نگاهی به اشعار کار کشاورزی و دامداری در لرستان

محورهای موضوعی : زبان، گویش ها و ادبیات لری

آرش امرایی ¹ , علی بازوند ²

1 - استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان، پردیس بحر العلوم شهرکرد

تاریخ دریافت : 1400/12/24 تاریخ پذیرش : 1401/07/26 تاریخ انتشار : 1401/07/26

کلید واژه: شعر, لرستان, کشاورزی و دامداری, کارآوا,

چکیده مقاله :

اساس زندگی در جوامع روستایی و عشایری، کار است. هر فرد روستایی یا عشایری از صبح زود کارش را آغاز می‌کند و تا غروب آن را ادامه می‌دهد؛ از این رو اغلب در چنین جوامعی استراحت و تعطیلات چندان وجهی ندارد. عجین‌بودن کار و تلاش با زندگی این مردم، دلیلی روشن و قانع‌کننده است که این مردم در هنگام کار طولانی و طاقت‌فرسای خود، اشعار و ابیاتی را زمزمه کنند تا ضمن لذّت بردن از کار، دیگران را به انجام کار تحریض کنند. هرچند این اشعار و سرودها در همۀ جنبه‌های زندگی این مردم حضوری فعّال دارند اما اشعار و سروده‌های مرتبط با امور کشاورزی و دامداری رنگ دیگری دارند. از آنجا که از گذشته‌ها شغل غالب مردم لرستان کشاورزی و دامداری بوده‌است، برای هر بخش از کارهای مرتبط، اشعاری را زمزمه می‌کرده‌اند. مضمون اغلب این اشعار طلب فزونی محصول از خداوند، شکرگزاری به خاطر محصول و افزودن روحیه در انجام کار است. در این مقاله، پس از بیان مطالبی در مورد لر و لرستان و چیستی و چرایی کارآواها، به تبیین مضامین و موضوعات و معرفی بخش‌های مختلف این کارآواها و ذکر نمونه‌هایی از آن‌ها پرداخته شده است.

چکیده انگلیسی:

Work is the foundation of life in rural and agricultural communities. Villagers or nomads begin their labor early in the morning and work until late at night. They spend their whole lives for work, and producing. As a result, leisure and vacation are uncommon in such societies. Existing a continuous link between labor and effort in these people's life is a clear and convincing motivation for them to whisper lyrics and poems throughout their long and laborious hard work. By doing so, they can either enjoy their work or motivate others to accomplish their task. Although these lyrics or poems are present in all aspects of these people's lives, the lyrics and songs concerning farming have a particular atmosphere. Because farming and animal ranching has always been the primary activities of the people in Lorestan, they make specific lyrics for each aspect of these ones. The majority of these lyrics and poems are about asking God to produce more crops, thanking God for the harvests, and boosting assurance to keep working. In this paper, in addition to describing the various aspects of these work songs, examples of them will be provided; so that the reader got more informed about their contents.

منابع و مأخذ:

• اسماعیلی، حبیب‌الله. (1391). «حافظۀ تاریخی ایرانیان»، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، 15(175)، 5-2 .


• امان‌اللهی بهاروند، سکندر. (1370). قوم لر، تهران: انتشارات آگاه .


• امرایی، آرش و بازوند، علی. (1399). «نگاهی به بومی سروده‌های لرستان»، ادبیات و زبان‌های محلی ایران زمین، 10(3)، 71-51.


• بهرامی، تکتم و شفیعیون، سعید و جعفری، محمد. (1400). «وزن اشعار کار (مطالعه موردی وزن شعر کار در دو حوزۀ قالی‌بافی و مشک‌زنی)»، فرهنگ و ادبیات عامه، 9(38)، 387- 347.


• پشت‌دار، علی محمد. (1376). «لرها و لرستان از دیدگاه مینورسکی»، ایران‌شناخت، 3(4)، 183-160 .


• فرهادی‌، مرتضی. (1379). «ترانه‌های کار‌، کارآواهای ازیادرفته کارورزان و استادکاران»‌، علوم اجتماعی‌،  7(11)، 144-111‌.


• کمال الدینی‌، سیدمحمدباقر‌ و جاویدان خرد‌، محمد. (1394). «اشعار کار در کهگیلویه و بویراحمد»‌، فرهنگ و ادبیات عامه‌، 3‌(5‌)، 49-29‌.


• نظری مقدم، جواد. (1400). «ویژگی‌های آواها و ترانه‌های کار کاسبان محلی در بازارهای سنتی رشت»، فرهنگ و ادبیات عامه، 9(7) ، 297-32 .


• وحیدیان کامیار، تقی. (1357). بررسی وزن شعر عامیانه فارسی، تهران : آگاه.