مطالعه روند صید سه ساله ماهیان استخوانی سفید (Rutilus frisii kutum)، کفال (Liza spp.) و کپور (Cyprinus carpio) در استانهای گلستان، مازندران و گیلان (1390-1388)
محورهای موضوعی : ارزیابی محیط زیستمجید محمدنژادشموشکی 1 , خدر دردی ئی 2 , علی رضایی شیرازی 3 , محسن یحیایی 4
1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرگز
2 - اداره کل شیلات استان گلستان
3 - اداره کل شیلات استان گلستان
4 - اداره کل شیلات استان گلستان
کلید واژه: ماهی سفید, تلاش صیادی, کفال, کپور, استانهای شمالی,
چکیده مقاله :
دریای خزر بزرگترین دریاچه بسته جهان است که دارای ارزش شیلاتی زیادی می باشد. ماهیان استخوانی دریای خزر از جمله مهمترین و با ارزشترین ماهیان این دریا می باشند که متاسفانه ذخایر آن درسال های اخیر به دلایل متعدد رو به کاهش نهاده است. در این تحقیق بررسی وضعیت صید ماهیان استخوانی در شرکتهای تعاونی صید پره در سواحل جنوبی دریای خزر (سه استان گلستان، مازندران و گیلان) در فصول صید سال های 88 الی90 مورد تجزبه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد صید ماهیان استخوانی از سال 1388 تا 1390 کاهش یافته است. بیشترین میزان کاهش صید از نظر میزان وزن صید مربوط به گونه ماهی سفید با 5/22 درصد) و بیشترین میزان کاهش صید ( 141781 کیلوگرم) از نظر درصد صید مربوط به گونه ماهی کپور با 67 درصد می باشد و تنها گونه ای که افزایش صید داشته است گونه ماهی کفال می باشد که حدود 9/33 درصد افزایش صید داشته است. بررسی مقدار صید بر واحد تلاش صیادی (CPUE) نشان می دهد سال 1390 نسبت به سال 1388 حدود 7/9 درصد برای ماهیان استخوانی افزایش یافته و از حدود 197 کیلوگرم به حدود 216 کیلوگرم رسیده است. با بررسی مقدار صید بر واحد تلاش صیادی مشخص گردید که تنها کفال ماهیان افزایش حدود 9/63 داشته است و گونه های ماهیان سفید و کپور و سایر ماهیان به ترتیب 2/5 و 60 و 9/6 درصد کاهش داشته اند. بطور کلی صید ماهیان استخوانی دریای خزر نوسانات زیادی را طی دهه های گذشته داشته و از ارقام موجود، در مجموع می توان چنین استنباط کرد که این ذخایر تحت بهره برداری بی رویه قرار داشته اند بطوریکه فشار صید بر روی برخی از گونه ها (مانند گونه کپور در استان گلستان) منجربه کاهش بسیار شدید جمعیت آنها در سواحل ایرانی دریای خزر شده است و پیشنهاد می گردد مدیریت شیلاتی برنامه های جامعی برای جلوگیری از انقراض نسل این ماهیان نماید.