تبیین مبانی نظریه سرمایه انسانی مؤثر بر اقتصاد آموزش و پرورش

محورهای موضوعی : توانمندسازی سرمایه انسانی

سعیده سادات بنی جمالی ¹ , احمد سرلک ² , محمدرضا سرمدی ³

1 - دانشجوی دکتری فلسفه آموزش وپرورش، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران
2 - گروه اقتصاد، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی ، اراک، ایران
3 - گروه علوم تربیتی ،واحد تهران، سازمان مرکزی دانشگاه پیام نور،تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1400/03/08 تاریخ پذیرش : 1401/06/31 تاریخ انتشار : 1401/06/01

کلید واژه: سرمایه انسانی, اقتصاد آموزش و پرورش, سرمایه گذاری در آموزش و پرورش, توسعه فردی و اجتماعی,

چکیده مقاله :

این تحقیق با هدف تبیین مبانی نظریه سرمایه انسانی مؤثر بر اقتصاد آموزش و پرورش انجام شده است. در این تحقیق کیفی تلاش شده تا مؤلفه‌ های سرمایه انسانی و اقتصاد آموزش و پرورش شناسایی، به لحاظ نظری تأثیر آن‌ها بر یکدیگر بررسی شوند. جامعه آماری عبارتند از منابع انتشاریافته در حوزه نظریه سرمایه انسانی و اقتصاد آموزش و پرورش. ابزار جمع آوری داده ها فیش برداری بوده است. روش تجزیه و تحلیل داده‌ها توصیفی– تحلیلی بوده و از مدل کریپندورف پیروی شده است. در این روش مراحل کدگذاری واحد داده، طبقه بندی، استخراج، تقلیل داده، تفسیر، تحلیل و استنباط یکی پس از دیگری اجرا شده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که سرمایه انسانی متشکل از مؤلفه های دانش، مهارت، تخصص، سلامت جسمانی و روانی است که به آن‌ها دارایی گفته می شود. این سرمایه در مواجهه با کار و اشتغال به عنوان یک نیروی مولد به تولید یا ارایه‌ خدمت پرداخته ، به خلق ثروت می انجامد. اقتصاد آموزش و پرورش متشکل از مؤلفه های کارامدی، تأمین مالی، اثربخشی هزینه، عدالت در تأمین بودجه و ارزش اقتصادی آموزش و پرورش است. سرمایه انسانی محصول آموزش و پرورش به شمار می آید که در خلق ثروت و توسعه فردی و اجتماعی اثرگذار است تا آن جا که به ایجاد ارزش افزوده منجر می شود. سرمایه انسانی یک عامل توسعه پایدار نیز به شمار می‌آید. با این نگاه به آموزش و پرورش هر گونه سرمایه گذاری در آن مفید و کارآمد خواهد بود.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this research is explaining the philosophy of human capital theory which is affecting on the economics of education. In this qualitative research, an attempt has been made to identify the components of human capital and the economics of education and to study their impact on each other theoretically. The statistical population has consisted of published sources in the fields of human capital theory and Economics of Education. Data has been collected by index cards of the library. The method of data analysis is descriptive-analytical and the model of Krippendorf has been followed. In this method, the steps of data unit coding, classification, extraction, data reduction, interpretation, analysis and inference have been performed respectively. The findings show that human capital consists of components of knowledge, skills, expertise, physical and mental health, which are called asset. This capital produces wealth in the face of work and employment as a productive force to produce or provide services. The economics of education consists of the components of cost-benefit, financing, cost-effectiveness, equity in budgeting, and the economic value of education. Human capital is also a factor of sustainable development. With this view on education, any investment in it will be cost-effective and profitable.

منابع و مأخذ:

آقامحمدی، جواد. (1397). شناسایی مؤلفه‌های تشکیل دهنده سرمایه انسانی در سازمان‌های آموزشی. اولین همایش ملی اقتصاد آموزش ‌و پرورش. تهران: دانشگاه  علامه طباطبایی.

اسکات، ریچارد. (1389). سازمان‌ها، سیستمهای عقلای، طبیعی و باز. ترجمه حسن میرزایی. تهران: انتشارات سمت.

باغدارنیا، مجتبی؛ نعمت الهی، امیرعلی. (1397). بررسی ابعاد تفکر سرمایهای بر توانمندسازی کارکنان آموزش ‌و پرورش  . اولین همایش ملی اقتصاد آموزش ‌و پرورش. تهران: انتشارات سیویلیکا.

باقری، حسین؛ نصیری، علی؛ میریان، سید احمد. (1391). بررسی معناشناسی و تفسیر آیه خلیفه  اللهی. فصل‌نامه علمی پژوهشی مطالعات تفسیری. (3)11-86-69

چهارمحالی، حسن. (1396). توانمندسازی سرمایه انسانی، مروری بر رویکردها و مدل‌های نوین. تهران: انتشارات نیاز دانش.

حسن‌نژاد، حسین. (1393). سرمایه‌گذاری در آموزش ‌و پرورش و تأثیر آن بر رشداقتصادی کشورهای در حال توسعه برگزیده. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته اقتصاد. مشهد: دانشگاه فردوسی.

خانعلیزاده، فهیمه؛ داودی، رسول. (1395). بنیانهای نظری اقتصاد آموزش ‌و پرورش  . سومین کنفرانس بین‌المللی یافته‌های نوین علوم و تکنولوژی . تهران: انتشارات سیویلیکا.

رضائیان، علی. (1387). مبانی سازمان و مدیریت. تهران: انتشارات سمت.

سلطان‌زاده، وحید؛ قلاوندی، حسن؛ فتاحی، مسلم. (1391). بررسی رابطه بین کیفیت زندگی کاری و رضایت شغلی اعضای هیأت علمی دانشگاه شیراز. دوفصل‌نامه پژوهش های مدیریت منابع انسانی . 4 (2). پیاپی12. 125- 149.

سلیمانی، نسرین. (1397). مرور و تحلیل نظریه سرمایه انسانی در مقابل نظریه‌های مخالف در حوزه اقتصاد آموزش ‌و پرورش. رساله دکتری مدیریت آموزشی. تبریز: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.

شکری، مصطفی. (1397). سرمایه‌گذاری در آموزش ‌و پرورش و تأثیر آن بر رشد اقتصادی. اولین همایش ملی اقتصاد آموزش ‌و پرورش. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.

صبوری، حامد (1400). شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های مطلوب فرایند خط مشی گذاری در نظام آموزش و پرورش ایران، رساله دکتری در رشته مدیریت دولتی، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.

کریپندورف، کلوس.(1393). مبانی روش شناسی تحلیل محتوا. ترجمه هوشنگ نایبی. تهران: نشر نی.

گنجعلی، اسداله، ابراهیمی، کریم؛ سرآبادانی تفرشی، حسین. (1394). بررسی انتقادی مبانی انسان شناسی پارادایم‌های مدیریت منابع انسانی بر اساس نظریه انسان شناسی پارادایم رشد. فصل‌نامه اندیشه مدیریت راهبردی.(1) 9

174-147

میرچی، آزاده. (1396). نظریه‌های اقتصادی و تأثیر آن بر اقتصاد نظام آموزشی. دومین کنفرانس ملی رویکردهای نوین در آموزش و پژوهش. محمودآباد: دانشکده فنی و حرفه‌ای.

فولادی، معصومه. (1394). سرمایه انسانی. تهران: نشر اقتصاد فردا.

رسولی، حمید. (1397) تأمین مالی آموزش ‌و پرورش چند کشور منتخب و ایران. اولین همایش ملی اقتصاد آموزش ‌و پرورش. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.

متوسلی، محمود؛ آهنچیان، محمدرضا. (1394). اقتصاد آموزش ‌و پرورش. تهران: انتشارات سمت.

معدن دارآرانی، عباس؛ سرکارآرانی، محمدرضا. (1396). آموزش و توسعه مباحث نوین در اقتصاد آموزش. تهران: نشر نی.

نفیسی، عبدالحسین. (1382). دانشنامه اقتصاد آموزش ‌و پرورش. جلد1. تهران: پژوهشکده تعلیم و تربیت.

وودهال. ام. (1390). مروری بر اقتصاد آموزش ‌و پرورش. ترجمه مرتضی امینفر. دانشنامه اقتصاد آموزش ‌و پرورش. تهران: پژوهشکده تعلیم و تربیت صص13-38.

هاوگن، رابرت. (2007). تئوری‌های نوین سرمایه‌گذاری. دوجلدی. ترجمه علی پارسائیان. (1395). تهران انتشارات ترمه.

Abdullah, Abduljabbar. (2013). Education and Economic growth inmalaysia: in Malaysia the issues of education data. International conference on economics and business research.

(7)65-72.

Armstrong, M. (2006). Ahandbook of human resource management new Delhi: Alitya Books.

Attanasio, orazio. (2017). Human capital growth and poverty: evidence from Ethiopia and peru. Review of economic dynamics.

Afzal, M.&H.Ur Rehman&M.Shahid Farooq &K.Sarwar.(2011).Education and Economic Growth in Pakistan:A Cointegration and Causality Analysis. International journal of Educational Research,50:321-335.

Aluaro,MP.&S.Miguel.(2004).Comparing Macro economic Returns on Human and public Capital:An Empirical Analysis of the Portuguese Case. Journal of policy modeling.1:314-335.

Duchini,Emma.(2017).college remedial Education. Worthy investment. Journal Economics of Education Review.(10)6-16.

Eggenberger, Christian. (2018). Occupational specificity: A new measurement based on training curricula and its effect on labor market outcomes. Journal of labour economics. (51). 97-107.

Ganegodage,K.R.&A.N.Rambaldi.(2011).The impact of Education Investmant on Sri Lanka Economic. Growth Economics of Education Review.30:1491-1502.

Hands,D.W.(2008).What economics is not:An economist’s response to Rosenberg philosophy of science.51(3).495-503.

Meier,Gerald.(1995).Human Resources: Leading Issues in Economics Development Fifth ed.

Marrewijtk,Marcelvan.;Timmers source,Joanna.(2002).Human capital management:New Possiblities in people management. journal of Business Ethics.vol(44).No 213.

Lewis,Alexender c.(2018). Institutional the ory  and Human Resource management. Journal. H.R.M.Review.(10)60-70.

Liao,liping.(2019).The impact of educational investment on sustainable economic Growth inguandong china:A Cointegration and causality analysis.china:JinanUniversity.

Untura,G.A.(2019).Estimation of human capital influence on economic growth in Russian regions under conditions of financial shortage.prostranstvennaya Ekonomika.15(1).107-131.

Jackson.John.H.&Mathis,Robert.L.(2010).Human resource management. USA: Cengage Learning.

Psacharopoulos,G.(1994).”Returns of Education:A Further international Update and Implications”. The journal of Human Resources,VOL.20,NO.4.

Schultz,T.(1987).”Population Growth,Public Education Expenditures and school Outputs” ,1950-1980:Interpretation of the Association Across Countries and Over time in: Population Growth and Economic Development’ Background papers National Research, Washington D.C.

Sansour, terasa; dorte, Bernhard. (2017). Special needs efucation and inclusion in germany and Gweden. European journal of disability research (12). 178-182. 

Zhang,Ch.&L.Zhuang.(2011).The Composition of Human Capital and Economic Growth: Evidence from China Using Dynamic Panel Data Analysis.China Economic Review. 22:165-171.

Wilden, R., & Gudergan, S. (2017). Service-dominant orientation, dynamic capabilities and firm performance. Journal of Service Theory and Practice. Vol. 27(4), pp.808-832.