بررسی میزان باقی‌مانده نئومایسین در شیرهای پاستوریزه تولیدی در تعدادی از کارخانجات استان آذربایجان‌شرقی، ایران

محورهای موضوعی : علوم و صنایع غذایی

محمد حسین موثق ¹ , ، امیر رضا کرمی بناری ²

1 - استادیار گروه بهداشت مواد غذایی، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران
2 - استادیار گروه فارماکولوژی و سم شناسی، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران

تاریخ دریافت : 1392/08/27 تاریخ پذیرش : 1393/04/04 تاریخ انتشار : 1393/09/01

کلید واژه: ایران, الایزا, شیر پاستوریزه, نئومایسین,

چکیده مقاله :

با توجه به مخاطراتی که وجود باقی‌مانده‌های آنتی‌بیوتیک در شیر برای مصرف‌کننده دارد، ممکن است موجب عکس‌العمل‌های آلرژیک گردد. همچنین با ایجاد جمعیت‌های میکروبی مقاوم در داخل روده باعث کاهش تأثیر درمان‌های آنتی‌بیوتیکی می‌گردد. هدف از این مطالعه تعیین میزان آنتی‌بیوتیک نئومایسین در شیر پاستوریزه در استان آذربایجان‌شرقی بود. برای این منظور 200 نمونه شیر پاستوریزه تولیدی توسط پنج کارخانه در استان آذربایجان‌شرقی در طی دو فصل بهار و پاییز سال 1389 (100 نمونه در فصل بهار و 100 نمونه در فصل پاییز) به‌صورت تصادفی خوشه‌ای اخذ و ابتدا تست غربالگری از نظر وجود باقی‌مانده داروهای آنتی‌بیوتیکی توسط کیت کوپن انجام شد و سپس بر روی نمونه‌ها مثبت، تست الیزا برای ارزیابی میزان باقی‌مانده نئومایسین انجام شد. بر اساس نتایج این بررسی، باقی‌مانده نئومایسین در فصل بهار و پاییز به‌ترتیب در 9 و 13 نمونه مشاهده شد که دارای میانگین باقی‌مانده 10/8 ± 20/43 و 08/2 ± 63/26میکروگرم در لیتر بود. با در نظر گرفتن حد مجاز 1500 میکروگرم در لیتر باقی‌مانده نئومایسیندر شیر در ایران و به رغم مشاهده باقی‌مانده داروی فوق در تعدادی از شیرهای پاستوریزه، در هیچ‌یک از نمونه‌ها میزان باقی‌مانده بیش از حد مجاز در ایران برآورد نشد. با توجه به نتایج حاصله، به لزوم کنترل مستمر نمونه‌های شیر از نظر باقی‌مانده آنتی‌بیوتیک توصیه می‌گردد.

چکیده انگلیسی:

Antibiotic residues in milk have a potential hazard for the consumer and may cause allergic reactions, interference in the intestinal flora that result in development of resistant populations of bacteria, thereby rendering antibiotic treatment ineffective. The aim of this study was to determine neomycin residues in pasteurized milk in East-Azarbaijan province. For this, a total of 200 samples of pasteurized milk produced by five dairy processing establishments of East Azarbaijan province was randomly collected. The samples were obtained over the spring and autumn (100 samples for each season) of 2010. First, antibiotic residues were determined by Copan milk test. Afterwards, the competitive ELISA assay was used for the determination of neomycin concentration in positive samples. Of all samples, neomycin residues were observed in 9 and 13 samples and the mean neomycin residues amount were 43.20 ± 8.10 and 26.63±2.08 µg/L in spring and autumn, respectively. According to the limit of neomycin (1500 µg/l) in cow raw milk in Iran, despite all the remaining drugs in pasteurized milk, in any of the samples exceeded level of neomycin was not observed.Based on the results, continuousmonitoringofantibiotic residues inmilk samples is recommended.

منابع و مأخذ:

• ·   فلاح راد، امیر هوشنگ؛ محسن‌زاده، محمد و اسدپور، حمیدرضا (1385). تعیین میزان باقی‌مانده جنتامایسین در شیر خام تحویلی به کارخانه شیر پاستوریزه مشهد و شیر پاستوریزه حاصل از همان شیر خام، مجله علوم و صنایع کشاورزی، (7)20، 189-183.


• ·   کریم، گیتی (1380)، شیر و کیفیت آن، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول، صفحات: 186-165.


• ·   موثق، محمد حسین (1391). شناسایی باقی‌مانده آنتی‌بیوتیک در شیر خام گاو در منطقه ایلخچی (جنوب غرب تبریز) در بهار سال 1388، مجله علوم غذایی و تغذیه، (9) 3: 94-89.


• ·   موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران (1387). بیشینه مقدار مجاز باقی‌مانده داروهای دامی در مواد غذایی، چاپ اول، شماره 11101.

 

• Adesiyun, A.A. and Webb, L.A. (1997). Prevalence of antimicrobial residues in preprocessed and processed cow's milk in Trinidad, Journal of Food Safety, 16: 301-310.


• Bilandzic, N., Kolanovic, B.S., Varenina, I., Scortichini, G., Annunziata, L., Brstilo, M., et al. (2011). Veterinary drug residues determination in raw milk in Croatia, Food Control, 22: 1941-1948.


• Jin, Y., Jang, J.W., Lee, M.H. and Han, C.H. (2006). Development of ELISA and immunochromatographic assay for the detection of neomycin, Clinica. Chimica. Acta, 364: 260-266.


• Jones, G.M. and Seymour, E.H. (1988). Cowside antibiotic residue testing, Journal of Dairy Science, 71: 1691-1699.


• Kang'ethe, E.K., Aboge, G.O., Arimi, S.M., Kanja, L.W., Omore, A.O. and McDermott, J.J. (2005). Investigation of the risk of consuming marketed milk with antimicrobial residues in Kenya, Food Control, 16: 349-355.


• Movassagh, M.H. and Karamibonari, A.R. (2013). Tetracycline residues in raw cow's milk, pasteurized and UHT milk in Tabriz (northwest region of Iran), Online Journal of Veterinary Research, 17(10): 535-539.


• Rinken, T. and Riik, H. (2006). Determination of antibiotic residues and their interaction in milk with lactate biosensor, Journal of Biochemistry and Biophysics Methods, 66: 13-21.


• Seymour, E.H., Jones, G.M. and McGillard, M.L. (1988). Comparison of non-farm screening tests for detection of antibiotic residues, Journal of Dairy Science, 71: 2292-2296.