کُنشگری عنصر زیست محیطی طبیعی «برف» در روایت گری داستان «سنگ سیاه روی سنگ سفید» اثر نگار تقی زاده
محورهای موضوعی : گروه ادبيات فارسي
یعقوب نوجوان
1
,
مریم محمدزاده
2
*
,
رامین صادقی نژاد
3
1 - دانشجو
2 - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اهر، ایران.
3 - استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اهر ، ایران
کلید واژه: دلالت ذاتی واژه ها, عوامل اقلیمی, مطالعات میان رشته ای, نقد زیست بوم گرا,
چکیده مقاله :
«برف» از برجسته ترین عناصر زیست محیطی و سرما و یخ بندان پیآمد طبیعی آن است. پژوهش پیش رو بر مبنای روش همبستگی و با رویکردی توصیفی تحلیلی به بازخوانی و واکاوای داستان بلند «سنگ سیاه روی سنگ سفید»، اثر نگار تقی زاده پرداخته است. بر اساس پژوهش حاضر، سرمای فصل زمستان و بویژه برف و یخ بندان به شیوه های متفاوتی در شکل دادن به نظام همبستۀ روایت در این داستان، تأثیرگذار بوده است. عنوان پردازی بوم شناسانۀ روایت یعنی «دانه های بیهودۀ برف»، کُنش گری های فعّالانۀ عنصر زیست محیطی «برف» در تعامل با شخصیّت اصلی داستان یعنی «خورشید» -که می تواند به صورت استعاری در تقابل «برف»، قرار بگیرد- غلبۀ برف بر جسم و روان «خورشید» و تغییر روند زندگی و سرنوشت وی از مصادیق نقش آفرینی «برف» در روایت این داستان است. نتایج این پژوهش نشان می دهد «برف» به عنوان یک عنصر زیست محیطی، صرفاً کارکرد زیبایی شناختی ندارد؛ بلکه در روایت پردازی داستان به سطح یک شخصیّت مُستقل داستانی، ارتقاء یافته است و در پیرنگ روایت، دخالتی فعاّلانه دارد.
“Snow” is one of notable environmental elements and its results are cold weather and frost. The following study is based on correlation method considering analytical-descriptive approach that reads out and analyze long story of “black stone on with stone” written by Neghar Taghizadeh. Based on the present study, cold wither of winter and specially snow and frost were affective on forming correlation system of narration at this story with several ways. Ecological brainstorm of narration, that is “useless snowballs” , agents activisms of environmental element of “snow” interacted with main character of story of “sun” that can contrast with “snow” , domination of “snow” on body and spirit of “sun” and changing life trend and his destiny are role-playing witness of “snow” at narrating this story. The results of this study show that “snow” as an environmental element doesn’t have only esthetic function, but also it has developed on narrating story to narrative independent character and it had active interference.
منابع کتاب
اخترکاوان، مهدی (1391) تنظیم شرایط همساز با بوم و اقلیم ایران، تهران: کلهر.
اخوان ثالث، مهدی (1370) آخر شاهنامه، تهران: مروارید.
براهنی، رضا (1368) قصّه نویسی، تهران: البرز.
پارساپور، زهرا (1395) ادبیّات سبز، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
تقی¬زاده، نگار (1390) سنگ سیاه روی سنگ سفید، تهران: آموت.
رابط، رحیم (1389) خواب و تحلیل رؤیا از دیدگاه یونگ، زنجان: دانش.
شفیعی کدکنی، محمد رضا (1381) موسیقی شعر، تهران: آگه.
------------------ (1387) شعر معاصر عرب، تهران: سخن.
شکوئی، حسین (1375) اندیشه¬های نو در فلسفۀ جغرافیا، جلد اوّل، تهران: گیتاشناسی.
عابدی، داریوش (1375) پلی به سوی داستان نویسی، تهران: مدرسه.
مخملباف، محسن (1366) قصّه چیست؟، تهران: حوزۀ هنری.
مستور، مصطفی (1379) مبانی داستان کوتاه، تهران: مرکز.
ویگوتسگی، لوسیمنویچ (1367) تفکّر و زبان، ترجمۀ بهروز عزبدفتری، تبریز: نیما.
یونگ، کارل گوستاو(1384) انسان و سمبول¬هایش، ترجمۀ محمود سلطانیّه، تهران: جامی.
منابع مقالات
آلبوغبیش، عبدالله، گُل بابایی، فاطمه. (1397). نقد زیست¬بوم¬گرایانۀ داستانی کوتاه از غلامحسین ساعدی. مجلّۀ ادبیّات پارسی معاصر، 8 (1)، 79-97.
بهروز کیا، کمال. (1383). جهان داستان و محیط زیست. کتاب ماه کودک و نوجوان، 85، 53-80.
پارساپور، زهرا. (1391). بررسی ارتباط انسان با طبیعت در شعر. دو فصلنامۀ ادب فارسی دانشگاه تهران، 2(9)، 77-99.
ذوالفقار خانی، مسلم. (1395). بررسی زیست بوم در شعر فروغ فرخزاد بر اساس نظریّۀ بوم¬فمنیسم. فصلنامۀ مطالعات نظریّه و انواع ادبی، دانشکدۀ ادبیّات و علوم انسانی دانشگاه حکیم سبزواری، 1 (2)، 115-142.
مودودی، محمد ناصر. (1390). بوم نقد جنبشی میان رشته¬ای بین دو حوزۀ محیط زیست و ادبیّات. کتاب ماه علوم و فنون، 2(9)، 12-18.
Genette, Gerard (1977). Paratexts: Thresholds of Interpretation, Translated by Jane E. Lewin. First Edition. Cambridge: Cambridge University Press.
Garrard, Gerg (2004). Ecocritisim. First Published. London & New York: Routladge.
Kerridge, Richard. Sammells, Neil (1998). Writing the Environment: ecocriticism and Literature. First Published. London: Zed Book.
Rueckrt, William (1996)."Literature and Ecology" An Experiment in Ecocriticism": Pp105-123. In: The ecocriticism Rader, Landmarks in Literary Ecology. Edited by Cheryll, Glotfelty and Harold From. Athens and London: The University of Georgia Press.
Squires, Graham (2013). Urban and Environmental Economics: An Introduction. First Published, London and New York: Routledge Publication.