شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های تاب آوری از دیدگاه مدیران سازمانهای دولتی استان کرمانشاه
محورهای موضوعی : مطالعات رفتاری در مدیریت
مختار حیدری
1
(دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، دانشکده مدیریت و علوم اجتماعی، تهران، ایران)
غلامعلی طبرسا
2
(استاد، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده حسابداری و مدیریت، تهران، ایران)
نادر شیخ الاسلامی
3
(استادیار گروه مدیریت دولتی دانشگاه آزاد اساتمی واحد تهران شمال)
کلید واژه: سازمانهای دولتی, تاب آوری, استان کرمانشاه, ابعاد و مؤلفه‌های تاب آوری,
چکیده مقاله :
واژه تابآوری به‌منظور مقاوم‌سازی سازمان‌ها توجه بسیاری از پژوهشگران را به خود جلب کرده است. تابآوری سازمان‌ها در برابر بحران‌ها یکی از مفاهیم بسیار مهم نظری و کاربردی در ادبیات مدیریت و سازمان در سال‌های اخیر بوده است. امروزه با وجود توجه به تابآوری و کاربرد فراوان آن در حوزه‌های مختلف در ارتباط با تابآوری سازمانی درک نظری و عملی محدودی در ارزیابی و اندازه‌گیری آن وجود دارد. هدف این پژوهش شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های تابآوری سازمانی است. روش پژوهش از نوع کیفی – کمی است. این پژوهش از لحاظ هدف از نوع توسعه‌ای- کاربردی و به لحاظ گردآوری داده‌ها از نوع توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل مدیران دولتی است که حداقل 10 سال سابقه فعالیت دارند. به‌منظور نمونه‌گیری در بخش کیفی از روش اشباع نظری و در بخش کمی نیز بر اساس تعداد مؤلفه‌های استخراج شده تعداد نمونه مشخص شد. نتایج حاکی از آن است که تابآوری در سازمانهای دولتی استان کرمانشاه شامل مؤلفه‌های؛ ارزش‌ها، برنامهریزی، سازمان‌دهی، هماهنگی، یادگیری، چابکی و کنترل هزینه است. در بخش کمی نتایج معادلات ساختاری نشان داد که ابعاد و مؤلفه‌های تاب-آوری در سازمانهای دولتی سازمانی از برازش مطلوبی برخوردار است.
The term resilience in order to strengthen organizations has attracted the attention of many researchers. Organizational resilience to crises has been one of the most important theoretical and practical concepts in the management and organizational literature in recent years. Today, despite the importance of resilience and its widespread use in various fields related to organizational resilience, there is a limited theoretical and practical understanding in its evaluation and measurement. The purpose of this study is to identify the dimensions and components of organizational resilience. The research method is qualitative-quantitative. This research is applied-developmental in terms of purpose and descriptive-survey in terms of data collection. The statistical population of the study includes government managers who have at least 10 years of experience. In order to sample in the qualitative part of the theoretical saturation method and in the quantitative part based on the number of extracted components, the number of samples was determined. The results indicate that resilience in government organizations of Kermanshah province includes components; Values are planning, organizing, coordinating, learning, agility and cost control. In the quantitative part, the results of structural equations showed that the dimensions and components of resilience in organizational government organizations have a good fit.
استادی ایرج، مرضیه؛ سلیمان پورعمران، محبوبه (1396). رابطه تابآوری سازمانی با رقابتپذیری و مزیت رقابتی پایدار (مورد مطالعه: شرکت سیمان بجنورد)، فصلنامه آیندهپژوهی مدیریت، 28 (108): 125 – 103.
پارسا، میکائیل (1400). طراحی الگوی تابآوری سازمانی در سازمانهای تجاری (مورد مطالعه: مجموعه صنعتی گلرنگ)، رساله دکتری، دانشگاه خوارزمی تهران، دانشکده مدیریت.
خواجهپور، محمود. فارسیجانی، حسن، صداقتپرست، الدار (1398) ارائه الگویی برای تابآوری سازمانی در صنعت بانکداری. مطالعات مدیریت راهبردی، شماره سی و هفت: 81- 61.
خواستار، حمزه (1388). ارائه روشی برای محاسبه پایایی مرحله‌ی کدگذاری در مصاحبه‌های پژوهشی». فصلنامه علمی – پژوهشی روش شناسی علوم مدیریتی، 15(58): 174-161.
رضاپور نصرآباد، رفعت (1396). معیارهای اعتبار و پایایی در پژوهشهای کیفی. مجله تحقیقات کیفی در علوم سلامت، 6(4):499-493.
رفیعیان، مجتبی؛ رضایی، محمدرضا؛ عسگری، علی؛ پرهیزگار، اکبر (1390). تبیین مفهوم تابآوری و شاخصسازی آن در مدیریت سوانح اجتماعی محور، مجله برنامهریزی و آمایش فضا، 15 (4): 41- 19.
سیدنژاد فهیم، سیدرضا؛ اقدامی، اسماعیل (1390). اهمیت دارایی نامشهود به‌عنوان مزیت رقابتی پایدار، فصلنامه حسابدار رسمی، 14 (26): 124- 120.
عباس زاده، محمد (1391). تاملی بر اعتبار و پایایی در تحقیقات کیفی. جامعه‌شناسی کاربردی. سال 23، شماره 1: 34-19.
محسنین، شهریار. اسفیدانی، رحیم (1396). معادلات ساختاری مبتنی بر رویکرد حداقل مربعات جزئی به کمک نرم افزار اسمارت پی آل اس آموزشی- کاربردی. تهران، انتشارات مهربان نشر.
محمدی شهرودی، حامد. رحیمنیا، فریبرز. ملکزاده، غلامرضا (1398) ارائه الگوی تابآوری سازمانی در شرکتهای تولیدی با رویکرد دادهبنیاد. پژوهشهای مدیریت عمومی، سال دوازدهم، شماره چهل و سوم: 134- 111.
منصورفر، کریم (1388). آمار در علوم اجتماعی. تهران، نشر دانشگاه پیام نور، چاپ 11.
هومن، حیدرعلی (1397). مدلیابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم افزار لیزرل. تهران، انتشارات سمت.
Annarelli, A., Nonino, F., (2016). “Strategic and Operational Management of Organizational Resilience: Current State of Research and Future Directions”. Omega 62, 1–18.
Barroso, A. P., Machado, V. H., & Cruz Machado, V. (2011). “Supply Chain Resilience Using the Mapping Approach”. Supply Chain Management, 161-184.
Bergström, J., Van Winsen, R., & Henriqson, E. (2015). “On the Rationale of Resilience in the Domain of Safety: A Literature Review”. Reliability Engineering & System Safety, 141, 131-141.
Bhamra, R., Dani, S., & Burnard, K. (2011). “Resilience: the Concept, a Literature Review and Future Directions”. International Journal of Production Research, 49(18), 5375-5393
Blanco, J. M. M. (2018). “Organizational Resilience. How Learning Sustains Organizations in Crisis, Disaster, and Breakdown by D. Christopher Kayes”. The Learning Organization. 25 (2): 143-146.
Blanco, J. M. M. (2018). Organizational Resilience. How Learning Sustains Organizations in Crisis, Disaster, and Breakdown by D. Christopher Kayes. The Learning Organization.
Braes, B., & Brooks, D. (2011). “Organisational Resilience: Understanding and Identifying the Essential Concepts”. Safety and Security Engineering IV, 117, 117-128.
Cumming, G. S., Barnes, G., Perz, S., Schmink, M., Sieving, K. E., Southworth, J., ... & Van Holt, T. (2005). An Exploratory Framework for the Empirical Measurement of Resilience. Ecosystems, 8(8), 975-987.
Denyer, D. (2017). “Organizational Resilience: A Summary of Academic Evidence, Business Insights and New Thinking”. BSI and Cranfield School of Management, Cranfield.
Dinh, L. T., Pasman, H., Gao, X., & Mannan, M. S. (2012). “Resilience Engineering of Industrial Processes: Principles and Contributing Factors”. Journal of Loss Prevention in the Process Industries, 25(2), 233-241
Duchek, S. (2019). “Organizational resilience: a capability-based conceptualization”. Business Research, 1-32.
Hamel, G. and Valikangas, L. (2003). “The Quest for Resilience”. Harvard Business Review, 81 (9),52–65.
Holling, C. S. (1973). “Resilience and Stability of Ecological Systems”. Annual review of ecology and systematics, 4(1), 1-23.
Hollnagel, E., Woods, D. D., & Leveson, N. (Eds.). (2006). “Resilience Engineering: Concepts and Precepts”. Ashgate Publishing, Ltd.
Lee, A. V., Vargo, J., & Seville, E. (2013). “Developing a Tool to Measure and Compare Organizations’ Resilience”. Natural hazards review, 14(1), 29-41.
McManus, S.T (2008). Organizational Resilience in New Zealand. A Thesis Submitted in Partial Fulfilment of the Requirements for Degree of Phd, University of Canterbury.
Mowbray, D. (2011). “Resilience and strengthening resilience in individuals”. Management Advisory Service, MAS.
Näswall, K., Kuntz, J., Hodliffe, M., & Malinen, S. (2013). Employee Resilience Scale (EmpRes): Technical Report. Department of Management, Marketing and Entrepreneurship University of Canterbury, Christchurch, New Zealand.
Ponis, S. T., & Spanos, A. C. (2009). “ERP II Systems to Support Dynamic, Reconfigurable and Agile Virtual Enterprises”. International Journal of Applied Systemic Studies, 2(3), 265-283.
Ponomarov, S. Y., & Holcomb, M. C. (2009). “Understanding the Concept of Supply Chain Resilience”. The international journal of logistics management, 20(1), 124-143.
Rai, S. S., Rai, S., & Singh, N. K. (2021). Organizational resilience and social-economic sustainability: COVID-19 perspective. Environment, Development and Sustainability 1-18.
Reinmoeller, P., & Van Baardwijk, N. (2005). “The Link between Diversity and Resilience”. MIT Sloan Management Review, 46(4), 60-66.
Rodríguez-Sánchez, A., Guinot, J., Chiva, R., & López-Cabrales, Á. (2019). How to Emerge Stronger: Antecedents and Consequences of Organizational Resilience. Journal of Management & Organization, 1-18.
Ruiz-Martin, C., Rios, J. M. P., Wainer, G., Pajares, J., Hernández, C., & López-Paredes, A. (2018). “The application of the viable system model to enhance organizational resilience”. In Advances in Management Engineering (pp. 95-107). Springer, Cham.
Shani, O. (2020). Organizational Resilience: Antecedents, Consequences, and Practical Implications–for Managers and Change Leaders. In Research in Organizational Change and Development. Volume 28, 127–158
Shilpa. S, N.L. Srimathi (2015). “Role of Resilience on Perceived Stress among Pre University and Under Graduate Student”. The International Journal of Indian Psychology, 2 (2), 141-149.
Xiao, L., & Cao, H. (2017). “Organizational Resilience: The Theoretical Model and Research Implication”. In ITM Web of Conferences (Vol. 12, p. 04021). EDP Sciences.
Zolli, A., & Healy, A. M. (2012). “Resilience: Why Things Bounce Back”. Hachette UK.
_||_استادی ایرج، مرضیه؛ سلیمان پورعمران، محبوبه (1396). رابطه تابآوری سازمانی با رقابتپذیری و مزیت رقابتی پایدار (مورد مطالعه: شرکت سیمان بجنورد)، فصلنامه آیندهپژوهی مدیریت، 28 (108): 125 – 103.
پارسا، میکائیل (1400). طراحی الگوی تابآوری سازمانی در سازمانهای تجاری (مورد مطالعه: مجموعه صنعتی گلرنگ)، رساله دکتری، دانشگاه خوارزمی تهران، دانشکده مدیریت.
خواجهپور، محمود. فارسیجانی، حسن، صداقتپرست، الدار (1398) ارائه الگویی برای تابآوری سازمانی در صنعت بانکداری. مطالعات مدیریت راهبردی، شماره سی و هفت: 81- 61.
خواستار، حمزه (1388). ارائه روشی برای محاسبه پایایی مرحله‌ی کدگذاری در مصاحبه‌های پژوهشی». فصلنامه علمی – پژوهشی روش شناسی علوم مدیریتی، 15(58): 174-161.
رضاپور نصرآباد، رفعت (1396). معیارهای اعتبار و پایایی در پژوهشهای کیفی. مجله تحقیقات کیفی در علوم سلامت، 6(4):499-493.
رفیعیان، مجتبی؛ رضایی، محمدرضا؛ عسگری، علی؛ پرهیزگار، اکبر (1390). تبیین مفهوم تابآوری و شاخصسازی آن در مدیریت سوانح اجتماعی محور، مجله برنامهریزی و آمایش فضا، 15 (4): 41- 19.
سیدنژاد فهیم، سیدرضا؛ اقدامی، اسماعیل (1390). اهمیت دارایی نامشهود به‌عنوان مزیت رقابتی پایدار، فصلنامه حسابدار رسمی، 14 (26): 124- 120.
عباس زاده، محمد (1391). تاملی بر اعتبار و پایایی در تحقیقات کیفی. جامعه‌شناسی کاربردی. سال 23، شماره 1: 34-19.
محسنین، شهریار. اسفیدانی، رحیم (1396). معادلات ساختاری مبتنی بر رویکرد حداقل مربعات جزئی به کمک نرم افزار اسمارت پی آل اس آموزشی- کاربردی. تهران، انتشارات مهربان نشر.
محمدی شهرودی، حامد. رحیمنیا، فریبرز. ملکزاده، غلامرضا (1398) ارائه الگوی تابآوری سازمانی در شرکتهای تولیدی با رویکرد دادهبنیاد. پژوهشهای مدیریت عمومی، سال دوازدهم، شماره چهل و سوم: 134- 111.
منصورفر، کریم (1388). آمار در علوم اجتماعی. تهران، نشر دانشگاه پیام نور، چاپ 11.
هومن، حیدرعلی (1397). مدلیابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم افزار لیزرل. تهران، انتشارات سمت.
Annarelli, A., Nonino, F., (2016). “Strategic and Operational Management of Organizational Resilience: Current State of Research and Future Directions”. Omega 62, 1–18.
Barroso, A. P., Machado, V. H., & Cruz Machado, V. (2011). “Supply Chain Resilience Using the Mapping Approach”. Supply Chain Management, 161-184.
Bergström, J., Van Winsen, R., & Henriqson, E. (2015). “On the Rationale of Resilience in the Domain of Safety: A Literature Review”. Reliability Engineering & System Safety, 141, 131-141.
Bhamra, R., Dani, S., & Burnard, K. (2011). “Resilience: the Concept, a Literature Review and Future Directions”. International Journal of Production Research, 49(18), 5375-5393
Blanco, J. M. M. (2018). “Organizational Resilience. How Learning Sustains Organizations in Crisis, Disaster, and Breakdown by D. Christopher Kayes”. The Learning Organization. 25 (2): 143-146.
Blanco, J. M. M. (2018). Organizational Resilience. How Learning Sustains Organizations in Crisis, Disaster, and Breakdown by D. Christopher Kayes. The Learning Organization.
Braes, B., & Brooks, D. (2011). “Organisational Resilience: Understanding and Identifying the Essential Concepts”. Safety and Security Engineering IV, 117, 117-128.
Cumming, G. S., Barnes, G., Perz, S., Schmink, M., Sieving, K. E., Southworth, J., ... & Van Holt, T. (2005). An Exploratory Framework for the Empirical Measurement of Resilience. Ecosystems, 8(8), 975-987.
Denyer, D. (2017). “Organizational Resilience: A Summary of Academic Evidence, Business Insights and New Thinking”. BSI and Cranfield School of Management, Cranfield.
Dinh, L. T., Pasman, H., Gao, X., & Mannan, M. S. (2012). “Resilience Engineering of Industrial Processes: Principles and Contributing Factors”. Journal of Loss Prevention in the Process Industries, 25(2), 233-241
Duchek, S. (2019). “Organizational resilience: a capability-based conceptualization”. Business Research, 1-32.
Hamel, G. and Valikangas, L. (2003). “The Quest for Resilience”. Harvard Business Review, 81 (9),52–65.
Holling, C. S. (1973). “Resilience and Stability of Ecological Systems”. Annual review of ecology and systematics, 4(1), 1-23.
Hollnagel, E., Woods, D. D., & Leveson, N. (Eds.). (2006). “Resilience Engineering: Concepts and Precepts”. Ashgate Publishing, Ltd.
Lee, A. V., Vargo, J., & Seville, E. (2013). “Developing a Tool to Measure and Compare Organizations’ Resilience”. Natural hazards review, 14(1), 29-41.
McManus, S.T (2008). Organizational Resilience in New Zealand. A Thesis Submitted in Partial Fulfilment of the Requirements for Degree of Phd, University of Canterbury.
Mowbray, D. (2011). “Resilience and strengthening resilience in individuals”. Management Advisory Service, MAS.
Näswall, K., Kuntz, J., Hodliffe, M., & Malinen, S. (2013). Employee Resilience Scale (EmpRes): Technical Report. Department of Management, Marketing and Entrepreneurship University of Canterbury, Christchurch, New Zealand.
Ponis, S. T., & Spanos, A. C. (2009). “ERP II Systems to Support Dynamic, Reconfigurable and Agile Virtual Enterprises”. International Journal of Applied Systemic Studies, 2(3), 265-283.
Ponomarov, S. Y., & Holcomb, M. C. (2009). “Understanding the Concept of Supply Chain Resilience”. The international journal of logistics management, 20(1), 124-143.
Rai, S. S., Rai, S., & Singh, N. K. (2021). Organizational resilience and social-economic sustainability: COVID-19 perspective. Environment, Development and Sustainability 1-18.
Reinmoeller, P., & Van Baardwijk, N. (2005). “The Link between Diversity and Resilience”. MIT Sloan Management Review, 46(4), 60-66.
Rodríguez-Sánchez, A., Guinot, J., Chiva, R., & López-Cabrales, Á. (2019). How to Emerge Stronger: Antecedents and Consequences of Organizational Resilience. Journal of Management & Organization, 1-18.
Ruiz-Martin, C., Rios, J. M. P., Wainer, G., Pajares, J., Hernández, C., & López-Paredes, A. (2018). “The application of the viable system model to enhance organizational resilience”. In Advances in Management Engineering (pp. 95-107). Springer, Cham.
Shani, O. (2020). Organizational Resilience: Antecedents, Consequences, and Practical Implications–for Managers and Change Leaders. In Research in Organizational Change and Development. Volume 28, 127–158
Shilpa. S, N.L. Srimathi (2015). “Role of Resilience on Perceived Stress among Pre University and Under Graduate Student”. The International Journal of Indian Psychology, 2 (2), 141-149.
Xiao, L., & Cao, H. (2017). “Organizational Resilience: The Theoretical Model and Research Implication”. In ITM Web of Conferences (Vol. 12, p. 04021). EDP Sciences.
Zolli, A., & Healy, A. M. (2012). “Resilience: Why Things Bounce Back”. Hachette UK.