واکاوی ادله فقهی عفو و شفاعت در جرائم حدّی

محورهای موضوعی : فقه و مبانی حقوق

سّیدمرتضی آقائی ¹ (گروه الهیّات - فقه و مبانی حقوق دانشگاه آزاد دامغان)
رضا دانشورثانی ² (عضو هیأت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی)
داود داداش نژاد دلشاد ³ (عضو هیات علمی گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشکده حقوق دانشگاه آزاد اسلامی دامغان)

تاریخ دریافت : 1398/04/31 تاریخ پذیرش : 1397/07/16 تاریخ انتشار : 1397/07/01

کلید واژه: تعزیر, عفو, مجازات, حد, شفاعت,

چکیده مقاله :

عفو و شفاعت، دو تدبیر قضائی میباشند که درصورت سنجش سودمندی عدم اجرای مجازات، قاضی میتواند نسبت به اعمال آنها در عدم اجرای مجازاتهای حدّی اقدام نماید. در این رویکرد، واکنش جزایی یک امر اجتهادی است و طی آن قاضی به کشف و اتخاذ مؤثرترین تدبیر برای اصلاح و درمان بزهکاران در جهت تأمین مصالح مختلف می پردازد.حاکم با استفاده از احکام ثانویه و عنصر مصلحت در موارد تزاحم بین ملاکات احکام شریعت و احتمال تأثیر شرایط در نرسیدن آن حکم به فعلیت، برخی مجازاتها را اجرا نکرده و برای برخی مجازاتها جایگزین تعیین میکند. لذا ضرورت دارد در اجرای مجازاتها خصوصاً در جرایم حدّی، رعایت اقتضائات زمان، مکان و اشخاص مدّنظر قرار گیرد که البته حصول این امر از طریق تدابیری چون عفو و شفاعت نیز امکان پذیر است. از این روی نگارندگان در این مقاله به شیوه توصیفی و تحلیلی به بررسی ادله فقهی عفو و شفاعت و تبیین قلمرو آن پرداخته اند.

چکیده انگلیسی:

Amnesty and intercession are two judicial remedies that if a judge evaluates the usefulness of nonenforcement, the judge can apply them to non enforcement. In this approach, the punitive response is an ijtihad, in which the judge discovers and adopts the most effective measures to correct and treat the offenders in order to obtain a variety of materials.The ruler does not enforce some penalties and substitutes for some punishments by applying secondary sentences and the element of expediency in cases of conflict between the law's provisions and the likelihood of the circumstances affecting that sentence. Therefore, it is necessary to consider the punishments of time, place, and persons in the execution of penalties, especially in the form of minor offenses, which can also be achieved through measures such as amnesty and intercession. Therefore, the authors of this article have descriptively and analytically examined the jurisprudential arguments of pardon and intercession and its scope.