بررسی رابطۀ بین فرهنگ‌سازمانی و توانمندسازی روان‌شناختی معلمان دورۀ ابتدایی استان قم
محورهای موضوعی : مدیریت تعالی آموزشی
علی اکبر خوشگفتار مقدم
1
,
زهرا شریف شاد
2
1 - مدیریت آموزشی، مدیریت و علوم و تحقیات قم، قم، ایران.
2 - گروه مدیریت آموزشی ،دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، ایران
کلید واژه: فرهنگ‌سازمانی, توانمندسازی, روان‌شناختی, معلمان دورۀ ابتدایی,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر باهدف بررسی رابطۀ مؤلفه‌های فرهنگ‌سازمانی با توانمندسازی روان‌شناختی معلمان دورۀ ابتدایی استان قم انجام گرفت. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی - همبستگی و ازنظر هدف کاربردی بود. جامعه آماری پژوهش شامل معلمان دورۀ ابتدایی استان قم بودند که تعداد آن‌ها 6378 نفر برآورد شد. حجم نمونه از طریق نرم‌افزار GPower، تعداد 362 نفر برآورد و به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از دو پرسشنامۀ استاندارد استفاده شد. ارزیابی پایایی پرسشنامه‌ها به روش آلفای کرونباخ انجام شد و مقدار آمارۀ آلفا پرسشنامه توانمندسازی 77/0 و مقدار آمارۀ آلفا پرسشنامه فرهنگ‌سازمانی 93/0 به دست آمد که نشانگر پایایی مناسب ابزار است. تجزیه‌وتحلیل آماری داده‌ها از طریق آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه و به کمک نرم‌افزار SPSS27 انجام شد. یافته‌ها نشان داد با استفاده از روش تحلیل رگرسیون هم‌زمان، مدل معنی‌داری به دست آمد (622/0= مجذور R تنظیم‌شده و 0.001> P و 365/60 =F). این مدل 2/62 درصد از واریانس را توجیه می‌کند. یافته‌ها نشان داد که رابطۀ معناداری بین جهت‌دهی و هدایت، الگوهای ارتباطات و روابط و حمایت مدیریت با توانمندسازی معلمان دورۀ ابتدایی استان قم وجود ندارد. همچنین بین دو مؤلفۀ پاداش و هویت با توانمندسازی معلمان رابطۀ منفی و معناداری وجود داشت. میان سایر مؤلفه‌های فرهنگ‌سازمانی و توانمندسازی معلمان رابطه مثبت و معناداری دیده شد که مؤلفۀ خطرپذیری از بیشترین تأثیر معناداری برخوردار بود.
The present study was conducted with the aim of investigating the relationship between organizational culture components and psychological empowerment of primary school teachers in Qom province. The method of the current research was descriptive-correlation and applied in terms of purpose. The statistical population of the research included primary school teachers of Qom province, whose number was estimated to be 6378. Sample size was estimated by GPower software and 362 people were selected by simple random method. Two standard questionnaires were used to collect data. The reliability of the questionnaires was evaluated using Cronbach's alpha method, and the value of the alpha statistic of the empowerment questionnaire was 0.77 and the value of the alpha statistic of the organizational culture questionnaire was 0.93, which indicates the appropriate reliability of the tool. Statistical analysis of data was done through Pearson correlation test and multiple regression using SPSS27 software. The findings showed that using simultaneous regression analysis, a significant model was obtained (adjusted R square = 0.622, P < 0.001, F = 60.365). This model justifies 62.2% of the variance. The findings showed that there is no significant relationship between guidance and direction, patterns of communication and relationships, and management support with the empowerment of primary school teachers in Qom province. Also, there was a negative and significant relationship between the two components of reward and identity with teacher empowerment. Positive and significant relationship was seen between other components of organizational culture and teacher empowerment, and the risk-taking component had most significant effect.
Ro, H., & Chen, P.-J. (2011). Empowerment in Hospitality Organizations: Customer Orientation and Organizational Support. International Journal of Hospitality Management, 30(2), pp. 422-428.
Ahadi, S., Turiman, S., Ismail, M., & Omar , z. (2011). Influence of organizational culture on psychological empowerment of academicians in research universities. . In: 12th International conference on HRD Research and Practice Across Europe: Sustaining Growth Through Human Resource Development, 25-27 May 2011, University of Gloucestershire, The Park, Cheltenham,UK.
Joo, B.-K., & Shim, J. (2010). Psychological Empowerment and organizational commitment: the moderating effect of organizational learning culture. Human Resource Development International. Vol. 13. Issue. 4, pp. 425-441.
Khan, M., & Rasli, A. (2015). Relationship between organization culture, empowerment and conflict. International Journal of Economics and Financial Issues. Vol. 5. No. 1, pp. 324-329.
Sotirofski, K. (2014). Organizational Culture Impact on Psychological Empowerment of Academic Staff. European Journal of Sustainable Development. Vol. 3. No.2., 119-132.
افرایی، هادی؛ یوسفلی، صدیقه. (1398). بررسی رابطه بین فرهنگ‌سازمانی و توانمندسازی روان‌شناختی معلمان دوره متوسطه شهر قزوین. هفتمین همایش ملی پژوهش‌های مدیرت و علوم انسانی در ایران، تهران.
امین بیدختی، علی‌اکبر؛ مکوندحسینی، شاهرخ؛ احسانی، زهرا. (1390). بررسی راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ فرهنگ‌سازمانی و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ در ﺳﺎزﻣﺎن آموزش‌وپرورش ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﺳﻤﻨﺎن. فصلنامه راهبرد، ش 59، سال بیستم، ص 216-191.
اناری نژاد، عباس؛ رنجبر، نگار؛ محمد خلیلی، علی. (1399). نقش فرهنگ‌سازمانی مدرسه در توانایی توفیق معلمان دوره ابتدایی در تدریس (مطالعه موردی؛ شهرستان آباده). رویکردی نو در علوم تربیتی، سال دوم، ش 1، ص 36-29.
بهرام زاده، سليمان. (1398). تبيين رابطه بين خلاقيت و توانمندسازی نيروي انساني در آموزش‌وپرورش شهر كاشان. فصلنامه مديريت و چشم‌انداز آموزش، سال اول، ش، ص 81-76.
پازوکی، عباس. (1401). تأثیر رهبری تحول‌گرا بر توانمندسازی کارکنان با تأکید بر نقش فرهنگ‌سازمانی در شهرداری تهران. نشریه علمی رویکردهای پژوهشی نوین مدیریت و حسابداری، دوره 6، ش 21، ص 728-708.
ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻲ ﺷﺎﻫﺮﻭﺩﻱ، ﻋﻔﺖ؛ مهرام، بهروز. (1389). برﺭﺳﻲ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺗﻮﺍﻧﻤﻨﺪﻱ ﻣﻌﻠﻤﺎﻥ ﻣﻘﻄﻊ ﺍﺑﺘﺪﺍﻳﻲ ﻭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺁﻥ ﺑﺎ مؤلفه‌های فرهنگ‌سازمانی مدرسه. ﺭﻭﻳﻜﺮﺩﻫﺎﻱ ﻧﻮﻳﻦ ﺁﻣﻮﺯﺷﻲ، ﺳﺎﻝ پنجم، ش 2، ﺷﻤﺎﺭﺓ پیاپی12، ص۴۰-۲۳.
حریری زاده، معصومه؛ سید احمدی زاویه، سید سعید؛ گودرزی، رضا. (1396). تأثیر فرهنگ‌سازمانی بر توانمندسازی کارکنان (نمونه پژوهشی: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران). مطالعات ملی کتابداری و سازمان‌دهی اطلاعات دوره 28 ، ش 1، ص 100-87.
حسینی، سید سهراب؛ دادیلی، سیما؛ جلیلوندفرد، سونیا. (1402). بررسی اهمیت آموزش‌وپرورش و نقش آن در توسعه و پیشرفت کشور. پیشرفت‌های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش، ش 61، ص 129-117.
خامه‌چی، حامد؛ رنگریز، حسن. (1400). فرا تحلیل پیشایندها و پیامدهای توانمندسازی روان‌شناختی کارکنان. مجله علمی مدیریت فرهنگ‌سازمانی، دوره 19، ش 1، ص 73-95.
دیالمه، نیکو؛ رحمانی، نیره. (1391). ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﺗﻮﺍﻧﻤﻨﺪﺳﺎﺯﻱ ﻣﻌﻠﻤﺎﻥ ﺍﺯ ﻣﻨﻈﺮ اسلام. مطالعات معارف اسلامی و علوم تربیتی (علوم تربیتی از دیدگاه اسلام) سال اول، ش 1، صفحات 81-63.
رمضانی، نجمه سادات. (1401). نقش مدیریت دانش و فرهنگ‌سازمانی بر توانمندسازی معلمان، فصلنامه رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، سال ششم، ش 85، ص 1801-1794.
ساسانیان، مریم؛ خورشیدی، عباس؛ حمیدی فر، فاطمه؛ مشبکی، اصغر؛ عراقیه، علیرضا. (1399). ارائه الگوی فرهنگ‌سازمانی مدارس ابتدايی استان البرز. مجله علوم روان‌شناختی، جلد 19، ش 93، ص ۱۱۶۲-۱۱۴۹ .
عبودی، حميد؛ لطفی زنگنه درویش، مصدق؛ کاظمیان، فرشته. (1393). رابطه فرهنگ‌سازمانی با توانمندسازی کارکنان. فصلنامه پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین (ع)، دوره 6، ش 1، ص 244-223.
کاوه، داود؛ سلاجقه، سنجر؛ شیخی، ایوب. (1398). طراحي مدل فرهنگ‌سازمانی و بررسي رابطه آن با توانمندسازی روان‌شناختی کارکنان (موردمطالعه: دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالي خراسان رضوی). دوماهنامه علمی_پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، دوره 10، ش 39، ص293-314.
مشهدی، حمیدرضا؛ محمد زاده بنی طرفی، مهدی؛ محمد زاده، قاسم. (1400). بررسی تأثیر معنویت بر توانمندسازی حرفه‌ای معلمان. فصلنامه پژوهش در آموزش معارف و تربیت اسلامی، دوره 1، ش3، ص 81-96.
نجفی، حبیبه؛ زاهد بابلان، عادل؛ خالق خواه، علی؛ معینی کیا، مهدی. (1399). توانمندسازی معلمان چشم‌انداز مديريت آموزشي (بررسي نقش خودکارآمدی فردی، انتقال دانش و کيفيت زندگي کاری). فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، سال یازدهم، ش1 (پیاپی 41)، ص 68-41.
هوی و. میسکل، س. (1397). مدیریت آموزشی (نظریه، تحقیق و کاربرد). (ن. سلیمانی، م. صفری، س. نظری، مترجم) تهران: سمت.