ظرفیت و نقش دیپلماسی زن در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران؛ باتأکیدبر دیپلماسی فرهنگی

محورهای موضوعی : مسائل اجتماعی ایران

نسرین علوی‌نیا ¹ , طیبه زارعی ^{2 *}

1 - گروه معارف اسلامی، واحد داراب، دانشگاه آزاداسلامی، داراب، ایران.
2 - گروه معارف اسلامی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاداسلامی، کرمانشاه، ایران.

تاریخ دریافت : 1402/11/10 تاریخ پذیرش : 1403/09/09 تاریخ انتشار : 1404/05/09

کلید واژه: سیاست خارجی, دیپلماسی, دیپلماسی فرهنگی, جمهوری اسلامی ایران, دیپلماسی زن.,

چکیده مقاله :

سیاست خارجى یکى از متعالى‌ترین امور عمومى در زندگى بشر امـروز است و وظیفه خطیر تولید امنیت را برعهده دارد. ابزار دیپلماتیک یکى از عمده‌ ترین مسیرهاى شناخته‌شده برای تامین صلح و جلوگیرى از تعرض به آب و خاک و سیستم سیاسى یک کشور است. دیپلماسی فرهنگی نیز در واقع تأمین کننده منافع ملی با استفاده از ابزارهای فرهنگی است. از طرفی بانوان در ایران از دیرباز علاقه وافری به حوزه سیاسی نشان داده‌اند و دستگاه دیپلماسی یکی از جذاب‌ترین آنها برای این قشر به حساب می آید. ریشه‌های دیپلماسی به قبل از تاریخ بر‌می‌گردد. زمانی که اولین قاصدان، پیام های شفاهی را از یک رئیس به رئیس دیگری می-رساندند. پس از آن، دیپلماسی یک ارتباط پراکنده شفاهی بین دول بسیار مجزا، در جهت تجارت و نیز بحث و گفتگو پیرامون سرزمین‌های مرزی بود. مـقام معظم رهبرى در اسناد بالادستی مانند سند چشم انداز بیست ساله، سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه، برنامه هفتم توسعه، بیانیه گام دوم انقلاب، اسناد ابلاغیه وزارت خارجی، بر سیاست خارجى اهمیت ویژه‌ای داده‌اند و از حساسیت، تاثیرگذارى و دشوارى هاى میدان وسیع دستگاه دیپلماسى به مناسبت هاى مختلف بدون اشاره به جنسیت زن یا مرد سخن گفته‌اند.

چکیده انگلیسی:

Foreign policy is one of the most elevated domains of public life in contemporary societies, bearing the responsibility for producing and maintaining national security. Diplomacy, as the main instrument of foreign policy, not only secures national interests but also, through various means including cultural diplomacy, contributes to fostering constructive interactions among nations. In the Islamic Republic of Iran, strategic documents such as the 20-Year Vision Plan, the General Policies of Development Plans, and the Second Step of the Revolution Statement have emphasized the importance of foreign policy and the role of diplomacy without gender discrimination between men and women. In this regard, women, owing to their historical interest and competence in social and political arenas, can play an effective role in advancing foreign policy objectives through cultural diplomacy. This study, using a descriptive-analytical approach and library-based data collection, examines the capacities and role of women in the cultural diplomacy of the Islamic Republic of Iran. By analyzing existing documents and experiences, the study demonstrates that strengthening women’s diplomacy, particularly in its cultural dimension, can enhance the country’s international image and increase its soft power.

منابع و مأخذ:

اخوان‌کاظمی، بهرام. (1398). دیپلماسی و رفتار بین¬الملل در اسلام. چاپ‌سوم، تهران: انتشارات سمت.
آشوری، داریوش. (1399). دانش¬نامۀ سیاسی. چاپ‌سی‌ام، تهران: انتشارات مروارید.
حسن‌خانی، محمد (۱۳۸۴). دیپلماسی فرهنگی و جایگاه آن در سیاست خارجی کشورها. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-دانش سیاسی، دورۀ 1، شمارۀ 2، ۱48–۱35.
حقیقی، رضا. (1387). فرهنگ و دیپلماسی در آیینۀ سیاست‌ها و دیپلماسی فرهنگی اتحادیۀ اروپا در قبال ج. ا. ایران. چاپ‌اول، تهران: انتشارات بین‌المللی الهدی.
خدایی، اصغر. (1383). روابط خارجی ایران بعداز انقلاب¬اسلامی. چاپ‌اول، تهران: انتشارات آوای‌نور.
دهشیری، محمدرضا. (1393). دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران. چاپ‌اول، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
ذولفقاری، مهدی. دشتی، فرزانه. (1397). مؤلفه‌ها و ظرفیت‌های قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در دیپلماسی فرهنگی. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-مطالعات قدرت نرم، دورۀ 8، شمار، ۱۹، ۱54–۱27.
رحمتی، ابراهیم. انوشه، ابراهی. باقری‌زاده، علی. (۱۴۰۱). نقش دیپلماسی فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-جامعه‌شناسی سیاسی ایران، ۵(۷). 662-648.
صالحی‌امیری، سیدرضا. محمدی، سعید. (1395). دیپلماسی فرهنگی. چاپ‌سوم، تهران: انتشارات ققنوس.
طلوعی، محمود. (1390). جایگاه مفهومی دیپلماسی عمومی. چاپ‌چهارم، تهران: انتشارات علم.
موسوی‌قرالری، میرهادی. (1391). دیپلماسی فرهنگی-ارتباطی جمهوری اسلامی ایران، هویت زنان و بیداری اسلامی. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-ره آورد سیاسی، دورۀ 10، شمارۀ ۳8–۳7، 106-91.
نقیب‌زاده، احمد. (1381). تأثیر فرهنگ ملی بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران. چاپ‌اول، تهران: ادارۀ نشر وزارت امورخارجه.