing Company.
Herman, J. L. (2015). Trauma and Recovery; The Aftermath of Violence – from Domestic Abuse to Political Terror. Basic Books.
Herman, Judith Lewis. (1992) On Collective Memory, Chicago: University of Chicago Press.
Krys tal, Henry. (1995)“Trauma and Aging: A Thirty-Year Follow-up”. Trauma; Explorations in Memory, ed. Cathy Caruth. Baltimore. The Johns Hopkins University Press.. pp. 76 – 99.
Krys tal, Henry(1995) “Trauma and Aging: A Thirty-Year Follow-up”. Trauma; Explorations in Memory, ed. Cathy Caruth. Baltimore. The Johns Hopkins University Press.. pp. 76 – 99.
Luckhurst, R. (2008). The trauma question. Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203607305