تبیین اثر احساس امنیت اجتماعی، دینداری، احساس نابرابری اجتماعی بر تحمل اجتماعی در فضای شهری اصفهان

محورهای موضوعی : مطالعات جامعه شناختی شهری

معصومه کرمانشاهی ¹ , سید علی هاشمیانفر ² , فریدون وحیدا ³

1 - دانشجوی گروه جامعه‌شناسی، واحد دهاقان، دانشگاه آزاد اسلامی، دهاقان، ایران
2 - دانشیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران(نویسنده مسئول)
3 - استاد گروه جامعه شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

تاریخ دریافت : 1401/11/13 تاریخ پذیرش : 1402/02/28 تاریخ انتشار : 1402/06/01

کلید واژه: احساس امنیت اجتماعی, دین‌داری, زندگی شهری, احساس نابرابری اجتماعی, تحمل اجتماعی,

چکیده مقاله :

تحمل اجتماعی از عناصر اساسی روابط اجتماعی سالم است. این مفهوم در زندگی پرتنش کلان‌شهرها به‌ عنوان هسته اصلی رشد در زمینه‌های اقتصاد، سیاست و فرهنگ اهمیت ویژه‌ای دارد و در صورت کاهش آن، جامعه در سطوح مختلف، دچار مسائل و مصائب بسیاری می‌شود. پژوهش حاضر به بررسی رابطۀ احساس امنیت اجتماعی، دین‌داری، احساس نابرابری اجتماعی با تحمل اجتماعی می‌پردازد. که با تکیه ‌بر نظریات وگت، چونگ، دورکیم، راولز انجام‌شده است. روش انجام تحقیق به‌ صورت پیمایشی است و جامعۀ آماری شامل شهروندان بالای 20 سال ساکن شهر اصفهان، در سال 1399-1400 به تعداد 1454186 نفر است. حجم نمونه با استفاده از نرم‌افزار Gpower تعداد 461 نفر محاسبه‌شده است که با روش نمونه‌گیری طبقه‌ای با توجه به ویژگی‌های جامعه آماری بر اساس پایگاه اجتماعی – اقتصادی در مناطق 15 گانه اصفهان، مناطق 3،4،9،6،15 به‌صورت تصادفی انتخاب شد و پرسشنامه بین آنها توزیع گردید. یافته‌ها نشان می‌دهد که میانگین تحمل اجتماعی شهروندان در حد پایین طیف مورد بررسی بوده است. نتایج آزمون همبستگی پیرسون بیان می‌دارد که بین متغیرهای احساس امنیت اجتماعی (345/0) و دین‌داری (308/0) با متغیر تحمل اجتماعی رابطه معنادار و مستقیم ، بین متغیر احساس نابرابری اجتماعی (308/0-) با متغیر تحمل اجتماعی رابطه معنادار و معکوس وجود دارد. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از مدل معادلات ساختاری می‌توان گفت بین متغیرهای احساس امنیت اجتماعی و احساس نابرابری اجتماعی با متغیر تحمل اجتماعی طبق مدل مفهومی تدوین‌شده ارتباط معناداری وجود دارد و در یک رابطه ساختاری هستند. اما در مورد دین‌داری بر تحمل اجتماعی معنادار نبود. متغیر احساس امنیت اجتماعی با اثر مستقیم (28/0) بیشترین مقدار واریانس ارتقا تحمل اجتماعی را تبیین کرده است.

چکیده انگلیسی:

Social tolerance is one of the basic elements of healthy social relations. The present study examines the relationship between the feeling of social security, religiosity, and the feeling of social inequality with social tolerance. The research method is a survey and the statistical population includes 1454186 citizens over 20 years of age living in Isfahan city in 1399-1400. The sample size was calculated using Gpower software to be 461 people which was randomly selected by the stratified sampling method according to the characteristics of the statistical population based on the socio-economic The findings show that the average social tolerance of the citizens was at the low end of the studied spectrum. The results of the Pearson correlation test show that there is a significant and direct relationship between the variables of social security feeling (0.345) and religiosity (0.308) with the social tolerance variable, and there is a significant relationship between the social inequality feeling variable (-0.308) and the social tolerance variable. And there is the opposite. Based on the results obtained from the structural equation model, it can be said that there is a significant relationship between the variables of feeling of social security and feeling of social inequality with the variable of social tolerance according to the developed conceptual model are in a structural relationship. in the case of religiosity, was not significant on social tolerance. The variable of feeling of social security has explained the highest amount of variance in promoting social tolerance with a direct effect (0.28).

منابع و مأخذ:

• افشانی، سید علی‌رضا (1385). تبیین جامعه‌شناختی گرایش به خرافات در ایران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه اصفهان، اصفهان


• آقابخشی، حبیب‌الله؛ کامران، فریدون و نصیرپور، مجید (۱۳۸۸). شناخت عوامل اجتماعی مؤثر بر سطح تحمل اجتماعی در شهر سراب. فصلنامۀ پژوهش اجتماعی. سال چهارم شماره ۱۰.


• باقری، معصومه؛ نبوی، عبدالحسین و مقتدایی، فاطمه (1394). «بررسی احساس امنیت و مدارای اجتماعی در شهر اهواز» دومین همایش ملی راهکارهای توسعه و ترویج علوم تربیتی، روانشناسی، مشاوره و آموزش در ایران، انجمن توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین


• بیاتی، پروانه؛ جهانبخش، اسماعیل و بهیان، شاپور (1398) واکاوی جامعه‌شناختی چالش‌ها فرصت‌های مرتبط با مدارای اجتماعی در میان شهروندان شهر تهران با استفاده از مدل‌سازی معادلات ساختاری. مجله معضلات علوم اجتماعی. ایران سال شانزدهم، شماره شصت و دوم، پاییز 1398.


• چلبی، مسعود (1385). تحلیل اجتماعی در فضای کنش، تهران: نشر نی


• چلبی، مسعود (1383). جامعه‌شناسی نظم، تشریح و تحلیل نظری نظم اجتماعی، تهران: نشر نی


• چلبی، مسعود و امیر کافی، مهدی (1383). تحلیل چند سطحی انزوای اجتماعی. مجله جامعه‌شناسی ایران. دوره پنجم، شماره 2 صص 3-31


• دهقانی، حمید(1398). تیپولوژی مناطق 15گانه شهری اصفهان با تأکید بر آسیب‌های اجتماعی محله‌های فوق بدخیم، جامعه‌شناسی کاربردی. سال سی‌ام، تابستان 1398، شماره 2 (پیاپی 74) ص 117-136


• دورکیم، امیل (1384). درباره تقسیم‌کار اجتماعی، ترجمه، باقر پرهام، تهران: نشر مرکز، چاپ مرکز


• روزبه، محمدحسن (1386). مدارا. چاپ چهارم، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) و مؤسسه چاپ و نشر عروج.


• زاهدی مازندرانی، محمدجواد (1386). توسعه و نابرابری، تهران: نشر زیار، چاپ چهارم


• سادا ژاندرون، ژولی (1382). تساهل در تاریخ اندیشه غرب، ترجمۀ عباس باقری، تهران، نشر نی


• سوزن جی، کیانوش و تریوه، سارا (1390). بازطراحی بوستان‌های محله‌ای با تأکید بر توسعه روابط اجتماعی میان ساکنان محله، نشریه نقش‌جهان، پاییز و زمستان ف1390 دوره ،1 شماره ،1 صفحه 107 تا 129


• شجاع کیهانی، جعفر (1385). تساهل در ادب فارسی. نامه فرهنگستان، دوره 8، شماره 20


• صابر، سیروس؛ سراج­زاده، سید حسین و شریعتی، سارا (1383). بررسی رابطۀ میزان دین‌داری و انواع آن با مدارای اجتماعی، مجله علوم اجتماعی، دوره اول، شماره 4، 142- 109.


• فرجاد، محمدحسین (1371). آسیب‌شناسی اجتماعی و جامعه‌شناسی انحرافات، تهران: انتشارات بدر.


• فرزام، نازنین (1395). بررسی جامعه‌شناختی تأثیر انواع سرمایه بر مدارای اجتماعی جوانان ساری. پایان‌نامه دوره کارشناسی ارشد در رشته مطالعات جوانان، دانشکده علوم انسانی اجتماعی. دانشگاه مازندران.


• قاسمی، وحید (1389). مدل‌سازی معادلۀ ساختاری در پژوهش‌های اجتماعی، نشر جامعه­شناسان


• کریمی، غلامرضا(1390). ارتباطات فرهنگی بین‌المللی و تأمین امنیت جهانی، فصلنامه سیاست مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 41، شماره 2، تابستان 269-286.


• گلابی فاطمه؛ علیزاده اقدم، محمدباقر؛ آقایاری­هیر، توکل و زردموی اردکلو، شاپور(1400). بررسی رابطۀ سرمایه اقتصادی با سازه مدارا در بین شهروندان شهر مشهد، نشریه جامعه‌شناسی توسعه، سال دهم، شماره دوم، پاییز و زمستان 1400، صفحات 64-27


• گودرزی، سعید (1394). «تبیین تأثیر نابرابری بر امنیت در سطوح خرد و کلان در کشور» پایان‌نامه دکتری رشته جامعه‌شناسی مسائل اجتماعی ایران دانشگاه پیام نور


• معاونت برنامه‌ریزی و توسعه انسانی 1398. آمارنامه شهر اصفهان. اصفهان: سازمان فرهنگی و تفریحی شهرداری اصفهان


• موسوی بجنوردی، سیدمحمد(1384). مجموعه مقالات فقهی، حقوقی و اجتماعی. تهران: پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی.


• همیلتون، ملکم (1377). جامعه‌شناسی دین، ترجمه، محسن ثلاثی، تهران: تبیان


• Azevedo, M. (2016). The evaluation of the social impacts of culture: Culture, arts and development. Economies and finances. Published Thesis, Université Panthéon-Sorbonne, Paris.


• Brooke, S., Chouhoud, Y., & Hoffman, M. (2022). The Friday Effect: How Communal Religious Practice Heightens Exclusionary Attitudes. British Journal of Political Science,53(1), 122-139.


• Chong, Dennis (1994). Tolerance and social adjustment to new norms and practices. Political behavior. 16(1).


• Corcoran katie E, Pettinicchio David & Robbins Blaine (2012). Religion And the Acceptability of white- collar crime: Across-National Analysis, Journal for the scientific study of Religion, Vo1.51 (3). PP: 542-567


• Corneo, G., & Jeanne, O. (2009). A theory of tolerance. Journal of Public Economics, 93(5), 691-702.


• Fiala, A. (2005). Tolerance and the Ethical life. London: Continuum


• Marcin Kromczyk, Nabil Khattab & Tahir Abbas (2021) The limits of tolerance: before and after Brexit and the German Refugee Crisis, Ethnic and Racial Studies, 44:16, 170-193


• Nizah, M. A. M. (2015). On Malaysia’s ethnic tolerance: A study of two cities. Research Journalof Applied Sciences, 10(8), 294-297.


• Persell, C.H., Green, A. & Gurevich, L. Civil Society, Economic Distress, and Social Tolerance. Sociological Forum16, 203–230 (2001).


• Phelps, E (2004) White Students Attitudes towards Asian American Students at the University of Washington: a Study of Social Tolerance and Cosmopolitanism, Dissertation, New York University


• Rezart Hoxhaj & Carolina V. Zuccotti (2021) The complex relationship between immigrants’ concentration, socioeconomic environment and attitudes towards immigrants in Europe, Ethnic and Racial Studies, 44:2, 272-292


• Schnöll, A. V. (2014). Influence of social tolerance on social learning. Published Ph.D. Dissertation, Georg-August University School of Science (GAUSS), Salzburg, Austria


• Unesco (1995) Declaration of principles on tolerance at Proclaimed and signed by the member states of UNESCO on 16 November 1995. UN Documents Gathering a body of global agreements.


• Wei, Q. (2022). Income disparity, perceptions of inequality, and public tolerance. Chinese Journal of Sociology, 8(4), 596–635.