بررسی میزان آلکالوئید بربرین استخراج شده از ریشه زرشک Berberis vulgarisبومی ایران به روش HPLC

محورهای موضوعی : فصلنامه کیفیت و ماندگاری تولیدات کشاورزی و مواد غذایی

الهام شهریاری راد ¹ (دانشجوی دکتری تخصصی، دپارتمان زیست شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران)
شهرام شعیبی ² (استاد، اداره کل آزمایشگاه‌های مرجع کنترل غذا و دارو، سازمان غذا و دارو، تهران، ایران)
شاهین بنکدار ³ (دانشیار، بانک سلولی ایران، انستیتو پاستور ایران، تهران، ایران)
اکرم عیدی ⁴ (دپارتمان زیست شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم وتحقیقات، تهران، ایران)
داریوش مینائی تهرانی ⁵ (دانشیار، دانشکده علوم زیستی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1402/05/09 تاریخ پذیرش : 1402/07/10 تاریخ انتشار : 1402/09/30

کلید واژه: بربریس وولگاریس, زرشک, بربرین, کروماتوگرافی مایع, آلکالوییدها,

چکیده مقاله :

طب سنتی و مکمل امروزه در درمان بسیاری از اختلالات و بیماریها جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است. در ایران نیز بعلت اقلیم خاص و تنوع آب هوا گیاهان دارویی ارزشمندی رشد می‌کنند. گیاه زرشک (Berberis Vulgaris) یکی از مهمترین و شاخص‌ترین گونه های گیاهی است و دارای خواص درمانی بسیاری می‌باشد. بربرین بعنوان مهمترین آلکالوئید زرشک بعنوان یک ماده طبیعی دارای خواص فارماکولوژیک در اندامهای گیاه بخصوص ریشه می توان یافت. ریشه‌های گیاه از شهر تهران جمع‌آوری شده و پس از خشک کردن در دمای محیط و دور از نور آفتاب، آسیاب شدند. عصاره متانولی جهت استخراج بربرین تهیه شده، پس از فیلتر کردن و جهت شناسایی بربرین از دستگاه HPLC با آشکارساز Diode Array استفاده گردید. کروماتوگرام حاصله نشان دهنده پیکهای ترکیبات عصاره ریشه زرشک و بخصوص بربرین در مقایسه با ماده استاندارد مرجع کاملا بصورت واضح جدا و شناسایی گردید. میزان بربرین ریشه زرشک با توجه به منحنی کالیبراسیون 44/1 درصد تعیین گردید. بر اساس نتایج بدست آمده و مروری بر خواص درمانی و داروئی زرشک بومی ایران، تعیین مقدار ماده موثره در زمینه کاربرد آن در پیشگیری و درمان اختلالات و بیماریهای مختلف بصورت عصاره استاندارد شده و یا بربرین استخراج شده حائز اهمیت می‌باشد.

چکیده انگلیسی:

Today, traditional and complementary medicine has a special place in the treating of many disorders and diseases. Valuable medicinal plants grow in Iran due to the special climate diversity. The barberry plant (Berberis vulgaris) is one of the most important and prominent plant species and has many therapeutic properties. Berberine, as the most important barberry alkaloid in the root, has a suitable concentration for extraction and utilization and introducing it as a natural substance with pharmacological properties is the aim of this research. The roots of the barberry plant were collected from Tehran city and ground after drying at ambient temperature and away from sunlight. Methanol was used to extract the berberine present in the root of this plant. After filtering, the methanolic extract was used to identify berberine using an HPLC device with a DAD detector. The resulting chromatogram shows the proper separation of barberry root extract and berberine peak peaks compared to the berberine standard, which was clearly separated and identified. The amount of berberine in barberry root was determined according to the calibration curve of 1.44%. Based on the obtained results and a review of the therapeutic and medicinal properties of native Iranian barberry, it is important to determine the amount of the effective substance in the context of its use in the prevention and treatment of various disorders and diseases.

منابع و مأخذ:

References

1- Rajaian H, Toranjipour H. Antibacterial effects of the root of Berberis vulgaris. Iran-ian J Vet Res. 2002. 3: 175 - 178.

 

2- Bahmani M, Zargaran A, Rafieian-Kop-aei M, Saki K. Ethnobotanical study of medicinal plants used in the management of diabetes mellitus in the Urmia, Northwest Iran. Asian Pac J Trop Med. 2014. 7: S348- S354.

 

3- Calixto J, Efficacy, safety, quality con-trol, marketing and regulatory guidelines for herbal medicines (phytotherapeutic agents). Braz J Med Biol Res. 2000. 33:179-189.

 

4- Fallah Huseini H, Zareei Mahmoudabady A, Mehrazma M, Alavian SM, Kianbakht S, Mehdizadeh M. The effects of taraxacum officinale L. and Berberis vulgaris L. root extracts on carbon tetrachloride induced liv-er toxicity in rats. J Med Plan. 2010. 9:45-52.

 

5- Hasani-Ranjbar S, Larijani B, Abdollahi M. A systematic review of Iranian medic-inal plants useful in diabetes mellitus. Arch Med Sci. 2008. 4:285-292.

 

6- Shariat S, S. H. Extraction of effective substsnces of medicinal plants and their identification and evaluation methods, Mani Publications1371 first edition.,In Persian.

 

7- Ghamoushy R, Shamsa FV, Monsf Esfa-hany,H. R. The presence of alkaloids in pla-nt samples:the method of alkaloid reagents in comparision with bromocresol green. Medical school.1387. 237- 241: (66) 4, In Persian.

 

8- Kulkarni S. K. and Dhir A. Berberine: A plant alkaloid with therapeutic potential for-central nervous system disorders. Phytoth-erapy Research. 2010. 24: 317-324.

 

9- Tang J, Feng Y, Tsao S, Wang N, Cur-tain, R. and Wang Y. Review Berberine and Coptidis Rhizoma as novelantineoplastic agents: A review of traditionaluse and - investigations. Journal of Ethnopharmaco-logy. 2009. 126: 5–17.

 

10- Sasikumar J M, Maheshu V, and Jay-adev R. In vitro antioxidant activity of meth-anolic extracts of Berberis tinctoria lesch. root and root bark. Journal of Herbal Medi-cine and Toxicology. 2009. 3: 53-58.

 

11- Birdsall T C and Kelly G S. Berberine: Therapeutic potential of an alkaloid found in several medicinal plants. Alternative Medi-cine Review. 1997. 2: 94-103.

 

12- Marin-Neto J A,  Maciel B C, Secches A L, and Gallo Junior L. Cardiovascu-lareffects of berberine in patients with sev-ere congestive heart failure. Clin Cardio-logy. 1988. 11:253-260.

 

13- De Melo M MR, Barbosa H MA, Passos C P, and Silva C M. Supercritical fluid extraction of spent coffee grounds: Measu-rement of extraction curves, oil charact-erization and economic analysis. The Jou-rnal of Supercritical Fluids. 2014.  86: 150–159.

 

14- Xu M G, Wang J M, Chen L, Wang Y, Yan Z, and Tao J. Berberine-induced mob-ilization of circulating endothelial progen-itor cells improves human small artery ela-sticity. Journal of Human Hypertension. 2008. 22: 389-393.

 

15- Imanshahidi M and Hosseinzadeh H. Pharmacological and Therapeutic Effects of Berberis vulgaris and its Active Constituent, Berberine. Phytother. Res. 2008. 22, 999-1012.

 

16- Javadzadeh S M, & Fallah S R. Therape-utic application of different parts Berberis vulgaris. International Journal of Agricu-lture and Crop Science. 2012.  4(7): 404-408.

 

17- Fakhari A R, Nojavan S, Ebrahimi S N and Evenhuis C J. Optimized ultrasound-assisted extraction procedure for the anal-ysis of opium alkaloids in papaver plants by cyclodextrin-modified capillary electropho-resis. Journal of Separation Science. 2010.  33(14): 2153-2159.

 

18- Gaffari S M. Chromosome reports for some plant species from Iran. Journal of Botany. 2008. 14(1): 39-46.

 

19- Meliania N, El.Amin,  Dib M,  Allali H, & Tabti B. Hypoglycemic effect of Berberis vulgaris L. in normal and streptozotocin– induced diabetic rats. Asian PacificJournal of Tropical Biomedicine.2011. 1 (6): 468-471.