پهنه‌بندی خطر آتش‌سوزی با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی و GIS همراه با ارزیابی ریسک در جنگل‌های حوزه زاب – سردشت
محورهای موضوعی : جنگلداریساسان بابایی کفاکی 1 , نگار مرادزاده‌آذر 2 , هادی کیادلیری 3 , عباس بانج‌شفیعی 4 , نعیمه رحیمی‌زاده 5
1 - دانشیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - کارشناس‌ارشد رشته جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
3 - دانشیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
4 - استاد گروه جنگلداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.
5 - دکتری جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
کلید واژه: تحلیل سلسله مراتبی, سردشت, آتش‌سوزی, GIS, SAW,
چکیده مقاله :
آتش بخش جدانشدنی بیشتر زیست‌بوم ها است که دارای پیامدهای منفی زیست‌محیطی و اجتماعی است. شناسایی عوامل مؤثر در وقوع آتش سوزی و پهنه بندی خطر آتش سوزی در جنگل، یکی از ابزارهای اساسی جهت دستیابی به راهکارهای کنترل و مقابله با آتش سوزی است. هدف این پژوهش شناسایی عوامل بومشناختی مؤثر بر توسعه آتش سوزی و ارزیابی ریسک آتش سوزی در جنگل‌های منطقه سردشت با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی است. پس از انجام مطالعات پایه، واحدهای همگن زیست‌محیطی تولید و با استفاده از روش ارزیابی چندمعیاره به چهار طبقه تقسیم شدند. با انجام مطالعات میدانی شرایط بومشناختی مناطق دارای سابقه آتش سوزی مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه‌وتحلیل داده ها با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و تحلیل سلسله مراتبی صورت پذیرفت و ارزیابی ریسک آتش سوزی به روش خطی انجام شد. در نتیجه گیری کلی پوشش گیاهی و عوامل اقلیمی، مهم‌ترین عوامل بومشناختی مؤثر بر توسعه آتش سوزی در زیست‌بوم جنگل بود. همچنین منطقه ازنظر خطر ریسک آتش سوزی متوسط بود که بایستی برای مناطق پرخطر تمهیداتی مانند ایجاد آتش‌بر و برج دیده بانی ایجاد نمود.
Fire is an integral part of most ecosystems, which have negative environmental and social consequences. The identification of effective factors in the occurrence of fire and mapping of fire risk in the forest is one of the basic tools to achieve fire control and countermeasures. The purpose of this study is to identify the ecological factors affecting the development of fire and assess the risk of fire in the forests of Sardasht region using a geographic information system. After basic studies, homogeneous environmental units were produced and divided into four classes using the multi-criteria evaluation method. The ecological conditions of the areas with a history of fire were investigated by conducting field studies. Data analysis was performed using a geographic information system and hierarchical analysis. The fire risk assessment was also performed linearly. In conclusion, vegetation and climatic factors are the most important ecological factors affecting the development of fires in the forest ecosystem. Besides, the area was moderate in terms of fire risk, and measures should be taken for high-risk areas, such as building fire stations and watchtowers.
_||_