ارزیابی و تعیین مقادیر سرب و کادمیوم موجود در شکر سفید تولید شده در استان خوزستان
محورهای موضوعی : بیوتکنولوژی و میکروبیولوژی موادغذاییکریم ابراهیم نجف‌آبادی 1 , آزاده اشتری نژاد 2
1 - گروه سم شناسی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
2 - گروه بهداشت حرفه‌ای/ مرکز تحقیقات سلامت کار، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران
کلید واژه: شکر, سرب, کادمیوم, طیف‌سنجی جذب اتمی,
چکیده مقاله :
شکر یکی از اجزای اصلی سبد غذایی در کشور ما بوده و سرانه مصرف آن در کشور سالیانه به حدود 33 کیلوگرم می‌رسد. یکی از آلاینده‌ای مهم موجود در شکر فلزات سنگین و به‌خصوص سرب و کادمیوم گزارش‌شده که مواجهه طولانی‌مدت با آنها عوارض خطرناکی مانند انواع سرطان‌ها و آسیب‌های سیستم عصبی-عضلانی را به دنبال دارد. در این مطالعه به ارزیابی مقادیر سرب و کادمیوم موجود در شکر تولیدی در کارخانه‌های استان خوزستان پرداخته شد. برای اندازه‌گیری سرب و کادمیوم از روش طیف‌سنجی جذب اتمی و کوره گرافیت استفاده شد. نمونه‌های شکر به تفکیک کارخانه و مزرعه جمع‌آوری، هموژن شده و بعد از خاکستر شدن در کوره و هضم اسیدی به دستگاه تزریق شدند. میانگین مقادیر سرب و کادمیوم در نمونه‌های جمع‌آوری‌شده به ترتیبg/kgµ 37/31±55/71 و 3/16±76/41 تعیین گردید که از حدود استاندارد ملی ایران در خصوص میزان مجاز فلزات سنگین در مواد غذایی (g/kgµ 200و 100 به ترتیب برای سرب و کادمیوم) کمتر و از حدود توصیه‌شده توسط سازمان بهداشت جهانی (g/kgµ4-5/3 برای سرب وg/kgµ 2/1-1 برای کادمیوم) بالاتر می‌باشد. مقایسه آماری مقادیر سرب و کادمیوم موجود در نمونه‌های مربوط به کارخانه‌ها و مزارع مختلف هیچ تفاوت معنی‌داری را نشان نداد. بر اساس نتایج این مطالعه، لازم است برای ارتقاء سطح سلامت افراد جامعه و به‌خصوص کودکان، منابع احتمالی آلودگی شکر به سرب و کادمیوم را شناسایی و در جهت حذف آنها اقدامات عملی صورت پذیرد.
1- Hedayatifar, R., Falahi, E. and Birjandi, M. 2006. Determination of lead and cadmium in rice samplse and comparison with natinal standards. Yafteh, 12(4): 15-22.
2- Iran Sugar Statestics.2013. Avilble at: http://www.isfs.ir/amartakhassosi1.htm. (Accessed: Jul. 2014).
3- Jahed Khaniki, G. and Zozali, M.A. 2005. Cadmium and lead contents in rice (Oryza sativa) in the North of Iran. Int J Agric Biol, 6: 1026-1029.
4- Järup, L., Berglund, M., Elinder, C.G., Nordberg, G. and Vanter, M. 1998. Health effects of cadmium exposure–a review of the literature and a risk estimate. Scandinavian journal of work, environment & health, 24(3): 1-51.
5- Leblebici, J. and Volkan, M.1998. Sample preparation for arsenic, copper, iron, and lead determination in sugar. Journal of agricultural and food chemistry, 46(1): 173-77.
6- McKelvey, W., Gwynn, R.C., Jeffery, N., Kass, D., Thorpe, L.E., Garg, R.K., et al. 2007. A biomonitoring study of lead, cadmium, and mercury in the blood of New York City adults. Environmental Health Perspectives,115(10): 1435-41
7- Mead, P.S., Slutsker, L., Dietz, V., McCaig, L.F., Bresee, J.S., Shapiro, C., et al.1999. Food-related illness and death in the United States. Emerging infectious diseases, 5(5): 607-625
8- Meeker, J.D., Rossano, M.G., Protas, B., Diamond, M.P., Puscheck, E., Daly, D., et al. 2008. Cadmium, lead, and other metals in relation to semen quality: human evidence for molybdenum as a male reproductive toxicant. Environmental Health Perspectives,116(11): 1473-79
9- Papanikolaou, N.C., Hatzidaki, E.G., Belivanis, S., Tzanakakis, G.N. and Tsatsakis, A.M. 2005. Lead toxicity update. A brief review. Medical science monitor, 11(10): 329-36
10- Patrick, L.2006. Lead toxicity, a review of the literature. Part 1: Exposure, evaluation, and treatment. Alternative medicine review: a journal of clinical therapeutic, 11(1): 2-22.
11- Rayment, G.E. 2005. Cadmium in sugar cane and vegetable systems of Northeast Australia. Communications in soil science and plant analysis, 36(4-6): 597-608.
12- Sancho, D., Vega, M., Debán, L., Pardo, R. and Gonzáles, G.1997. Determination of zinc, cadmium and lead in untreated sugar samples by anodic stripping voltammetry. Analyst, 122(7): 727-30.
13- Sancho, D., Deban, L., Pardo, R. and Valladolid, D. 2005. Determination of zinc, cadmium, lead and copper in pellets and pulp of sugar beet. Journal of the Science of Food and Agriculture, 85(6): 1021-25.
14- Satarug, S., Baker, J.R., Urbenjapol, S., Haswell-Elkins, M., Reilly, P.E., Williams, D.J., et al. 2003. A global perspective on cadmium pollution and toxicity in non-occupationally exposed population. Toxicology letters, 137(1): 65-83.
15- Tajkarimi, M., Ahmadi Faghih, M., Poursoltani, H., Salah Nejad A., Motallebi, A. A. and Mahdavi, H. 2008. Lead residue levels in raw milk from different regions of Iran. Food Control, 19(5): 495-498.