مولفه‌های نشاط فردی و اجتماعی از دیدگاه اسلام و نظریه‌های جامعه شناسی و روانشناسی
محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات میان رشته ای فقهجواد اتابکی 1 , مریم یارمحمد توسکی 2 , فرهاد امام جمعه 3
1 - دانشجوی دکترای تخصصی جامعه شناسی اقتصادی و توسعه، گروه علوم اجتماعی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران.
atabakij@yahoo.com
2 - استادیار گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران. (استاد راهنما و نویسنده مسئول):
m-tooski@iau-arak.ac.ir
3 - دانشیار گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران. (استاد مشاور):
f-emamjomeh@iau-arak.ir
کلید واژه: سبک زندگی, جامعه شناسی, اسلام, شادی, نشاط, روانشناسی,
چکیده مقاله :
احساس نشاط از جمله عواطف انسانی دارای وجوه و تجلیات متنوع فردی اجتماعی، روانی جسمانی و شناختی-عاطفی است. نشاط، فعالیت های مفید انسانی را برمی انگیزد، خلاقیت را تقویت، روابط اجتماعی را تسهیل و مشارکت اجتماعی سیاسی را رونق می‌بخشد و موجبات حفظ سلامتی عاطفی، روانی، جسمانی و امیدواری را فراهم می‌سازد. شادی و نشاط مقوله‌ای وابسته به فرهنگ هر جامعه است. بر این اساس لازم است مولفه‌های نشاط و شادمانی در جامعه ما بر اساس دیدگاه هاى فرهنگ دینی اسلام رصد و بازخوانی شود. با این هدف، این مقاله به رصد و بازخوانی مولفه‌های نشاط و شادمانی بر اساس دیدگاه هاى فرهنگ دینی اسلام پرداخته و با مطالعه تطبیقی آن با نظریه‌های جامعه شناسی و روانشناسی رجحان و برتری آن را تبیین نموده است. در مجموع از دیدگاه اسلام، نشاط عاملی است که موجب انبساط و باز شدن روح می‌شود؛ اما معیار این انبساط روحی، بر خلاف نظریه های جامعه شناسی و روانشناسی، استحکام رابطه و حلقه اتصالی انسان با خداوند است. بر این اساس در آموزه‌های اسلامی نشاط ممدوح از نشاط مذموم متمایز شده است. اسلام به ابعاد مختلف ایجاد نشاط شامل سبک زندگی، معنوی، عاطفی، اجتماعی، اخلاقی، و شناختی توجه نموده است. در مجموع از دیدگاه اسلام، نشاط عاملی است که موجب انبساط و باز شدن روح می‌شود؛ اما معیار این انبساط روحی، بر خلاف نظریه های جامعه شناسی و روانشناسی، استحکام رابطه و حلقه اتصالی انسان با خداوند است. بر این اساس در آموزه‌های اسلامی نشاط ممدوح از نشاط مذموم متمایز شده است. اسلام به ابعاد مختلف ایجاد نشاط شامل سبک زندگی، معنوی، عاطفی، اجتماعی، اخلاقی، و شناختی توجه نموده است.
Happiness is among human emotions with its diverse aspects and manifestations of individual, social, psychological, physical, and cognitive-emotional. The basic problem with research and policymaking in happiness in its individual and social aspects is that happiness in Iran is based on western theories. Therefore, the present research explored and reviewed the elements of happiness from Islamic culture standpoint and, by comparing them with those in social and psychological theories, it explained its primacy and superiority. In general, in Islamic standpoint, happiness is a factor that leads to soul expansion and openness; but, the touchstone for this soul expansion, unlike what is said in schools of thoughts, is fortification of human relationship and connecting ring with God. Therefore, commendable happiness is differentiated from reprehensible happiness in Islamic teachings. Islam has considered different dimensions in developing happiness including life style, spiritual, emotional, social, and cognitive.
_||_