بررسی میزان آلودگی با دیکروسولیوم دندریتیکوم گوسفند و بز کشتاری در کشتارگاه‌های شهرستان‌های نجف آباد و لنجان در استان اصفهان و بررسی ضایعات آسیب‌شناسی ناشی از آن در کبد

محورهای موضوعی : فصلنامه زیست شناسی جانوری

حمید سبکتکین ریزی ¹ , یاسر پیرعلی خیرآبادی ² , الهام مقتدایی خوراسگانی ³

1 - گروه انگل شناسی دامپزشکی، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران
2 - استاد گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران
3 - گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران

تاریخ دریافت : 1397/01/14 تاریخ پذیرش : 1397/08/28 تاریخ انتشار : 1397/09/01

کلید واژه: گوسفند, کبد, کشتارگاه, دیکروسلیوم دندریتیکوم,

چکیده مقاله :

دیکروسلیازیس بیماری شایع در نشخوارکنندگان است که توسط گونه‌های مختلف دیکروسلیوم ایجاد می‌شود. این انگل در مجاری صفراوی و کیسه صفرای نشخوارکنندگان و گاهی به طور تصادفی در انسان دیده می‌شود. اهمیت اقتصادی و دامپزشکی دیکروسلیازیس به علت خسارت مستقیم به کبد و در نتیجه از دست دادن مقادیر قابل توجهی از مواد پروتئینی با ارزش از رژیم غذایی انسان به علت حذف کبدهای آلوده در کشتارگاه ها می‌باشد. میزبانان واسط این انگل حلزون های خاکی (میزبان اول) و مورچه هایی به نام فورمیکا (میزبان دوم) می باشند. به منظور بررسی میزان شیوع آلودگی با دیکروسولیوم دندریتیکوم در گوسفند و بز کشتاری کشتارگاه‌های شهرستان لنجان و نجف‌آباد به مدت یک‌سال در چهار فصل (پائیز، زمستان، بهار و تابستان) از تعداد 131521 کبد گوسفندی و 19672 کبد بزی مورد بازرسی شده در کشتارگاه نجف‌آباد به ترتیب تعداد 4660 و 193 کبد گوسفندی و بزی آلوده به انگل دیکروسولیوم و از تعداد 45713 کبد گوسفندی و 3726 کبد بزی بازرسی شده در کشتارگاه لنجان به ترتیب تعداد 4281 و 72 کبد گوسفندی و بزی آلوده به انگل دیکروسولیوم بود. تعداد 30 نمونه کبد آلوده جهت مطالعات هیستوپاتولوژیک جمع‌آوری و بعد از مراحل تهیه لام و رنگ ‌آمیزی به روش هماتوکسیلین و ائوزین مورد بررسی قرار گرفتند که در نتیجه در اثر آلودگی کبدها با انگل، تخریب بافت کبد، تشکیل بافت همبند وسیع، هیپرپلازی مجاری صفراوی همراه با تشکیل گرانولوم، نکروز بافت کبدی، حضور سلول‌های آماسی در بافت و کلسیفیکاسیون قابل مشاهده بود.

چکیده انگلیسی:

Dicloleosis is the common disease among ruminants that is caused by different dicrocolemia species. This parasite is observed in the bile duct and gallblader of the ruminants and randomly in humans. The economic and veterinary significance of Dicrocoelium is due to its direct damage to the liver, resulting in the loss of significant amounts of valuable protein substances from human diets due to the elimination of contaminated liver in slaughterhouses. The intermediate hosts of this parasite are earthworms (the first hosts) and ant Formaica (the second host). In order to investigate the prevalence of Dicrocoelium dendriticum infection in sheep and goat in slaughterhouses of Lenjan and Najafabad for four seasons (autumn-winter, spring and summer) of 131521 sheep livers and 19672 goat livers inspected in Najafabad slaughterhouse, 4660 and 193 sheep and goat livers were infected by dicorrosilum parasites. moreover, of 45713 sheep livers and 3726 goat livers inspected in the Lanjan slaughterhouse, 4281 and 72 sheep and goat livers were infected by Dicrocoelium parasite, respectively. A total of 30 infected liver samples were collected for histopathologic studies and then they were examined after lamination and staining with hematoxylin and eosin method. As a result of liver infections, liver tissue destruction, enlarged connective tissue, bile duct hyperplasia, formation of granuloma, liver tissue necrosis, presence of inflammatory cells in tissue and calcification were observed.

منابع و مأخذ:

1.چنگیزی ع.، 1384. بررسی آلودگی نشخوارکنندگان شهرستان لنگرود به ترماتودهای کبدی .مجله دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد  گرمسار، سال اول، شماره اول، صفحات 9-7.

2. رنجبر بهادری ش.، ذاتی رستمی م.، لطف­ا...زاده، ص.، شمشادی ب.، 1389. ارزیابی ارتباط شدت آلودگی به ترماتودهای کبدی و میزان دفع تخم انگل در نشخوارکنندگان بومی شهرستان بهشهر. مجله پاتوبیولوژی مقایسه­ای ایران، سال هفتم، شماره سوم، صفحات 297-285.

 3. فلاح م.، 1388. بررسی شیوع آلودگی به انگل‌های مشترک انسان و دام در دام‌های کشتارشده در کشتارگاه صنعتی همدان در سال 1388 .مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی همدان، سال هفدهم، شماره سوم، صفحات 12-5.

4. یخچالی م.، قبادی ک.، 1383. بررسی میزان الودگی کرمی کبد گوسفند و خسارت اقتصادی حاصل از آن در کشتارگاه صنعتی ارومیه. مجله علمی دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهواز، سال هشتم، شماره نهم، صفحات 12-8.

5. Arbabi M., Dalimi A., Ghafarifar F., Foorozandeh Moghadam M., 2012. Morphological and molecular characterization of Dicrocoelium isolated from sheep in the north and center of Iran. Kamus Journal,16(2): 135-145.

6. Arfa F., 1986. Mdical Helminthology :round worms, 2^nd ed, Scholar Press.

7. Beiramvand M., Akhlaghi L., Fattahi Masson S.H., Meamar A.R., Motevalian A., 2013. Prevalence of zoonotic intestinal in domestic and stray  dogs in rural area of Iran. Pre Veterinary Medicine, 109(1-2): 162-167.

8. Cameron T.W.M., 1931. Experimental Infection of Sheep with Dicrocœlium dendriticum. Journal of Helminthology, 9(1): 41-44.

9. Colwell D.D.,Goater Cp., 2010. Dicrocoelium dendriticum in cattle from cypress Hills,Canada: Humoral Response and Preliminary evaluation of an ELISA . Veterinary Parasitology, 174(1): 162-165.

10. Cringoli G.T., Rinaldi L., 2014. Helminth-Trematode: Dicrocoelium dendriticum. Encyclopedia of Food Safety, 124–129.

11. Jithendran K.P., Bhat T.K., 1996.  Prevalence of dicrocoeliosis in sheep and goats in Himachal Pradesh, India. Veterinary Parasitology, 61(3-4): 265–271.

12. Khanjari A., Bahonar A., Fallah S., Bagheri M., Alizadeh A., Fallah M., 2014e. Prevalence of fasciolosis and dicrocoeliasis in slaughtered sheep and goats in Amol Abattoir.Mazandaran, northern Iran. Asian Pacific Journal of Tropical Disease, 4(2): 120-124.                                

13. Odei M.A., 1966. A note on dicrocoeliasis and Fasciola gigantica infection in livestock in Northern Ghana, with a record of spurious and of genuine Dicrocoelium hospes infections in man, Annals of  Tropical Medicine and Parasitology, 60: 215-218.

 

14. Otranto D., Traversa D., 2002. A review of dicrocoeliosis of ruminants including recent advances in the diagnosis and treatment. Veterinary Parasitology, 107(4): 317–335.

15. Sandoval H., Manga  M.Y., Castro J.M., 2013. A tool for diagnosis of dicrocoelium dendriticum  infection :hatching eggs and molecular identification of the miracidium. Veterinary Parasitology, 112(4): 1589-1595.

16. Schuster R., Infection patterns in the first intermediate host of Dicrocoelium dendriticum. Veterinary Parasitology, 47(3-4): 235–243.

17. Shanazi M., Jafari-Sabet M., 2010. Prevalence of parasitic contamination of raw vegtable in villages of Qazvin province Iran. Foodborne pathog and Disease,7(9): 1025-1030.

18. Tarry D.W., 2015. Dicrocoelium dendriticum, The Life Cycle in Britain. Journal of Helminthology, 43(3-4): 403-416.

19. Wolfe M., 2007. Dicrocoelium dendriticum or Dicrocoelium hospes. Clinical Infectious Diseases, 44(11): 1522–1522.