بررسی تاثیر فعالیت های فرهنگی مدیران در تقویت رفتارهای دینی کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی
محورهای موضوعی : مطالعات رفتاری در مدیریتچنگیز پناهی 1 , محسن قدمی 2 , رضا نجف بیگی 3 , محمدعلی افشارکاظمی 4
1 - دانشجوی دکتری گروه مدیریت و برنامه ریزی فرهنگی، واحد علوم وتحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - دانشیار گروه مدیریت و برنامه ریزی فرهنگی، واحد علوم وتحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - استاد گروه مدیریت دولتی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
4 - دانشیار گروه مدیریت صنعتی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
کلید واژه: رفتارهای دینی کارکنان, فعالیت های فرهنگی مدیران, سازمانها و نهادهای فرهنگی,
چکیده مقاله :
ین تحقیق در راستای بررسی تاثیر فعالیت های فرهنگی مدیران در تقویت رفتارهای دینی کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی انجام شده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع داده ها کمی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق عبارت از کلیه کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران می باشند که تعداد آنها حدودا 2500 نفر می باشد. روش نمونه گیری در این پژوهش روش نمونه گیری ساده می باشد. از جامعه آماری مذکور با توجه به ضوابط نمونه گیری (براساس شیوة نمونه گیری مندرج در جدول مورگان( تعداد 330 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شده و سپس با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته در چهار بعد و 32 گویه تنظیم براساس مقیاس پنج گزینه ای لیکرت، و گویه های مستخرجه در نمونه آماری تحقیق مورد پرسش قرار گرفته است. در بخش آمار توصیفی نیز، توصیف داده ها در دو بخش متغیرهای زمینه ای و متغیر های اصلی ارائه گردیده و در بخش آمار استنباطی، جهت بررسی فرضیه ها از آزمون رگرسیون خطی استفاده شده است. با توجه به داده های تحقیق می توان گفت، فعالیت های فرهنگی مدیران در تقویت رفتارهای دینی کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی اثر مثبت و معنی داری دارد.
The aim of the current applied, descriptive and correlational study was to investigate the impact of cultural activies of Manegers on religious behaviors enhancement of employyes of cultural organisations. The research population comprised 2500 employyes in cultural organisations out of whom a sample 330 was randomly selected, based on Morgan Table, to participate in the study. The research data were collected using a researcher-made five-point level Likert scale questionnaire comprising 4 factors and 28 items tapping the participants’ responses were. Therefore, 350 questionnaires were distributed among members of the target population. Having distributed and collected the questionnaires, we analyzed descriptively and inferentially. Descriptively, features like absolute and relative frequency, mean, standard deviation and variance of background and main variables were estimated. Inferentially, correlational tests, multiple regression and F-Test used indicated that cultural activies of Manegers had a significant effect on religious behaviors enhancement of employyes of cultural organisations.
_||_
بررسی تاثیر فعالیت های فرهنگی مدیران در تقویت رفتارهای دینی کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی
چكيده :
این تحقیق در راستای بررسی تاثیر فعالیت های فرهنگی مدیران در تقویت رفتارهای دینی کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی انجام شده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع داده ها کمی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق عبارت از کلیه کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران می باشند که تعداد آنها حدودا 2500 نفر می باشد. روش نمونه گیری در این پژوهش روش نمونه گیری ساده می باشد. از جامعه آماری مذکور با توجه به ضوابط نمونه گیری (براساس شیوة نمونه گیری مندرج در جدول مورگان( تعداد 330 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شده و سپس با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته در چهار بعد و 32 گویه تنظیم براساس مقیاس پنج گزینه ای لیکرت، و گویه های مستخرجه در نمونه آماری تحقیق مورد پرسش قرار گرفته است. در بخش آمار توصیفی نیز، توصیف داده ها در دو بخش متغیرهای زمینه ای و متغیر های اصلی ارائه گردیده و در بخش آمار استنباطی، جهت بررسی فرضیه ها از آزمون رگرسیون خطی استفاده شده است. با توجه به داده های تحقیق می توان گفت، فعالیت های فرهنگی مدیران در تقویت رفتارهای دینی کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی اثر مثبت و معنی داری دارد.
واژه های کليدی: فعالیت های فرهنگی مدیران ، رفتارهای دینی کارکنان ، سازمانها و نهادهای فرهنگی
Investigating the impact of cultural activies of Manegers on religious behaviors enhancement of employyes of cultural organisations
Abstruct:
The aim of the current applied, descriptive and correlational study was to investigate the impact of cultural activies of Manegers on religious behaviors enhancement of employyes of cultural organisations. The research population comprised 2500 employyes in cultural organisations out of whom a sample 330 was randomly selected, based on Morgan Table, to participate in the study. The research data were collected using a researcher-made five-point level Likert scale questionnaire comprising 4 factors and 28 items tapping the participants’ responses were. Therefore, 350 questionnaires were distributed among members of the target population. Having distributed and collected the questionnaires, we analyzed descriptively and inferentially. Descriptively, features like absolute and relative frequency, mean, standard deviation and variance of background and main variables were estimated. Inferentially, correlational tests, multiple regression and F-Test used indicated that cultural activies of Manegers had a significant effect on religious behaviors enhancement of employyes of cultural organisations.
Keywords: cultural activies of Manegers, religious behaviors of employyes, cultural organisations
مقدمه
فرهنگ به عنوان گنجینه ای از دستاوردهای مادی و معنوی بشری که باورها ، ارزش ها، نگرش ها ، و هنجارهای مورد قبول یک جامعه را در طول تاریخ به وجود آورده است ، نوع رفتار مردم آن جامعه را مشخص می کند. بدیهی است که نمی توان بدون اعتنا به این مقوله بسیار مهم به دنبال ایجاد تغییراتی درابعاد مختلف جامعه بود، چرا که هرگونه تغییر و تحولی در تمامی ابعاد جامعه اعم از اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی منوط به نوعی پذیرش فرهنگی ، در جامعه می باشد. (ابتهاج ، 7:1393)
در تمام جوامع بشری به ویژه در جامعه ایران که مذهب نقش عمده و عمیقی در زندگی انسان ها دارد، تقویت این باورها در فرهنگ عمومی جامعه ، سلامت و ارتقای جایگاه انسانی و شهروندی را در پی خواهد داشت. گزاره ها و آموزه های این دین الهی چنان دقیق و ظریف است که تمام ابعاد زندگی شهروندی را شامل شده و توجه و عمل به آنها در بعد اجتماعی ، ارتقای معنویت شهری و سلامت و ثبات آنرا در پی دارد.(حسینی،25:1395)
به جرأت می‌توان گفت که هیچ فرد یا گروهی وجود ندارد که بدون هویت معنا شده باشد. بنابراین هویت هر انسان همراه با او متولد می‌شود، و می‌توان اذعان نمود که در واقع انسان از بدو تولد نیاز طبیعی به شناخته شدن و معرفی شدن به چیزی یا جایی دارد که با هویت این احساس نیاز در فرد بر طرف می‌شود (مجتهدزاده، 1377: 129-130). در کل می‌توان چنین ارزیابی نمود که انسان از بدو تولد آموزش‌هایی را می‌بیند که، من و مای جمعی وگروهی‌اش را تعریف می‌نماید و این همان هویتی است که نیاز به شناخته شدن او را بر طرف می‌نماید. گرامشی و کاکس معتقد بودند به اینکه ساختار جهانی‌شدن درصدد است با دادن آگاهی کاذب و اقناع طبقات و کشورهای فرودست سلطه و حیات هژمونی خود را تداوم بخشند که این آگاهی کاذب موجب شکل‌گیری هویتی جدید در جوامع می‌شود که این هویت هویتی کاذب است و هیئتی است که با ریشه و آموخته‌‌های بنیادینی که فرد با آنها آشنایی داشته در تضاد است، اما تمام ابزارها و نهادهای بین‌المللی در تلاشند تا او را به این هویت جدید پیوند دهند. در امتداد و ادامه همین مباحث ما معتقدیم که فرد زمانی که با این هویت کاذب و جدید آشنا می‌شود هر چند آن را می‌پذیرد اما هویت ملی و حتی محلی خود را هم دارد و آنها را هم برای خود حفظ می‌کند و این او را دچار معضلی می‌کند که ما آن را هویت چندگانه می‌نامیم. یعنی فرد برای حفظ هویت بومی خود ناچار است برخی مؤلفه‌های هویت جهانی را نپذیرد که بدون آنها شهروند جهانی نیست. بنابراین دچار چندگانگی در هویت و سردرگمی در خودیابی می‌شود. این هویت‌ها و نقش‌ها صرفاً نقاب‌هایی هستند که او را در توهم بیگانگی از خویشتن و دورویی می‌پوشاند (برگر، 98:1381).
دیانت مفهومی عام‌تر از مذهب را در بردارد و منبع مشترک هر سه منبع هویتی ایرانیان به حساب می آید. دیانت در هر عصری جلوه‌ای متمایز می‌یابد اما استمرار خود را حفظ می‌کند؛ بنابراین می توان گفت برخی از مفاهیم دینی از دوره‌ای به دوره دیگر انتقال یافته و در فرآیندی فرهنگی باز تعریف شده‌اند. در دوران معاصر نیز انقلاب اسلامی با تکیه بر هویت دینی به پیروزی رسید.
در این راستا سیاستگذاران حوزۀ فرهنگ نیز توجه و دقت زائد الوصفی را به این معنا مبذول داشته‌اند. دیانت را می‌توان در حوزه دین و حوزه جزئی‌تر مذهب مورد توجه قرار داد. استمرار مؤلفه دیانت در هویت فرهنگی ایرانیان غیر قابل انکار است گواینکه دین نیز مانند زبان در حوزه هویت فرهنگی و هویت ملی مورد نظر بوده است (به عنوان مثال باگرا و بکر1، 2005؛ خانیکی، 1383). این موضوع با تراکم بالایی در اسناد فرهنگی نیز به چشم می‌خورد: قانون اساس اصول 1، 2 و 3 و غیره سیاست فرهنگ بند الف 1 و الف 5؛ «رشد و تعالی فرهنگ اسلامی انسانی و بسط پیام و فرهنگ انقلاب اسلامی در جامعه و جهان» و «تحقق کامل انقلاب فرهنگی در جهت استقرار ارزش های مورد نظر اسلام و انقلاب اسلامی در زندگی جمعی و فردی و نگهبانی از آنها و استمرار حرکت فرهنگی برای رسیدن به جامعه مطلوب». در این معنا علاوه بر اینکه بر هویت اسلامی برخاسته از کلمه توحید تأکید می‌شود، شناخت جامع فرهنگ اسلامی و ترویج اخلاق و معارف دینی نیز مورد توجه قرار می‌گیرد.
از طرفی بستر هر جامعه را فرهنگ آن جامعه شکل می دهد و مؤلفه هایی مانند مؤلفه های سیاسی اجتماعی، اقتصادی و نظامی بر روی بستر فرهنگی جامعه سوار می شوند که تمامی این مؤلفه ها با هم ارتباط دو سویه دارند یعنی هم بر روی یکدیگر اثر می گذارند و هم از یکدیگر تأثیر می پذیرند. پس می توان گفت که این فرهنگ هر جامعه است که ارتباط مستقیم با مؤلفه های دیگر جامعه دارد و حال اگر تلاش شود که همین فرهنگ از طریق فعالیت های فرهنگی رشد و گسترش یابد این نتیجه گرفته می شود که از طریق فعالیت های فرهنگی می توان بر تمامی حوزه های دیگر جامعه مسلط شد. پس می توان نتیجه گرفت که فرهنگ و فعالیت های فرهنگی از جمله مسائل استراتژیک در هر جامعه محسوب می شود که پرداختن به آن از نگاه تخصصی و ویژه می تواند پیامدهای بسیار پرباری را هم در حوزه فرهنگ و هم در حوزه های دیگر به وجود آورد" (باباخانی، 1390: 11).
در نظام آموزشی جمهوری اسلامی ایران که بر مبنای جهان بینی اسلامی استوار است، انسان مطلوب دارای خصوصیات و ویژگی هایی است که مبانی نظری آن در قرآن کریم و نمود عملی آن، تنها در وجود مقدس پیامبر اکرم(ص) و اهل بیت(ع) تبلور یافته است. (رهنما ،17:1384) از مهمترین ابزار های پرورش انسان مطلوب ، می توان به تربیت فرهنگی اشاره نمود. تربیت فرهنگی نظام واره خاصی است که برای انتقال آداب و رسوم و عرف به یک عده یا ملت می کوشد و هدف آن، افزایش آگاهی و کسب التزام افراد نسبت به فرهنگ پذیری است تا پیشرفت فرهنگ تداوم یابد.(فرمهینی فراهانی،111:1390)
فلسفه وجودی تربیت فرهنگی به این است که زمینه رشد توانمندی های فطری را فراهم سازد و نگذارد عوامل محیطی و نظام های فرهنگی و تربیتی غیر صحیح ، در انسان تأثیر منفی گذارده و اورا به بیراهه بکشانند و موجب خسران وی شوند.(شاملی و همکاران،80:1390)
در همین راستا پژوهش حاضر در پی آن است تا تاثیر تاثیر فعالیت های فرهنگی مدیران در تقویت رفتارهای دینی کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی را بررسی نمايد.
مبانی نظری تحقيق
رفتارهای دینی
دین به عنوان یکی از مؤلفه های تمدن بشری نقش اساسی و بی بدیلی در تکوین هویت و فرهنگ انسانها دارد. اسپنسر2، جامعه را همانند ارگانیزمی می پندارد که قدرت دفاعی خود را از دست داده و در مقابل حمله بیماری ها قدرت دفاع و مقابله ندارد و با ورود کوچکترین عامل مخرّب، سلامت خود را از دست خواهد داد (اسماعیلی و حقیقیان، 1393: 4).
دین نوعی زندگی است و تربیت دینی3 فرآیندی است که آدمی را برای نحوه خاصی از حیات ( به تعبیر علامه جعفری، حیات معقول) مهیا می سازد(حسینی،1379: 189) . این نحوه زندگی بر مبنای اصول، قواعد و راهبردهای از پیش تعیین شده ای شکل می گیرد که از طریق دین و عقاید و شریعت به آدمی عرضه گردیده است .
چنانکه قرآن کریم، پیامبر اسلام (ص) را به عنوان معلم و مربی بشر معرفی نموده است. اساساً حفظ دین به عنوان زیربنای اعتقادی جامعه و تداوم فرهنگ دینی، مستلزم توجه به کیفیت تعلیم و تربیت است؛ چرا که تربیت واقعی و همه جانبه وقتی حاصل میگردد که آدمی مطابق دستورهای دینی در جامعه رفتار کند. نهاد خانواده به عنوان اولین کانونی که کودکان در آن پرورش می یابند، نقش اساسی در تربیت دینی دارد؛ از سوی دیگر، در عرصه اجتماعی کشور، نهادهای فرهنگی و آموزشی از آنجایی که ارتباط نزدیک، زنده و متداوم و منظمی با مخاطبان خود دارندو خیل عظیمی از کودکان، نوجوانان و جوانان را در بر می گیرد، جایگاه مهمی در تعلیم و تربیت افراد دارند (محمودی، 1392: 58).
امروز همگان به وضوح دریافته اند که نسل های تحت تعلیم ، فاقد ویژگی ها ، اندیشه ها ، رفتارهای دینی ، اخلاقی ، سیاسی ، اجتماعی و انقلابی مورد نظر هستند.(رضایی ،25:1396) پیام سمینارها ، کنفرانس ها و اجلاس متعدد که توسط نهادها و مراکز مختلف مذهبی و فرهنگی کشور در سالیان اخیر برگزار شده است، نشانه هایی از احساس خط و افزایش ضریب آسیب پذیری دینی ، مذهبی و فرهنگی در نسل نوجوانان و جوان می باشد . (فاضل قانع ، 17:1392)
نقش فعالیت فرهنگی در تقویت رفتارهای دینی
فعالیت فرهنگی به آن دسته از فعالیت‌هایی گفته می‌شود که اعضای یک جامعه در آن شرکت داشته و به وسیله آن شخصیت و توانایی‌های خود را بسط و گسترش می‌دهند. فعالیت فرهنگی، فعالیتی است که موجبات این را فراهم آورد که افراد بتوانند در تمام ابعاد زندگی روزانه خود، چه به طور انفرادی و چه جمعی، خود را به دیگران بفهمانند.( گوستيس ، 1372) فعالیت فرهنگی فراگیری ارزش های الهی و انسانی، آماده ساختن کودکان و نوجوانان برای برعهده گرفتن نقشهای خانوادگی (مانند نقش پدری ، مادری ، فرزندی و ...) ، نقش های اجتماعی (شهروندی مطلوب و فعال در امر مشارکت اجتماعی) ، نقش اقتصادی (نیروی اقتصادی مولد و کارآ) ، نقش فرهنگی ( پایبندی به آرمان ها و ارزش های معنوی) و نقش سیاسی (مشارکت فعال در فعالیت های سیاسی و تصمیم گیری گروهی) است . (مرسیر و دانورگ،527:2015)
امام خمینی (ره) دراین زمینه چنین میفرمایند: «بیشک بالاترین و والاترین عنصری که در موجودیت هر جامعه دخالت اساسی دارد، فرهنگ آن جامعه است. به‌طور اساسی فرهنگ است که ویژگی‌های مشترک به وجود آورنده ملیت را تشکیل می‌دهد و بدون وجود فرهنگ واحد، افراد تبعه هر کشور را نباید ملت نامید؛ لذا می‌توان گفت اساس ملیت یک ملت فرهنگ است. (خنکدار طارسی و سلحشوری، 1392: 121)
"یکی از ابعاد بسیار مهم توسعه ملی، توسعه و باروری فرهنگ حاکم بر جامعه است؛ زیرا پیش شرط هر گونه توسعه ای، توسعه فرهنگی است. توسعه بدون دستیابی به فرهنگ خاص آن، امکان پذیر نیست. دیدگاه ها، نحوه رفتار، شیوه گفتار، جهان بینی و جهان نگری، ارزش های دینی، نظم پذیری جمعی، مسئولیت پذیری، منطقی بودن و بسیاری از باورداشت های فرهنگی، از عوامل و عناصر تعیین کننده رشد و توسعه علمی و صنعتی جامعه اند. از این رو، باید فرهنگ و فعالیت های فرهنگی و برنامه ریزی فرهنگی را در بحث فرایند توسعه وارد کرد و به آن اهمیت لازم را داد. بسیاری از رفتارهای فردی و جمعی ما، از فرهنگ نشأت می گیرد؛ توسعه در تمامی ابعاد آن به شدت تحت تأثیر باورهای فرهنگی است. بنابراین باید «فرهنگ را محور همه برنامه های توسعه قرار داد» (طباطبایی، 1374).
"فعالیت های فرهنگی در معنای عام آن به هر نوع کاری اطلاق می شود که در مدیریت فرهنگی انجام می گیرد. از این منظر هر یک از مراحل فرایند مدیریت فرهنگی، حتی برنامه ریزی می تواند نوعی فعالیت فرهنگی باشد. اما در معنای خاص آن فعالیت هایی از قبیل برگزاری نشت، میزگرد، نمایش، سرودخوانی، شب شعر، روزنامه دیواری، نشریه، مسابقات علمی و کارهایی از این دست است. در واقع فعالیت های فرهنگی، قسمت ملموس، محسوس و عینیت یافته برنامه های فرهنگی اند که در جهت دستیابی به اهداف مورد نظر از این برنامه ها طراحی و اجرا می شود" (شاملی و همکاران،80:1390)
مدل تحقيق
هر مدل مفهومی به‌عنوان نقطه شروع و مبنایی جهت انجام مطالعات و پژوهش‌ها است، به‌گونه‌ای که متغیرهای موردنظر پژوهش و روابط میان آنها را مشخص می‌کند. با توجه به مطالب ذکر شده، در شکل زیر به ارائه ی مدل مفهومی تحقیق پرداخته شده است.
نمودارشماره 1-1: مدل مفهومی - برگرفته از ادبیات تحقیق
فرضیه های تحقيق:
فرضیه اصلی
فعالیت های فرهنگی مدیران در تقویت رفتارهای دینی کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران تاثیر گذار می باشد.
فرضیه های فرعی
1. فعالیت های فرهنگی مدیران در رعایت اصول اخلاقی و پوشش مناسب کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران تاثیر گذار می باشد.
2. فعالیت های فرهنگی مدیران در تقویت و ترویج فرهنگ غیرت دینی کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران تاثیر گذار می باشد.
3. فعالیت های فرهنگی مدیران در آشنایی کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران با چهره های والای اسلام تاثیر گذار می باشد.
روش تحقيق
با توجه به اینکه محقق در تحقیق حاضر به دنبال « بررسی تاثیر فعالیت های فرهنگی مدیران در تقویت رفتارهای دینی کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران » است، بنابراین می‌بایست یک رابطه علت معلولی مورد بررسی قرار گیرد لذا تحقيق از نوع علی- معلولی می‌باشد. همچنین چون محقق به بررسی وضعیت موجود می‌پردازد (آنچه هست) بنابراین از نوع توصیفی می‌باشد و چون محقق از ابزار پرسشنامه استفاده می‌نماید که در بین جامعه آماری توزیع و جمع‌آوری می‌شود، بنابراین تحقیق از نوع پیمایشی است و به علت اینکه تحقیق به‌صورت مطالعه موردی (دانش آموزان منطقه 5 آموزش و پرورش تهران) انجام می‌شود و نتایج نیز قرار است در جامعه آماری کاربردی شده و مورد استفاده قرار گیرد، تحقیق حاضر از نوع کاربردی است. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل کلية کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران مي‌باشند. و تعداد آنها به طور تقریبی 2500 نفر می‌باشد. حجم نمونه 330 نفر می‌باشد که مبنای تجزیه و تحلیل قرار گرفت. شایان ذکر است با توجه به عدم دسترسی به همه اعضای جامعه، روش نمونه گیری غیر تصادفی در دسترس استفاده شده است. در این تحقیق براي جمع‌آوری اطلاعات از روشهای مطالعات کتابخانه‌اي و تحقيقات ميداني استفاده شد. در بخش آمار توصیفی نیز، توصیف داده ها در دو بخش متغیرهای زمینه ای و متغیر های اصلی ارائه گردیده و در بخش آمار استنباطی، جهت بررسی فرضیه ها از آزمون رگرسیون خطی استفاده شده است.
بررسی فرضیه های تحقیق:
1- فرضیه اصلی تحقیق:
" فعالیت های فرهنگی مدیران در تقویت رفتارهای دینی کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران تاثیر گذار می باشد."
مقدار ضریب تعیین 657/0 می‌باشد که این موید آن است که 7/65% از تغییرات متغیر تقویت رفتارهای دینی کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران به کمک متغیر فعالیت های فرهنگی مدیران قابل تبیین است. در این فرضیه مقدار آماره دوربین واتسون برابر 986/1 به دست آمده است که بسیار مناسب است. با توجه به مقداره آماره آزمون F و معني‌داري آن در سطح اطمينان بالاي 95% معادله رگرسيون معتبر بوده و نتايج آن قابل تحليل است.
جدول (1) : خلاصه نتايج مدل رگرسيوني فرضیه اصلی
متغير | B | خطاي استاندارد | BETA (ضريب استاندارد شده بتا) | آماره t | سطح معنی داری | ||
عدد ثابت | 458/2 | 185/0 | - | 311/13 | 000/0 | ||
فعالیت های فرهنگی مدیران | 557/0 | 053/0 | 657/0 | 509/10 | 000/0 | ||
ضریب همبستگی= 657/0 | ضریب تعیین= 431/0 | آماره دوربین واتسون=986/1 | آماره F= 942/32 | ||||
با توجه به جدول 1 مشاهده مي‌شود سطح معني‌داري متغير فعالیت های فرهنگی مدیران (000/0) كمتر از 05/0 است (sig<0.05)، بنابراين متغير فعالیت های فرهنگی مدیران وارد مدل رگرسيوني مي‌شود. با توجه به مثبت بودن ضريب رگرسيوني (B) مي‌توان گفت متغير فعالیت های فرهنگی مدیران در تقویت رفتارهای دینی کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران اثر مثبت و مستقیم دارد. فرضیه فوق تایید می گردد.
· آزمون همبستگی پیرسون بین ابعاد متغیر فعالیت های فرهنگی مدیران و تقویت رفتارهای دینی کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران
آزمون همبستگی بررسی رابطه‌ی میان متغیرها را به صورت دو به دو نشان می‌دهد. برخی از ضرایب در سطح اطمینان 99% معنادار هستند (مقدار سطح معناداری کمتر از 1 درصد می‌باشد) و با علامت (**)مشخص شده‌اند. برخی از ضرایب در سطح اطمینان 95% معنادار هستند و با علامت (*)مشخص شده‌اند. ضرایب که علامت خاصی ندارند نیز نشان می‌دهد که بین دو متغیر رابطه معناداری در سطح اطمینان 95% وجود ندارد. ضریب مثبت نشان دهنده رابطه‌ی مثبت و مستقیم بین دو متغیر می‌باشد و ضریب منفی نشان دهنده رابطه‌ی منفی و عکس بین دو متغیر می‌باشد.
جدول (2) : آزمون همبستگی پیرسون بین ابعاد متغیر فعالیت های فرهنگی مدیران و تقویت رفتارهای دینی کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران
متغير | رفتارهای دینی کارکنان |
تربیت فرهنگی | 564/0** |
آموزش فرهنگی | 399/0** |
پرورش فرهنگی | 648/0** |
| sig<0.01 (α=0.01)** |
با توجه به جدول 2 مشاهده می شود ، مقدار ضریب همبستیگی بین دو متغیر تربیت فرهنگی و تقویت رفتارهای دینی کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران برابر 564/0 و مقدار ضریب همبستگی بین دو متغیر آموزش فرهنگی و تقویت رفتارهای دینی کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران برابر 399/0 و مقدار ضریب همبستگی بین دو متغیر پرورش فرهنگی و تقویت رفتارهای دینی کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران برابر 648/0 می باشد. تمام روابط در سطح اطمینان 99% معنی دار بوده. علامت مثبت تمام ضرایب نشان دهنده رابطه مثبت و مستقیم بین متغیرها می باشد. شدت همبستگی بین متغیرهای مذکور در حد متوسط می باشد.
2-فرضیه فرعی اول
" فعالیت های فرهنگی مدیران در رعایت اصول اخلاقی و پوشش مناسب کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران تاثیر گذار می باشد."
مقدار ضریب تعیین 347/0 می‌باشد که این موید آن است که 7/34% از تغییرات متغیر رعایت اصول اخلاقی و پوشش مناسب کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران به کمک متغیر فعالیت های فرهنگی مدیران قابل تبیین است. در این فرضیه مقدار آماره دوربین واتسون برابر 732/1 به دست آمده است که بسیار مناسب است. با توجه به مقداره آماره آزمون F و معني‌داري آن در سطح اطمينان بالاي 95% معادله رگرسيون معتبر بوده و نتايج آن قابل تحليل است.
جدول (3) : خلاصه نتايج مدل رگرسيوني فرضیه اول
متغير | B | خطاي استاندارد | BETA (ضريب استاندارد شده بتا) | آماره t | سطح معنی داری | ||
عدد ثابت | 121/2 | 244/0 | - | 702/8 | 000/0 | ||
فعالیت های فرهنگی مدیران | 499/0 | 073/0 | 589/0 | 835/6 | 000/0 | ||
ضریب همبستگی= 589/0 | ضریب تعیین= 347/0 | آماره دوربین واتسون=732/1 | آماره F= 914/29 | ||||
با توجه به جدول 3 مشاهده مي‌شود سطح معني‌داري متغير فعالیت های فرهنگی مدیران (000/0) كمتر از 05/0 است (sig<0.05)، بنابراين متغير فعالیت های فرهنگی مدیران وارد مدل رگرسيوني مي‌شود. با توجه به مثبت بودن ضريب رگرسيوني (B) مي‌توان گفت متغير فعالیت های فرهنگی مدیران در رعایت اصول اخلاقی و پوشش مناسب کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران اثر مثبت و مستقیم دارد. فرضیه فوق تایید می گردد.
· آزمون همبستگی پیرسون بین ابعاد متغیر فعالیت های فرهنگی مدیران و رعایت اصول اخلاقی و پوشش مناسب کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران
جدول (4) : آزمون همبستگی پیرسون بین ابعاد متغیر فعالیت های فرهنگی مدیران و رعایت اصول اخلاقی و پوشش مناسب کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران
متغير | تقویت اعتقادات دینی |
تربیت فرهنگی | 552/0** |
آموزش فرهنگی | 477/0** |
پرورش فرهنگی | 439/0** |
| sig<0.01 (α=0.01)** |
با توجه به جدول 4 مشاهده می شود ، مقدار ضریب همبستیگی بین دو متغیر تربیت فرهنگی و رعایت اصول اخلاقی و پوشش مناسب کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران برابر 552/0 و مقدار ضریب همبستگی بین دو متغیر فعاليت هاي آموزش فرهنگی و رعایت اصول اخلاقی و پوشش مناسب کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران برابر 477/0 و مقدار ضریب همبستگی بین دو متغیر پرورش فرهنگی و رعایت اصول اخلاقی و پوشش مناسب کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران برابر 439/0 می باشد. تمام روابط در سطح اطمینان 99% معنی دار بوده. علامت مثبت تمام ضرایب نشان دهنده رابطه مثبت و مستقیم بین متغیرها می باشد. شدت همبستگی بین متغیرهای مذکور در حد متوسط می باشد.
2- فرضیه فرعی دوم
" فعالیت های فرهنگی مدیران در تقویت و ترویج فرهنگ غیرت دینی کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران تاثیر گذار می باشد."
مقدار ضریب تعیین 212/0 می‌باشد که این موید آن است که 2/21% از تغییرات متغیر تقویت و ترویج فرهنگ غیرت دینی کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران به کمک متغیر فعالیت های فرهنگی مدیران قابل تبیین است. در این فرضیه مقدار آماره دوربین واتسون برابر 931/1 به دست آمده است که بسیار مناسب است. با توجه به مقداره آماره آزمون F و معني‌داري آن در سطح اطمينان بالاي 95% معادله رگرسيون معتبر بوده و نتايج آن قابل تحليل است.
جدول (5) : خلاصه نتايج مدل رگرسيوني فرضیه دوم
متغير | B | خطاي استاندارد | BETA (ضريب استاندارد شده بتا) | آماره t | سطح معنی داری | ||
عدد ثابت | 061/2 | 229/0 | - | 015/9 | 000/0 | ||
فعالیت های فرهنگی مدیران | 435/0 | 068/0 | 461/0 | 397/6 | 000/0 | ||
ضریب همبستگی= 461/0 | ضریب تعیین= 212/0 | آماره دوربین واتسون=931/1 | آماره F= 006/24 | ||||
با توجه به جدول 5 مشاهده مي‌شود سطح معني‌داري متغير آموزش و پرورش (000/0) كمتر از 05/0 است (sig<0.05)، بنابراين متغير فعالیت های فرهنگی مدیران وارد مدل رگرسيوني مي‌شود. با توجه به مثبت بودن ضريب رگرسيوني (B) مي‌توان گفت متغير فعالیت های فرهنگی مدیران در تقویت و ترویج فرهنگ غیرت دینی کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران اثر مثبت و مستقیم دارد. فرضیه فوق تایید می گردد.
· آزمون همبستگی پیرسون بین ابعاد متغیر فعالیت های فرهنگی مدیران و تقویت و ترویج فرهنگ غیرت دینی کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران
جدول (6) : آزمون همبستگی پیرسون بین ابعاد متغیر فعالیت های فرهنگی مدیران و تقویت و ترویج فرهنگ غیرت دینی کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران
متغير | تقویت رفتارهای دینی |
تربیت فرهنگی | 457/0** |
آموزش فرهنگی | 366/0** |
پرورش فرهنگی | 412/0** |
| sig<0.01 (α=0.01)** |
با توجه به جدول 6 مشاهده می شود ، مقدار ضریب همبستیگی بین دو متغیر تربیت فرهنگی و تقویت و ترویج فرهنگ غیرت دینی کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران برابر 457/0 و مقدار ضریب همبستگی بین دو متغیر آموزش فرهنگی و تقویت و ترویج فرهنگ غیرت دینی کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران برابر 366/0 و مقدار ضریب همبستگی بین دو متغیر پرورش فرهنگی و تقویت و ترویج فرهنگ غیرت دینی کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران برابر 412/0 می باشد. تمام روابط در سطح اطمینان 99% معنی دار بوده. علامت مثبت تمام ضرایب نشان دهنده رابطه مثبت و مستقیم بین متغیرها می باشد. شدت همبستگی بین متغیرهای مذکور در حد متوسط می باشد.
4-فرضیه فرعی سوم
" فعالیت های فرهنگی مدیران در آشنایی کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران با چهره های والای اسلام تاثیر گذار می باشد."
مقدار ضریب تعیین 369/0 می‌باشد که این موید آن است که 9/36% از تغییرات متغیر آشنایی کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران با چهره های والای اسلام به کمک متغیر فعالیت های فرهنگی مدیران قابل تبیین است. در این فرضیه مقدار آماره دوربین واتسون برابر 05/2 به دست آمده است که بسیار مناسب است. با توجه به مقداره آماره آزمون F و معني‌داري آن در سطح اطمينان بالاي 95% معادله رگرسيون معتبر بوده و نتايج آن قابل تحليل است.
جدول (7) : خلاصه نتايج مدل رگرسيوني فرضیه سوم
متغير | B | خطاي استاندارد | BETA (ضريب استاندارد شده بتا) | آماره t | سطح معنی داری | ||
عدد ثابت | 508/2 | 219/0 | - | 44/11 | 000/0 | ||
فعالیت های فرهنگی مدیران | 574/0 | 066/0 | 608/0 | 696/8 | 000/0 | ||
ضریب همبستگی= 608/0 | ضریب تعیین= 369/0 | آماره دوربین واتسون=05/2 | آماره F= 086/22 | ||||
با توجه به جدول 7 مشاهده مي‌شود سطح معني‌داري متغير فعالیت های فرهنگی مدیران (000/0) كمتر از 05/0 است (sig<0.05)، بنابراين متغير فعالیت های فرهنگی مدیران وارد مدل رگرسيوني مي‌شود. با توجه به مثبت بودن ضريب رگرسيوني (B) مي‌توان گفت متغير فعالیت های فرهنگی مدیران در آشنایی کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران با چهره های والای اسلام اثر مثبت و مستقیم دارد. فرضیه فوق تایید می گردد.
· آزمون همبستگی پیرسون بین ابعاد متغیر فعالیت های فرهنگی مدیران و آشنایی کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران با چهره های والای اسلام
جدول (8) : آزمون همبستگی پیرسون بین ابعاد متغیر فعالیت های فرهنگی مدیران و آشنایی کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران با چهره های والای اسلام
متغير | تقویت انجام مناسک دینی |
تربیت فرهنگی | 698/0** |
آموزش فرهنگی | 489/0** |
پرورش فرهنگی | 566/0** |
| sig<0.01 (α=0.01)** |
با توجه به جدول 8 مشاهده می شود ، مقدار ضریب همبستیگی بین دو متغیر تربیت فرهنگی و آشنایی کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران با چهره های والای اسلام برابر 698/0 و مقدار ضریب همبستگی بین دو متغیر آموزش فرهنگی و آشنایی کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران با چهره های والای اسلام برابر 489/0 و مقدار ضریب همبستگی بین دو متغیر پرورش فرهنگی و آشنایی کارکنان سازمانها و نهادهای فرهنگی تهران با چهره های والای اسلام برابر 566/0 می باشد. تمام روابط در سطح اطمینان 99% معنی دار بوده. علامت مثبت تمام ضرایب نشان دهنده رابطه مثبت و مستقیم بین متغیرها می باشد. شدت همبستگی بین متغیرهای مذکور در حد متوسط می باشد.
نتیجهگیری
اهمیت فرهنگ به حدی است که برخی اندیشمندان از ظهور قاره ششم (فرهنگی) سخن می‌گویند. بسیاری نیز قرن بیت و یکم را قرن فرهنگ و پارادایم‌های فرهنگی مینامند (سینایی و ابراهیم آبادی، 1384). به تعبیر مانوئل کاستلز، نبردهای فرهنگی، نبردهای قدرت در عصر اطلاعات هستند و با تضعیف موقعیت دولت به‌عنوان یگانه منبع هویت بخش، جماعت‌های فرهنگی که مقاومتی جدید را سازمان می‌دهند به عنوان منبع اصل هویت پدیدار می‌شوند.
جوامعی که به نظام تعلیم و تربیت به‌عنوان عامل بازدارندگی و کاهش آسیب‌های اجتماعی توجه دارند، موفقیت مطلوب‌تری را کسب نموده‌اند (حیدری، 1390). ﺗﻌﻠﻴﻢ و ﺗﺮﺑﻴﺖ در زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺸﺮ اﺳﺎﺳﻲﺗﺮﻳﻦ ﺟﻨﺒـه زﻧـﺪﮔﻲ اﺳﺖ؛ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪای ﻛﻪ اﻧﺤﺮاف در آن ﺑﺎﻋﺚ اﻧﺤﺮاف در همه اﻣﻮر زﻧﺪﮔﻲ میﺷﻮد. در اﺳﻼم ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻬﻢ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﺷﺪه و ﻗﻮاﻋﺪ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮای رﺷﺪ اﻧﺴﺎن ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﺷـﺪه اﺳـﺖ. ﺑﺮ ﭘﺎیة ﻧﻈﺎم آﻣﻮزﺷﻲ و ﺗﺮﺑﻴﺘﻲ ﻳﻚ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ نظم و اﻧﻀﺒﺎط اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻬﺎدی ﺑﻪ ﺧﻮد میﮔﻴﺮد و ﻋﺎﻣﺔ ﻣﺮدم ﺑﻪ ﻃﺮف ﻓﺮﻫﻨﮓ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. در همین نگاه توجه به این امر خطیر ضروری است که پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، مجموعه به هم‌پیوسته راهبردهایی است که افراد جامعه قادر هستند در زندگی به صورت خودکنترلی افکار و اندیشه‌های گرایش به آسیب را فراموش نموده و از ارتکاب آن پرهیز نمایند. تداوم آموزش مناسب و پیشگیرانه نه تنها انسان را در چارچوب هنجارهای اجتماعی قرار می‌دهد، بلکه او را آمر به معروف و ناهی از منکر جهت سالم‌سازی محیط هدایت نموده و این مهم از رهاورد آموزش امکان‌پذیر است. برای موفقیت در پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی به علت ذو ابعاد بودن آن و اینکه مبارزه با آن نیازمند هماهنگی وسیع سازمان‌های مختلف است باید فعالیت‌ها مختلف دیده شود و در راستای یکدیگر قرار گیرد. این فعالیت‌ها عبارتند از: 1. فعالیت‌های متمرکز بر فرد، 2. فعالیت‌های متمرکز بر آموزش و آگاه‌سازی والدین، 3. فعالیت‌های متمرکز بر معلمان و مدرسه، 4. فعالیت‌های پیشگیری با استفاده از رسانه‌ها، 5. فعالیت‌های متمرکز بر ارتقای وضعیت محله، 6. فعالیت‌های پیشگیری از طریق محل‌های کار و مکان‌های تجمع، 7. فعالیت‌های پیشگیری با استفاده از شبکه مراقبت‌های بهداشتی اولیه .
فهرست منابع
ابتهاج، امیر (1393). تربیت فرهنگی و توسعه فرهنگی. اولین کنگره بین المللی فرهنگ و اندیشه دینی.
اسماعیلی، رضا و حقیقیان، منصور (1393). تاثیر دین برهویت انسان. اولین کنگره بین المللی فرهنگ و اندیشه دینی.
امام خمینی ، صحیفه نور ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی
باباخانی، لیلا، (1390). «فعالیت های فرهنگی»، انتشارات فکر بکر.
برگر، پیتر (1375). غیردینی شدن منشأ کثرت گرایی است، ترجمه لیلی مصطفوی کاشانی، مجله نامه فرهنگ، شماره 24
برگر، پیتر؛ و بریجیت، کلنر، هانسفرید. (1381) ذهن بی خانمان: نوسازی و آگاهی، تهران: نشر نی.
حسینی، سید علی اکبر. (1379). تعلیم تربیت اسلامی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
حسینی، شهناز (1395). بررسی شیوه های جذاب نوجوانان دختر به شرکت در مراسم مذهبی از دیدگاه دانش آموزان و دبیران ناحیه 2 شهر همدان. طرح پژوهشی سازمان آموزشی و پرورش استان همدان.
حیدری، علی، 1390، «بایسته‌های آموزش‌های دینی در پیشگیری از جرایم و آسیب‌های اجتماعی»، برگرفته شده از سایت http://www.pajohe.ir
خانیکی، هادی (1383) هویت و گفتمان های هویتی در ایران، تهران: پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی جهاد دانشگاهی، چاپ اول
خنکدار طارسی، معصومه و سلحشوری، احمد (1392). عوامل تربیت فرهنگی از دیدگاه امام خمینی (ره). فصلنامه پژوهش در مسایل تعلیم و تربیت اسلامی، سال 21، دوره جدید، شماره 20، پاییز 1392. 133-115.
خنکدار طارسی، معصومه و سلحشوری، احمد (1392). عوامل تربیت فرهنگی از دیدگاه امام خمینی (ره). فصلنامه پژوهش در مسایل تعلیم و تربیت اسلامی، سال 21، دوره جدید، شماره 20، پاییز 1392. 133-115.
رضایی، شمس الدین(1396). طراحی مدل درآمد زایی باشگاههای فوتبال ایران با رویکرد گراند د تئوری. فصلنامه پژوهشهای کاربردی در مدیریت ورزشی، سال ششم، شماره 3، زمستان 1396. 116-101.
رهنما، اکبر (1391). بررسی و تبین اصول و روشهای تربیتی از منظر امام خمینی. مجموعه مقالات همایش ملی امام خمینی (ره) و تعلیم و تربیت اسلامی.
شاملی، عباسعلی و همکاران(1390). برنامه درسی، ابزاری برای نیل به تربیت اخلاقی. ماهنامه اسلام و پژوهشهای تربیتی، سال سوم، شماره 2. 98-77.
طباطبایی، جواد، (1374). «ابن خلدون و علوم اجتماعی»، انتشارات طرح نو
فاضل قانع، حمید (1392). سبک زندگی بر اساس آموزه های اسلام. تهران: مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما.
فرمهینی فراهانی، محسن(1390) .فرهنگ توصیفی علوم تربیتی. تهران: نشر شباهنگ.
مجتهد زاده، پیروز (1378). ایران و ایرانی بودن در آستانه قرن 21، ماهنامه اطلاعات سیاسی– اقتصادی، شماره 147 و 148
مجتهدزاده، پیروز. (1377) «هویت ایرانی در آستانه سده بیست و یکم»، اطلاعات سیاسی و اقتصادی، شماره 129،130، صص 124-137.
محمودی، جواد (1392). تربیت فرهنگی با رویکرد اسلامی و علوی. پایان نامه کارشناسی ارشد . دانشگاه پیام نور واحد همدان
Baker, D (1998). Globalization and Progressive Economic Policy, Cambridge University press.
Gotsis, G. & Z. Kortezi (2008). “Philosophical Foundations of Workplace Spirituality: A Critical Aroach”. Journal of Business Ethics, 78: 575-600.
Mercier. J. & Mc Donvrg (2015) “Family Planning Education. How Do Adilts Feel about it? “Family relation. Vol:33,No: 4,PP:523-530.
[1] - Bhugra, D & Becker, M.
[2] . Spencer
[3] -Religios Education