چارچوب آژانس بین المللی انرژی اتمی در حفظ صلح و امنیت بین المللی

محورهای موضوعی : حقوق بین‌الملل

فریبا فدایی ¹ (گروه حقوق و علوم سیاسی، واحد قشم، دانشگاه آزاد اسلامی، قشم، ایران)
ابو محمد عسگرخانی ² (دانشیار گروه حقوق بین الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران)
مریم مرادی ³ (استادیار دانشکده حقوق، واحد قشم، دانشگاه آزاد اسلامی، قشم، ایران)

تاریخ دریافت : 1399/12/16 تاریخ پذیرش : 1400/03/04 تاریخ انتشار : 1399/12/01

کلید واژه: دولتها, شورای امنیت, صلح و امنیت بین المللی, آژانس بین المللی انرژی اتمی, انرژی اتمی,

چکیده مقاله :

تلاش برای قاعده مند کردن رفتار بازیگران در عرصه بین المللی به منظور حفظ صلح و امنیت بین المللی همواره با فراز و نشیب بسیار همراه بوده است. در این میان دسترسی بشر به فناوری هسته ای نیز بر نگرانی بکارگیری آن با اهداف غیر صلح آمیز افزود. لذا آژانس بین المللی انرژی اتمی با هدف توسعه و استفاده صلح آمیز از انرژی اتمی ایجاد گردید تا عملکرد دولتها در استفاده از این فناوری را نظام مند نماید. با این وصف این سوال مطرح است که آژانس بین المللی انرژی اتمی بر مبنای چه چارچوب و مکانیزمی مبادرت به حفظ صلح و امنیت بین المللی می نمایند؟ در بررسی اسناد مربوطه مشخص می گردد که آژانس بین المللی انرژی اتمی بر تعهدات دولتها ذیل معاهدات عدم اشاعه در قالب بازرسی های مختلف نظارت می نماید و در صورت عدم احراز پایبندی یک دولت عضو و رفع ننمودن تخلف در مدت مقتضی، آژانس گزارش تخلف را به شورای امنیت می رساند. اما این مکانیزم صرفا در خصوص دولتهای عضو کارآمدی لازم را دارد و در خصوص دولتهای غیر عضو نمی تواند تامین کننده صلح و امنیت بین المللی باشد.

چکیده انگلیسی:

Efforts to regulate the behavior of actors in the international arena in order to maintain international peace and security have always been accompanied by many ups and downs. Human access to nuclear technology, meanwhile, has raised concerns about its use for non-peaceful purposes. Therefore, the International Atomic Energy Agency was established with the aim of developing and peaceful use of nuclear energy to systematize the performance of governments in the use of this technology. With this description, the question arises as to what framework and mechanism the International Atomic Energy Agency Seeks to maintain international peace and security? Examination of the relevant documents reveals that the International Atomic Energy Agency monitors the obligations of States under non-proliferation treaties in the form of temporary, routine and special inspections, and if a Member State fails to comply and the breach is not remedied within a reasonable time, the Agency , Reports the relevant violation to the Security Council.