بررسی واژگان و اصطلاحات کاربردی در حوزۀ کشاورزی نوق رفسنجان

محورهای موضوعی : زبان، گویش ها و ادبیات مناطق مرکزی (اصفهان، فارس، تهران، سمنان و غیره))

زهرا ایرانمنش ¹ , سعید سلطانی نژاد ^{2 *} , زهرا صباغ زاده نعمت آباد ³

1 - استادیار گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.
2 - دکتری زبان و ادبیات فارسی، مدرس دانشگاه فرهنگیان، کرمان، ایران.
3 - کارشناسی ارشد رشته زبان‌شناسی همگانی، دانشکدۀ ادبیات علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر،کرمان، ایران.

تاریخ دریافت : 1403/11/11 تاریخ پذیرش : 1404/05/11 تاریخ انتشار : 1404/05/12

کلید واژه: نوق, لهجه, پسته, واژگان كشاورزی.,

چکیده مقاله :

منطقۀ نوق در مجاورت شهرستان رفسنجان و در استان کرمان واقع شده‌است. این منطقه شامل یازده روستای دارای سکنه است. راه­‌های ارتباطی این منطقه به شهرستان رفسنجان، انار، کشکوئیه، سیریز و بافق است. شغل بسیاری از افراد این منطقه کشاورزی است. هدف اصلی این پژوهش جمع‏‌آوری و طبقه‌بندی واژگان کشاورزی‏ پسته در لهجۀ منطقۀ‏ نوق است. اکثر ساکنان این منطقه از طریق کشاورزی و بخصوص محصول پسته، زندگی را می‌گذرانند و به همین دلیل، غنای واژگان و اصطلاحات این زمینۀ کشاورزی، فراوان است. نگرانی نابودی این واژه­‌ها و ضرورت حفظ آن­‌ها سبب شد تا نگارندگان به جمع­‌آوری برخی از آن‌­ها بپردازند. داده‏‌ها به روش میدانی و مصاحبه با افراد بومی‏ این منطقه که در زمینۀ کشاورزی تخصص داشته‌‏اند جمع‏‌آوری شده و سپس بررسی و تجزیه و تحلیل داده‌‏ها انجام شده است. داده‌‏های پژوهش مربوط به درخت ‏پسته به هفت دسته تقسیم شده ­است که عبارتند از: انواع پسته، پستۀ بعد از برداشت، آفات و مشکلات مربوط به زراعت پسته، ابزارهای مورد استفاده، اصطلاحات مربوط به داشت پسته، علف‌های هرز مربوط به زراعت پسته و اصطلاحات متفرقه.

چکیده انگلیسی:

Noug region is located in the vicinity of Rafsanjan city and in Kerman province. This area includes eleven inhabited villages. The communication routes of this area are Rafsanjan, Anar, Koshkoiyeh, Siriz and Bafq.In this region, the occupation of many people is agriculture, the main purpose of this research is to collect and classify pistachio agricultural words in the dialect of Nouq region. Most of the residents of this region make a living through agriculture, especially pistachio crops, and for this reason, the vocabulary and terms of this agricultural field are very rich, the concern of the destruction of these words and the need to preserve them caused to the writer should collect some of them. The data was collected through the field method and interviews with native people of this region who have specialized in agriculture, and then the author, who is a native of this region, reviewed and analyzed the data. The research data related to the pistachio tree has been divided into seven categories, which are: Types of pistachios, pistachios after harvesting, pests and problems related to pistachio cultivation, tools used, terms related to pistachio cultivation, weeds related to pistachio cultivation and miscellaneous terms.

منابع و مأخذ:

اسدیان، زهره، محمودی، مریم، و داوری، پریسا(1402)، واژه‎‌ها و اصطلاحات کشاورزی سنّتی در دهاقان با تکیه بر کاشت گندم و جو، ادبیات و زبان‌های محلی ایران زمین، 13(2)، 23-1.
doi: 10.30495/irll.2023.1962408.1515 بابک، علی(1389). بررسی زبان شناختی گویشی زرند. کرمان: مرکز کرمان شناسی.
برومند سعید، جواد(1384). دگرگونی‏های آوایی واژگان در زبان فارسی. کرمان: گلاره.
خطیب رهبر، خلیل(1396). دستور زبان فارسی. تهران: مهتاب.
دبیرمقدم، محمد(1387). زبان،گونه،گویش و لهجه: كاربردهای بومی ‏و جهانی. ادب پژوهی، 2(5)، 128-91.
رضایی باغبیدی، حسن(1392). تاریخ زبان‏های ایرانی. تهران: مركز دائرۀ المعارف بزرگ اسلامی.
رضایی، جمال(1389). بررسی گویشی بیرجند. تهران: هیرمند.
رنجبر چقاکبودی، وحید(۱۳۹۱). زبان و زبان‌گونه‌ها. کرمانشاه: باغ‌نی.
دهخدا، علی اکبر(1377). لغت‌نامه. تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
صفوی،کوروش(1388). نگاهی به پیشینۀ زبان فارسی از زبان‌شناسی به ادبیات. تهران: مهدی.
مدرسی، یحیی (1384). گستره گویش‌شناسی نوین. گویش‌شناسی، (4)4، 22-2.
نغزگوی کهن، مهرداد، و نقشبندی، زانیار (1395). بررسی افعال وجهی در هورامی. جستارهای زبانی، (7) 3 ، 243 – 223.