تطور اندیشه های فقهای شیعه پیرامون قدرت سیاسی
محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات میان رشته ای فقهحسن عباس زاده 1 , حسین احمری 2 , محمد رضا جواهری 3
1 - دانشجوی دکترای گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران. ha_aba1351@yahoo.com
2 - دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران. (نویسنده مسئول و استاد راهنما): amari.hoosein@yahoo.com
3 - استادیارگروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران. (استاد مشاور): javaheri@um.ac.ir
کلید واژه: حکومت اسلامی, فقه شیعه, قدرت سیاسی, اجتهاد ,
چکیده مقاله :
در فقه اسلامی یک موضوع بسیار مهم تحت عنوان حکومت اسلامی وجود دارد که وجه تمایز احکام شریعت اسلام نسبت به سایر ادیان می باشد. در واقع، در تعالیم و آراء فقهای اسلامی، به واسطه شناسایی حکومت اسلامی، مفهوم قدرت سیاسی مورد شناسایی قرار گرفته است. در این میان، فقهای شیعه به دلیل شرایط سیاسی- اجتماعی خاص از زمان صدر اسلام تا تشکیل اولین حکومت های شیعه از پرداختن به موضوع قدرت سیاسی در قامت یکی از موضوعات اساسی و اصلی فقه شیعه احتراز می کردند. اما پس از تشکیل حکومت های شیعه، موضوع قدرت سیاسی با مرور زمان تبدیل به یکی از مسائل مهم در حوزه فقه سیاسی شد. هدف از پژوهش حاضر که با روش توصیفی - تحلیلی و با ابزار کتابخانه ای جمع آوری شده این است که مفهوم قدرت سیاسی در اندیشه فقهای شیعه را مورد تحلیل و ارزیابی قرار دهد. در نهایت با توجه به سیر تطور اندیشه های شیعه شاهد آن هستیم که در فقه سیاسی شیعه به سبب باز بودن باب اجتهاد از ابتدا تا کنون، همواره ساز و کارهایی نوین برای زمامداری قدرت در جامعه وجود داشته و پس از معصومین (ع) با توجه به شرایط گوناگون تاریخی فقهای دیگر و عالمین اسلامی پیرامون قدرت سیاسی نظریاتی متنوع را مطرح نموده اند.
In Islamic jurisprudence, there is a very important issue under the title of Islamic government, which is the distinguishing feature of the rules of Islamic law compared to other religions. In fact, in the teachings and opinions of Islamic jurists, the concept of political power has been recognized through the recognition of Islamic government. In the meantime, Shia jurists refrained from dealing with the issue of political power as one of the basic and main issues of Shia jurisprudence due to the specific socio-political conditions from the time of the beginning of Islam until the establishment of the first Shia governments. But after the formation of Shiite governments, the issue of political power became one of the most important issues in the field of political jurisprudence. The purpose of the current research, which was collected with descriptive-analytical method and library tools, is to analyze and evaluate the concept of political power in the thought of Shiite jurists. In the end, in light of the evolution of Shia thoughts, it is witnessed that in Shia political jurisprudence, given the openness of ijtihad from its outset to the present time, there have always been new mechanisms for ruling in the society, so that after the Infallible (pbuh), depending on historical conditions, other jurists and Islamic scholars have proposed various theories about political power.
_||_