تأثیرآموزش شفقت به خود بر یادگیری اجتماعی- هیجانی نوجوانان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابلهای
محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی
محمد درزی
1
,
شهریار یارمحمدی واصل
2
,
ابوالقاسم یعقوبی
3
,
رسول کردنوقابی
4
1 - دانشجوی دکتری، گروه روان شناسی، دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
2 - استاد، گروه روان شناسی، دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی ، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
3 - استاد، گروه روان شناسی، دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.
4 - استاد، گروه روان شناسی، دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
کلید واژه: نمره برش, روش هارویچ, رگرسیون چندگانه, روش آنگوف, روش بوک‌مارک, اعتبارسنجی متقابل, آزمون تولیمو,
چکیده مقاله :
هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر آموزش شفقت به خود بر یادگیری اجتماعی- هیجانی نوجوانان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابلهای بود. طرح پژوهش، نیمهآزمایشی از نوع پیشآزمون- پسآزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش، شامل تمامی دانشآموزان پسر دارای اختلال نافرمانی مقابلهای مشغول به تحصیل در مقطع متوسطه دوم شهرستان بویینزهرا در سال تحصیلی 1402-1401 بود. روش نمونهگیری از نوع هدفمند بود. حجم نمونه پژوهش بر اساس پژوهشهای آزمایشی انجام شده، شامل 30 نفر از جامعه مذکور بود که به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گروه گواه (15 نفر) جایدهی شدند. گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 90 دقیقهای، یک بار در هفته تحت آموزش گروهی قرار گرفتند و گروه کنترل هیچگونه آموزشی را دریافت نکردند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، مصاحبه بالینی بر اساس معیارهای DSM-5، پرسشنامه یادگیری اجتماعی- هیجانی کرین و همکاران (2009)، مقیاس درجهبندی اختلال نافرمانی مقابلهای هومرسون و همکاران (2006) و بسته آموزشی شفقت به خود بر اساس کتاب درمان متمرکز بر شفقت (گیلبرت، 2010) بود. به منظور تجزیه و تحلیل دادهها از تحلیل کوواریانس چندمتغیره استفاده شد. نتایج نشان داد که آموزش شفقت به خود منجر به افزایش یادگیری اجتماعی- هیجانی و هر یک از خردهمقیاسهای سازماندهی تکلیف، روابط همسالان و خودتنظیمی در نوجوانان دارای اختلال نافرمانی مقابلهای شده است. لذا با توجه به یافتهها، آموزش شفقت به خود با داشتن رویکردی دلسوزانه به زندگی، میتواند باعث افزایش یادگیری اجتماعی- هیجانی در نوجوانان دارای اختلال نافرمانی مقابلهای گردد. بر این اساس پیشنهاد میشود، که در راستای سلامت روانشناختی این نوجوانان، به نقش این مداخله توجه شود.
This study aimed to investigate the effectiveness of self-compassion training on social-emotional learning in adolescents with oppositional defiant disorder. The present study was performed using the quasi-experimental method with pre-test and post-test with a control group. The statistical population of this study consisted of all male students with oppositional defiant disorder who were studying in the high school of Boin Zahra City in the academic year 2022-2023. The sampling method was purposive Sampling. The sample size of the study, based on the experimental research, included 30 randomly placed in two experimental groups (15 people) and a control group (15 people). The experimental group received 8 sessions of compassion training as a group, 90 minutes once a week, and the control group did not receive any training. The instruments used in this study were clinical interviews based on Dsm-5, the social-emotional learning Questionnaire Coryne & et al (2009), the oppositional defiant disorder scale Hommersen & et al (2006), and an educational package of the Self-compassion training based on the book Compassion-Focused Therapy (Gilbert, 2010). Data analysis was done using Multivariate analysis of covariance tests. The study found that self-compassion training leads to increased social-emotional learning and the sub-scales of task articulation, peer relationships, and self-regulation in adolescents with oppositional defiant disorder. Based on the findings, self-compassion training can increase social-emotional learning in adolescents with oppositional defiant disorder by providing a compassionate approach to life. Therefore, it is suggested to consider this intervention's role in improving these adolescents' mental health.
ابویی، عارفه؛ برزگربفرویی، کاظم و رحیمی، مهدی (1400). اثربخشی آموزش شفقت به خود بر تنظیم هیجان دانش آموزان دختر مبتلا به اختلال یادگیری خاص. مجله مطالعات روان شناسی تربیتی، 18 (43)، 101-121.
اسفندیاری، فریبا؛ برزگر، مجید؛ رضایی، آذرمیدخت و کاظمی، سلطانعلی (1399). مقایسه اثربخشی دو روش مداخله آموزش کیفیت زندگی والدین و آموزش یادگیری اجتماعی- هیجانی دانشآموزان بر کاهش علایم اختلال سلوک. دوماهنامه علمی - پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی. 11(43)، 234-203.
انجمن روان شناسی آمریکا (2019). راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، آپدیت 2019. ترجمه مهدی گنجی (1400)، انتشارات ساوالان.
آقاعلی طاری، شادی؛ حقانی، رقیه و نیکخواه، بهنوش (1399). اثربخشی درمان مبتنی بر خودشفقتی بر پرخاشگری و تاب آوری دانش آموزان دختر مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، 63 (6)، 210-222.
جلالی، زهره؛ عسگری، پرویز؛ حیدرئی، علیرضا و مکوندی، بهنام (1400). مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر شفقت و درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش بر دشواری تنظیم هیجان در دانش آموزان دختر دارای اختلال نافرمانی مقابله ای. نشریه علمی زن و فرهنگ، 12(48)، 55-68.
جمالی پاقلعه, سمیه؛ عابدی، احمد؛ نظری بدیع، مرضیه و میرزایی راد، رضا (1392). مقایسه اثربخشی برنامه یادگیری اجتماعی- هیجانی و آموزش حل مسئله اجتماعی بر کاهش نشانه های اختلال نافرمانی مقابلهای (ارزیابی والدین). مطالعات روانشناسی بالینی، 3(12)، 21-40.
حمید، نجمه؛ پورصالح، عطیه و داودی، ایران (1399). اثربخشی آموزش ذهن شفقت ورز بر علائم اختلال اضطراب اجتماعی و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان دانشجویان دختر دارای اختلال اضطراب اجتماعی. فصلنامه پژوهش های نوین روانشناختی، 16 (61).
خلج زاده، مهدیه و هاشمی، نظام (1398). اثربخشی آموزش خودشفقت ورزی بر ادراک شایستگی و انعطاف-پذیری روان شناختی دختران بدسرپرست. فصلنامه روان شناسی تربیتی، 15 (54)، 1-32.
دریکوند، فتانه؛ یزدانبخش، کامران و کرمی، جهانگیر (1401). اثربخشی درمان متمرکز بر شفقت بر مشکلات برونی سازی شده (پرخاشگری و بزهکاری) دانش آموزان قلدر. دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی، 23 (2)، 51-40.
سبزوار، مریم؛ عابدی، احمد و لیاقتدار، محمدجواد (1392). مقایسه‌ی یادگیری اجتماعی-هیجانی و مهارت‌های اجتماعی دانشآموزان مدارس غیر دولتی بدون‌کیف و مدارس دولتی شهر اصفهان. علوم تربیتی، 20(2)، 171-188.
فرامرزی، سالار؛ عابدی، احمد و قنبری، آمنه (1391). تاثیر آموزش الگوی ارتباطی مادران بر کاهش نشانگان اختلال نافرمانی مقابله ای (ODD). مجله پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز، 34 (2)، 90-96.
گلپور چمرکوهی، رضا (1393). اثربخشی روش آموزش خوددلسوزی شناختی و درمان متمرکز بر هیجان بر بهبود کیفیت زندگی دانش آموزان دبیرستانی مبتلا به افسردگی. روان شناسی بالینی، 6 (1)، 53-64.
محمدسماعیل، الهه و علیپور، احمد (1381). بررسی مقدماتی اعتبار و روایی و تعیین نقاط برش اختلال های پرسشنامه علائم مرضی کودکان (CSI-4). پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، 2(3)، 239-254.
Abooei, A., Barzegar Bafrooee, K., & Rahimi, M. (2021). The effectiveness of self-compassion training on emotion regulation of female students with specific learning disorders. Journal of Educational Psychology Studies, 18(43), 121-101. [in Persian] doi:10.22111/JEPS.2021.6495
Aghaali Tari, S., Haghani, R., & Nikkhah, B. (2021). The Effectiveness of the Therapy Based on Self-Compassion on the Aggression and Resilience of Female Students with ODD. medical journal of mashhad university of medical sciences, 63(6), 2210-2220. [in Persian] doi:10.22038/MJMS.2021.18923
American Psychological Association (2019). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. Tehran: Savalan. [in Persian]
Baker, D. A., Caswell, H. L., & Eccles, F. J. (2019). Self-compassion and depression, anxiety, and resilience in adults with epilepsy. Epilepsy & Behavior, 90, 154-161. https://doi.org/10.1016/j.yebeh.2018.11.025
Bakosh, L. S., Snow, R. M., Tobias, J. M., Houlihan, J. L., & Barbosa-Leiker, C. (2016). Maximizing mindful learning: Mindful awareness intervention improves elementary school students’ quarterly grades. Mindfulness, 7, 59-67. https://doi.org/10.1007/s12671-015-0387-6
Batista, R., Cunha, M., Galhardo, A., Couto, M., & Massano-Cardoso, I. (2015). Psychological adjustment to lung cancer: The role of self-compassion and social support. European Psychiatry, 30(S1), 1-1. https://doi.org/10.1016/S0924-9338(15)31168-8
Chou, W. J., Hsiao, R. C., Ni, H. C., Liang, S. H. Y., Lin, C. F., Chan, H. L., ... & Yen, C. F. (2019). Self-reported and parent-reported school bullying in adolescents with high functioning autism spectrum disorder: The roles of autistic social impairment, attention-deficit/hyperactivity and oppositional defiant disorder symptoms. International journal of environmental research and public health, 16(7), 1117. https://doi.org/10.3390/ijerph16071117
Christensen, L., & Baker, B. L. (2020). Risk-taking and delinquent behaviors among youth with and without intellectual disabilities. Journal of mental health research in intellectual disabilities, 13(1), 1-24. https://doi.org/10.1080/19315864.2019.1710786
Collaborative for Academic, Social, and Emotional Learning (CASEL) (2021). SEL: What are the core competence areas and where are they promoted?
Coryn, C. L., Spybrook, J. K., Evergreen, S. D., & Blinkiewicz, M. (2009). Development and evaluation of the social-emotional learning scale. Journal of Psychoeducational Assessment, 27(4), 283-295. https://doi.org/10.1177/0734282908328619
Darikvand, F., Yazdanbakhsh, K., & Karami, J. (2022). The effectiveness of compassion-focused therapy on externalized problems (aggression and delinquency) in bullying students. Knowledge & Research in Applied Psychology, 23(2), 40-51. [in Persian] doi:10.30486/JSRP.2020.1901251.2459
Esfandiyari, F., Barzegar, M., Rezaei, A., & Kazemi, S. (2020). Comparing the effectiveness of two methods of teaching quality of life in parents and teaching social-emotional learning of students to reduce the symptoms of conduct disorder in students. Journal of New Approaches in Educational Administration, 11(43), 203-234. [in Persian] doi: 20.1001.1.20086369.1399.11.43.9.2
Eskander, N. (2020). The psychosocial outcome of conduct and oppositional defiant disorder in children with attention deficit hyperactivity disorder. Cureus, 12(8). doi: 10.7759/cureus.9521
Faramarzi, S., Abedi, A., & Ghanbari, A. (2012). Mother communication patterns and oppositional defiant disorder of children. Medical Journal of Tabriz University of Medical Sciences, 34(2), 90-96. [in Persian]
Gilbert, P. (2014). The origins and nature of compassion-focused therapy. British journal of clinical psychology, 53(1), 6-41. https://doi.org/10.1111/bjc.12043
Gilbert, P. (2020). Compassion: From its evolution to psychotherapy. Frontiers in Psychology, 11, 586161.
Gill, C., Watson, L., Williams, C., & Chan, S. W. (2018). Social anxiety and self-compassion in adolescents. Journal of Adolescence, 69, 163-174. https://doi.org/10.1016/j.adolescence.2018.10.004
Golpour, R., Abolghasemi, A., Ahadi, B., & Narimani, M. (2014). The effectiveness of cognitive self-compassion training and emotion-focused therapy on quality of life with depression disorder. Journal of Clinical Psychology, 6(1), 53-64. [in Persian] doi: 93-3-2-9
Hamid, N., & Poursaleh, A. (2021). The Effectiveness of Compassion Mindfulness Training on the Symptoms of Social Anxiety Disorder and Emotional Cognitive Management Strategies in Female Students with Social Anxiety Disorder. Journal of Modern Psychological Researches, 16(61), 75-94. [in Persian] URL: http://intjmi.com/article-1-996-en.html
Huang, C. C., Chen, Y., Greene, L., Cheung, S., & Wei, Y. (2019). Resilience and emotional and behavioral problems of adolescents in China: Effects of a short-term and intensive mindfulness and life skills training. Children and Youth Services Review, 100, 291-297. https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2019.03.015
Huynh, T., Phillips, E., & Brock, R. L. (2022). Self‐compassion mediates the link between attachment security and intimate relationship quality for couples navigating pregnancy. Family Process, 61(1), 294-311. https://doi.org/10.1111/famp.12692
Inwood, E., & Ferrari, M. (2018). Mechanisms of change in the relationship between self‐compassion, emotion regulation, and mental health: A systematic review. Applied Psychology: Health and Well‐Being, 10(2), 215-235. https://doi.org/10.1111/aphw.12127
Jalali, Z., Asgari, P., Heidarie, A., & Makvandi, B. (2021). Comparison of Effectiveness of Compassion-Focused Therapy and Acceptance and Commitment Therapy on Difficulty in Regulating Emotion in Female Students with Oppositional Defiant Disorder. Scientific Research Quarterly of Woman and Culture, 13(48), 55-68. [in Persian] doi: 20.1001.1.20088426.1400.12.48.5.0
Jamali Paghaleh, S., Abedi, A., Nazari Badi, M., & Mirzaeirad, R. (2013). A comparison of the effectiveness of social-emotional learning program and social problem-solving training on the rate of Oppositional Defiant Disorder: An assessment of parents. Clinical Psychology Studies, 3(12), 21-40. [in Persian]
Jones, S. M., Barnes, S. P., Bailey, R., & Doolittle, E. J. (2017). Promoting social and emotional competencies in elementary school. The future of children, 49-72. http://www.jstor.org/stable/44219021
Khalajzadeh, M., Hashemi, N. (2019). Efficacy of Self-Compassion training on perceived competence and psychological flexibility in bad-caretaker girls. Educational Psychology, 15(54), 1-32. [in Persian] doi.org/10.22054/jep.2020.47123.2785
Lapinski, L. (2019). Self-compassion as a moderator between emotion regulation and interpersonal functioning (Doctoral dissertation, Southern Illinois University at Edwardsville).
Lathren, C., Bluth, K., & Park, J. (2019). Adolescent self-compassion moderates the relationship between perceived stress and internalizing symptoms. Personality and individual differences, 143, 36-41. https://doi.org/10.1016/j.paid.2019.02.008
Leadbeater, B. J., & Ames, M. E. (2017). The longitudinal effects of oppositional defiant disorder symptoms on academic and occupational functioning in the transition to young adulthood. Journal of Abnormal Child Psychology, 45(4), 749-763. https://doi.org/10.1007/s10802-016-0190-4
Li, J., & Hesketh, T. (2024). A social-emotional learning intervention to reduce psychosocial difficulties among rural children in central China. Applied Psychology: Health and Well‐Being, 16(1), 235-253. https://doi.org/10.1111/aphw.12481
Liu, G., Fang, L., Pan, Y., & Zhang, D. (2019). Media multitasking and adolescents' sleep quality: The role of emotional-behavioral problems and psychological suzhi. Children and Youth Services Review, 100, 415-421. https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2019.03.026
Luo, Y., Meng, R., Li, J., Liu, B., Cao, X., & Ge, W. (2019). Self-compassion may reduce anxiety and depression in nursing students: a pathway through perceived stress. Public Health, 174, 1-10. https://doi.org/10.1016/j.puhe.2019.05.015
Maheux, A., & Price, M. (2016). The indirect effect of social support on post-trauma psychopathology via self-compassion. Personality and Individual Differences, 88, 102-107. https://doi.org/10.1016/j.paid.2015.08.051
Mohamadesmaiel, E., & Alipour, A. (2002). A preliminary study on the reliability, validity, and cut-off points of the disorders of Children Symptom Inventory-4 (CSI-4). Journal of Exceptional Children, 2(3), 239-254. [in Persian] doi:20.1001.1.16826612.1381.2.3.2.1
Napolitano, C. M., Sewell, M. N., Yoon, H. J., Soto, C. J., & Roberts, B. W. (2021, June). Social, emotional, and behavioral skills: An integrative model of the skills associated with success during adolescence and across the life span. In Frontiers in Education (Vol. 6, p. 679561). Frontiers Media SA. doi: 10.3389/feduc.2021.679561
Ogundele, M. O. (2018). Behavioral and emotional disorders in childhood: A brief overview for pediatricians. World journal of clinical pediatrics, 7(1), 9. doi: 10.5409/wjcp.v7.i1.9
O'Laughlin, E. M., Hackenberg, J. L., & Riccardi, M. M. (2010). Clinical usefulness of the oppositional defiant disorder rating scale (ODDRS). Journal of Emotional and Behavioral Disorders, 18(4), 247-255. https://doi.org/10.1177/1063426609349734
Posamentier, J., Seibel, K., & DyTang, N. (2023). Preventing youth suicide: A review of school-based practices and how social–emotional learning fits into comprehensive efforts. Trauma, Violence, & Abuse, 24(2), 746-759. https://doi.org/10.1177/15248380211039475
Ribeiro da Silva, D., Rijo, D., Castilho, P., & Gilbert, P. (2019). The efficacy of a compassion-focused therapy-–based intervention in reducing psychopathic traits and disruptive behavior: A clinical case study with a juvenile detainee. Clinical Case Studies, 18(5), 323-343. https://doi.org/10.1177/1534650119849491
Sabzvari, M., Abedi, A., & Liaghatdar, M. J. (2013). Comparing emotional-social learning and social skills among primary students in the private bag at schools and public schools of Isfahan. Journal of Educational Sciences, 20(1), 171-188. [in Persian]
Schaefer, C. E. (2010). Play therapy for preschool children. American Psychological Association.
Shi, J., & Cheung, A. C. (2024). The impacts of a social-emotional learning program on elementary school students in China: A quasi-experimental study. The Asia-Pacific Education Researcher, 33(1), 59-69. https://doi.org/10.1007/s40299-022-00707-9
Syafiq, M., Alfithon, A. M., Cherney, A., & Louis, W. R. (2024). Self-compassion as a factor in the deradicalization of extremist offenders. Journal of Pacific Rim Psychology, 18, 18344909231225300. https://doi.org/10.1177/18344909231225300
Szentiványi, D., & Balázs, J. (2018). Quality of life in children and adolescents with symptoms or diagnosis of conduct disorder or oppositional defiant disorder. Mental Health & Prevention, 10, 1-8. https://doi.org/10.1016/j.mhp.2018.02.001
Tanenbaum, M. L., Adams, R. N., Gonzalez, J. S., Hanes, S. J., & Hood, K. K. (2018). Adapting and validating a measure of diabetes-specific self-compassion. Journal of Diabetes and its Complications, 32(2), 196-202. https://doi.org/10.1016/j.jdiacomp.2017.10.009
van der Stouwe, T., Asscher, J. J., Hoeve, M., van der Laan, P. H., & Stams, G. J. J. (2018). Social skills training (SST) effects on social information processing skills in justice-involved adolescents: Affective empathy as predictor or moderator. Children and Youth Services Review, 90, 1-7. https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2018.05.006
Yılmaz, A., Kırımoğlu, H., & Soyer, F. (2018). Comparison of loneliness and social skill levels of children with specific learning disabilities in terms of participation in sports. Education Sciences, 8(1), 37. https://doi.org/10.3390/educsci8010037
Zhai, F., Raver, C. C., & Jones, S. M. (2015). Social and emotional learning services and child outcomes in third grade: Evidence from a cohort of Head Start participants. Children and Youth Services Review, 56, 42-51. https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2015.06.016