چارچوب حقوقی بین المللی حاکم بر کاربردهای بیوتکنولوژیکی در بدن انسان
محورهای موضوعی : Biotechnological Journal of Environmental Microorganisms
امیررضا محمودی
1
,
سیده مهشید میری بالاجورشری
2
*
,
طیبه قدرتی سیاهمزگی
3
1 - استادیار گروه حقوق، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران.
2 - دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرمشناسی، گروه حقوق، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران.
3 - استادیار گروه حقوق، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران.
کلید واژه: لقاح آزمایشگاهی, زیست فناوری, ژنتیک, تشخیص ژنتیکی قبل از لانه گزینی, سلول های بنیادی, جنین.,
چکیده مقاله :
در این مطالعه، به بررسی ابعاد قانونی بین‌المللی روش‌های زیست‌فناوری که بر بدن انسان اعمال می‌شود، پرداخته شده است که حوزه‌های مختلف و مهمی را در بر می‌گیرد. ابتدا، قوانین مربوط به تحقیقات سلول‌های بنیادی و روش‌های آماده‌سازی این سلول‌ها بررسی شده و نحوه تنظیم این فرایندهای پیچیده در کشورهای مختلف مورد تحلیل قرار گرفته است. سپس، به بررسی اعلامیه‌ها و چارچوب‌های حقوقی بین‌المللی و مرزهای تحقیقات زیست‌فناوری را تعیین می‌کنند و اطمینان می‌دهند که این تحقیقات با استانداردهای اخلاقی جهانی همخوانی دارند و همچنین تکنیک‌های کمک‌باروری مانند لقاح آزمایشگاهی و چالش‌های اخلاقی و قانونی مرتبط با استفاده از این تکنیک‌ها مورد مطالعه قرار گرفته است. مداخلات ژنتیکی و تأثیرات احتمالی آن‌ها بر زندگی آینده کودک، به ویژه در زمینه تشخیص ژنتیکی پیش از لانه‌گزینی و نگرانی‌های قانونی و اخلاقی مختلفی که در سطح جهانی در این زمینه وجود دارد از موضوعات بسیار حائز اهمیت می‌باشد. نوع تحقیق در پژوهش حاضر نظری و روش آن توصیفی تحلیلی می‌باشد.
In this study, we delve into the international legal dimensions of biotechnological practices applied to the human body. Our analysis covers a broad range of critical issues. First, we examine the legislations governing stem cell research and the methods for preparing stem cells, exploring how different countries regulate these advanced biomedical procedures. Second, we review the declarations and frameworks established by international legal systems to set boundaries on biotechnological research, ensuring it aligns with global ethical standards. Third, we analyze assisted reproductive techniques, such as in vitro fertilization, and the ethical and legal challenges they pose, including the implications of using these technologies. Additionally, we address the potential impacts of genetic interventions on a child's future life, particularly in the context of preimplantation genetic diagnosis. Finally, we scrutinize the controversial area of human cloning, focusing on the various legal and ethical concerns it raises worldwide. This research is theoretical in nature, employing a descriptive-analytical method to provide a comprehensive overview of these complex topics.
BEKSAÇ Mehmet S. ÇAKAR Mehmet, AKİPEK ÖCAL Şebnem, KATOĞLU Tuğrul, “Embriyo ve Fetus; Etik ve Yasal Boyut”, Doğum Hekimliği: Maternal-Fetal Tıpta Etik ve Yasal Boyut, Mater- nal-Fetal Tıp ve Perinatoloji Derneği Ders Kitabı, Ankara, Medikal Network, 2004.#
BEKSAÇ Mehmet, “Etik ve Yasal Açıdan kök Hüc- re ve Kordon Kanı”, Doğum Hekimliği: Maternal- Fetal Tıpta Etik ve Yasal Boyut, Maternal-Fetal Tıp ve Perinatoloji Derneği Ders Kitabı, Ankara, Medi- kal Network, 2004.#
BEKSAÇ Meral, “Etik ve Yasal Açıdan kök Hücre ve Kordon Kanı”, Doğum Hekimliği: Maternal-Fe- tal Tıpta Etik ve Yasal Boyut, Maternal-Fetal Tıp ve Perinatoloji Derneği Ders Kitabı, Ankara, Medikal Network, 2004.#
BÜKEN Nükhet Ö. “Biyoteknik Açıdan Yar- dımcı Üreme Teknikleri ve Postmenopal Gebelik”⦋Assisted Reproductive Technology and Postmenoposal Pregnancy Regarding the Biome- dical Ethics⦋, Yüksek Teknoloji Tıbbı ve Hasta- Hekim İlişkisi Uluslar arası Katılımlı 2.Tıp Etiği ve Tıp Hukuku Sempozyumu Bildiri Kitabı, İstanbul, Nobel Tıp Kitabevi, 2006.#
BÜYÜKAY Yusuf, “İstenmeden Dünyaya Gelen Çocukların Bakım, Eğitim ve Tedavi Giderlerinin Tazmin Edilmesi Sorunu”, Vedat Kitapçılık, 2006.#
CİN, ONUR, “Biyo-hukuk Sözleşmesi ve İnsan Üzerinde Deney”, Kamu Hukuku Arşivleri Dergisi, 2005;8.#
DEMİR Namık, “Preimplantasyon Genetiği, Pre- embriyo Araştırmaları ve Etik Düşünceler”, Do- ğum Hekimliği: Maternal-Fetal Tıpta Etik ve Yasal Boyut, Maternal-Fetal Tıp ve Perinatoloji Derneği Ders Kitabı, Ankara, Medikal Network, 2004.#
GÖRKEY Şefik , KUTLAY Nükhet , BAŞAĞAÇ GÜL R. Tamay, GÜVEN Tolga , SERT Gürkan, GÜR Mukadder ve ERZİK Can, “Kök Hücre Araş- • tırmalarının Etik ve Hukuk Boyutuna İlişkin Ra-por”, Türkiye Biyoetik Derneği Kök Hücre Araştır- maları ve Uygulamaları Kurulu, Mart 2009.#
GÜNGÖR Sadettin ve KATOĞLU Tuğrul, “Emb- • riyo Redüksiyonu”, Doğum Hekimliği: Maternal- Fetal Tıpta Etik ve Yasal Boyut, Maternal-Fetal Tıp#
HAKERİ Hakan, “Kök Hücre Çalışmaları ve Hukuki Boyutu”[Stem Cell Studies and Its Legal Di- mension], Yüksek Teknoloji Tıbbı ve Hasta-He kim İlişkisi Uluslar arası Katılımlı 2.Tıp Etiği ve Tıp Hukuku Sempozyumu Bildiri Kitabı, İstanbul, Nobel Tıp Kitabevi, 2006.#
KATOĞLU Tuğrul, “Türk Hukukunun Bir Parça- sı Olarak Avrupa Konseyi İnsan Hakları ve Biyo- tıp Sözleşmesi”[European Convention on Human Rights an Biomedicine as a Part of Turkish Law], Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, sayı:1, cilt:55,2006.#
KIRKBEŞOĞLU Nagihan, “Soybağı Alanında Bi- yoetik ve Hukuk Sorunları”, İstanbul, Vedat Kitap- çılık, 2006.#
LILIE Hans, “In Vitro Fertilizasyon Alanında Yeni Problemlerle ‘Embriyo Seçimi’” çev. Ramazan Uzun , Kamu Hukuku Arşivleri Dergisi, 2005;8.#
MACER Darryl, “ Challenges and Opportunities for the Implementation of the Universal Declarati- on of Bioethics an Human Rights Across Asia and the Pacific, Yüksek Teknoloji Tıbbı ve Hasta-He- kim İlişkisi Uluslar arası Katılımlı 2.Tıp Etiği ve Tıp Hukuku Sempozyumu Bildiri Kitabı, İstanbul, Nobel Tıp Kitabevi, 2006.#
METİN Sevtap, “Biyotıp Etiği ve Hukuk”, Vedat Ki- tapçılık, 2007.#
ROSENAV H., “Avrupa Konseyi Biyo-tıp Sözleş- mesine Göre Embriyon Araştırmaları ve Tedavi Amaçlı Kopyalama”, çev.Hakan Hakeri, Kamu Hu- kuku Arşivleri Dergisi, 2005;8.#
SALAKO Solomon E., “Informed Consent Under the European Convention on Biomedicine and the UNESCO Declaration on Bioethics”, Medicine and Law(2010)30.#
SALIGER Frank, “Biyo-hukuk Sözleşmesi’ne Ek 1 No’lu Protokol Uyarınca Üretici Amaçlı Klonlama- nın Yasak Oluşu”, çev. Hakan Hakeri ve Ramazan Uzun, Kamu Hukuku Arşivleri Dergisi, 2005;8.#
SCHMIDT, “Whose Dignity? Resolving Ambigui- ties in the Scope of ‘Human Dignity’ in the Univer- sal Decleration on Bioethics and Human Rights” Jmed Ethics, 2007;33.#
Sezen, Onur, İnsan Üzerinde Biyoteknolojik Uygulamaların Uluslararası Hukuk Boyutu, Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 1 Sayı: 1, 2015.#
SÜRMELİ Hikmet, ŞAHİN Fatma , “Üniversite Öğrencilerinin Genetik Mühendisliği ile İlgili Bi- yoetik Görüşleri: Genetik Testler ve Genetik Tanı”, Türk Fen Eğitimi Dergisi[Journal of Turkish Scien- ce Education], yıl:7, sayı:2. 2010.#