بررسی الگوی اسیدهای چرب غیر اشباع و ترکیب شیمیایی گوشت لابستر خاردار ( Panulirus homarus) صید شده از خلیج فارس

محورهای موضوعی : میکروبیولوژی مواد غذایی

فواد بغلانی ¹ (دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه علوم و صنایع غذایی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران)
مهدی رئیسی ² (استاد گروه بهداشت و بیماری های آبزیان، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران)
لاله رومیانی ³ (استادیار گروه شیلات، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.)

تاریخ دریافت : 1397/03/29 تاریخ پذیرش : 1397/03/29 تاریخ انتشار : 1397/04/01

کلید واژه: اسید های چرب غیر اشباع, پروتئین, چربی, خلیج فارس, لابستر خاردار,

چکیده مقاله :

مقدمه: اسیدهای چرب غیراشباع و از جمله آنها DHA و EPA که مهمترین اسید های چرب غیراشباع با چند پیوند دوگانه هستند نقشمهمی در سلامت انسان دارند. تحقیقات نشان داده اند که اسیدهای چرب امگا 3 EPA و DHA در کاهش کلسترول و فشارخون نقشمهمی دارند. لابستر خاردار مهم ترین گونه شیلاتی در آسیا محسوب می شود.مواد و روشها: برای این بررسی تعداد 20 نمونه لابستر ) Panulirus homarus ( نر و ماده به صورت تصادفی در بهار 1395 از آبادان)استان خوزستان( صید گردید. سپس در آزمایشگاه، اندازه گیری ترکیبات شیمیایی )پروتئین، چربی، رطوبت و خاکستر( و میزان اسید هایچرب غیر اشباع پس از سنجش طول و وزن لابسترها صورت گرفت.یافتهها: بر اساس نتایج، میزان پروتئین و چربی گوشت لابستر به ترتیب حدود 23 % و 4 % بود. ترکیبات شیمیایی شامل پروتئین، چربی،رطوبت و خاکستر در گونه لابستر نر و ماده اختلاف معنی داری نداشت (P>0/05) . فراوانترین اسید چرب غیر اشباع مربوط به اسید اولئیکC18 :1(9) بود که در لابستر نر و ماده به ترتیب 11 / 17 % و 93 / 17 % به دست آمد. بیشترین اسید چرب اشباع، تک غیر اشباع و چند غیر اشباعدر این گونه به ترتیب اسید پالمیتیک C16 : 0 ، اولئیک اسید C18 : 1(9) و دوکوزا هگزا انوئیک اسید C22 : 6 بود.نتیجه گیری: لابستر با داشتن بیش از 23 % پروتئین، تنها حدود 4 % چربی و به عنوان منبعی سرشار از اسید های چرب امگا 3 ، EPA وDHA دارای ارزش غذایی بالا برای مصرف انسان می باشد. لذا مصرف آن در کنار سایر آبزیان توصیه می گردد.

چکیده انگلیسی:

Introduction: Unsaturated fatty acids such as DHA (Docosa-hexaenoic acid) and EPA (Eicosa-pentaenoic acid,) might be considered important unsaturated fatty acids with several double bonds and have important role in human health. Research shows strong evidence that the omega-3s EPA and DHA can help to lower triglycerides and blood pressure. Panulirus homarus, is the most important lobster in Asian fishery. Materials and Methods: A total of 20 male and female lobsters (Panulirus homarus) were randomly collected from Abadan (Khuzestan Province) in spring 2016. Chemical composition (protein, fat, moisture, ash) and polyunsaturated fatty acids after biometry were determined according to the standard methods of analysis. Results: According to the results, protein and fat contents in lobster meat was 23 and 4%, respectively. Chemical composition of lobsters indicated that protein, fat, moisture and ash contents of male and female lobsters were not significantly different (P> 0.05). Oleic acid was one of the major unsaturated fatty acids and found to be 17.11 and 17.93% in the male and female lobsters, respectively. Palmitic acid was also present in high concentration. The results indicated that palmitic, oleic and docosahexaenoic acids were the predominant fatty acids present. Conclusion: Lobster; Panulirus homarus with more than 23% protein and 4 % fat is a good source of Omega-3, EPA, DHA that has high nutritional value for human consumption. Therefore, its usage is recommended along with other aquatic animals.

منابع و مأخذ:

الهی، م . ، اسماعیلی ساری، ع. و بهرامی فر، ن.
( 1389 (. تاثیر جنسیت، طول و وزن بدن بر محتوی امگا -
3 موجود در بافت خوراکی دو گونه از سخت خلیج فارس
(Thenus orientalis) و (Penaeus semisulcatus)
پوستان، نشریه پژوهش های علوم و صنایع غذایی ایران،
جلد 6 ، شماره 1 ، صفحات 49 - 44 .
بنفشی، غ.، عسکری ساری، الف.، چله مال دزفول نژاد،
م. و ولایت زاده، م. ) 1394 (. مقایسه ترکیبات شیمیایی
عضله دو ماهی قباد (Scomberomorus guttatus) و
کفشک زبان گاوی (Cynoglossus arel) ، نشریه ی
نوآوری در علوم و فنّاوری غذایی، سال 7 ، شماره 4 ،
صفحات 24 - 12 .
تمدنی جهرمی، س. و غرقی، الف. ) 1384 (. استخراج و
تخمین میزان اسیدهای چرب غیر اشباع امگا 3 در اندام های
مختلف آبزیان و نقش تکثیر آنها در تکثیر و پرورش،
چهارمین همایش ملی بیوتکنولوژی ایران، صفحات 62 -
50 .
رضوی شیرازی، ح. ) 1393 (. تکنولوژی فرآورده های
دریائی، جلد اول، انتشارات تهران، چاپ دوم، صفحات 40 -
35 .
ضیائیان نوربخش، ه. ) 1391 (. تعیین پروفیل اسیدهای
چرب و ترکیبات غذایی موجود در گوشت Otolithes) (ruber ماهی شوریده، مجله علوم غذایی و تغذیه، سال 9 ،
شماره 4 . صفحات 110 - 100 .
مخلصی، ا.، جوادی، ع.، افخمی، م.، اسحاقی، ن.،
خوشنود، ر. و آذرمنش، ح. ) 1390 (. تعیین میزان اسید های
چرب اشباع و غیر اشباع در شش گونه میگوی پرورشی و
دریای خلیج فارس، مجله آبزیان و شیلات، سال 2 ، شماره
5 ، صفحات 68 - 55 .
هادی زاده، ز.، مورکی، ن. و معینی، س. ) 1391 .)
شناسایی ترکیب اسیدهای آمینه و اسیدهای چرب در
گوشت ماهی سارم دهان بزرگ در خلیج فارس
(Scomberoides commersonnianus) ، مجله علمی -
پژوهشی زیست شناسی دریا / دانشگاه آزاد اسلامی واحد
اهواز، سال 5 ، شماره 17 ، صفحات 24 - 12 .
Ackman, R. G. (1995). Composition and nutritive value of fish and shellfish lipids. In Fish and Fishery Products: Composition, Nutritive Properties and Stability (ed. A. Ruiter), Wallingford, Oxon: CAB International, 25(4), 56-117.
Abdul sahib, I. M. & Ajeel, S. G. (2005). Biochemical constituents and nutritional values for the males and females of the commercial penaeid shrimp Metapenaeus affinis (H. Milne-Edwards). Journal of Basrah Researches, 31(1), 35-40.
Daviglus, M. L. (1997). Fish consumption and the 30-year risk of fatal myocardial-infarction. New England Journal of Medicine, 336, 1046-1053.
Ehigiator, F. A. R. & Oterai, E. A. (2012). Chemical composition and amino acid profile of a caridean prawn (Macrobrachium vollenhovenii) from Ovia River and tropical Periwinkle (Tympanotonus fuscatus) from Benin river Edo state, Nigeria. International Journal of Research and Reviews in Applied Sciences, 11 (1), 111-124.
Fatima, H., Ayub, Z., Siddiqui, G. & Ali, S. a. (2012). Fatty acid composition of two candidate species of aquaculture, Fenneropenaeus merguiensis and F.penicillatus (Crustacea: Decapoda) in Pakistan. Pakistan Journal Zoology, 44(4), 969-975.
Guler, G. O., Kiztanir, B., Aktumsek, A., Citil, O.B. & Ozparlak, H. (2008). Determination of the seasonal changes on total fatty acid composition and w3/w6 ratios of carp (Cyprinus carpio L.) muscle lipids in Beysehir Lake. Food Chemistry 108, 689-694.
Haliloğlu, H. I., Bayır, A., Sirkecioğlu, A. N., Aras, N. M. & Atamanalp, M. (2004). Comparison of fatty acid composition in some tissues of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) living in seawater and freshwater. Food Chemistry, 86, 55-59.
James, C.S. (1995). Analitical chemistry of foods. Blackie academic Professional Press, Springer, Berlin, pp. 307-314.

Jawahar, P., Sundaramoorthy, B. & Chidambaram, P. (2014). Studies on breeding of Panulirus homarus (Linnaeus, 1758)Thoothukudi, Southeastern coast of India. Zoology, 17, 175-181.

Kajal, C., Rekha, D. C., Radhakrishnan, E.V. & Koyadan, K.V. (2010). Fatty acid profiles of spiny lobster (Panulirus homarus) phyllosoma fed enriched Artemia. Aquaculture Research, 41, 393-403.
Kromhout, D., Feskens, E. J. & Bowles, C. H. (1995). The protective effect of a small amount of fish on coronary heart disease mortality in an elderly population. International Journal of Epidemiology, 24, 340-345.
Lyapparoj, P., Ramasubburayan, R., Navin Chandran, M., Prakash, S., Palavesam, A. & Immanuel, G. (2011). Biochemical changes in rock lobster Panulirus homarus during live transportation process. Journal of fish and marine sciences, 5, 427-434.
Mahata, M.E. (2007). Repairing shrimp waste nutrient quality as poultry feed through chitosanase and chitinase hydrolysis from Serratia marcescense bacterium. Disertation andalas Uni., Padang, Indonesia, Nutrition, 53, 189-196.
Mahaffey, K.R. (2004). Fish and shellfish as dietary sources of methylmercury and the ω-3 fatty acids, eicosahexaenoic acid and docoshhexaenoic acid: risks and benefits. Office of Pesticides and Toxic Substances, Washington, DC, USA. Environmental Research, Jul, 95(3), 28-39.
Moaka, T. & Akimoto, N. (2008). Carotenoids and their fatty acid esters of spiny lobster Panulirus japonicus. Journal of Oleo Science, 57(3), 145-152.
Nisa, K. & Asadullah, M. (2006). Lipid classes and fatty acid content in muscles of shrimp species F. penicillatus and F. merguiensis from Krachi Coast. Journal of Chemical Society of Pakistan, 28(6), 600-604.
Özyurt, G., Duysak, Ö., Akamca, E. & Tureli, C. (2006). Seasonal changes of fatty acids of cuttlefish Sepia officinalis L. (Mollusca: Cephalopoda) in the north Easter Mediterranean sea. Food Chemistry, 95, 382-
385.
Oksuz, A., Ozyilmaz, A., Aktas, M., Gercek, G. & Motte, J. (2009). A comparative study on proximate, mineral and fatty acid compositions of deep seawater rose shrimp (Parapenaeus longirostris, Lucas 1846) and golden shrimp (Plesionika martin, A. Milne-Edwards, 1883). Journal of Animal and Veterinary Advances, 8, 183-189.
Rameshkumar, G., Ravichandran, S., Chandan, K. & Ajithkumar, T. T. (2009). Comparison of fatty acid profile in the edible crabs Scylla serrata and Portunus pelagicus. Global Journal of Environmental Research, 3, 42-45.
Ravichandran, S., Rameshkumar, G. & Rosario Prince, A. (2009). Biochemical composition of shell and flesh of the Indian white shrimp Penaeus indicus (H. milne Edwards 1837), Journal of Animal and Veterinary Advances, 4(3), 191-194.
Schulze, C., Knaus, U., Wirth, M. & Rennert, B. (2005). Effects of varying dietary fatty acid profile on growth performance, fatty acid, body and tissue composition of juvenile pike perch (Sander lucioperca). Jounal of Agriculture Nutrition, 11, 1-11.
Sirket, S., Benjakul, P., Visessanguan, W. & Kijroongroana., K. (2007). Comparative studies on chemical composition and thermal properties of black tiger shrimp (Penaeus monodon) and white shrimp (Penaeus vannamei) meat. Food Chemistry, 103, 1199-1207.
Williams, C. M. (2000). Dietary fatty acids and human health. Ann, Zootech, Springer, Berlin, pp. 165-180.
Wang, M., O’Rorke, R., Waite, A. M., Beckley, L. E. Thompson, P. & Jeffs, A. J. (2014). Fatty acid profiles of phyllosoma larvae of western rock lobster (Panulirus cygnus) in cyclonic and anticyclonic eddies of the Leeuwin Current of Western Australia. Progress in Oceanography, 122, 153–162.