نشریه حسابداری و شفافیت مالی با احترام به قوانین اخلاق در نشریات تابع قوانین کمیتۀ اخلاق در انتشار (COPE) می‌باشد و از آیین نامه اجرایی قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در آثار علمی پیروی می‌نماید.
منشور اخلاق نشریه حسابداری و شفافیت مالی، بر مبنای رهنمود‌های ارائه شده توسط COPE طراحی شده است. از کلیه اعضای هیات تحریریه، داوران و نویسندگان تقاضا می‌شود این دستورالعمل را مطالعه کنند و هر گونه سوال یا ابهامی را با نشریه به آدرس پست الکترونیک jaft.iau@gmail.com مطرح کنند.
وظایف و مسئولیت‌های سردبیر و اعضای هیات تحریریه
۱. سردبیر و اعضای هیات تحریریه باید محتوای مقالات ارسالی را بررسی کنند و در صورت انطباق با محورهای موضوعی نشریه و بر اساس شناختی که از داوران دارند، داوران متخصص در زمینه‌ی موضوع مقاله پیشنهاد دهند.
۲. سردبیر نشریه مسئول اتخاذ تصمیم نهایی جهت پذیرش یا رد مقالات ارسالی بر اساس نظرات داوران و اعضای هیات تحریریه، توجه به اعتبار علمی و اهمیت مقاله برای محققان و خوانندگان، در نظر گرفتن مسائل مربوط به حق کپی‌برداری، سرقت علمی و غیره می‌باشد.
۳. سردبیر و اعضای هیات تحریریه باید اقدامات لازم جهت حفظ محرمانه بودن هویت داوران و نویسندگان انجام دهند.
۴. سردبیر و هر کدام از اعضای هیات تحریریه باید از بررسی مقالاتی که در آن هرگونه تضاد منافعی وجود دارد، خودداری نمایند و مدیریت این مقالات را به یکی دیگر از اعضای هیات تحریریه بسپارند.
۵. اعضای هیات تحریریه (به ویژه سردبیر) باید رفتارهای غیراخلاقی در خصوص مقاله ارسالی یا مقاله منتشر شده را بررسی کرده و اقدامات لازم را انجام دهند. هر گونه گزارش از رفتار غیراخلاقی، حتی اگر سال‌ها پس از انتشار مقاله کشف شود، مورد بررسی قرار دهند.
۶. سردبیر و اعضای هیات تحریریه هنگام مواجهه با موارد مشکوک به سوء رفتار، طبق فلوچارت‌های کمیته بین‌المللی اخلاق (COPE) پیش خواهند رفت. اگر در مقالات، رفتار غیراخلاقی به خوبی مستدل باشد، بایستی پاسخی مناسب مانند تصحیح، پس گرفتن، ابراز نگرانی یا یادداشتی دیگر، در نشریه منتشر شود.
۷. سردبیر و اعضای هیات تحریریه نباید هیچ‌گونه اطلاعاتی در مورد مقالات ارسالی، تا قبل از انتشار آن در اختیار کسی قرار دهند.
۸. سردبیر و اعضای هیات تحریریه نباید از اطلاعات مقالات ارسالی که هنوز منتشر نشده، بدون رضایت کتبی نویسنده برای اهداف تحقیقاتی خود استفاده کنند.
۹. سردبیر و اعضای هیات تحریریه باید به تمام مقالات ارسال شده به نشریه، توجه منصفانه داشته باشند و مقالات را صرفاً از لحاظ شایستگی علمی و بدون طرف‌داری یا کینه‌توزی شخصی یا در نظر گرفتن ملیت، جنسیت، مذهب و مسائل قومی، نژادی و سیاسی و یا وابستگی سازمانی نویسنده(گان)، مورد بررسی قرار دهند. تصمیمات مربوط به پذیرش و چاپ مقالات، نباید تحت تاثیر سیاست‌های دولت‌ها یا سازمان‌های دیگر خارج از خود نشریه باشد.
۱۰. سردبیر در پذیرش مقالات برای چاپ و تعیین زمان انتشار آنها اختیار تام دارد.
وظایف و مسئولیت‌های داوران
🔗 راهنمای اخلاقی COPE برای داوران
۱. داوران باید نظراتی ارائه دهند که سردبیر و اعضای هیات تحریریه را در امر تصمیم‌گیری در خصوص انتشار یا عدم انتشار مقالات ارسالی کمک کنند.
۲. داوران باید محرمانه بودن مقالاتی که برای ارزیابی به آنها ارسال شده است را حفظ کنند.
۳. داوران باید از ارزیابی مقالاتی که از دید آنها مشمول تضاد منافع اعم از منافع مشترک مالی، سازمانی، شخصی و یا هرگونه ارتباط دیگر با شرکت‌ها، نهادها یا افراد مرتبط با مقالات است، امتناع کنند و موضوع را فوراً به سردبیر نشریه اعلام کنند تا مقاله برای داوران جایگزین ارسال شود.
۴. داورانی که احساس می‌کنند صلاحیت بررسی مقاله اختصاص‌یافته را ندارند یا قادر به انجام ارزیابی در مهلت مقرر نیستند، باید به سردبیر نشریه اطلاع داده و انصراف خود را از داوری مقاله اعلام کنند و اگر داور یا داوران متخصص دیگری را می‌شناسند، آنها را از طریق ایمیل یا بخش ارسال نظرات برای سردبیر در سایت نشریه پیشنهاد دهند.
۵. داوران نباید در خصوص مقاله با شخصی غیر از سردبیر بحث و گفتگو کنند. همچنین نباید اطلاعات مقاله را بدون اجازه، جایی مطرح کنند. این امر در مورد مقالاتی که داور از بررسی داوری انصراف می‌دهد نیز صدق می‌کند.
۶. داوران موظفند اطلاعات مقاله ارسالی برای ارزیابی را محرمانه تلقی کنند و از آنها در جهت منافع شخصی خود استفاده نکنند.
۷. داوران باید مقالات را به‌طور عینی، منصفانه و حرفه‌ای ارزیابی کنند.
۸. داوران باید از سوگیری‌های شخصی در نظرات و ارزیابی‌های خود پرهیز کنند و نظرات خود را به وضوح و مستدل بیان کنند. داوران باید نقدهای مستدل و منصفانه‌ای ارائه دهند تا به نویسندگان در بهبود مقاله کمک کنند.
۹. داوران موظفند منابعی را که نویسنده به آنها ارجاع نداده شناسایی و بررسی نمایند. هر گونه نتیجه‌گیری یا بحثی که پیش از این مطرح شده باشد باید همراه با منبع ذکر شود.
۱۰. داوران موظفند در صورت مشاهده هر گونه شباهت یا هم‌پوشانی بین مقاله ارسالی و مقاله‌ای دیگر، مراتب را به سردبیر اطلاع دهند.
وظایف و مسئولیت‌های نویسندگان
🔗استانداردهای بین‌المللی برای نویسندگان
۱. نویسندگان باید اطمینان داشته باشند که مقاله ارسالی آنها قبلاً در جای دیگری منتشر نشده باشد (مگر در قالب چکیده، بخشی از سخنرانی منتشرشده، کنفرانس یا پایان‌نامه) و یا در حال حاضر در نشریه دیگری در دست بررسی نباشد.
۲. از نویسندگان تقاضا می‌شود مقاله را با جزئیات و منابع کافی ارسال کنند تا سایر پژوهشگران امکان تکرار پژوهش را داشته باشند.
۳. ممکن است از نویسندگان خواسته شود که داده‌های خام مطالعه خود را همراه با مقاله برای بررسی ویراستاری ارائه دهند و باید این آمادگی را داشته باشند تا در صورت لزوم، داده‌ها را در دسترس قرار دهند.
۴. نویسنده مسئول مقاله، مسئولیت اطمینان از تأیید مقاله توسط تمام نویسندگان را بر عهده دارد.
۵. فقط افرادی که معیارهای نویسندگی را دارند باید به عنوان نویسنده در مقاله ذکر شوند، زیرا باید توانایی بر عهده گرفتن محتوای ارائه شده را داشته باشند.
۶. همه نویسندگان باید قبل از ارسال مقاله، راهنمای نویسندگان را به دقت مطالعه کنند.
۷. نویسندگان باید در اولین مرحله هر گونه تضاد منافعی را که ممکن است بر نتایج یا تفسیر آنها در مقاله تأثیر بگذارد، افشا کنند (با ارسال فرم تضاد منافع به همراه ارسال مقاله).
۸. نویسندگان متعهد هستند که مقاله دارای اصالت بوده و عاری از هر گونه سرقت ادبی است. به نویسندگان پیشنهاد می‌شود با نرم‌افزارهای تشخیص سرقت علمی، مقالات خود را مشابهت‌یابی کنند.
۹. اگر کار شامل مواد شیمیایی، روش‌ها یا تجهیزاتی باشد که در استفاده از آنها خطرات غیرعادی وجود داشته باشد، نویسندگان باید این موارد را به‌وضوح در مقاله اعلام کنند.
۱۰. نویسندگان باید اعلام کنند که رضایت آگاهانه برای آزمایش از عوامل انسانی (درصورت نیاز) اخذ شده است. حقوق حریم خصوصی عوامل انسانی باید همیشه رعایت شود.
۱۱. زمان ارسال مقاله برای بازنگری، نویسندگان باید به طور کامل به تمام نظرات داوران پاسخ دهند و در مهلت تعیین شده، مقاله را بازبینی و فایل مقاله اصلاح شده و فایل پاسخ به داوران را از طریق سایت نشریه ارسال کنند.
۱۱. در صورتی که مقاله برای بازنگری به نویسندگان بازگردانده شود، نویسندگان باید به نظرات داوران به صورت کامل و به موقع پاسخ دهند و مقاله اصلاح شده را تا مهلت تعیین شده از طریق سایت نشریه ارسال کنند.
۱۲. نویسندگان باید به افراد یا سازمان‌هایی که از آنها حمایت مالی کرده یا در شکل‌گیری پژوهش آن تأثیرگذار بوده‌اند اشاره نموده و در بخش "سپاسگزاری" در انتهای مقاله از آنها قدردانی کنند.
۱۳. یکی از شرایط ارسال مقاله، اجازه نویسندگان برای ویرایش مقاله جهت خوانایی بیشتر است.
۱۴. همه نویسندگان باید موافقت کنند که به نویسنده مسئول اجازه دهند به عنوان شخص مکاتبه کننده با دفتر نشریه در تماس بوده و اصلاحات لازم را انجام دهد.
۱۵. تحت مجوز دسترسی آزاد، حق مؤلف برای نویسندگان محفوظ خواهد بود، اما به دیگران اجازه می‌دهند تا زمانی که به نویسندگان و منبع اصلی به درستی استناد شود، محتوا را دانلود، استفاده مجدد، چاپ مجدد، اصلاح، اشتراک‌گذاری و/یا کپی کنند.
۱۶. اگر نویسنده‌ای متوجه اشتباه یا بی‌دقتی مهمی در مقاله منتشرشده خود شود، موظف است مراتب را به سرعت به سردبیر نشریه اطلاع دهد، نسبت به اصلاح آن اقدام و یا مقاله را بازپس گیرد.
۱۷. نویسندگان باید بدانند که همه مقالات ارسالی به نشریه حسابداری و شفافیت مالی با نرم‌افزارهای تشخیص سرقت علمی بررسی می‌شوند و سرقت علمی نقض جدی اخلاق نشر است و در همه مصداق‌های آن رفتاری غیر اخلاقی و غیرقابل قبول می‌باشد.
وظایف و مسئولیت‌های ناشر
۱. دانشگاه آزاد اسلامی واحد صفاشهر، به عنوان ناشر نشریه حسابداری و شفافیت مالی، متعهد است اطمینان حاصل کند که تصمیم‌گیری درخصوص مقالات ارسالی، صرفاً براساس داوری حرفه‌ای صورت می‌گیرد و تحت تأثیر هیچ‌گونه منافع تجاری نمی‌باشد.
۲. ناشر موظف است با حفظ آرشیو دیجیتال خود، دسترسی دائمی به محتوای مقالات منتشر شده را تضمین نماید.
۳. ناشر بر رعایت اخلاق انتشار توسط سردبیر، اعضای هیات تحریریه، داوران، نویسندگان و خوانندگان نظارت می‌کند.
۴. ناشر به کمک سردبیر و اعضای هیات تحریریه همواره باید اقدامات معقولی را برای شناسایی و جلوگیری از انتشار مقالاتی که در آنها سوء رفتار پژوهشی رخ داده است، انجام دهد و تحت هیچ شرایطی چنین سوء رفتاری را تشویق یا آگاهانه اجازه وقوع آن را نخواهد داد.
۵. ناشر همواره موارد مربوط به سوءرفتارهای علمی از قبیل انتشار داده‌های جعلی یا سرقت علمی را بررسی می‌کند و تمایل به انجام اقدامات لازم شامل انتشار اصلاحیه، شفاف‌سازی و یا پس گرفتن مقاله در صورت نیاز دارد.
۶. مدل کسب و کار ناشر: دانشگاه آزاد اسلامی واحد صفاشهر، با پرداخت بودجه تعریف شده برای هر شماره چاپ شده از نشریه، هزینه‌های مربوطه شامل راه‌اندازی و نگهداری زیرساخت نشریه، فرآیند بررسی، داوری، ویراستاری، صفحه‌آرایی و حفظ آرشیو مقالات را تأمین می‌کند.
سیاست نشریه حسابداری و شفافیت مالی در استفاده از هوش مصنوعی و مدل(های) زبانی بزرگ
بر پایۀ دیدگاه کمیته اخلاق انتشار (COPE)، نویسندگان این امکان را دارند تا از ابزارهای هوش مصنوعی و مدل(های) زبانی بزرگ برای تهیۀ پیش‌نویس نسخۀ نویسنده «در بخش روش‌شناسی پژوهش (و یا بخش مشابه)»، استفاده کنند. نویسندگان تنها در صورتی این امکان را خواهند داشت که با رعایت شفافیت، مسئولیت کامل اثر خود را بپذیرند و نسبت به محتوای مقاله پاسخگو باشند. ابزارهای هوش مصنوعی صلاحیت قرار گرفتن در میان نام نویسندگان را ندارد. نشریه حسابداری و شفافیت مالی، در موضوعات مربوط به نویسندگی، سرقت ادبی، شفافیت و مسئولیت‌پذیری کاملاً به معیارهای دیرینۀ دانشگاهی متعهد است؛ بنابراین نویسندگان ملزم به مستندسازی و بیان دقیق شیوۀ استفادۀ خود از هوش مصنوعی و مدل(های) زبانی بزرگ هستند.
نقض اخلاق نشر
اعضای هیات تحریریه نشریه حسابداری و شفافیت مالی یادآوری می‌نمایند که سرقت علمی در هریک از مصداق‌های آن امری غیرقابل قبول است:
۱. سرقت ادبی: سرقت ادبی عبارت است از استفاده از ایده‌ها و بخش‌های اصلی دیگران (بدون ذکر منبع) به گونه‌ای که تصور شود متعلق به خود شخص است. کپی کردن حتی یک جمله از مقالات شخص دیگر و حتی مقالاتی که خودتان قبلاً منتشر کرده‌اید بدون استناد مناسب، از نظر نشریه حسابداری و شفافیت مالی سرقت ادبی محسوب می‌شود. همه مقالات تحت بررسی یا منتشر شده در این نشریه، با نرم‌افزارهای تشخیص سرقت ادبی، برای متون فارسی با نرم‌افزار مشابهت یاب همانندجو و چکیده انگلیسی مقالات با نرم افزاری مانند iThenticate مشابهت‌یابی می‌شوند. لذا سرقت ادبی، نقض جدی اخلاق نشر است.
۲. ارسال هم‌زمان: باید اطمینان داشته باشید که مقاله ارسالی شما قبلاً در هیچ جا و به هیچ زبان دیگری منتشر نشده و به‌طور هم‌زمان به نشریات دیگر ارسال نشود.
۳. انتشار تکراری: انتشار تکراری زمانی اتفاق می‌افتد که دو یا چند مقاله بدون ارجاع دهی مناسب، از فرضیه، داده‌ها و نتایج کاملاً یکسانی استفاده کنند.
۴. انتشارات زائد: منظور از انتشارات زائد، تقسیم نامناسب اطلاعات یک مطالعه به چندین مقاله است که اغلب در اثر تمایل فرد به تکمیل رزومه تحصیلی اتفاق می‌افتد.
۵. جعل داده‌ها: جعل داده به این معناست که محقق واقعاً مطالعه را انجام نداده است، بلکه داده‌ها و نتایجی غیرواقعی و ساختگی را ارائه داده است و یا اینکه آزمایش را انجام داده اما داده‌ها یا نتایج تحقیق را حذف، دستکاری و یا تغییر داده است.
۶. دستکاری استناد: دستکاری استناد به معنای استنادهای بیش از حد در مقاله ارسالی است که به محتوای علمی مقاله کمک نمی‌کند و صرفاً به‌منظور افزایش استناد به کار یک نویسنده خاص یا مقالات منتشر شده در یک نشریه خاص انجام شده است. این کار منجر به ارائه نادرست اهمیت کار یا نشریه‌ی خاصی که به آن اشاره می‌شود شده و بنابراین نوعی سوءرفتار علمی محسوب می‌شود.
۷. مشارکت یا انتساب نامناسب نویسنده: همه نویسندگان لیست شده، باید سهم قابل‌توجهی در انجام تحقیق ارائه شده در مقاله داشته باشند و همه ادعاهای آن را تأیید کرده باشند. یادآور می‌شود که همه افرادی که سهم علمی قابل توجهی دارند از جمله دانشجویان و تکنسین‌های آزمایشگاه باید در لیست نویسندگان ذکر شوند.
رسیدگی به موارد تخلف
اعضای هیات تحریریه نشریه حسابداری و شفافیت مالی اقدامات لازم را برای بررسی مقالات دریافتی از نظر اصالت، اعتبار اطلاعات موجود و استفاده صحیح از استنادات و ارجاعات را انجام می‌دهند.
اگر هرگونه رفتار غیراخلاقی انتشار توسط هیات تحریریه نشریه یا یکی از داوران تشخیص داده شود، اولین اقدام، اطلاع‌رسانی به سردبیر با ارائه رونوشت از مطالب مربوطه و پیش‌نویس نامه‌ای به نویسنده مسئول و درخواست توضیح به دور از پیش‌داوری است.
اگر تخلف از شدت کمتری برخوردار باشد، سردبیر بنا به توصیه شورای اخلاق نشر، نامه توبیخی برای نویسنده ارسال می‌کند و سیاست‌های نشریه حسابداری و شفافیت مالی را یادآوری می‌کند.
اگر مقاله منتشر شده باشد، سردبیر می‌تواند از نویسنده درخواست کند که برای اصلاح سابقه، عذرخواهی خود را در نشریه منتشر کند.
اگر توضیحات نویسنده غیرقابل قبول باشد و به نظر برسد که رفتار غیراخلاقی جدی رخ داده است، موضوع از طریق هیات تحریریه به شورای نشر ارجاع داده می‌شود. پس از بررسی، شورا تصمیم خواهد گرفت که آیا این پرونده به اندازه کافی جدی است که ممنوعیت ارسال مقالات در آینده را توجیه کند یا خیر.
اقدامات تنبیهی: در مواردی که تخلف شدید باشد، موضوع به سازمانی که نویسنده به آن وابسته است، اطلاع داده می‌شود و نویسندگان به مدت پنج سال اجازه ارسال مقاله به نشریه حسابداری و شفافیت مالی را نخواهند داشت.
بحث‌ها و اصلاحات پس از انتشار
نشریه حسابداری و شفافیت مالی، این امکان را به خوانندگان می‌دهد تا نظرات و انتقادات خود را نسبت به مباحث علمی مطرح شده در مقالات آماده انتشار، از طریق پست الکترونیک نشریه به سردبیر ارائه دهند. نظرات قبل از انتشار نهایی مقاله قابل بررسی هستند. در صورتی که نظرات ارسال شده برای بهبود مقاله مفید و کاربردی باشند، جهت اعمال اصلاحات به نویسنده مقاله منتقل شده و همچنین در ذیل بخش مراجع در صفحه مقاله مذکور نشان داده می‌شوند.
تقاضای تجدید نظر
اگر نویسندگان با تصمیم هیات تحریریه در خصوص مقاله خود مخالف باشند حق تجدید نظر خواهی را خواهند داشت. نویسندگانی که تقاضای تجدید نظر در خصوص تصمیم هیات تحریریه را دارند باید تقاضای خود را با سردبیر نشریه مطرح کنند. در چنین مواردی سردبیر مجدداً مقاله و نظرات داوران و هیات تحریریه را مورد بازبینی قرار داده و نظر خود را در خصوص پذیرش یا رد مقاله اعلام می‌کند و در صورت لزوم مقاله را برای اصلاحات بیشتر به نویسنده برگشت داده و یا برای بررسی مجدد به داور جدید ارسال می‌کند. تصمیم‌گیرنده نهایی در این مواقع سردبیر نشریه است.
نحوه درخواست تجدید نظر
نویسندگانی که تقاضای بررسی مجدد مقاله خود را دارند می‌توانند درخواست خود را از طریق ایمیل نشریه به نشانی jaft.iau@gmail.com ارسال کنند. به کلیه درخواست‌ها حداکثر تا هفت روز کاری رسیدگی خواهد شد.